Jurisprudentietijdschrift

30 Milieu
terium ‘belangrijke wijziging in de zin van de IPPC’
(artikel 2 onder 10b) waardoor deze regeling niet
van toepassing werd geacht (Nieuwsbrief nr. 02-
14). In een vrijwel gelijktijdige uitspraak werd tevens
uitgesproken dat beroepsgronden over de IPPC
niet-ontvankelijk waren omdat ze niet eerder als bedenking
in de vergunningsprocedure waren ingebracht
(Nieuwsbrief 3/2002, nr. K28). Van een
ambthalve toetsing van het IPPC-aspect was toentertijd
dus geen sprake. Sedertdien is de Afdeling
haar – op dat moment nog terughoudende – standpunten
ten aanzien van de IPPC-richtlijn langzaam
maar zeker gaan wijzigen. Eind 2002 overwoog zij
ten aanzien van een veehouderijbedrijf dat het beschermingsniveau
dat de IPPC nastreeft, niet door
de Iav kan worden bereikt (geen correcte implementatie)
en mitsdien voor de nationale rechter rechtstreeks
beroep kan worden gedaan op dat deel van
de IPPC dat de best beschikbare technieken voorschrijft
(Nieuwsbrief nr. 02-135). Ruim een half
jaar later overwoog de Afdeling in het geschil over
een afvalverwijderingsbedrijf dat het niet als bedenking
aanvoeren van de toepasselijkheid van de IPPC
niet aan beoordeling daarvan in de weg staat, nu
het hier gaat om mogelijk rechtstreeks werkende
bepalingen van Europees recht waarvan de handhaving
door de nationale rechter moet worden verzekerd
en de afwijzing van die beoordeling ertoe zou
kunnen leiden dat het gemeenschapsrechtelijke effectiviteitsbeginsel
wordt geschonden (Nieuwsbrief
4/2003, nr. K66). Vragen over het correct implementeren
van de IPPC in de Wet milieubeheer werden
in dit geschil (nog) onbeantwoord gelaten
omdat was gebleken dat de best beschikbare technieken
waren vergund. Overigens is thans een wetsvoorstel
tot wijziging van de Wet milieubeheer in
voorbereiding waarbij in de artikelen 8.10 en 8.11
Wm wordt aangesloten bij de terminologie van de
IPPC-richtlijn. Een en ander betekent dat (onder
meer) de term ‘beste beschikbare technieken’ in
deze bepalingen zal worden opgenomen zodat kan
worden gesteld dat tot op heden de IPPC-richtlijn
niet correct in de Wet milieubeheer is geïmplementeerd.
In de onderhavige uitspraak van 26 november
2003 zet de Afdeling de gewijzigde lijn voort.
De toepasselijkheid van de IPPC is voor het eerst
ter zitting bij de Afdeling aangevoerd. De Afdeling
gaat niettemin over tot toetsing en stelt vast dat
1) de inrichting in beginsel valt onder de werkingssfeer
van de IPPC omdat de drempelwaarde in bijlage
I van de richtlijn wordt overschreden en 2)
sprake is van een wijziging van de exploitatie van
een (bestaande) installatie die met de daarmee
samenhangende negatieve milieueffecten als significant
is aan te merken. Mitsdien komt de Afdeling
tot de conclusie dat sprake is van een ‘belangrijke
wijziging in de exploitatie van de installatie’ die op
grond van artikel 12, tweede lid van de IPPC-richtlijn
niet mag geschieden zonder een vergunning
overeenkomstig deze richtlijn. Omdat verweerder
ten onrechte geen rekening heeft gehouden met het
beoordelingskader van de IPPC-richtlijn wordt het
bestreden besluit vernietigd.
De jurisprudentie is dus aan het opschuiven naar
een ambtshalve toetsing door de rechter van de toepasselijkheid
van de IPPC-richtlijn. Of daarbij sprake
is van een ‘belangrijke wijziging in de exploitatie
van de installatie’ is een vraag die ad hoc moet worden
beantwoord. Daarbij rijst onmiddellijk de vraag
welke criteria daarbij een rol spelen. Uit de onderhavige
uitspraak van 26 november 2003 blijkt dat
het toenemen van de jaarvrachten ten opzichte van
de bestaande situatie een aspect is dat bij de beantwoording
van deze vraag moet worden betrokken.
De jaarvrachten geven inderdaad een goede indicatie
van het milieueffect van de inrichting op de
omgeving. In dit geval was voor een aantal componenten
(C, SO2, NOx en CO) sprake van een toename
van 50-100% waardoor zonder meer kan worden
gesteld dat sprake is van een belangrijke
wijziging met significante milieueffecten. Daarmee
werpt zich de vraag op bij welk percentage in toename
nog kan worden gesproken van significante
milieueffecten. Het feit dat inrichtingen die onder
de IPPC vallen over het algemeen moeten worden
gerekend tot de categorie bedrijven die een hoog
potentieel aan verontreinigde stoffen dan wel voor
het milieu zeer schadelijke stoffen emitteert, pleit
ervoor om al bij een betrekkelijk geringe toename in
percentage te spreken van significante milieueffecten.
Voorts zou de in artikel 2, aanhef en onder 10b
van de IPPC gehanteerde definitie van een ‘belangrijke
wijziging’ (‘een wijziging in de exploitatie die
StAB 1 / 2004