qronika+6(227)
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />
stalini, saqarTvelo<br />
5 marti stalinis gardacvalebis dRea. igi 21 dekembers<br />
daibada. marTalia, amboben, es oficialuri TariRi realurs<br />
ar Seesabamebao, magram, asea Tu ise, is am pirovnebasTan<br />
mWidrod aris dakavSirebuli da masze sasaubro sababad kar-<br />
gad gamodgeba. saubari ki, miuxedavad imisa, rom es kaci 60<br />
weliwadze metia, rac gardacvlilia da masze isedac bevria<br />
dawerili, mainc aucilebelia, radgan is dResac, saiqiodanac,<br />
aqtiurad aris CarTuli Cvens dRevandel cxovrebaSi da ze-<br />
gavlenas axdens masze.<br />
putinis ruseTSi ukve karga xania,<br />
intensiurad mimdinareobs stalinis<br />
figuris aRzevebis procesi da es,<br />
bunebrivia, mmarTveli Zalis Segnebuli<br />
xelSewyobis gareSe ver moxdeba,<br />
rac gasakviri ar aris. ruseTi<br />
putinis mmarTvelobis dros daadga<br />
totalitarizmis gzas da yvelanairi<br />
xerxiT cdilobs imperiuli proeqtis<br />
warmatebul ganxorcielebas,<br />
xolo ruseTis imperia Tavisi arsebobis<br />
istoriis manZilze arasdros<br />
yofila iseTi Zlieri, rogorc stalinis<br />
mmarTvelobis dros. stalinis<br />
fenomenis reabilitacia, aseve, calsaxad<br />
pasuxobs putinis erTpirovnuli<br />
mmarTvelobisa da misi, rogorc<br />
erTgvari naciis beladi-lideris<br />
rolis gamarTlebis amocanas, Sesabamis<br />
istoriul analogiaze dayrdnobiT.<br />
stalins arc saqarTveloSi aklda<br />
popularoba da amis mTavari<br />
mizezi misi qarTuli warmoSoba gaxldaT,<br />
romelic mcire da daCagruli<br />
qveynis SvilebSi did siamayes iwvevda.<br />
dRes Cveni saxelmwifoebrivi<br />
damoukidebloba ukve 26 weliwads<br />
moiTvlis, magram stalinistebi Cven-<br />
Si mainc arseboben arcTu ise mcire<br />
raodenobiT da, rac yvelaze ufro<br />
arasasiamovnoa, maT Soris axalgazrdebic<br />
arian.<br />
eWvgareSea, rom am sisxliani diqtatoris<br />
figuras garkveuli magiuri<br />
zemoqmedebis Zala aqvs, radgan misi<br />
imiji, Tavis droze, am saqmis kargad<br />
codnis Sedegad aris Seqmnili da is<br />
adamianebis fsiqikis Zalian siRrmiseul,<br />
instinqtur meqanizmebzea<br />
dafuZnebuli, swored iseTebze, romlebic<br />
dakavSirebulia ara adamianis<br />
maRal daniSnulebasTan, aramed mis<br />
im cxovelur bunebasTan, romlis da-<br />
Zlevisa da maRal adamianobaze damorCilebis<br />
xangrZlivi procesi, praqtikulad,<br />
kacobriobis ganviTarebis<br />
istoriis mTavar arss warmoadgens.<br />
diax, Tu gaviTvaliswinebT imas,<br />
rom stalinisadmi Tayvaniscema gansakuTrebiT<br />
Zlieria dabali ganvi-<br />
Tarebisa da ganaTlebis adamianebSi,<br />
romlebsac, didi angariSiT, arc am<br />
pirovnebis Sesaxeb codna gaaCniaT da<br />
arc kritikuli azrovnebis unari,<br />
gasagebi xdeba, rom es fenomeni adamianis<br />
fsiqikis raRac siRrmiseuli,<br />
arqauli sawyisebidan iRebs saTaves<br />
da, garkveulwilad, erotikuli bunebis<br />
matarebelicaa. SemTxveviTi ar<br />
aris, rom saparikmaxeroebSi, mewaReebis<br />
jixurebsa Tu satvirTo avtomobilebis<br />
saqare minebze stalinis<br />
suraTebi xSirad didmkerdian da gr-<br />
Zelfexeba lamazmanebis fotoebis<br />
gverdze iyo ganTavsebuli, radgan<br />
grZnobis sawyisi da wyaro, am SemTxvevaSi,<br />
erTi da igivea. joguri instinqti,<br />
monuri fsiqika da beladomania<br />
