27.10.2017 Views

qronika+28(205)

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />

jer argaxsnili rkinigziT?<br />

gamomdinare iqidan, rom am<br />

proeqtis ganxorcielebis Sedegad<br />

azerbaijanul mxares Tavad<br />

miveciT garkveuli berketi, mosalodnelia,<br />

rom man Tundac garkveul<br />

viTarebaSi moaxdinos tarifebis<br />

aweva yarsi-axalqalaqis<br />

rkinigzaze da amiT TviTnakadi<br />

gadava, ZiriTadad, foTi- baTumis<br />

mimarTulebiT, an piriqiT,<br />

tarifebi dawios da, Sesabamisad,<br />

daakldeba am navTobisa da nav-<br />

Tobproduqtebis TviTnakadi<br />

Cvens portebs, romlebic, jerjerobiT,<br />

swored aq aris Tavmoyrili<br />

da aq gadis.<br />

anu, faqtobrivad, foTi-baTumis<br />

portebisTvis nawilobriv<br />

TviTnakadis CamoSorebisa da<br />

warTmevis SesaZleblobaa. amis<br />

berketi ki Cven iribad gadaveciT<br />

azerbaijanul mxares satarifo<br />

politikis gatarebis TvalsazrisiT.<br />

ai, es xuTi argumenti gvafiqrebinebs<br />

da mivyavarT im daskvnamde,<br />

rom garkveuli periodis<br />

Semdeg, am rkinigzas, roca igi eqspulataciaSi<br />

Seva, ar eqneba ise-<br />

Ti jamuri ekonomikuri efeqti,<br />

romelic qarTul ekonomikas<br />

waadgeba, gamomdinare iqidan, rom<br />

qarTulma mxarem marTvis sadaveebi<br />

gadasca rogorc azerbaijans,<br />

ise Turqul mxares da garkveuli<br />

gaurkvevloba arsebobs.<br />

_ ra raodenobis sargebeli<br />

SeiZleba dakargos qarTulma<br />

navsadgurebma maTTvis datvir-<br />

Tvis SemcirebiT?<br />

_ ase calsaxad, imperatiulad<br />

pasuxis gacema rTulia, Tu ra<br />

raodenobas dakargavs, magram am<br />

kiTxvaze pasuxis gasacemad zustad<br />

unda vTqvaT, ra konkretuli<br />

tvirTebi daikargeba yarsi-axalqalaqis<br />

mSeneblobiT, ra daakldeba<br />

foTisa da baTumis portebs?<br />

pirvel rigSi, es iqneba TurqeTidan<br />

saqrTvelos, azerbaijanisa<br />

da centraluri aziis mimarTulebiT<br />

moZravi da piriqiT,<br />

centraluri aziidan azerbaijanisjen,<br />

saqarTvelosken, TurqeTisken<br />

moZravi tvirTebi.<br />

daakldeba sakonteinero tvir-<br />

Tebi, romlebic dRes stambulis<br />

navsadgurSi Semodis, Semdeg fo-<br />

Tis navsadgurSi midis da Semdeg<br />

foTidan midis centralur azia-<br />

Si. daakldeba tvirTebi, romlebic,<br />

pirobiTad, afrikis qveynebidan<br />

xmelTaSua zRvaSi Semodis<br />

da es tvirTebi SesaZlebelia, ara<br />

foTis navsadgurSi Semovides,<br />

aramed pirdapir jeihanSi gavides.<br />

erTobliobaSi, Cveni gaangariSebiT,<br />

saeqspeto SefasebiT, es<br />

tvirTi, daaxloebiT, 2 mln tonas<br />

utoldeba. anu SesaZlebelia,<br />

rom 2-2,5 mln tona tvirTi daekargos<br />

portebs. es foTisa da ba-<br />

Tumis navsadgurebSi gasuli tvirebis<br />

25%-ia.<br />

daskvna: foTsa da baTumSi<br />

dRes arsebuli TviTnakadebis<br />

daaxloebiT 20-25%, SesaZlebelia,<br />

yarsi-axalqalaqis rkinigzis<br />

amoqmedebis Semdeg gadmoisrolon<br />

