WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO – SEKTOR ROLNICTWA

More documents

Recommendations

Info

Wojewódzki Urzd Pracy w Biaymstoku Podlaskie Obserwatorium Rynku Pracy i Prognoz Gospodarczych ANALIZA KLUCZOWYCH SEKTORÓW WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO – SEKTOR ROLNICTWA ci czynników produkcji, konkurujce z jednej strony kosztami pracy, z drugiej za w coraz wikszym stopniu modernizujce i unowoczeniajce metody produkcji musz dodatkowo dostosowywa si do niestabilnych i trudno przewidywalnych cen skupu produktów rolnych. Na to wszystko nakadaj si jeszcze czynniki zupenie niezalene od pojedynczych rolników tj. warunki przyrodniczo-klimatyczne, specyfika produkcji rolnej, sezonowo. Sytuacja jest tym trudniejsza, im mniejsze jest gospodarstwo. Mikroekonomiczna sabo wikszoci podlaskich gospodarstw rolnych determinuje z kolei sektorow sabo caego rolnictwa polskiego. Niskie dochody nie zachcaj równie do prowadzenia dziaalnoci inwestycyjnej w gospodarstwach rolnych. 4.1.5. Sia przetargowa ze strony nowych producentów Biorc pod uwag specyfik analizowanego sektora, zagroenie ze strony nowych producentów moe oznacza tworzenie nowych gospodarstw rolnych lub wzrost importu z zagranicy. Na przestrzeni ostatnich lat import produktów rolno spoywczych stale wzrasta. W okresie 2003-2010 wzrós ponad trzykrotnie (tabela 37). Tabela 37. Wyniki handlu zagranicznego produktami rolno-spoywczymi (w mln euro) Wyszczególnienie 2003 2005 2007 2008 2009 2010 Eksport produktów rolno-spoywczych 4 010,4 7 028,0 9 942,5 11 421,6 11 277,6 13 507,2 Import produktów rolno-spoywczych 3 556,9 5 373,5 7 972,3 10 088,7 9 111,0 10 921,1 ródo: I. Szczepaniak [red.], Monitoring i ocena konkurencyjnoci polskich producentów ywnoci, op. cit., s. 15. Struktura towarowa handlu produktami rolno-spoywczymi jest korzystna dla polskiej gospodarki. Eksportowane s bowiem produkty przetworzone a importowane surowce, tzn. produkty rolne z innych stref klimatycznych, takich jak: owoce poudniowe, kawa i herbata, tyto, przyprawy oraz ryby przetwarzane nastpnie na produkty eksportowe. Dziki temu realizowana jest znacznie wiksza warto dodana. Import tych produktów ma z jednej strony charakter uzupeniajcy poda rynkow, z drugiej jednak strony ma on take charakter przetwórczy, gdy cz produktów jest przetwarzana w krajowych przedsibiorstwach, a nastpnie reeksportowana. W strukturze importu rolno-spoywczego jeszcze wiksza bya dominacja produktów pochodzenia rolinnego (w 2010 roku produkty te stanowiy prawie 64% wartoci przywozu ogóem). Grupami produktów rolno-spoywczych o szczególnie duej wartoci importu byy: roliny oleiste i ich przetwory (gównie olej palmowy, sojowy i sonecznikowy oraz ruta sojowa), owoce i ich przetwory, miso i jego przetwory, ryby i ich przetwory oraz grupa zoona z kawy, herbaty i kakao. Stosunkowo wysok dynamik wzrostu importu odnotowano ponadto w grupie przetworów mleczarskich (gównie serów), alkoholi, przetworów ziemniaczanych (gównie produktów skrobiowych) oraz warzyw (gównie pomidorów). 301 W pozycj konkurencyjn polskiego rolnictwa wpywaj czynniki majce swe ródo we Wspólnej Polityce Rolnej i Handlowej UE oraz wynikajce z midzynarodowej polityki ekonomicznej, w tym z procesów liberalizacji wiatowego handlu rolnego. Porozumienia liberalizujce handel uatwi dostp produktów rolno-spoywczych produkowanych w krajach 301 I. Szczepaniak [red.], Monitoring i ocena konkurencyjnoci polskich producentów ywnoci, op. cit., s. 15. 127