swored aseT myar da arqaul<br />
safuZvlebze dgas.<br />
isic unda vaRiaroT, rom stalinistebi<br />
e. w. nakiTx adamianTa Sorisac<br />
gvxvdeba xSirad, magram aq unda gvaxsovdes<br />
Tvisobrivi gansxvaveba nakiTx<br />
da moazrovne adamianebs Soris.<br />
yvela nakiTxi rodia moazrovne da,<br />
miT umetes, kritikulad moazrovne!<br />
aseTi adamianebi stalinis Sesaxeb da<br />
mis garSemo arsebul ukidegano informaciasa<br />
da fsevdoinformacias<br />
36<br />
afrqveven, vnebiani kmayofilebiT<br />
gawvdian pikantur, naklebad cnobil<br />
istoriul faqtebsa Tu legendebs<br />
da zogjer beladis Sesaxeb sqeltanian<br />
wignebsac ki weren, magram yovelive<br />
amis motivacia WeSmaritebis<br />
kvleva rodia... sinamdvileSi, es yvelaferi,<br />
isev da isev, zemoT naxsenebi<br />
fsiqologiuri meqanizmebidan gamomdinareobs<br />
da emociur-inteleqtualuri<br />
masturbaciis erTgvar<br />
nairsaxeobas warmoadgens. es asea, radgan,<br />
vimeoreb, maTi „azrovnebisa” da<br />
codnis Segrovebis impulss ara WeSmaritebis<br />
Zieba, aramed Tayvaniscemis<br />
obieqtisadmi iracionaluri, maxinji<br />
siyvaruli warmoadgens, is siyvaruli,<br />
romelic gamoricxavs kritikul<br />
midgomas da romlis diqtatis<br />
qveS mimdinareobs am adamianebis<br />
Semdgomi fsevdointeleqtualuri<br />
procesi sakiTxTan dakavSirebiT.<br />
aq aucileblad unda aRiniSnos<br />
isic, rom beladisadmi aseTi damokidebuleba<br />
Tavisi arsiT Rrmad antiqristianul<br />
fenomens warmoadgens,<br />
radgan qristianobis magistraluri<br />
xazi swored adamianis bneli, arqauli<br />
bunebidan ganTavisufleba da<br />
misi maRali daniSnulebisken mimarTva<br />
gaxlavT, raSic is, qristes sityvasTan<br />
erTad, Zveli aRTqmis umniSvnelovanes<br />
princips, kerZod, meore<br />
mcnebasac eyrdnoba, romelic calsaxad<br />
gveubneba, rom „ara hqmne Tavisa<br />
Senisa kerpi”.<br />
fsiqologiuri, filosofiuri an<br />
religiuri aspeqtis garda am Temas<br />
saxelmwifoebrivi, politikuri ganzomilebac<br />
aqvs. bolo dros saqar-<br />
TveloSi uprecedentod gaTavxedebuli<br />
prorusuli Zalebis RonisZiebebs<br />
Tu gavixsenebT, stalinis Tema,<br />
misi portretebi da a. S. sakmaod<br />
uxvad iyo warmodgenili. rac gansakuTrebiT<br />
sayuradReboa, mis TayvanismcemelTa<br />
Soris sakmao raodenobiT<br />
axalgazrdac SeiniSneboda. bunebrivia,<br />
zogadad, prorusul moZraobasTan<br />
erTad, stalinizmic ruseTidan<br />
aris waxalisebuli saqarTvelo-<br />
Si da es SemTxveviT ar xdeba. amitom<br />
aucilebelia, sakuTar Tavs kiTxva<br />
davusvaT imis Sesaxeb, Tu ra saSiSroebas<br />
uqmnis stalinis kulti saqarTvelos<br />
saxelmwifos da, Sesabamisad,<br />
Cvens winsvlasa da usafrTxoebas.<br />
aris Tu ara es SedarebiT uwyinari<br />
movlena, romelsac iumoriTa<br />
da qilikiT unda movekidoT, Tu is<br />
ufro met seriozulobas moiTxovs?<br />
radgan stalinis kults saqarTvelos<br />
saxelmwifos interesebis<br />
WrilSi ganvixilavT, bunebrivia, rom<br />
am pirovnebis sakuTari samSoblos<br />
mimarT damokidebulebas SevexoT.<br />
Cveni stalinistebi am Temas, pirvel<br />
rigSi, da, ZiriTadad, axalgazrda<br />
stalinis, „soselos”, yrmobis patriotuli<br />
leqsebis konteqstSi ganixilaven<br />
da es Semoqmedeba saqarTvelosadmi<br />
misi siyvarulis utyuar<br />
