29.04.2013 Views

Análisis de la cadena de la carne bovina en Costa Rica: - CORFOGA

Análisis de la cadena de la carne bovina en Costa Rica: - CORFOGA

Análisis de la cadena de la carne bovina en Costa Rica: - CORFOGA

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Recuadro 3. Inversión <strong>en</strong> forrajes mejorados. Una estrategia para int<strong>en</strong>sificar <strong>la</strong> gana<strong>de</strong>ría ―mayor carga animal y productividad.<br />

Los forrajes tropicales son <strong>la</strong> fu<strong>en</strong>te <strong>de</strong> alim<strong>en</strong>tación más barata y natural que existe. Las pasturas basadas <strong>en</strong><br />

gramíneas constituy<strong>en</strong> <strong>la</strong> base principal <strong>de</strong> alim<strong>en</strong>tación durante <strong>la</strong> época <strong>de</strong> lluvias, mi<strong>en</strong>tras que <strong>en</strong> <strong>la</strong> seca <strong>la</strong>s<br />

leguminosas arbustivas son un recurso apropiado por su producción <strong>de</strong> biomasa fresca. El Cuadro 1 muestra<br />

resultados <strong>de</strong> productividad logrados durante <strong>la</strong> época <strong>de</strong> lluvias con el pasto Brachiaria <strong>de</strong>cumb<strong>en</strong>s (tradicional)<br />

comparado con el nuevo híbrido <strong>de</strong> Brachiaria, pasto cv. Mu<strong>la</strong>to, tanto <strong>en</strong> producción <strong>de</strong> leche como <strong>de</strong> <strong>carne</strong> <strong>en</strong><br />

diversos países <strong>de</strong> América Latina tropical. Se observa que <strong>la</strong> productividad <strong>en</strong> términos <strong>de</strong> leche por vaca se<br />

increm<strong>en</strong>ta, <strong>en</strong> promedio, 24% y <strong>la</strong> <strong>de</strong> <strong>carne</strong> <strong>en</strong> 32%. Sin embargo, el principal efecto <strong>de</strong> <strong>la</strong> nueva pastura es el<br />

aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> carga animal <strong>de</strong>bido a <strong>la</strong> gran cantidad <strong>de</strong> biomasa que produc<strong>en</strong> permiti<strong>en</strong>do aum<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> carga <strong>en</strong>tre<br />

86% y 88%.<br />

Cuadro 1. Productividad <strong>de</strong> <strong>la</strong> Brachiaria <strong>de</strong>cumb<strong>en</strong>s tradicional y <strong>de</strong>l nuevo híbrido <strong>de</strong> Brachiaria cv. Mu<strong>la</strong>to <strong>en</strong> varias localida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />

América Latina tropical.<br />

Lugar B. <strong>de</strong>cumb<strong>en</strong>s<br />

producción <strong>de</strong><br />

leche<br />

(kg/vaca/día)<br />

Brachiaria<br />

cv. Mu<strong>la</strong>to<br />

carga animal<br />

(UA/ha)<br />

Cambio (%)<br />

producción <strong>de</strong> leche<br />

(kg/vaca/día)<br />

17<br />

Carga<br />

animal<br />

(UA/ha)<br />

Producto Carga<br />

animal<br />

Quilichao,<br />

Colombia 1<br />

6.5 0.7 7.1 2.0 + 9 + 186<br />

Tabasco,<br />

México 2<br />

6.1 1.6 6.7 4.0 + 10 + 150<br />

Vil<strong>la</strong>vic<strong>en</strong>cio,<br />

Colombia 3<br />

4.6 2.3 6.9 3.2 + 50 + 39<br />

O<strong>la</strong>ncho,<br />

Honduras 4<br />

5.0 0.9 6.5 1.4 + 62 + 55<br />

Prom. leche 5.5 1.4 6.8 2.6 + 24 + 86<br />

Gan. <strong>de</strong> peso Carga animal Ganancia <strong>de</strong> peso Carga Product. Carga<br />

(g/anim./día)<br />

(UA/ha)<br />

(g/anim./día) animal<br />

(UA/ha)<br />

animal<br />

Veracruz,<br />

México 5<br />

220 1.4 300 3.5 + 36 + 150<br />

Gua<strong>la</strong>ca,<br />

Panamá 6<br />

388 2.4 630 3.3 + 62 + 37<br />

Vil<strong>la</strong>vic<strong>en</strong>cio,<br />

Colombia 6<br />

515 2.2 530 3.4 + 3 + 54<br />

Vil<strong>la</strong>vic<strong>en</strong>cio,<br />

Colombia 2<br />

411 0.9 563 2.4 + 63 + 166<br />

Prom. <strong>carne</strong> 384 1.7 506 3.2 + 32 + 88<br />

1 CIAT (2000). 2 Guiot y Melén<strong>de</strong>z (2003). 3 CIAT (2004). 4 CIAT (2001). 5 Enríquez (2002). 6 CIAT (2004).<br />

