EUSKARARA ITZULITAKO HAUR ETA GAZTE LITERATURA

V.3.3. Itzulpen estrategien deskribapena.
Hirugarren urtealdi honen hasierako hamar urteetako egoera
aurreko urtealdiaren bukaeran deskribatu genuenaren antzekoa da,
baina zertxobait areagotua. Aurreko atalean ikusi ahal izan dugun
bezala, euskaraz eskolatzen ziren ikasleen kopurua goraka joan zen
urtetik urtera; laster, gainera, ikastolen mugimenduari euskarazko
eskola publikoa gaineratuko zitzaion, eta irakaskuntzaren mundu
zabal horren liburu-eskakizuna oso handia izan zen. Jatorrizko
HGLren ekoizpena oso txikia zenez gero, produkzioaren zatirik
handiena itzulpenen bidez osatzen zen, nahiz eta, artean, eskari
handi horri behar bezala erantzuteko moduko itzultzaile profesional
gehiegi ez zegoen. Zeregin horretako aitzindariak, garai haietan,
Salvador Garmendia, Xabier Kintana, Xabier Mendiguren, Pello
Zabaleta eta beste gutxi batzuk izan ziren. Gainontzekoak ikastola
munduko irakasleak eta formakuntza prozesuan zeuden
unibertsitateko ikasleak ziren: Gillermo Etxeberria, Arantza
Sarriegi, Imanol Unzurrunzaga, Felix Ibargutxi, Joxantonio
Ormazabal, Txiliku, Juan Martin Elexpuru, Joan Amenabar, Periko
Diez de Ultzurrun, David Urbistondo, Pilar Iparragirre, eta abar.
Osatzen hasia zen “instituzioak” (argitaletxe gazteak,
irakaskuntza erakundeak, bibliotekariak) garbi asko ikusi zuen
zeintzuk ziren hasierako beharrak itzulpengintzaren aldetik: ume
txikientzako album ilustratuak (“Teo” saila 1979an argitaratzen hasi
zen euskaraz), tarteko adinerako testu egokiak eta komikiak
(“Asterix” 1976an argitaratzen hasi zen, eta 1980tik aurrera herri
ipuinen bilduma asko argitaratu ziren), eta gazte literaturako
klasikoak gaztetxoagoentzat (“Kimu”, 1976; “Tximista”, 1979;
“Itzul”, 1979).
“Aldez aurretiko arauei” dagokienez, itzulpen horiek,
batzuetan, kanpoko argitaletxeek argitaratzen zituzten; euskal
argitaletxeen kasuetan, berriz, Kataluniako argitaletxeekin (euskal
argitaletxeen ispilu zentzu askotan) hasitako lankidetzaren bidez,
edo egile eskubiderik ez zuten testu klasikoak euskaratuz burutzen
ziren.
260