niSnad miaCniaT. axalgazrda stalinis<br />
cxovrebis gamokvlevebi naTlad<br />
gviCvenebs, rom is bavSvobidanve Zalian<br />
ambiciuri pirovneba iyo da da,<br />
Sesabamisad, misi poeturi mcdelobebis<br />
erTgvari patriotuli suliskve-<br />
Tebis garda, pirvel rigSi, TviTdamkvidrebis<br />
motivaciiT iyo ganpirobebuli.<br />
`stalini udavod genialuri imijmeikeri gaxldaT<br />
da es Tavisi niWi man, ra Tqma unda, sakuTari<br />
figuris imijis Seqmnas, mis miTologizacias didi<br />
warmatebiT moaxmara. stalinis mierve Seqmnili<br />
legenda stalinze, misi garegnobis Zunwi<br />
detalebi da calkeuli qmedebebis dramaturgia<br />
adamianis swored im arqaul, iracionalur<br />
instinqtebze iyo gaTvlili, razec Cven am<br />
werilis dasawyisSi gvqonda saubari. stalini<br />
udavod kargad flobda am xelovnebas da<br />
Sedegsac miaRwia. mas milionobiT adamiani<br />
eTayvaneboda da eTayvaneba kidec da es<br />
Tayvanismcemlebi saqarTveloSic arian.<br />
qarTvelebs amisTvis, sxvebisgan gansxvavebiT,<br />
damatebiTi motivaciac aqvT: stalini qarTveli<br />
iyo da mcirericxovani, mZime istoriuli bedis<br />
mqone eris warmomadgenlebisTvis es faqtori misi<br />
gaRmerTebis cdunebas mniSvnelovnad uwyobs xels~<br />
swored ambiciebi da ampartavneba<br />
iyo yovelTvis stalinis cxovrebisa<br />
da moRvaweobis mTavari mamo-<br />
Zravebeli Zala da, Sesabamisad, bavSvobidanave<br />
mwvave daukmayofileblobis<br />
grZnobasa da arasrulfasovnebis<br />
kompleqss ganicdida, radgan dabal<br />
socialur fenas ganekuTvneboda<br />
da loTi mamisa da msubuqi yofaqcevis<br />
dedis Svili gaxldaT.<br />
Sesabamisad, im dros popularuli<br />
marqsizmi da revoluciuri ideebi<br />
stalinis saxiT Zalian noyier<br />
niadagze moxvda, radgan SeuZlebelia,<br />
misi xasiaTisa da cxovrebiseuli<br />
mdgomareobis mqone adamiani,<br />
mkveTrad ukmayofilo ar yofiliyo<br />
status kvoTi. qveynis radikaluri<br />
atrialebis perspeqtiva ki mis Zlier<br />
ambiciebs ukidegano perspeqtivas<br />
uxsnida. stalinic adreuli asakidan<br />
xdeba TavzexelaRebuli revolucioneri,<br />
romelic, TanamedroveTa<br />
gadmocemiT, gansakuTrebuli TavxedobiT<br />
gamoirCeoda. aqve vlindeba<br />
misi xasiaTis iseTi Tvisebebi, romlebic,<br />
mogvianebiT, ase mkveTrad<br />
iCens Tavs _ adamianebis damorCilebis<br />
survili da unaric, eWvianoba,<br />
SurismaZiebloba da daundobloba,<br />
rac mkvlelobis Cadenaze sakmaod<br />
iol mzadyofnaSi gamoixateboda.<br />
Tumca mTavari aq sxva ram aris:<br />
saqme is gaxlavT, rom iq, sadac iwyeba<br />
marqsizmi, mTavrdeba patriotizmi.<br />
erovnuli damoukideblobis ideas<br />
anacvlebs socialisturi revoluciis<br />
idea, nacionalizms _ proletaruli<br />
internacionalizmi, jansaRi<br />
erovnuli saxelmwifos aRm-<br />
Seneblobas _ proletariatis diqtatura,<br />
msoflio revolucia, socializmisa<br />
da komunizmis aRmSenebloba<br />
da a. S. me-19 saukunis bolos da me-<br />
20 saukunis dasawyisSi saqarTvelo-<br />
Si gaCaRebul mwvave politikur<br />
brZolaSi erovnul-demokratiul da<br />
social-demokratiul moZraobebs<br />
Soris axalgazrda ioseb stalini uyoymanod<br />
akeTebs arCevans meores<br />
sasargeblod. amis Semdeg iseTi<br />
cnebebi, rogorebicaa samSoblo, saqarTvelo<br />
da qarTveloba TandaTan<br />
kargavs misTvis yovelgvar emociur<br />
datvirTvas da meorexarisxovan<br />
