You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2<br />
№<br />
74 (<strong>25689</strong>)<br />
2018-тӥ ар 2-тӥ коньывуон<br />
КИБАШЛЫОС<br />
Киужъёс<br />
АДӞЫТОН<br />
Палэзё пужыос<br />
СИНМАСЬКЫМОН<br />
Вите лымыямез<br />
Якшур-Бӧдьяысь Л. Щиновалэн<br />
ковёръёсыз.<br />
Азвесь но зарни<br />
Любовь МИХАЙЛОВА<br />
Якшур-Бӧдьяысь киужъёсъя<br />
центрлы туэ<br />
25 ар тырмиз. Соин сэрен<br />
Ижысь Киужъёсъя<br />
элькун центрын «Палэзё<br />
пужыос» адӟытон<br />
радъяськоз. Ужъёсты<br />
учкыны луоз 31-тӥ октябрёзь.<br />
0+<br />
- Туэ адӟытонын возьматэмын<br />
луозы методистъёсмылэн<br />
3 ар ӵоже тыршемзы,<br />
- шуиз Якшур-Бӧдьялась киужъёсъя<br />
центрен кивалтӥсь<br />
Ангелина Исаева. - Центрамы<br />
ми 12 кузя тыршиськомы,<br />
со туж ӧжыт, соин ик кибашлыосмы<br />
огвакытэ кӧня<br />
ке удысэз нуо. Кылсярысь,<br />
Людмила Щинова куэ но,<br />
керттӥське но, пужыятӥське<br />
но. Ӵапак со, экспедицие потаса,<br />
улӟытӥз кемалась вунэм<br />
пужыез. Адӟытонын<br />
возьматэмын луозы 2<br />
бадӟым ковёръёсыз. Соос<br />
бордын Л. Щинова быдэн<br />
толэзь но ӝыны тыршиз.<br />
Озьы ик адӟыны луоз нылкышнолы<br />
керттэм 4 люкетлэсь<br />
(кышет, кофта, юбка,<br />
гетры) дӥсьёссэ. Людмила<br />
Петровналэн ужъёсыз туж<br />
трос люкаськемын ини, соос<br />
адӟытонын валтӥсь инты<br />
басьтозы.<br />
Ужасьёсмы ваньзы мылокыдоесь.<br />
Кылсярысь, Анжелика<br />
Шуминалэн коллекциосыз<br />
элькун конкурсъёсын<br />
котькуд ар вормись луо. Котькуд<br />
мастер, калык амалъёсты<br />
кутыса, туала дизайнъя<br />
аспӧртэм арбериос, дӥсьёс<br />
пӧрмытэ. Соос пӧлы пыро<br />
пужыятӥськемъёс, удмурт<br />
дӥсьёс, керттӥськемъёс, ву-<br />
Светлана ЗАГРЕБИНА,<br />
Якшур-Бӧдьялась киужъёсъя<br />
центрысь методист<br />
Зарнивуам но азвесям<br />
сӥньысъёсын<br />
пужыятскон вашкала<br />
дырысен быдэс<br />
Россиын вӧлмемын.<br />
Тужгес но паськыт со<br />
кутӥськем Москва но<br />
Волга котырын.<br />
Л. Савельева «Искусство<br />
Удмуртии» книгаяз гожтэ:<br />
«Зарниен но азвесен пужыятскон<br />
тужгес но паськыт<br />
кутӥське Волга котырын<br />
но Урал гурезьёс палась удмуртъёс<br />
пӧлын гинэ. Со вакытэ<br />
ик уйпалась удмурт<br />
нылкышноослэн пужыятскемазы<br />
пыӵамын ӟуч шӧм,<br />
нош лымшоръёслэназ - бигер.<br />
Зэмос удмурт пужыос<br />
возиськемын шор ёросъёсысь<br />
удмуртъёслэн ужъёсазы<br />
гинэ».<br />
С. Лебедева «Удмурт калык<br />
пужыятскон» книгаяз<br />
шор удмуртъёслэн пужыятскемзы<br />
сярысь тазьы<br />
гожтэ: «Азвесь яке зарни<br />
сӥньысэз дэра борды<br />
етӥн сӥньысэн юнматон<br />
тужгес но вашкалаез луэ,<br />
со пумиськылӥз Якшур-<br />
Бӧдья, Шаркан ёросъёсын,<br />
Эгра но Вотка ёросъёсысь<br />
куд-ог гуртъёсын».<br />
Шор удмуртъёслэн кӧня<br />
ке шортдэремъёссы элькунысьтымы<br />
Национальной<br />
музейын но Петербургысь<br />
музейын утисько. Якшур-<br />
Бӧдьяысь музеямы но вань<br />
сыӵе пужыосын чеберъям<br />
кӧня ке шортдэремъёс,<br />
3 сэрего кышетъёс, ныпъетъёс.<br />
Жаляса верано, пужыятэм<br />
саесо дэремъёсмы<br />
ӧвӧл.<br />
Кытысь меда вуэмын<br />
та паймымон пужыятскон<br />
амал? Оло, та сярысь<br />
лыдӟисьёс мар ке тодо яке<br />
кинлэн ке шыкысаз вашкала<br />
шортдэрем кылле? Пужы<br />
кесэгез гинэ кылемын ке но,<br />
