qronika+28(205)
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />
jer argaxsnili rkinigziT?<br />
gamomdinare iqidan, rom am<br />
proeqtis ganxorcielebis Sedegad<br />
azerbaijanul mxares Tavad<br />
miveciT garkveuli berketi, mosalodnelia,<br />
rom man Tundac garkveul<br />
viTarebaSi moaxdinos tarifebis<br />
aweva yarsi-axalqalaqis<br />
rkinigzaze da amiT TviTnakadi<br />
gadava, ZiriTadad, foTi- baTumis<br />
mimarTulebiT, an piriqiT,<br />
tarifebi dawios da, Sesabamisad,<br />
daakldeba am navTobisa da nav-<br />
Tobproduqtebis TviTnakadi<br />
Cvens portebs, romlebic, jerjerobiT,<br />
swored aq aris Tavmoyrili<br />
da aq gadis.<br />
anu, faqtobrivad, foTi-baTumis<br />
portebisTvis nawilobriv<br />
TviTnakadis CamoSorebisa da<br />
warTmevis SesaZleblobaa. amis<br />
berketi ki Cven iribad gadaveciT<br />
azerbaijanul mxares satarifo<br />
politikis gatarebis TvalsazrisiT.<br />
ai, es xuTi argumenti gvafiqrebinebs<br />
da mivyavarT im daskvnamde,<br />
rom garkveuli periodis<br />
Semdeg, am rkinigzas, roca igi eqspulataciaSi<br />
Seva, ar eqneba ise-<br />
Ti jamuri ekonomikuri efeqti,<br />
romelic qarTul ekonomikas<br />
waadgeba, gamomdinare iqidan, rom<br />
qarTulma mxarem marTvis sadaveebi<br />
gadasca rogorc azerbaijans,<br />
ise Turqul mxares da garkveuli<br />
gaurkvevloba arsebobs.<br />
_ ra raodenobis sargebeli<br />
SeiZleba dakargos qarTulma<br />
navsadgurebma maTTvis datvir-<br />
Tvis SemcirebiT?<br />
_ ase calsaxad, imperatiulad<br />
pasuxis gacema rTulia, Tu ra<br />
raodenobas dakargavs, magram am<br />
kiTxvaze pasuxis gasacemad zustad<br />
unda vTqvaT, ra konkretuli<br />
tvirTebi daikargeba yarsi-axalqalaqis<br />
mSeneblobiT, ra daakldeba<br />
foTisa da baTumis portebs?<br />
pirvel rigSi, es iqneba TurqeTidan<br />
saqrTvelos, azerbaijanisa<br />
da centraluri aziis mimarTulebiT<br />
moZravi da piriqiT,<br />
centraluri aziidan azerbaijanisjen,<br />
saqarTvelosken, TurqeTisken<br />
moZravi tvirTebi.<br />
daakldeba sakonteinero tvir-<br />
Tebi, romlebic dRes stambulis<br />
navsadgurSi Semodis, Semdeg fo-<br />
Tis navsadgurSi midis da Semdeg<br />
foTidan midis centralur azia-<br />
Si. daakldeba tvirTebi, romlebic,<br />
pirobiTad, afrikis qveynebidan<br />
xmelTaSua zRvaSi Semodis<br />
da es tvirTebi SesaZlebelia, ara<br />
foTis navsadgurSi Semovides,<br />
aramed pirdapir jeihanSi gavides.<br />
erTobliobaSi, Cveni gaangariSebiT,<br />
saeqspeto SefasebiT, es<br />
tvirTi, daaxloebiT, 2 mln tonas<br />
utoldeba. anu SesaZlebelia,<br />
rom 2-2,5 mln tona tvirTi daekargos<br />
portebs. es foTisa da ba-<br />
Tumis navsadgurebSi gasuli tvirebis<br />
25%-ia.<br />
daskvna: foTsa da baTumSi<br />
dRes arsebuli TviTnakadebis<br />
daaxloebiT 20-25%, SesaZlebelia,<br />
yarsi-axalqalaqis rkinigzis<br />