El Cuadro 2 muestra <strong>la</strong> producción <strong>de</strong> leche obt<strong>en</strong>ida al utilizar <strong>la</strong> leguminosa arbustiva Cratylia arg<strong>en</strong>tea durante <strong>la</strong> época seca<br />

comparada con <strong>la</strong> suplem<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> conc<strong>en</strong>trado o <strong>de</strong> pollinaza <strong>en</strong> <strong>Costa</strong> <strong>Rica</strong>. La producción <strong>de</strong> leche es simi<strong>la</strong>r con cualquiera <strong>de</strong><br />

estas opciones, sin embargo, <strong>la</strong> suplem<strong>en</strong>tación <strong>en</strong> <strong>la</strong> época seca <strong>de</strong>l hato <strong>en</strong> or<strong>de</strong>ño con Cratylia resulta ser <strong>la</strong> opción más r<strong>en</strong>table <strong>en</strong><br />

términos <strong>de</strong> re<strong>la</strong>ción b<strong>en</strong>eficio/costo, ya que <strong>en</strong> los tres casos el retorno por cada dó<strong>la</strong>r invertido <strong>en</strong> esta leguminosa fr<strong>en</strong>te a <strong>la</strong> opción<br />

<strong>de</strong>l conc<strong>en</strong>trado o <strong>de</strong> <strong>la</strong> pollinaza siempre es mayor que 1.<br />

Cuadro 2. Producción <strong>de</strong> leche con difer<strong>en</strong>tes alternativas <strong>de</strong> suplem<strong>en</strong>tación durante <strong>la</strong> época seca <strong>en</strong> tres localida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>Costa</strong> <strong>Rica</strong>.<br />

Lugar Cratylia arg<strong>en</strong>tea Conc<strong>en</strong>trado<br />

Difer<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> B<strong>en</strong>eficio:costo<br />

o pollinaza<br />

producción<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> dieta<br />

(kg leche/vaca/día) (%)<br />

At<strong>en</strong>as 1 10.9 11.1 - 2 1.50:1<br />

Turrialba 2 6.1 6.0 + 2 1.45:1<br />

Esparza 3 5.5 5.3 + 4 2.40:1<br />

1 Romero y González (2001). 2 Ibrahim et al (2001). 3 Lobo y Acuña (2001).<br />

La gana<strong>de</strong>ría <strong>de</strong> <strong>Costa</strong> <strong>Rica</strong> podría ser más efici<strong>en</strong>te <strong>en</strong> términos <strong>de</strong> productividad, ingresos y sost<strong>en</strong>ibilidad, si <strong>la</strong> adopción <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

nuevas alternativas forrajeras disponibles fuera más rápida y masiva. El empleo <strong>de</strong> forrajes mejorados g<strong>en</strong>era b<strong>en</strong>eficios económicos<br />

sociales y ambi<strong>en</strong>tales. El avance <strong>de</strong> <strong>la</strong> productividad mejora <strong>la</strong> r<strong>en</strong>tabilidad y <strong>la</strong> competitividad <strong>de</strong> <strong>la</strong> gana<strong>de</strong>ría <strong>en</strong> todos los grupos<br />

<strong>de</strong> productores, <strong>en</strong> tanto que el aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> carga animal, aparte <strong>de</strong> su impacto positivo sobre <strong>la</strong> productividad, g<strong>en</strong>era c<strong>la</strong>ros<br />

b<strong>en</strong>eficios ambi<strong>en</strong>tales al propiciar un uso más efici<strong>en</strong>te <strong>de</strong> los suelos y fr<strong>en</strong>ar el avance <strong>de</strong> <strong>la</strong> gana<strong>de</strong>ría hacia ecosistemas frágiles <strong>de</strong><br />

pobre aptitud gana<strong>de</strong>ra. El pot<strong>en</strong>cial productivo es el reto para el país <strong>en</strong> <strong>la</strong>s próximas décadas y <strong>de</strong>be ser aprovechado al máximo<br />

para <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r un sector gana<strong>de</strong>ro altam<strong>en</strong>te competitivo y sost<strong>en</strong>ible, que aporte b<strong>en</strong>eficios económicos, sociales y ambi<strong>en</strong>tales para<br />

el <strong>de</strong>sarrollo g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong>l país.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!