Бэлгийн амьдрал

МОДУЛЬ 10: СЭДЭВ 13
БЭЛГЭВЧИЙН ХЭРЭГЛЭЭ
ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА 3
Бэлгэвч хэрэглэхгүй байх шалтаг
Суралцагчдыг 3-5 бүлэгт хуваана. Хүмүүс бэлгэвч хэрэглэхийг хүсдэггүй шалтгаан буюу
бэлгэвч хэрэглэхгүйн тулд гаргадаг шалтгуудын жагсаалт гаргана. Шалтаг бүрийг нэг жижиг
цаасан дээр бичнэ. Уг шалтгуудыг нэгдүгээр бие дээр бичнэ.
Бүх бүлгийн ажилд ижил, төстэй жагсаалт байгаа эсэхийг нягтална. Хэрвээ бүлгүүд зарим
зүйлийг орхисон бол дараах жагсаалтаас харж, нэмж бичнэ.
Гарч болох хариулт:
--
Чи намайг өвчтэй гэж бодож байна.
--
Бэлгэвч хэрэглэхэд нэг л эвгүй байдаг юм.
--
Бэлгэвч дур хүсэл бууруулчихдаг юм.
--
Бэлгэвч сайхан мэдрэмж төрүүлдэггүй.
--
Бэлгэвч надад утгагүй, бүдүүлэг санагдаад байдаг юм.
--
Би аль хэдийнээс жирэмслэлтээс хамгаалах эм хэрэглэж байгаа.
--
Би худалдаж авахаас ичээд байдаг юм.
--
Надад бэлгэвч байхгүй.
--
Энэ бол манай ёс заншил, шашны эсрэг зүйл.
--
Хэтэрхий их үнэтэй байдаг.
Суралцагчид бүлэг дотроо ярилцан, өөрийн хосоо бэлгэвч хэрэглэхэд ухуулах замаар эдгээр
шалтаг бүрт хариулна. Тэд шалтаг бүрийн ард хариултаа бичих ёстой. Шалтаг бүрт нэгээс илүү
хариулт бичнэ. Жишээ нь:
--
Шалтаг: “Би бэлгэвч хэрэглэхийг хүсэхгүй байна, бэлгэвч маш үнэтэй”
Хариулт:
--
“Бид түүнийг өрхийн эмнэлгээс үнэгүй авч болно.”
--
“Бэлгэвч худалдаж авах нь хүүхэдтэй болохоос илүү хямдхан.”
--
“Бэлгийн замаар дамжих халдварыг эмчлүүлэх нь бэлгэвч худалдаж авахаас илүү өндөр
үнэтэй.”
--
“Бидний хэн нэг нь бэлгийн замаар дамжих халдвар авч өөрсдийн харилцаанд асуудал
үүсгэснээс бэлгэвч худалдаж авсан нь илүү дээр.”
БАГШИД ӨГӨХ ЗӨВЛӨМЖ
Энэ үйл ажиллагаанаас олон хариулт гарч ирэх боломжтой. Суралцагчдаар янз бүрийн
хариултыг гаргуулахын тулд сургагч багш “Хариултын тусламж” Нөөц хэрэглэгдэхүүн 13.2-ийг
чиглүүлэг болгон ашиглана.
ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА 4
Шалтаг ба Хариулт дүрийн тоглолт
хувааж өгч болно. Ингэснээр бүлэг болгон өөр өөр дүрийн тоглолт бэлтгэнэ. Мөн бүлгүүд
дараах нөхцлийг оролцуулан дүрийн тоглолтоо өргөн хүрээтэй болгохыг хүснэ.
