Fachowy Elektryk 2020/1

instalacje
fotowoltaiczne
Fot. FRONIUS
Fot. 9.
Net metering umożliwia oddawanie nadwyżki energii elektrycznej do sieci energetycznej i magazynowanie jej tam.
po czym stają przed trzema możliwymi sytuacjami:
• osiągają bilans zerowy i zużywają dokładnie
tyle energii elektrycznej ile
wyprodukowała ich instalacja PV, co
obejmuje również sytuacje takie jak
wpuszczenie nadwyżki energii do sieci
(magazynowanie jej tam) po czym jej
zużycie w dowolnym czasie do równego
zera – ponoszą wówczas tylko koszty
związane z przesyłaniem energii,
• osiągają bilans dodatni, co ma miejsce
wtedy, gdy z nadwyżki energii wpuszczonej
do sieci zużyta zostaje tylko
jej część, zaś za niewykorzystaną (w
okresie rozliczeniowym) porcję energii
zakład energetyczny płaci im ustaloną
stawkę, w pewnym sensie dokonując w
ten sposób jej zakupu,
• osiągają bilans ujemny, który pojawia
się w sytuacji zużycia całej energii pierwotnie
oddanej do sieci oraz pobrania
jej kolejnej, niejako nadwyżkowej porcji
– wówczas prosument musi zapłacić
za ową dodatkowo pobraną porcję energii
elektrycznej.
Wszystkie te kalkulacje nie byłyby możliwe
bez wykorzystania dwukierunkowych
liczników energii elektrycznej (również
3-fazowych), które obliczają na bieżąco
pobór i dostawę energii elektrycznej. Co
więcej, często monitorują jakość i stabilność
zasilania, sygnalizując wszelkie odstępstwa
od normy i zapisując takie sytuacje
w pamięci. Liczniki te sprawdzają się
też we wszelkich systemach monitoringu
i zarządzania zużyciem energii dla podnoszenia
efektywności energetycznej małych
przedsiębiorstw. W takich zastosowaniach
z reguły współpracują ze specjalnie napisanymi
aplikacjami do monitorowania, które
automatycznie rozpoznają podłączone liczniki
i zliczają energię pobieraną jak i dostarczaną
do sieci energetycznej.
Część oferty rynkowej 2-kierunkowych
liczników to urządzenia wykonane w standardzie
przemysłowym czyli przystosowane
do montażu na szynach DIN i do zabudowy
w standardowych rozdzielnicach. Łączą
one wysoką wytrzymałość i kompaktowe
rozmiary z dużym zakresem pomiarowym
(na przykład od 0,2 A do 6000 A). Zawsze
posiadają też wbudowane interfejsy komunikacyjne,
takie jak S-Bus, M-Bus albo
Modbus i spełniają wymagania dyrektywy
MID, co oznacza że można z nich korzystać
w systemach pomiaru zużycia energii w całej
Unii Europejskiej bez konieczności dodatkowej
kalibracji.
Wracając do standardowych 2-kierunkowych
liczników energii elektrycznej, stosowanych
powszechnie przy domowych
instalacjach PV, należy zwrócić uwagę
na wzrost ilości danych, przekazywanych
za ich pośrednictwem do dostawcy energii
elektrycznej. Są to bardzo liczne i bogate
dane, które można wykorzystywać do tworzenia
statystyk i prognoz w odniesieniu
do prosumentów. Zdaniem GIODO za pośrednictwem
elektronicznych i w pełni skomunikowanych
liczników dostawcy prądu
mogą obserwować nawyki prosumentów,
identyfikować urządzenia, jakie posiadają
w domach, czy wręcz tworzyć ich „profile
energetyczne” i później te informacje sprzedawać
lub udostępniać innym zainteresowanym
podmiotom.
Podsumowanie
Rozwój liczników 2-kierunkowych w najbliższej
przyszłości należy wiązać z rozwojem
systemów zarządzania tzw. Inteligentnymi
Domami, jak i z rozbudową struktur
Internetu Rzeczy. W oba systemy, w gruncie
rzeczy ściśle ze sobą powiązane, liczniki
te już stopniowo są włączane i w obrębie
obu już niedługo zapewne przejdą na poziom
pełnej i szerokopasmowej komunikacji
M2M (Machine To Machine – wymiana
danych między urządzeniami). Warto przy
tym wszystkim pamiętać, że 2-kierunkowe
liczniki wiążą się nie tylko z fotowoltaiką,
ale też innymi formami produkcji energii
elektrycznej w oparciu o odnawialne źródła,
jakimi jest choćby produkcja na bazie energii
wiatru. Schemat jest tu bardzo podobny:
prosument w swojej instalacji wytwarza
nadwyżki energii, które mogą stanowić
zapas zmagazynowany w sieci i które jednocześnie
są „towarem” przy rozliczeniach
z zakładem energetycznym.
Łukasz Lewczuk
Na podstawie materiałów publikowanych
m.in. przez: Stowarzyszenie
Elektryków Polskich, Apator S.A.,
Legrand Polska Sp. z o.o., Sunsol Sp. z o.o.,
Sabur Sp. z o.o., oraz Saia-Burgess
Controls AG i Fronius Polska Sp. z o.o.
Fachowy Elektryk
43