вазиське вал милям центрамы.<br />
Оло, нош, соку тодыны<br />
луысал, малы дэремлэн<br />
сӧзыяз кутӥськись пужы кышетлэн<br />
дураз уг пуктӥськы,<br />
риськемъёс, горд сюйлэсь<br />
шудонъёс, туйлэсь тусьты-пуньыос,<br />
куролэсь мунёос,<br />
футляръёс, калайлэсь<br />
(жесть) пӧртэм арбериос, калык<br />
крезьгуро инструментъёс.<br />
Калык искусство пыр тодматскыны<br />
луэ калыклэн<br />
историеныз, тодыны, кызьы<br />
азьло улӥзы, кыӵе дӥськут<br />
нуллӥзы песянай-песятайёсмы.<br />
Якшур-бӧдьяос шор<br />
удмуртъёс пӧлы пыро бере,<br />
адӟытон сӥземын шор удмуртъёслэн<br />
творчествозылы.<br />
Дасям ужъёс пӧлын<br />
валтӥсь инты басьтэ горд<br />
палэзь, солэн яркыт тусыз.<br />
Угось удмуртъёс палэзьпуэз<br />
вӧсяськон писпуэн лыдъязы.<br />
Со возьматэ ныло-пиё шудо<br />
семьяез но юртэз урод кужымъёслэсь<br />
уте.<br />
нош сӧзы вылысез - мӧля<br />
вылэ?<br />
Куд-ог эскерисьёс малпало:<br />
котькуд пужы выжыысьвыжые<br />
потылӥз, воршудэз<br />
возьматылӥз шуыса, угось<br />
азвесь но зарни сӥньысъёсын<br />
пужыятылӥзы сюан дэремъёсты<br />
гинэ. Валтӥсь методистмы<br />
Людмила Щинова<br />
бырыны кутскем пужыятскон<br />
амалэз улӟытэмез понна<br />
2013-тӥ арын Удмуртиысь<br />
Правительстволэн «Признание»<br />
премиеныз дунъямын<br />
вал.<br />
Якшур-Бӧдьялась киужъёсъя<br />
центрысьтызы<br />
ужасьёс выль экспонатъёсты<br />
шедьтон вылысь котькуд<br />
ар гуртъёсы экспедициосы<br />
потало. Адӟылымтэ<br />
пужыос шедё арысь аре.<br />
Ӵапак соосты усточиос ужъёсазы<br />
пыӵато: дӥськут но<br />
валес шобретъёс кылдыто,<br />
пуйыос, салфеткаос, сумкаос,<br />
рюкзакъёс, ежедневникъёслы<br />
но паспортъёслы<br />
обложкаос, сарваос но трос<br />
мукетсэ дасяло.<br />
Шарканысь Е. Перевозчикова.<br />
Любовь МИХАЙЛОВА<br />
Елена Перевозчикова - синмаськымон нылкышно.<br />
Солэн уж дураз но ваньмыз рос-прос лэсьтэмын,<br />
сад-бакчаез но чылк-чылк, нош киужъёсыз синмез<br />
мальдыто.<br />
Елена Перевозчикова вордӥськиз Шаркан ёросысь Быги<br />
гуртын. Йылпумъяз Дэбес педучилищеез, Удмурт кун университетын<br />
заочной амалэн вылӥ образование басьтӥз на.<br />
Кема аръёс ӵоже тыршиз дышетон удысын, нош 2014-тӥ<br />
арысен Шаркан муниципал кылдытэтлэн йырыз луиз.<br />
- Шутэтскисько, киужен вырыса, - шуэ Елена Леонидовна.<br />
- Журналъёсъя салфеткаос, шальёс чильпасько, нош<br />
кофтаосылы пужы ачим малпасько. Созэ-тазэ пужыез ӵош<br />
карыса, тунсыко модельёс кылдо. Бадӟымез нылы бисерен<br />
выронъя кружоке ветлӥз. Мон солы та киужъя трос гинэ<br />
книгаос басьяй. Но Лизае мынам туж чупырес, интыяз пукыны<br />
чидасьтэм. Соин кружоксэ пумен куштӥз. Нош пичиез<br />
нылы воксё мукет. Книгаосме адӟыса, бисерен киужъёслы<br />
синмаськиз. Айда но айда, бисерен вырыны ӵош дышетском,<br />
шуэ. Озьы ми писпуос лэсьтылыны кутскимы. Дорамы<br />
кылем ужъёсмы ӧжыт, ваньзэ сямен кузьмаськомы. Туж<br />
потэ на вал бисерен суред пужыятыны дышетскеме. Но солы<br />
трос дыр кулэ. Гужем сад-бакчаын но уж лачак, Шарканын<br />
музъеммы сыӵе бадӟым ӧвӧл, соин ӵемысь Быгие бертаськомы,<br />
анай-атай дорын уж уг бырылы. Тани киуж борды кутскем<br />
потыса, киос-чиньыос ик лыдо ини. Лымыяз ке, сюлэмме<br />
буйгато ни, - шуэ Елена Леонидовна.<br />
Е. Перевозчиковалэн бисерлэсь<br />
лэсьтэм киужъёсыз.