Бэлгийн амьдрал

МОДУЛЬ 10
БЭЛГИЙН АМЬДРАЛ
Үр тогтолт ба Жирэмслэлт
Умайн гуурсан хоолой руу орсон өндгөн эс эр бэлгийн эстэй нийлснээр үр тогтох бөгөөд
үр тогтсон өндгөн эс умайн хөндий рүү чиглэж, таваас долоо хоногийн аяллын дараа умайн
хөвсийж зузаарсан салст давхаргад бэхлэгдсэнээр жирэмслэлт эхэлнэ.
Гэр бүл төлөвлөлт
Гэр бүл төлөвлөлт нь хүүхдээ төрүүлэх хугацаа, төрөлтийн хоорондох зай, хүүхдийн тоо,
хүүхдээ төрүүлэх үйл зэргийг урьдчилан тооцоолж, хариуцлагатай чөлөөтэй шийдвэр гаргах
боломжийг хувь хүнд болон хосуудад олгодог. Үүний тулд жирэмслэхээс сэргийлэх арга
хэрэгслийг хэрэглэнэ, мөн хэрвээ үргүйдэлтэй бол түүнийгээ эмчлүүлнэ. Хэдэн хүүхэд төрүүлэх,
төрөлт хоорондын зайгаа зохицуулах нь эхийн эрүүл мэнд болон сайн сайхан байдалд шууд
нөлөө үзүүлэх бөгөөд жирэмслэлтийн үр дүнд ч нөлөөлнө.
Жирэмслэхээс сэргийлэх арга хэрэгсэл
Гэр бүлээ төлөвлөх гол үндэс нь жирэмслэхээс сэргийлэх орчин үеийн, найдвартай арга,
хэрэгслийг хэрэглэх явдал юм. Орчин үеийн арга хэрэгсэл нь олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн,
жирэмслэхээс найдвартай хамгаалдаг, хүний биед хор нөлөөгүй байдгаараа онцлог, давуу
талтай. Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагаас хүлээн зөвшөөрсөн дааврын эм, тариа, умайн
ерөндөг, үтрээний лаа, гель, умайн хүзүүний хаалт зэрэг жирэмслэхээс сэргийлэх арга
хэрэгсэл байдаг. Жирэмслэхээс сэргийлэх арга хэрэгсэл бүр өөрийн давуу, сул талтай тул
хосууд өөрсдөдөө тохиромжтойг зөв сонгох шаардлагатай.
Үр хөндөлт
Үр хөндөлтийг эрт үеийн, хожуу үеийн гэж ангилдаг. Эрт үеийн үр хөндөлт буюу жирэмсний
эхний 12 долоо хоног дотор үр хөврөлийг авах ажилбарыг эмэгтэйн өөрийнх нь хүсэлтээр
эрүүл ахуй, халдвар хамгааллын нөхцөл бүрдсэн, гарч болох хүндрэлээс сэргийлэх, эмчлэх
бэлтгэлийг бүрэн хангасан, хүндрэл гарсан тохиолдолд найдвартай эмчлэх, 24 цагаар үйлчилгээ
үзүүлэх эмнэлэгт хийдэг. Хожуу үеийн үр хөндөлт буюу жирэмсний 13 долоо хоногоос 22 долоо
хоногийн дотор жирэмслэлтийг эмнэлгийн аргаар таслах ажилбарыг мэргэжлийн эмч нарын
дүгнэлт, зөвлөгөөний шийдвэрээр гүйцэтгэдэг.
Бэлгийн эрүүл мэнд
Хувь хүн нөхөн үржихүйн эрхтнээ эрүүл байлгах нь ирээдүйд эрүүл саруул эцэг эх болж,
аз жаргалтай, сэтгэл дүүрэн амьдрах нэгэн үндэс болно. Насанд хүрэгчид ч энэ талаар
буруу ташаа мэдээлэлтэй байх нь цөөнгүй байдаг. Бэлгийн зан үйлтэй холбоотой эрсдэлээс
урьдчилан сэргийлэх, бэлгийн эрүүл мэндээ хамгаалах мэдлэг, ур чадварыг хүн бүр эзэмших
шаардлагатай байдаг.
БЗДХ
Хүнээс хүнд халдварладаг өвчнийг нийтэд нь халдварт өвчин гэдэг. Жишээ нь: Томуугийн
үүсгэгч ханиах, найтаах үед шүлс, цэрээр дамжин бусдад халдварладаг бол халдварт шар,
цусан суулга зэрэг өвчний үүсгэгч бохир гараар дамждаг. Үүнээс хүний үрийн шингэн, үтрээний
шүүрэл болон бэлэг эрхтний арьс, салстад байгаа зарим өвчин үүсгэгч хамгаалалтгүй бэлгийн
хавьтлын үед хүнээс хүнд дамжин халдварладаг бөгөөд эдгээрийг бэлгийн замаар дамжих
халдварууд (БЗДХ) гэж нэрлэнэ.
ХДХВ ба ДОХ
ХДХВ нь Хүний Дархлал Хомсдолын Вирүс гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл, хүний дархлалын эсийг
устгадаг вирусийн нэр бөгөөд уг вирусийн халдварт зөвхөн хүн өртдөг гэсэн санаа юм.
ХДХВ-ийн халдвар авсан боловч өөрт нь мэдэгдэх өвчин зовиургүй байгаа хүнийг “ХДХВийн
халдвартай амьдарч байгаа хүн” гэдэг. ХДХВ-ийн халдвартай амьдрах хугацаа хувь хүний
амьдралын хэв маяг, дадал хэвшлээс хамаараад хүн бүрд харилцан адилгүй юм.
ДОХ нь Дархлалын Олдмол Хомсдол гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл, ХДХВ-ийн халдвар авсны улмаас
үүсдэг өвчний нэр юм. Энэ үед хүн өвдөж зовиурлан, биед нь тодорхой шинж тэмдгүүд илэрч
бусдын халамжид ордог бөгөөд ийм хүнийг “ДОХ-той амьдарч байгаа хүн” гэдэг. ДОХ нь аль
хэдийнэ архаг өвчний үед орсон бөгөөд ретровирусийн эм хэрэглэснээр урт удаан хугацаанд
амьдрах боломжтой.
4 5