EUSKARARA ITZULITAKO HAUR ETA GAZTE LITERATURA

aipatutako bideari jarraituko zion. Eta ordutik aurrera pintura
zibiletan agertzen hasten denean, gizon-emakume txikien itxuran
agertuko da: proportzioak, jantziak, jarrerak,... gizon-emakume
helduei zegozkienak berak (Ariés, 1987).
XVII. mendetik aurrera, ordea, Errenazimendutik eratorritako
gizakiaren kontzeptuak, denboraren antzemate desberdinak eta
jaiotze tasaren jaitsierak haurraren kontzeptua aldatzen lagundu
zuten. Orduan hasi zen haurtzaroa giza garapenaren berezko alditzat
ulertzen eta, ondorioz, haurrei beren behar bereziak onartzen
(jostailuak, arropak). Umeei aingeruen ezaugarriak suposatzen hasi
zitzaien: xalotasuna, zintzotasuna; eta garaiko pedagogoen artean
Jainkoarengandik hurbil zeudelako ustea zabaldu zen. Uste hori
garaiko ikonografiak indartu zuen: ordua arte, umeak Jesus
jaioberria eta aingeruak irudikatzeko erabiltzen ziren soilik. XVII.
mendetik aurrera, hala ere, umeak ikonografia ez-erlijiosoan
agertzen hasi ziren, “putto” edo ume biluziaren erara. Ikonografia
hori zabaldu eta nagusitu zen neurrian, haurtzaroaren izaera berezia
ere zabalduz joan zen gizartean. Horrela, piskanaka, umeak helduen
atsegin eta erlajazio iturri bilakatuz joan ziren. Ikuspegi berri hori
familiartean zabaldu zen lehen-lehenik: gurasoei atsegingarriak
zitzaizkien umeak; neurri batean, etxeko animaliak balira bezala
jokatzen zuten.
Aurreko uste hori gizarte osora zabaldu zenerako, helduen
jokabidea onbideratu nahi zuen ikuspegi berri bat garatzen hasi zen,
elizaren inguruko moralista eta pedagogoen artean: haurtzaroa aldi
berezia zen, bai, baina haurrak, xaloak eta garbiak izanik, eta
Jainkoarengandik hurbil zeuden izakiak izanik, helduen grinetatik
urrun gorde behar ziren. Horrela, haurrek hezkuntza eta diziplina
behar zuten beren ongizate izpiritualerako, eta, ondorioz,
haurrentzako bereziak ziren liburuen beharra sortu zen. Shavit-ek
(1986:7) dioenez:
In the same way that people assumed a child needed
different dress, toys, and games, it was also assumed that
a child reader differed from the adult, both in his capacity
to comprehend, as well as in his educational needs.
17