Wojewódzki Urzd Pracy w Biaymstoku Podlaskie Obserwatorium Rynku Pracy i Prognoz Gospodarczych ANALIZA KLUCZOWYCH SEKTORÓW WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO – SEKTOR ROLNICTWA niebdcych czonkami UE do rynku Wspólnoty. Zmieni si wówczas sytuacja popytowopodaowa i warunki konkurencji na rynku unijnym. Gospodarka ywnociowa Unii Europejskiej, w tym take polska gospodarka moe w niektórych branach przegrywa konkurencj z importem spoza obszaru Wspólnoty, z wszystkimi tego negatywnymi konsekwencjami. 302 Rozwaajc efekty zawarcia potencjalnego porozumienia liberalizujcego wiatowy handel rolny mona uzna, e w perspektywie krótkookresowej jego konsekwencje nie powinny stanowi zagroenia dla gospodarki ywnociowej Polski. Jednak w dugim okresie, w przypadku sfinalizowania rokowa dotyczcych ochrony celnej rynku UE, mona si spodziewa, zmniejszenia wartoci eksportu i wzrostu wartoci importu z/do Polski, a tym samym pogorszenia wyniku bilansu handlowego w sektorze rolno-spoywczym (tabela 38). Tabela 38. Efekty liberalizacji handlu produktami rolnymi 2015 Wyszczególnienie 2008 Liberalizacja Brak liberalizacji w mln USD 2008=100 w mln USD 2008=100 Eksport 16 515,0 20 388,4 123,5 23 519,6 142,4 Import 14 337,3 19 804,3 138,1 18 664,5 130,2 Saldo 2 177,7 584,1 x 4 855,0 x ródo: J. Rowiski, M. Bukowska, Wzrasta konkurencyjno polskiego przemysu spoywczego na rynku UE, „Przemys Spoywczy” 2011, nr 7-8. W oparciu o wasne badania bazujce na danych zastanych, jak te opinie ekspertów wyraone podczas wywiadu zogniskowanego przeprowadzono burz mózgów podczas spotkania wewntrznego panelu ekspertów i okrelono si oddziaywania poszczególnych czynników, majcych wpyw na natenie konkurencji w podsektorze. Wyniki przedstawiono w tabeli 39. Zagroenie ze strony nowych producentów mona okreli jako umiarkowane. Ju od wielu lat podkrela si konieczno zmniejszenia zatrudnienia w rolnictwie i wzrostu wydajnoci pracy osób tam zatrudnionych. Zakada si, e w okresie do 2050 r. rolnictwo ograniczy stan zatrudnienia z ok. 2,3 mln osób obecnie do ok. 1,85 mln osób. Liczba ludnoci rolniczej pomniejszy si w cigu 40 lat o co najmniej 650 tys. gospodarstw nierozwojowych. Nadwyka siy roboczej rolnictwa i wsi w znacznej mierze zostanie wchonita przez pozarolnicze sektory caej gospodarki narodowej. 303 Oznacza to, e istotnego napywu inwestorów do sektora rolnictwa raczej nie naley si spodziewa. Jednak z drugiej strony mimo do licznych i zoonych uwarunkowa wpywajcych na rolnictwo wedug szacunków gospodarstwa rolne powyej 30 ha 304 zmodernizowane, dobrze zorganizowane i wyposaone technicznie bd gwarantoway odpowiednie dochody i jako ycia osób tam zatrudnionych. Bd wic stanowiy do silny impuls przycigajcy nowych inwestorów. Szczególnie gdy po 2016 roku rynek gruntów rolnych zostanie uwolniony dla cudzoziemców. Inwestorzy Ci jednak bd musieli speni szereg warunków (barier wejcia), niezbdnych do prowadzenia zyskownego gospodarstwa rolnego. 302 J. Rowiski, M. Bukowska, Wzrasta konkurencyjno polskiego przemysu spoywczego na rynku UE, op. cit., s. 7. 303 W. Michna, K. Firlej, K. Wierzbicki, Wybrane problemy wizji rozwoju wsi i rolnictwa w pierwszej poowie XXI wieku, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki ywnociowej, Warszawa 2011, s. 56. 304 Gospodarstwa rolne zdolne do odtwarzania potencjau produkcyjnego to gospodarstwa o wielkoci ekonomicznej 8 ESU i wicej. Por. W. Michna, K. Firlej, K. Wierzbicki, Wybrane problemy …, op. cit., s. 55. 128
Page 2 and 3:
ANALIZA KLUCZOWYCH SEKTORÓW WOJEW
Page 4 and 5:
Wojewódzki Urzd Pracy w Biaymstoku
Page 6:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78: Wojewódzki Urzd Pracy w Biaymstoku
Page 127: Wojewódzki Urzd Pracy w Biaymstoku
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 211 and 212:
Page 213 and 214:
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235 and 236:
Page 237 and 238:
Page 239 and 240:
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
show all

WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO – SEKTOR ROLNICTWA

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?