am mimarTulebiT.<br />

ra Tqma unda, es ekonomikuri<br />

danakargia da dResdReobiT<br />

mTavrobam unda izunos am tvirTebis<br />

sxvadasxva mimarTulebebidan<br />

kompensirebis, Sevsebisa da sxvadasxva<br />

strategiuli TviTnakadis<br />

gadmozidvis SesaZleblobaze.<br />

_ Tu Tavad SegveZlo am pro-<br />

eqtisTvis Tavis garTmeva, ratom<br />

gadaveciT es xarji azerbaijans?<br />

_ im viTarebaSi, roca am proeqtisTvis<br />

finansebis moZieba mimdinareobda,<br />

qarTul mxares ar<br />

hqonda iseTi Tamami gadawyvetilebis<br />

miRebis SesZlebloba, rogoric<br />

dRes arsebobs, roca yvelas<br />

Tavisuflad SeuZlia naxos<br />

iseTi safinanso institutebi,<br />

rogoricaa msoflio banki, evropis<br />

ganviTarebis banki, aziis banki,<br />

iaponiis daxmarebis fondebi,<br />

N28 (<strong>205</strong>) 1.08-7.08.2017 w.<br />

`roca rkinigza ukve 5 wlis manZilze ar ixsneba, molodini mcirdeba,<br />

SemkveTebic, ra Tqma unda, sxva mimarTulebiT iwyeben moZraobas, sxva<br />

derefnebs irCven da Sesabamisad, proeqtisadmi damokidebuleba civdeba.<br />

vvaraudob, rom azerbaijanis mxaresac analogiuri midgoma aqvs,<br />

gamomdinare iqidan, rom sagrZnoblad Semcirda azerbaijanis mxaresTan<br />

saeqsporto nakadi. ase rom, daskvna aseTa: am xuTi wlis molodinma, 2013-<br />

dan 2017 wlamde, myarad Secvala tvirTnakadebis gadazidvebis sqmeebi da<br />

aman uaryofiTad imoqmeda mTlianobaSi baqo-Tbilisi-yarsis rkinigzaze~<br />

rogor dabal finansur procentebSi<br />

gvaZlven am Tanxebs. maSin<br />

es midgomebi ar iyo ase mkafiod<br />

gamoxatuli da aprobirebuli.<br />

2007 weli iyo da, Sesabamisad, saqarTvelos<br />

mxarem gadawyvetileba<br />

miiRo, rom azerbaijanisTvis<br />

mieca es yovelive.<br />

_ saTaveSi mosul axal xelisuflebas<br />

SeeZlo Tu ara Seecv-<br />

ala, raRac gziT mainc, am xelSe-<br />

krulebis pirvandeli saxe?<br />

_ naklebad SesaZlebelia, rom<br />

rame Seecvala, radgan am sabanko<br />

xelSekrulebebis revizia Seu-<br />

Zlebeli iyo da dRes es naklebad<br />

savaraudod mimaCnia, magram<br />

erTi mxare minda aRvniSno; dRes<br />

ukve 2017 wlis Sua naxevaria, roca<br />

proeqti 2013 wels unda das-<br />

rulebuliyo. ar Cans proeqtis<br />

realuri dasrulebis vadebi, premier-ministris,<br />

mTavrobis mxridan<br />

saubaria mxolod dasruleba-ardasrulebis<br />

doneze. es skeptikurad<br />

aisaxeba tvirTmflobelebze,<br />

romlebic tvirTis gadazidvas<br />

ramdenime wliT adre<br />

gegmaven da, ase vTqvaT, akontraqteben<br />

tvirTebis gadazidvis<br />

sqemebs. roca rkinigza ukve 5<br />

wlis manZilze ar ixsneba, molodini<br />

mcirdeba, SemkveTebic, ra<br />

Tqma unda, sxva mimarTulebiT iwyeben<br />

moZraobas, sxva derefnebs<br />

irCven da Sesabamisad, proeqtisadmi<br />

damokidebuleba civdeba.<br />

vvaraudob, rom azerbaijanis<br />

mxaresac analogiuri midgoma<br />

aqvs, gamomdinare iqidan, rom<br />

