ฉบับสมบูรณ์ - สถาบันพระปกเกล้า

สถาบันพระปกเกลา : การศึกษาเพื่อเสริมสรางความซื่อตรงในสังคมไทย
เสนอ : ศูนยสงเสริมและพัฒนาพลังแผนดินเชิงคุณธรรม
2.2 สภาพทั่วไปดานความซื่อตรงในสังคมไทย
แนวคิดดานความซื่อตรงนั้นมีปรากฏอยูในรัฐธรรมนูญ กฎหมาย ระเบียบ ขอบังคับ
รวมไปถึงขอตกลงหรือพันธกรณีระหวางประเทศ หลักคําสอนทางศาสนาทุกศาสนา
เชน พุทธ คริสต อิสลาม ฯลฯ วัฒนธรรม จารีตประเพณี ธรรมเนียมปฏิบัติ รวมถึง
ประมวลจริยธรรมหรือจรรยาบรรณวิชาชีพ เชน แพทยวิศวกร ผูพิพากษา ทนายความ ครู
นักธุรกิจ ฯลฯ แนวนโยบายของรัฐ ตลอดจนรายงานการศึกษาวิจัยของนักวิจัยทั้งในและ
ตางประเทศ
นักวิชาการที่ศึกษาถึงลักษณะของความซื่อตรงในสังคมไทยไดแก ดวงเดือน
พันธุมนาวิน (2539) อางถึงในสํานักงาน ป.ป.ช. 2547 ศึกษาถึงทฤษฎีตนไมจริยธรรม โดย
อธิบายวาคนดีและคนเกง มีลักษณะทางจิตใจที่สําคัญ 5 ประการ ซึ่งเปรียบเสมือนลําตนของ
ตนไม ซึ่งเปนสาเหตุของพฤติกรรมไดแก
1) ทัศนคติ คุณธรรม คานิยมที่เกี่ยวของกับพฤติกรรมของคนดีและคนเกง คือมี
ความพอใจและเห็นความสําคัญของความดีงาม เห็นโทษของความชั่วรายตางๆ มีความพรอม
ที่จะกระทําพฤติกรรมที่ยึดคุณธรรมเปนหลัก
2) เหตุผลเชิงจริยธรรมหรือการเห็นแกผูอื่น สวนรวม ประเทศชาติ มากกวาการ
เห็นแกตัว
3) ลักษณะมุงอนาคตและควบคุมตน สามารถคาดการณไกลและสามารถควบคุม
ตนใหอดไดรอไดอยางเหมาะสม
4) ความเชื่ออํานาจในตน เชื่อวาผลที่เกิดขึ้น เปนเพราะการกระทําของตนเอง
มากกวาเกิดจากความบังเอิญ โชคเคราะห หรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ คือเชื่อวาทําดีไดดี ทําชั่วจะตอง
ไดรับโทษ
5) แรงจูงใจใฝสัมฤทธิ์หรือความมุมานะบากบั่น ฝาฝนอุปสรรค ประสบ
ความสําเร็จตามเปาหมายที่วางไวอยางเหมาะสมกับความรูความสามารถของตน
ลักษณะทางจิตใจ 5 ประการนี้ หากมีมากในบุคคลใด บุคคลนั้นจะมีพฤติกรรมของ
คนดีและคนเกงอยางสม่ําเสมอ แตถาขาดลักษณะหลายประการมากเทาใด บุคคลนั้นก็จะเปน
ผูที่ไมสามารถเปนคนดีและคนเกงไดมาเทานั้น
ลักษณะพื้นฐานทางจิตใจ 3 ประการซึ่งเปรียบเสมือนรากสําคัญของตนไมจริยธรรมที่
ชอนไชหาอาหารเพื่อเลี้ยงลําตนไดอยางเต็มที่ไดแก
19