amoqmedebis Semdeg gadmoisrolon<br />
am mimarTulebiT.<br />
ra Tqma unda, es ekonomikuri<br />
danakargia da dResdReobiT<br />
mTavrobam unda izunos am tvirTebis<br />
sxvadasxva mimarTulebebidan<br />
kompensirebis, Sevsebisa da sxvadasxva<br />
strategiuli TviTnakadis<br />
gadmozidvis SesaZleblobaze.<br />
_ Tu Tavad SegveZlo am pro-<br />
eqtisTvis Tavis garTmeva, ratom<br />
gadaveciT es xarji azerbaijans?<br />
_ im viTarebaSi, roca am proeqtisTvis<br />
finansebis moZieba mimdinareobda,<br />
qarTul mxares ar<br />
hqonda iseTi Tamami gadawyvetilebis<br />
miRebis SesZlebloba, rogoric<br />
dRes arsebobs, roca yvelas<br />
Tavisuflad SeuZlia naxos<br />
iseTi safinanso institutebi,<br />
rogoricaa msoflio banki, evropis<br />
ganviTarebis banki, aziis banki,<br />
iaponiis daxmarebis fondebi,<br />
N28 (<strong>205</strong>) 1.08-7.08.2017 w.<br />
`roca rkinigza ukve 5 wlis manZilze ar ixsneba, molodini mcirdeba,<br />
SemkveTebic, ra Tqma unda, sxva mimarTulebiT iwyeben moZraobas, sxva<br />
derefnebs irCven da Sesabamisad, proeqtisadmi damokidebuleba civdeba.<br />
vvaraudob, rom azerbaijanis mxaresac analogiuri midgoma aqvs,<br />
gamomdinare iqidan, rom sagrZnoblad Semcirda azerbaijanis mxaresTan<br />
saeqsporto nakadi. ase rom, daskvna aseTa: am xuTi wlis molodinma, 2013-<br />
dan 2017 wlamde, myarad Secvala tvirTnakadebis gadazidvebis sqmeebi da<br />
aman uaryofiTad imoqmeda mTlianobaSi baqo-Tbilisi-yarsis rkinigzaze~<br />
rogor dabal finansur procentebSi<br />
gvaZlven am Tanxebs. maSin<br />
es midgomebi ar iyo ase mkafiod<br />
gamoxatuli da aprobirebuli.<br />
2007 weli iyo da, Sesabamisad, saqarTvelos<br />
mxarem gadawyvetileba<br />
miiRo, rom azerbaijanisTvis<br />
mieca es yovelive.<br />
_ saTaveSi mosul axal xelisuflebas<br />
SeeZlo Tu ara Seecv-<br />
ala, raRac gziT mainc, am xelSe-<br />
krulebis pirvandeli saxe?<br />
_ naklebad SesaZlebelia, rom<br />
rame Seecvala, radgan am sabanko<br />
xelSekrulebebis revizia Seu-<br />
Zlebeli iyo da dRes es naklebad<br />
savaraudod mimaCnia, magram<br />
erTi mxare minda aRvniSno; dRes<br />
ukve 2017 wlis Sua naxevaria, roca<br />
proeqti 2013 wels unda das-<br />
rulebuliyo. ar Cans proeqtis<br />
realuri dasrulebis vadebi, premier-ministris,<br />
mTavrobis mxridan<br />
saubaria mxolod dasruleba-ardasrulebis<br />
doneze. es skeptikurad<br />
aisaxeba tvirTmflobelebze,<br />
romlebic tvirTis gadazidvas<br />
ramdenime wliT adre<br />
gegmaven da, ase vTqvaT, akontraqteben<br />
tvirTebis gadazidvis<br />
sqemebs. roca rkinigza ukve 5<br />
wlis manZilze ar ixsneba, molodini<br />
mcirdeba, SemkveTebic, ra<br />
Tqma unda, sxva mimarTulebiT iwyeben<br />
moZraobas, sxva derefnebs<br />
irCven da Sesabamisad, proeqtisadmi<br />
damokidebuleba civdeba.<br />
vvaraudob, rom azerbaijanis<br />
mxaresac analogiuri midgoma<br />
