ჟურნალის ელექტრონული ვერსია - ფაკულტეტი - საქართველოს ...

ქალაქთმშენებლობითი ასფიქსია – განმაპირობებელი ფაქტორები,კრიზისის დაძლევის ამოცანები(თბილისის მდგრადი განვითარების პრობლემების კონტექსტში)გ. შაიშმელაშვილი0175, თბილისი, კოსტავას 77საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტიარქიტექტურის, ურბანისტიკის და დიზაინის ფაკულტეტისgia.shai@hotmail.comქალაქებისა და ტერიტორიების მდგრადი განვითარების საერთაშორისო მეთოდიკისშესწავლა და თანამედროვე რეალიებთან ადაპტაციის უზრუნველყოფა თანამედროვე ქართულიურბანისტიკის ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს ამოცანად უნდა იქნეს მიჩნეული.ამ თვალსაზრისით, განსაკუთრებულ ყურადღებას იმსახურებს –• გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ევროსაბჭოს, საერთაშორისო სამეცნიეროსაზოგადოებისა და ინსტიტუტების მდგრადი განვითარების თეორიისა და პრაქტიკისსრულყოფისაკენ მიმართული ძალისხმევა;• ურბანისტიკის პრობლემების მდგრადი განვითარების პრინციპებზე დაფუძნებულიმიდგომების ჩასახვისა და ევოლუციის პროცესის თავისებურება.ჯერ კიდევ XX ს. 80-იანი წლების დასაწყისში, როდესაც ევროპაში აშკარად გამოიკვეთაქალაქთმშენებლობითი კრიზისი, ევროპის საბჭოს ეგიდით საფუძველი ჩაეყარა ქალაქებისაღორძინების ევროპულ კამპანიას დევიზით – „ქალაქებში უკეთესი ცხოვრებისათვის“.ამ კამპანიის ეგიდით 1982 წელს ბერლინში გამართული გენერალური კონფერენციის მიზანსწარმოადგენდა – ევროპული ქალაქების მომავლის ურბანული განვითარებისთვის მეცნიერულიკონცეფციის შემუშავება.გაცხადდა, რომ:• ევროპული ქალაქთმშენებლობითი კრიზისის დაძლევა თხოულობდა ქალაქისადმიდამოკიდებულების ფუძემდებლურ ცვლილებებს;• ევროპის ქალაქების ეკონომიკური უკუსვლის, დემოგრაფიული სტაგნაციისა დამიგრაციის ნაკადების შემცირების პირობებში, ქალაქების ევოლუციის თავისებურებაგამოხატულობას უნდა პოვებდეს არსებული ურბანული სტრუქტურის გარდაქმნა-რეკონსტრუქციაში და არა თავისუფალი პერიფერიული ტერიტორიების ათვისებაში.XXს. 80-იან წლებს განეკუთვნება, აგრეთვე „ეკო განვითარებისა“ და „განვითარება ნგრევისგარეშე“ ცნებების გაჩენა. 1980 წელს მიღებული მსოფლიო ბუნების დაცვის სტრატეგიაწარმოადგენდა პირველ საერთაშორისო დოკუმენტს, რომელიც შეიცავდა სიტყვათა წყობას –„მდგრადი განვითარება“.ევროპული კონტინენტის მდგრადი სივრცითი განვითარების ფუძემდებლური პრინციპებისშემუშავების ბაზისს და სივრცითი განვითარების სფეროში ძირითადი მიმართულებებისგანმსაზღვრელ პირველ ეპოქალურ დოკუმენტს წარმოადგენს რეგიონულ-სივრცითიდაგეგმარების ევროპული ქარტია; ტორემოლინოს (ესპანეთი) ქარტია (1983.20.05);რეგიონულ-სივრცითი დაგეგმარების ქარტია, როგორც ევროპული სივრცითი დაგეგმვისსფეროში პირველი სახელმძღვანელო, განსაზღვრავს იმ მიზნებს, რომლებიც საფუძვლად უნდადაედოს სივრცითი დაგეგმარების პოლიტიკას. ასეთ ფუძემდებლურ მიზნებად მიჩნეულია:• რეგიონების დაბალანსებული სოციალურ-ეკონომიკური განვითარება;• ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესება;• ბუნებრივი რესურსების პასუხისმგებლობით აღჭურვილი მართვა და გარემოს დაცვა;• მიწის რაციონალური გამოყენება.ქარტია ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ რეგიონულ-სივრცითი დაგეგემარების ყურადღებისცენტრში დგას „ადამიანი და მისი კეთილდღეობა“. იგი მიუთითებს სივრცითი დაგეგმარებისპროცესში მოქალაქეთა აქტიური მონაწილეობის აუცილებლობაზე და მიიჩნევს, რომ50