HISTORI TE REJA TE MIQVE TE VJETER

Servet Pëllumbi
Si kryetar i Kuvendit, prof. Servet Pëllumbi ka vizituar shumë vende, por vizita në Kinë
“për mua ka pasur një vend të veçantë, jo vetëm si politikan, por edhe si studiues, që
kam admiruar gjithnjë filozofinë kineze,” shprehet ai gjatë një interviste për Radion
e Jashtme të Kinës.
Prof. Pëllumbi tha se i ka studiuar praktikat e reformimit në Kinë nga këndvështrimi
i politikës së sotme, por edhe nga historia e mendimit filozofik.
Prof. Pëllumbi mendon se reforma ekonomike është çelësi për t’i hapur rrugën reformimit.
“Sidomos nga viti 1978, nëpërmjet reformave dhe duke zbatuar idetë racionale të Ten
Hsiao Pinit për Reformën dhe Hapjen, iu dha mundësia fshatarëve që të kishin një liri
më të madhe në veprimtarinë e tyre, që një pjesë të prodhimit ta mbanin për vete dhe
një pjesë ta çonin në treg. Kjo u shoqërua me një rritje të paparë të prodhimit dhe ishte
shumë inkurajuese, sepse u pa që ky ishte një hap jashtëzakonisht i rëndësishëm. Dhe
pas kësaj u pa mundësia që reformimi të shtrihej edhe në fushën e industrisë. Brenda
një kohe të shkurtër, Kina fillon të marrë frytet e kësaj reforme,” shprehet ai.
Prof. Pëllumbi nënvizon se Kina jo vetëm po zgjidhte hap pas hapi problemet ekonomike,
por edhe të fushave të tjera: “Vlen për t’u përmendur reformat në fushën e
marrëdhënieve politike, në fushën e marrëdhënieve të popullit me shtetin e në fushën
e standardeve morale, ku populli vihej në qendër të pushtetit, që standardet morale të
ishin në qendër dhe jeta e popullit të harmonizohej me këto fusha.”
Në këtë dimension, prof. Pëllumbi sheh një vizion filozofik të mirëfilltë: “Kur një shoqëri
arrin të shtrojë çështje të tilla etike, çështje të moralit, të mobilizimit të njerëzve
në fushën e moralit, për t’i bindur për të mirat që ka kjo reformë, që të punojnë për të
mirën e tyre e për brezat e ardhshëm, sigurisht që kjo ka një vlerë të veçantë.”
Studiuesi i njohur i filozofisë politike thekson se kjo përvojë e Kinës është e rëndësishme
edhe për vendet e tjera, e në mënyrë të veçantë për vendet ish-socialiste, duke përfshirë
edhe Shqipërinë. Ai mendon se reformimi i Kinës është një model i veçantë dhe origjinal
zhvillimi. Ky zhvillim nuk është i rastit, por është një strategji zhvillimore realiste dhe e
goditur e rezultative. Prof. Pëllumbi vë në dukje se lidhja e tradicionales me aktualitetin
është një nga momentet kryesore që i ka hapur rrugën zhvillimit të Kinës.
Një nga traditat që prof. Pëllumbi përmend në intervistën për Radion e Jashtme të
Kinës është filozofia e Konfucit:
“Konfuci e personalizoi filozofinë dhe e vuri theksin te organizimi politik. Cili duhej të
ishte organizimi politik i filozofisë? Përgjigjja e tij ishte: Shoqëria duhet të organizohet
si një familje e madhe. Ashtu siç synohet që të ketë harmoni në familje që secili të ketë
vendin e tij, ashtu duhet synuar edhe në shoqëri që ajo të ketë sukses. Konfuci thoshte:
11