aqvs, gamomdinare iqidan, rom<br />
sagrZnoblad Semcirda azerbaijanis<br />
mxaresTan saeqsporto nakadi.<br />
ase rom, daskvna aseTa: am xu-<br />
Ti wlis molodinma, 2013-dan 2017<br />
wlamde, myarad Secvala tvirTnakadebis<br />
gadazidvebis sqmeebi da<br />
aman uaryofiTad imoqmeda mTlianobaSi<br />
baqo-Tbilisi-yarsis<br />
rkinigzaze.<br />
_ ra unda gavakeToT, rom<br />
ukve maqsimaluri sargebeli<br />
miviRoT am proeqtisgan?<br />
_ pirel rigSi: strategiuli<br />
TvalsazrisiT saqarTvelos aqvs<br />
erTi derefani, romelic funqcionirebs<br />
da foTi-baTumis mimarTulebiT<br />
gadis. am SemTxvevaSi,<br />
gvqeneba meore _ alternatuli<br />
derefani. es Zalian mniSvnelovania.<br />
kvlav 2008 wlis movlenebi<br />
rom gavisxenoT, Tu ZiriTadi mimarTuleba<br />
daibloka, es derefani<br />
xazTan 400 metrSia da alternatuli<br />
derefani gveqneba baqo-<br />
Tbilisi-yarsis mimarTulebiT,<br />
rac strategiulad aZlierebs<br />
qveyanas. mniSvnelovania, rom es<br />
gamoviyenoT.<br />
meore aspeqti: es proeqti<br />
xels Seuwyobs regionis ganvi-<br />
Tarebas. saubaria mesxeTis mimarTulebiT<br />
axalcixe-axalqalaqis<br />
dasaqmebis sakiTxis ganviTarebaze,<br />
magram, rasakvirvelia, aq azerbaijani-somxeTis<br />
dapirispirebac<br />
gasaTvaliswinebelia. informacia<br />
maqvs, rom Zalian mcire<br />
moculobiT aris dasaqmebuli<br />
somexi mosaxleoba am proeqtze,<br />
imitom rom azerbaijans ar unda,<br />
Tavisi finansebi Cados maTSi<br />
(Tanac, maT didi gamocdilebac<br />
ar gaaCniaT Tanamedrove teqnologiebis<br />
TvalsazrisiT, magram<br />
mainc).<br />
CamovyalibdeT da am strate-<br />
giuli TvalsazrisiT: saqarTvelos<br />
alternatuli derefani<br />
eqneba.<br />
rac Seexeba ekonomikur mxares<br />
(finansurad momgebianobas): saTuoa,<br />
rom finansurad momgebiani<br />
iyos da tvirTebis didi nawili<br />
gatardes am magistralze. gvaxsovs,<br />
yazaxeTi, pirvel rigSi, ambobda,<br />
Cven 10 mln tona tvirTs<br />
gamovuSvebT am mimarTulebiTo,<br />
Tumca, vimeoreb, am nakads ukve<br />
TavianT navTobgadamamuSavebel<br />
qarnebSi amuSaveben. analogiurad,<br />
azerbaijanmac Zalian Seamcira<br />
gadazidvebi, ruseTis mimarTulebiT<br />
gauSva, Sesabamisad, im periodma,<br />
romelic aRvniSneT, Zalian<br />
Seamcira proeqtis ekonomikuri<br />
mimzidveloba.<br />
_ Tavidanve ganwiruli iyo es<br />
proeqti saqarTvelos ekonomi-<br />
kuri kraxisTvis?<br />
_ ase ver vityodi, iyo dapirebebi,<br />
saxelmwifo donezec da<br />
Tavidanve ekonomikuri xasiaTis<br />
elferi hqonda am yvelafers, magram<br />
droTa ganmavlobaSi regionSi<br />
mimdinare procesebma diametrulad<br />
Secvala movlenebi da<br />
ukve ekonomikuri xasiaTis proeqtma<br />
politikuri elferi SeiZina.<br />
SesaZloa, Cemi Sexeduleba xistia,<br />
magram es yvelaferi mxolod<br />
faqtebi da realobaa.<br />
29