HISTORI TE REJA TE MIQVE TE VJETER

Tahir Elezi
Tahir Elezi ishte ambasador i Shqipërisë në Kinë gjatë viteve 1991-1997.
Që nga kryerja e studimeve në vitet ’60, ai ka kaluar gati gjysmën e jetës në Kinë.
Ardhja e tij e parë në Kinë ishte në vitin 1961 në moshën 18 vjeçare kur sapo
mbaroi shkollën e mesme. “Pata fatin e mirë që në atë kohë Kina kishte nisur
të na mbështeste në të gjitha aspektet, e një ndër to qe dhënia e mjaft bursave
për studentët shqiptarë, ndër të cilët isha dhe unë.” tha Elezi gjatë një interviste për
Radion e Jashtme e Kinës. “Kur kam ardhur unë kemi qenë afërsisht 100 vetë por të
ndarë në tre grupe. Me sa di unë ky ka qenë edhe grupi më i madh i studentëve që
kanë ardhur ndonjëherë në Kinë.”
Pas 8 muaj studimi të gjuhës kineze, Elezi filloi studimet në fakultetin e Kimisë të Universitetit
të Pekinit. Duke kujtuar vitet e para, ai tha: “Në vitin e parë, në vitin e gjuhës,
dola me rezultate të larta, por kur shkova në fakultet ishte krejt ndryshe. Atje unë isha
i vetmi i huaj në të gjithë kursin dhe pedagogu nuk mund të shpjegonte ngadalë për
t‘u kujdesur vetëm për mua, kështu që në këtë anë kisha vështirësi sidomos në vitin e
parë. Megjithatë këto vështirësi kapërceheshin me përpjekjet e mia dhe sidomos një
ndihmë shumë të madhe më kanë dhënë dhe shokët kinezë të grupit dhe pa dyshim
pedagogët, të cilët në mënyrë të vazhdueshme interesoheshin për të parë se a po
ndiqja mësimin, ku kisha vështirësi më shumë etj., dhe sipas mundësive caktonin për
shembull pedagogë të ushtrimeve të një lënde për të më ndihmuar që t’i kuptoja më
mirë ato pjesë, ndërkohë shokët e klasës, ata që ishin më mirë me mësime, rrinin me
radhë me mua dhe vinin në dhomë për të më ndihmuar si për gjuhën ashtu edhe për
mësimet.”
Për jetën në universitet, Elezi kujton në veçanti katër shokë të dhomës. “Të gjithë më
kanë ndihmuar shumë dhe kanë qenë edhe shumë të suksesshëm në punët e tyre. Kur
kam paraqitur kredencialet, dy deri tre ditë më vonë më ka ardhur një letër. Ishte një
nga shokët e klasës më shkruante. Për fat të mirë ata që mundeshin vinin dhe në pritje
me rastin e festës sonë kombëtare apo raste të tjera kur ka pasur ndonjë përvjetor dhe
mbanim gjithmonë lidhje me pedagogët.”
Në vitin 1966 Elezi ndërpreu studimet në Universitetin e Pekinit dhe u kthye në atdhe,
si pasojë e shpërthimit të Revolucionit të Madh Kulturor në Kinë. Ai vijoi studimet
në degën e Kimisë në Universitetin e Tiranës dhe pas diplomimit punoi në Fakultetin e
Shkencave të Natyrës.
Në vitin 1974, Elezi realizoi një specializim dy vjeçar në Institutin Kërkimor të Katalizës
në Dalian të Kinës Verilindore, ku fitoi titullin “Doktor”. Por pas mbarimit të këtij
specializimi, marrëdhëniet midis dy vendeve u keqësuan për shkaqe politike. “Shihej
që ne në një farë mënyre po krijonim një ndarje të plotë me Kinën. Atëherë unë dhe
21