sagrZnoblad Semcirda azerbaijanis<br />

mxaresTan saeqsporto nakadi.<br />

ase rom, daskvna aseTa: am xu-<br />

Ti wlis molodinma, 2013-dan 2017<br />

wlamde, myarad Secvala tvirTnakadebis<br />

gadazidvebis sqmeebi da<br />

aman uaryofiTad imoqmeda mTlianobaSi<br />

baqo-Tbilisi-yarsis<br />

rkinigzaze.<br />

_ ra unda gavakeToT, rom<br />

ukve maqsimaluri sargebeli<br />

miviRoT am proeqtisgan?<br />

_ pirel rigSi: strategiuli<br />

TvalsazrisiT saqarTvelos aqvs<br />

erTi derefani, romelic funqcionirebs<br />

da foTi-baTumis mimarTulebiT<br />

gadis. am SemTxvevaSi,<br />

gvqeneba meore _ alternatuli<br />

derefani. es Zalian mniSvnelovania.<br />

kvlav 2008 wlis movlenebi<br />

rom gavisxenoT, Tu ZiriTadi mimarTuleba<br />

daibloka, es derefani<br />

xazTan 400 metrSia da alternatuli<br />

derefani gveqneba baqo-<br />

Tbilisi-yarsis mimarTulebiT,<br />

rac strategiulad aZlierebs<br />

qveyanas. mniSvnelovania, rom es<br />

gamoviyenoT.<br />

meore aspeqti: es proeqti<br />

xels Seuwyobs regionis ganvi-<br />

Tarebas. saubaria mesxeTis mimarTulebiT<br />

axalcixe-axalqalaqis<br />

dasaqmebis sakiTxis ganviTarebaze,<br />

magram, rasakvirvelia, aq azerbaijani-somxeTis<br />

dapirispirebac<br />

gasaTvaliswinebelia. informacia<br />

maqvs, rom Zalian mcire<br />

moculobiT aris dasaqmebuli<br />

somexi mosaxleoba am proeqtze,<br />

imitom rom azerbaijans ar unda,<br />

Tavisi finansebi Cados maTSi<br />

(Tanac, maT didi gamocdilebac<br />

ar gaaCniaT Tanamedrove teqnologiebis<br />

TvalsazrisiT, magram<br />

mainc).<br />

CamovyalibdeT da am strate-<br />

giuli TvalsazrisiT: saqarTvelos<br />

alternatuli derefani<br />

eqneba.<br />

rac Seexeba ekonomikur mxares<br />

(finansurad momgebianobas): saTuoa,<br />

rom finansurad momgebiani<br />

iyos da tvirTebis didi nawili<br />

gatardes am magistralze. gvaxsovs,<br />

yazaxeTi, pirvel rigSi, ambobda,<br />

Cven 10 mln tona tvirTs<br />

gamovuSvebT am mimarTulebiTo,<br />

Tumca, vimeoreb, am nakads ukve<br />

TavianT navTobgadamamuSavebel<br />

qarnebSi amuSaveben. analogiurad,<br />

azerbaijanmac Zalian Seamcira<br />

gadazidvebi, ruseTis mimarTulebiT<br />

gauSva, Sesabamisad, im periodma,<br />

romelic aRvniSneT, Zalian<br />

Seamcira proeqtis ekonomikuri<br />

mimzidveloba.<br />

_ Tavidanve ganwiruli iyo es<br />

proeqti saqarTvelos ekonomi-<br />

kuri kraxisTvis?<br />

_ ase ver vityodi, iyo dapirebebi,<br />

saxelmwifo donezec da<br />

Tavidanve ekonomikuri xasiaTis<br />

elferi hqonda am yvelafers, magram<br />

droTa ganmavlobaSi regionSi<br />

mimdinare procesebma diametrulad<br />

Secvala movlenebi da<br />

ukve ekonomikuri xasiaTis proeqtma<br />

politikuri elferi SeiZina.<br />

SesaZloa, Cemi Sexeduleba xistia,<br />

magram es yvelaferi mxolod<br />

faqtebi da realobaa.<br />

29

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!