22 advision acron 50, 100, 200 - brilum
22 advision acron 50, 100, 200 - brilum
22 advision acron 50, 100, 200 - brilum
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
60 TECHNIKA ŚWIETLNA<br />
Fot. 5. Bruno Schulz – Republika Marzeń”, Teatr Wielki-Opera Narodowa, Muzeum Teatralne Warszawa <strong>200</strong>3<br />
nych ku południu niż tych skierowanych<br />
na północ.<br />
Modelowanie oświetlenia<br />
Modelowanie oświetlenia w muzeach<br />
wykorzystuje się, aby wytworzyć równowagę<br />
lub kontrast pomiędzy światłem<br />
kierunkowym, a rozproszonym. Kryterium<br />
to jest szczególnie istotne przy wnętrzach<br />
muzealnych. Ogólny wygląd wnętrza ulega<br />
poprawie, gdy kształt i powierzchnia<br />
znajdujących się w nim eksponatów ukazane<br />
są w dość wyrazisty sposób. Ma to<br />
miejsce, gdy światło dociera głównie z<br />
jednego kierunku, wówczas cienie, które<br />
mają bardzo istotne znaczenie dla dobrego<br />
modelowania tworzą się bez wyraźnego<br />
nieładu i mają uporządkowany szereg.<br />
Zastosowane oświetlenie nie może być<br />
zbytnio kierunkowe, gdyż wytworzy za<br />
ostre cienie, ani zbyt rozproszone, gdyż<br />
wtedy otoczenie może stać się dość monotonne.<br />
Konsekwencją tego może być<br />
to, że środowisko uzyska efekt nieciekawy<br />
i bez wyrazu [6].<br />
Sztuka wzrokowego<br />
prowadzenia widza<br />
Odpowiednie zaplanowanie drogi<br />
zwiedzania muzeum wpływa w dużej<br />
mierze na satysfakcję widza. Umożliwia<br />
zapoznanie się z całością zbiorów bądź<br />
tylko z wybraną ich częścią i najcenniejszymi<br />
eksponatami. Prowadzenie widza<br />
po takiej drodze można wspomóc<br />
dobierając stosowne oświetlenie. Przy<br />
planowaniu drogi zwiedzania nie jest<br />
wskazane ustawianie blisko siebie stref<br />
(sal, pomieszczeń) o różnych poziomach<br />
oświetlenia. Ma to zły wpływ na prowadzenie<br />
wzrokowe widza oraz przystosowanie<br />
wzroku obserwatorów do odmien-<br />
nych warunków panujących w sąsiednich<br />
pomieszczeniach. Zazwyczaj projektanci<br />
planują układ eksponatów według określonych<br />
kategorii. Ma to duże znaczenie<br />
dla odbioru wystawy przez widza. W samym<br />
muzeum powinny być wyznaczone<br />
szlaki główne, oraz szlaki wewnętrzne dla<br />
eksponatów w salach. Podział szlaków<br />
wewnętrznych musi wiązać się z ważnością<br />
eksponatów. Podczas projektowania<br />
wnętrza muzeum należy pamiętać o zachowaniu<br />
równowagi pomiędzy wolnym<br />
miejscem w muzeum, a miejscami do<br />
koncentracji. Czas na zwiedzanie nie powinien<br />
przekraczać 1 godziny z uwagi na<br />
możliwości koncentracji człowieka. Układ<br />
eksponatów powinien być taki, aby wrażenia<br />
oglądającego następowały stopniowo.<br />
Jeżeli zamierzone jest zaakcentowanie<br />
wybranego obrazu kosztem innych,<br />
należy wprowadzić kontrast oświetlenia<br />
tego obrazu z otoczeniem.<br />
Psychologia widzenia widza<br />
Wchodząc do pomieszczenia, widz<br />
stara się od razu ogarnąć je wzrokiem.<br />
Pierwsze wrażenie decyduje o dalszym<br />
odbiorze i późniejszym samopoczuciu.<br />