formalobad iqceva.<br />
stalinis mier gakeTebuli es<br />
arCevani misi tipis pirovnebisTvis<br />
Zalian niSandoblivia. es aris arCevani<br />
egoizmsa da altruizms Soris,<br />
ampartavnebasa da siyvaruls Soris,<br />
pirad ambiciebsa da samSoblos Soris,<br />
ra Tqma unda, samive aspeqtSi pirvelis<br />
sasargeblod. stalini kargad<br />
grZnobda, rom erovnuli moZraobis<br />
daxvewil da koloritul elitaSi<br />
mas liderobis didi Sansebi ver eqneboda,<br />
meore mxriv ki Cagruli, patara<br />
samSoblos masStabebi mis hipertrofiul<br />
ambiciebs veranairad pasuxobda.<br />
amdenad, zedapirze es gamoiyureboda<br />
rogorc inteleqtualuri<br />
arCevani or ideologias Soris,<br />
magram is sazrdoobda misi sulis<br />
siRrmidan, sadac egos ukve karga<br />
xnis winaT RmerTisadmi siyvarulze<br />
gadamwyveti gamarjveba hqonda mopovebuli.<br />
swored uzarmazar ambiciebze<br />
gamravlebuli am superegocentrizmiT<br />
aixsneba stalinis is aranormaluri<br />
sisastike, romelic, sinamdvileSi,<br />
bevri misi TayvanismcemlisTvisac<br />
gamocanad rCeba. mTavari<br />
aq misi „sibrZne” araa, ubralod, ase-<br />
Ti tipis adamianebisTvis sakuTari<br />
ego uzenaes, usayvarles da saTayvano<br />
RvTaebad iqceva da, Sesabamisad,<br />
yvela, vinc ki am RvTaebis SebRalvasa<br />
an RalatSi aris SemCneuli,<br />
umalve gaveSebuli zizRisa da daundobeli<br />
SurisZiebis obieqtad iqceva.<br />
Ralati aravis uyvars, magram am<br />
tipis adamianebs pirovnuli Ralati,<br />
realuri an moCvenebiTi, usazRvro<br />
risxvaSi agdebs. amave dros, isini<br />
uaRresad eWvianebi arian da sakuTari<br />
Tavis siyvaruliT gatacebulni,<br />
xSirad am Ralats iqac xedaven, sadac<br />
is realurad arc aris da, rac<br />
Zalian sainteresoa, isini upativcemulobasac<br />
Ralatad miiCneven. amiT<br />
aixsneba swored is uaRresi sisastike,<br />
romelic beladma SemdgomSi<br />
uaxloesi adamianebis, maT Soris,<br />
naTesavebisa da siyrmis megobrebis<br />
mimarT gamoiCina. maT stalinis uzenaesi,<br />
saTayvano RvTaebis odnavi SebRalvac<br />
ar epatiaT.<br />
didi ambiciebis mqone narcis-egocentrikebs<br />
sakuTari TavisTvis<br />
aucileblad sWirdebaT erTgvari<br />
legenda imis Sesaxeb, rom isini raRac<br />
didi saqmisTvis arian movlenilni<br />
dedamiwaze. stalinma am legendis<br />
saxiT msoflio proletariatis,<br />
„progresuli kacobriobis” beladisa<br />
da gamarjvebuli socializmis superimperiis<br />
Semqmnelis roli moirgo.<br />
legendis Tanaxmad, did saqmes<br />
didi msxverplic sWirdeba da imisTvis,<br />
rom mosaxleobam es didi msxverpli<br />
gaiRos, didi pirovnebaa saWiro,<br />
romelic mas amas gaakeTebinebs.<br />
amdenad, wre Sekrulia da TviTa-<br />
RzevebisTvis saWiro masStaburi sisastikisTvisac<br />
aucilebeli moraluri<br />
gamarTlebaa moZebnili. ase xdeba<br />
yovelTvis _ egocentrikis moRvaweobis<br />
mTeli motivacia emsaxureba<br />
qvecnobierSi Cabudebuli ampartavnebis<br />
demonis gamokvebas, xolo<br />
cnobier doneze is sakuTar Tavs didi<br />
saqmisadmi msaxurebis legendas<br />
sTavazobs. am fsiqologiuri meqanizmiT<br />
aixsneba is daundobloba da<br />
siadvile, romliTac stalinma Tavisi<br />
ganTqmuli masStaburi danaSaulebi<br />
Caidina, magaliTad, milionobiT<br />
36 N6 (<strong>227</strong>) 27.02-05.03.2018 w.