01.03.2013 Views

anzor ToTaZe qarTuli soflis gasaWiri qarTul sofelSi qarTulma ...

anzor ToTaZe qarTuli soflis gasaWiri qarTul sofelSi qarTulma ...

anzor ToTaZe qarTuli soflis gasaWiri qarTul sofelSi qarTulma ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

136 <strong>anzor</strong> <strong>ToTaZe</strong><br />

am SemTxvevaSi nakleb rols TamaSobs. teqnikuri progresis miRwevebi<br />

sabolood mTeli kacobriobis kuTvnileba xdeba da drosa<br />

da sivrceSi warmoebis procesi saocrad erTnairad meordeba da<br />

es asec unda iyos. erovnuli niSan-Tvisebebi aq ZiriTadad ganze<br />

rCeba da gadamwyveti materialuri dovlaTis, rac SeiZleba, iafad<br />

da gazrdili raodenobiT warmoeba xdeba. es ki erTnairad misaRebia<br />

yvela qveynisa da erisaTvis.<br />

qarTveli mefeebi, saerTod qarTveli sazogadoeba, gansakuTr<br />

ebul mzrunvelobas iCendnen <strong>soflis</strong> ganviTarebisa da aRo rZ inebis,<br />

`<strong>soflis</strong> RonierebisaTvis~, radgan kargad icodnen, rom qveynis<br />

keTildReoba glexobaze iyo damyarebuli. mefe-poet arCils<br />

(1647-1713), rogorc is amas Tavis nawarmoebSi `gabaaseba Teimurazisa<br />

da rusTvelisa~ aRniSnavs, yvelaze did erovnul tragediad<br />

glexobis amowyveta miaCnia da amkvidrebs glexobis dacvis ideas:<br />

`Tu amoswydes glexkaci, saqarTvelo daZabundes.~ 14<br />

ar aris SemTxveviTi,<br />

rom sparselebis mier kaxeTis gaukacrielebuli (`kaxeTi<br />

iyo ukaco~) da aoxrebuli soflebis gamo sasowarkveTili mefe<br />

Teimuraz pirveli (1589-1663) ambobs: `saxelmwifo damekargao~.<br />

diax, soflebis aoxreba saxelmwifos dakargvis tolfasi iyo, rom<br />

isev mtris Semosevebisagan gadarCenil soflebis mosaxleobas didi<br />

simamace ar gamoeCina da mteri erTniarad ar gaereka kaxeTidan.<br />

mefe arCili SesaniSnavad icnobs qarTveli glexis bunebas, mis<br />

xasiaTs, TavdaWeril da darbaislur Cvevebs. igi didi kmayofilebiT<br />

aRniSnavs: `glexni iyvnen, magram im dRes darbaisladac kmar<br />

iyvnen~. qarTveli glexebis es Tviseba arc ucxoel mogzaurebs<br />

gamorCeniaT mxedvelobidan. frangi mogzauri Jan Sardeni, romelmac<br />

1672-1673 wlebSi imogzaura saqarTveloSi, gansakuTrebuli<br />

simpaTiiT aRniSnavs: `qarTvelebi Tavazianni da kacTmoyvareni,<br />

amasTanave, darbaiselni da TavdaWerilni arian~. 15<br />

Sardeni iqve<br />

agrZelebs, qarTvelebi sxvebze ufro uflebamosili, amayi, Tavmomwone<br />

da didebis moyvaruli xalxiao.<br />

qarTveli xalxi cnobilia uZvelesi kulturiTa da mdidari<br />

tra diciebiT. ucxoeli mogzaurebi, italieli misionerebi aRfrTo<br />

vanebulni arian <strong><strong>qarTul</strong>i</strong> cxovrebis wesiT, qarTveli xalxis stu<br />

marTmoyvareobiT, tradiciebiT, qarTvelTa Sinagani kulturiT,<br />

ga nsakuTrebiT qarTveli qalebis kdemamosilebiT, ojaxisadmi<br />

erTgu lebiT, silamaziTa da saTnoebiT. <strong>qarTul</strong> soflebSi mogzaurobis<br />

dros miRebul STabeWdilebebSi isini saqebar sityvebs ar<br />

14 <strong><strong>qarTul</strong>i</strong> mwerloba, t. VI, Tb., 1989, gv. 451.<br />

15 Sardenis mogzauroba, Tb., 1975, gv. 297.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!