Zależy między innymi od koloru pomieszczenia,<br />
jego wystroju, gablot użytych<br />
do prezentacji eksponatów oraz światła<br />
użytego do oświetlenia. Światło nadaje<br />
wnętrzu indywidualny i niepowtarzalny<br />
charakter. Mimo, że wnętrza będą zawsze<br />
takie same, to zmieniając oświetlenie<br />
można manipulować jego charakterem.<br />
Wnętrze muzeum, prezentujące nawet<br />
najciekawsze zbiory, przy złym oświetleniu<br />
nie będzie w ogóle widoczne.<br />
Stosując dobre oświetlenie można wydobyć<br />
„myśl przewodnią” pomieszczenia<br />
i nadać mu klimat stosowny do umieszczonych<br />
ekspozycji.<br />
Każde muzeum w zależności od prezentowanych<br />
zbiorów wymaga innego rodzaju<br />
oświetlenia. W nielicznych przypadkach można<br />
używać tylko oświetlenia ogólnego. Jednak<br />
w większości pomieszczeń wymaga się także<br />
stosowania oświetlenia miejscowego, jako<br />
oświetlenia pomocniczego.<br />
Należy pamiętać, że oświetlenie, to zawsze<br />
próba przekazania odbiorcy pewnej ekspresji<br />
oraz przeniknięcia do jego duszy. Jest to wysiłek<br />
zainteresowania go przekazem, a przy tym<br />
uchwycenia i zatrzymania na dłuższą chwilę<br />
jego uwagi. Są to kwestie niezmiernie ważne,<br />
gdyż dobra wystawa jest obecnie tak samo<br />
ważna jak ekspozycja w sklepie, która reklamuje<br />
jego wnętrze. Oświetlenie to gra światła i cienia,<br />
miejsc jasnych i ciemnych, światła oraz jego<br />
braku. To od projektanta zależy, jaki będzie<br />
odbiór wystawy przez obserwatora.<br />
Używanym parametrem, informującym<br />
o oddziaływaniu oświetlenia na odbiorcę jest<br />
wskaźnik akcentu świetlnego (Tabela 2). Wskaźnik<br />
ten podaje się jako stosunek ilości światła<br />
na oświetlanym obiekcie do ilości światła w pomieszczeniu.<br />
Im stosunek ten jest większy, tym<br />
łatwiej jest osiągnąć silniejszy akcent świetlny<br />
na oświetlanym eksponacie. Uzyskiwane efekty<br />
wahają się od efektu dramatycznego przy<br />
względnie niskim poziomie oświetlenia ogólnego<br />
do zauważalnego efektu świetlnego, przy<br />
stosunku 2:1. Wartościami pośrednimi, które<br />
mają wpływ na wskaźnik akcentu świetlnego<br />
są również współczynniki odbicia materiałów,<br />
z których wykonany jest eksponat [7].<br />
L.p. Efekt / Wskaźnik akcentu<br />
świetlnego<br />
1 Zauważalny efekt wizualny (wskaźnik<br />
akcentu 2:1)<br />
2 Słaby efekt teatralny<br />
(wskaźnik akcentu 5:1)<br />
3 Efekt teatralny<br />
(wskaźnik akcentu 15:1)<br />
4 Efekt dramatyczny<br />
(wskaźnik akcentu 30:1)<br />
5 Efekt bardzo dramatyczny (wskaźnik<br />
akcentu <strong>50</strong>:1)<br />
Tabela 2. Wskaźnik akcentu świetlnego<br />
Źródło: P. Oziemblewski Oświetlenie dekoracyjne<br />
i akcentujące, „Widzieć więcej” nr 1(5)/<strong>200</strong>5 - Philips<br />
Lighting, Kwartalnik Klubu Światła, maj <strong>200</strong>5.<br />
Światło i jego barwa, tworząc klimat świetlny<br />
pomieszczenia, oddziaływują pośrednio<br />
na ludzką psychikę i estetykę wnętrza. Barwa<br />
dobrana nieodpowiednio do wystawy, może