--
Нэг нь архи уусан
--
Нэг нь арай ах
--
Нэг нь хүчирхийлэгч гэдэг нь мэдэгдсэн
--
Бэлгэвчгүйгээр бэлгийн харилцаанд орохын тулд мөнгө эсвэл бэлэг санал болгосон
--
Анх удаа бэлгийн харилцаанд орж байгаа
--
Удаан хугацаагаар үерхсэн эрэгтэй найздаа эмэгтэй нь үүнийг хэлж байгаа
--
Удаан хугацаагаар үерхсэн эмэгтэй найздаа эрэгтэй нь үүнийг хэлж байгаа
Энэ үйл ажиллагааны өөр нэг хувилбар бол нэг шалтгийн хувьд байж болох бүх хариултыг
харуулах дүрийн тоглолтыг хийж болно. Тэгээд бүлгүүд хамтдаа ямар хариулт нь хамгийн
сайн ятган үнэмшүүлж чадах вэ гэдгээр санал хурааж болно.
Дүрийн тоглолтоо бусдадаа үзүүлнэ. Дүрийн тоглолт бүрийн дараа дараах асуултын дагуу
ярилцана.
--
Энэ дүрийн тоглолт нь үнэмшилтэй байсан уу? Та бэлгэвч хэрэглэх үү?
--
Яавал энэ дүрийн тоглолт илүү үнэмшилтэй болох байсан бэ? Жишээ нь: дуу хоолойны
өнгө, биеийн хэл, нүүрний хувирал, нүдээрээ харилцах, сэтгэлийн хөдөлгөөн гэх мэт.
Бүх дүрийн тоглолт дууссаны дараа дараах асуулт асууж, ярилцана.
Эдгээр дүрийн тоглолтыг хийхэд ямар байсан бэ?
Зөвшилцөхөд юу нь болж байсан бэ? Юу тэдгээрийг илүү үр дүнтэй болгосон бэ?
Юу илүү баталгаатай болгосон бэ?
Тохиолдлын хос эсвэл бие биедээ амлалт өгсөн хосын хооронд энэ зөвшилцөл хэр ялгаатай
байх вэ?
Хэрвээ найз чинь бэлгэвч хэрэглэхийг зөвшөөрөхгүй бол юу хийх вэ?
Суралцагчдын хариултад дараах санаа бүрэн гараагүй тохиолдолд багш нэмж тайлбарлана.
Бэлгэвч хэрэглэх талаар зөвшилцөхөд зориулсан санамж:
--
Бэлгэвч хэрэглэхгүй бэлгийн харилцаанд “үгүй” гэж шууд, тодорхой хэл.
--
Таны амьдрал болон эрүүл мэнд бэлгийн хамтрагчаас илүү чухал.
--
Бэлгэвч хэрэглэхгүй бэлгийн харилцаанд орохоос татгалзахын тулд шалтгаанаа хатуу
байр сууринаас илэрхийлэх.
--
Та өөрийн аюулгүй байдалдаа санаа зовохын зэрэгцээ, тэр эрэгтэйн (эмэгтэйн) аюулгүй
байдлын талаар санаа зовж байгаа гэдгийг хосдоо хэл.
--
Бэлгийн үйл ажиллагаа эхлэхээс өмнө бэлгэвчтэй эсэх, мөн түүнийг хэрэглэх эсэхийг нь
мэдэх хэрэгтэй. Өөрөө бэлгэвчтэй бай.
--
Бэлгийн харилцаанд орохгүйгээр бэлгийн дур таашаал авах өөр аргыг санал болго.
--
Өөрөө зохицуулах боломжгүй нөхцөл байдлын тухай мэдэж байх хэрэгтэй. Энэ нөхцөл
байдлаас ямагт зайлсхийх боломжтой байх, эсвэл яавал тэр нөхцөлөөс гарах талаар
сайн бодох хэрэгтэй.
Өмнөх үйл ажиллагааг гүйцэтгэсэн бүлгээрээ ажиллана. Тэд бэлгийн харилцаанд орох гэж
байгаа хосыг харуулсан дүрийн тоглолт бэлтгэнэ. Хосын нэг нь бэлгэвч хэрэглэхийг хүсэхгүй
байгаа, нөгөө нь хүсч байгаа, шалтаг болон хариултыг харуулсан дүрийн тоглолт хийнэ. Бүлгүүд
аль болох бодитой, ухуулж ятгасан дүрийн тоглолтыг бэлтгэх хэрэгтэй. Бүлэгт шалтгуудыг
104 105