27.01.2015 Views

Determinantes de la informalidad laboral y el subempleo en las ...

Determinantes de la informalidad laboral y el subempleo en las ...

Determinantes de la informalidad laboral y el subempleo en las ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Determinantes</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>informalidad</strong> <strong>la</strong>boral y <strong>el</strong> <strong>subempleo</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong>s áreas metropolitanas <strong>de</strong> Barranquil<strong>la</strong>, Cartag<strong>en</strong>a y Montería<br />

Una premisa importante, <strong>en</strong> lo que respecta al comportami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> un individuo, es<br />

aqu<strong>el</strong><strong>la</strong> que establece que una persona <strong>de</strong>sea <strong>el</strong>egir aqu<strong>el</strong><strong>la</strong> combinación particu<strong>la</strong>r<br />

<strong>de</strong> bi<strong>en</strong>es y ocio que maximice su provecho. En otras pa<strong>la</strong>bras, los sujetos <strong>de</strong>sean<br />

maximizar su utilidad. Esto significa que una persona escogerá aqu<strong>el</strong><strong>la</strong> combinación<br />

<strong>de</strong> bi<strong>en</strong>es y ocio que lo lleve al máximo niv<strong>el</strong> posible <strong>de</strong> utilidad (U), dadas <strong>la</strong>s limitaciones<br />

impuestas por <strong>la</strong> recta presupuestaria y <strong>la</strong> restricción temporal.<br />

Este mo<strong>de</strong>lo es comúnm<strong>en</strong>te usado para explicar <strong>la</strong>s <strong>de</strong>cisiones <strong>de</strong> participación <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />

mercado <strong>de</strong> trabajo. Es <strong>de</strong>cir, <strong>la</strong> primera etapa <strong>de</strong> lo que se ha <strong>de</strong>nominado: Proceso<br />

Secu<strong>en</strong>cial <strong>de</strong> Elección <strong>de</strong> Empleo (P<strong>en</strong>cav<strong>el</strong>, 1990).<br />

2.2 Mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> búsqueda <strong>de</strong> empleo<br />

Formalm<strong>en</strong>te, los mo<strong>de</strong>los <strong>de</strong> búsqueda <strong>de</strong> empleo son precursores <strong>en</strong> <strong>la</strong> fundam<strong>en</strong>tación<br />

microeconómica <strong>de</strong> los mercados <strong>de</strong> trabajo, se basan <strong>en</strong> <strong>el</strong> comportami<strong>en</strong>to<br />

maximizador <strong>de</strong> <strong>la</strong> utilidad <strong>de</strong> un ag<strong>en</strong>te racional, que <strong>de</strong>ci<strong>de</strong> librem<strong>en</strong>te si participa<br />

o no <strong>en</strong> <strong>el</strong> mercado <strong>de</strong> trabajo. Estos mo<strong>de</strong>los c<strong>en</strong>tran su interés <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> un<br />

individuo racional que, una vez participando <strong>en</strong> <strong>el</strong> mercado <strong>de</strong> trabajo, <strong>el</strong>ige <strong>en</strong>tre<br />

emplearse o no (B<strong>la</strong>nco, 1995; Layard et al., 1991).<br />

Los mo<strong>de</strong>los <strong>de</strong> búsqueda <strong>de</strong> empleo reconoc<strong>en</strong> que <strong>en</strong> los mercados <strong>la</strong>borales <strong>la</strong><br />

información es difícil y costosa <strong>de</strong> conseguir, <strong>en</strong> virtud <strong>de</strong> <strong>la</strong> heterog<strong>en</strong>eidad <strong>de</strong>l<br />

mercado. Así pues, ante costos <strong>de</strong> información mayores que cero, los trabajadores<br />

<strong>de</strong>berán <strong>de</strong>terminar hasta qué punto sigu<strong>en</strong> buscando empleo. (Martín, 1995).<br />

El mo<strong>de</strong>lo más utilizado es <strong>el</strong> <strong>de</strong>nominado: Mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> Búsqueda Secu<strong>en</strong>cial <strong>de</strong> Empleo,<br />

que mo<strong>de</strong><strong>la</strong> <strong>el</strong> hecho que <strong>el</strong> trabajador toma su <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> continuar o no con<br />

<strong>la</strong> búsqueda <strong>de</strong> empleo, cada vez que recibe una oferta <strong>de</strong> trabajo (Uribe y Ortiz,<br />

2006). La <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> continuar o no con <strong>la</strong> búsqueda <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>rá <strong>de</strong> si <strong>el</strong> sa<strong>la</strong>rio <strong>de</strong><br />

reserva <strong>de</strong>l individuo (sa<strong>la</strong>rio mínimo al cual estaría dispuesta a emplearse una persona)<br />

es m<strong>en</strong>or que <strong>el</strong> sa<strong>la</strong>rio <strong>de</strong> mercado.<br />

El sa<strong>la</strong>rio <strong>de</strong> reserva indica <strong>el</strong> mínimo increm<strong>en</strong>to <strong>en</strong> <strong>el</strong> ingreso que provocaría que<br />

una persona sea indifer<strong>en</strong>te ante trabajar o no una primera hora. La <strong>de</strong>finición <strong>de</strong> sa<strong>la</strong>rio<br />

<strong>de</strong> reserva implica, <strong>en</strong>tonces, que <strong>el</strong> individuo <strong>de</strong>cidirá no trabajar si <strong>el</strong> sa<strong>la</strong>rio<br />

<strong>de</strong> mercado es m<strong>en</strong>or que <strong>el</strong> sa<strong>la</strong>rio <strong>de</strong> reserva; pero, resolverá <strong>en</strong>trar a trabajar si <strong>el</strong><br />

sa<strong>la</strong>rio <strong>de</strong> mercado exce<strong>de</strong> al sa<strong>la</strong>rio <strong>de</strong> reserva.<br />

Por lo tanto, <strong>la</strong> <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong> trabajar estará basada <strong>en</strong> una comparación <strong>de</strong>l sa<strong>la</strong>rio <strong>de</strong><br />

mercado (cuánto están dispuestos a pagar los empleadores por una hora <strong>de</strong> trabajo)<br />

6<br />

IEEC 32.indd 6<br />

19/01/2011 04:39:28 p.m.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!