EUSKARARA ITZULITAKO HAUR ETA GAZTE LITERATURA

ut more as part of the educational apparatus —a vehicle for
education, a major means of teaching and indoctrinating the child”
(Shavit, 1986:35). Joera hori gure artean ere aurki daiteke, eta
norainokoa den ikusteko balio beza adibide soil batek: euskal
literatura nazioartean bultzatzeko, hamasei idazlez osatutako
katalogo eleaniztuna plazaratu da orain dela gutxi (Zubimendi,
1997); idazle horietako batzuk haur literaturan ere lan bikaina
egindakoak diren arren, haurrentzako obra bat bera ere ez dute
nazioartean aitortu nahi izan (Zubimendi, 1997:28).
Beste aldetik, HGLren arloan ezarri diren sari berezituek ere
haren status maila apala azpimarratzen dute; izan ere, sariketa
horiek desberdinak diren aldetik, ezin dira ohiko literatur irizpideen
arabera epaitu.
Azkenik, HGLk, hezkuntzarekin zuzenean lotzen ez denean, ez
du nahikoa haurraren gustukoa izatea: gainera, edo beharbada
lehenbizi, helduen oniritzia jaso behar du. Honela adierazten du
Shavit-ek (1986:37):
The children’s writer is perhaps the only one who is
asked to address one particular audience and at the same
time to appeal to another. Society expects the children’s
writer to be appreciated by both adults (and especially by
“the people in culture”) and children.
Barruko ikuspegiari buruz, berriz, HGLko idazleen statusa
bigarren mailakoa izan da beti. Literatura horren hastapenetan,
gizonezko idazleek ez zituzten beren lanak sinatzen, edota goitizen
baten bidez aurkezten zituzten. Emakumezko idazleek bai, sinatu
egiten zituzten, maila soziala apalagoa izanik, zer galdurik ez
baitzuten.
Gaur egun, sinatu egiten dira haur eta gazteentzako obrak,
baina gehienek beren maila apalagoa dela sentitzen dute. Mariasun
Landa euskal idazleak hauxe zioen elkarrizketa batean:
Helduentzat idazten dutenei egiten ez zaien baina
haur literaturaren egileek beti erantzun behar duten
galdera hau da, “zergatik idazten duzu haurrentzat?”.
Horren atzean honako ideia hauek daude, zergatik
27