19.01.2014 Views

arnold Ciqobavas arnold Ciqobavas sakiTxavebi sakiTxavebi XIX

arnold Ciqobavas arnold Ciqobavas sakiTxavebi sakiTxavebi XIX

arnold Ciqobavas arnold Ciqobavas sakiTxavebi sakiTxavebi XIX

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

gav- fuZesTan dakavSirebiT sxva problemac iCens Tavs. rogorc<br />

iTqva, h-gav<br />

gav-s da mi-a-ga<br />

gav-s neitraluri versiis umaqcevro<br />

da maqcevriani formebia, anu orive manqanurad ase Caiwereba<br />

3-1-1, sadac 3 gvaris simboloa, pirveli 1 _ qcevis simbolo,<br />

meore 1 _ mwkrivisa. magram Koveli konkretuli cifri<br />

gulisxmobs mxolod erT formas, erT morfemas. paraleluri<br />

formis cneba kompiuterisTvis ucxoa. Sesabamisad h-gav<br />

gav-s da<br />

mi-a-gav<br />

gav-s zmnaTa paradigmebis asagebad sayiro xdeba gav- fuZis<br />

orJer Setana fuZeTa bazaSi, ra Tqma unda, sxvadasxva numeraciiT.<br />

es ukanaskneli gansazGvravs, Tu romel paradigmatul<br />

maxasiaTeblebTan unda moxdes fuZis bma. rac Seexeba mi-u-gav<br />

gav-s<br />

formas, is Caiwereba ase: 3-3-1, sadac meore samiani sasxviso<br />

qcevis simboloa. amJerad, sasxviso qcevis paradigma miebmeba<br />

orJer Setanili gav- fuZidan erT-erTs, kerZod, maqcevriani<br />

mi-a-gav<br />

gav-s zmnis paradigmas. pirobiTad, gavɑ- fuZe mogvcems<br />

h-gav<br />

gav-s zmnis paradigmas, xolo gavɑɑ- fuZe _ mi-a-gav<br />

gav-s ~ mi-u-<br />

gav-s formaTa paradigmebs.<br />

paradigmatuli sxvaoba amiT ar amoiwureba. mi-u-gav<br />

gav-s<br />

zmnis paradigma pirnaklia, anu dasaSvebia S 3 O 1 , S 3 O 2 , S 3 O 3 kombinaciebi,<br />

magram ara gvaqvs S 1 O 2 , S 1 O 3 , S 2 O 1, S 2 O 3 kombinaciebi, rogoricaa<br />

*mi<br />

mi-m-i-gav<br />

gav-xar<br />

xar, *mi<br />

mi-u-gav<br />

gav-xar<br />

xar, *mi<br />

mi-v-u-gav<br />

gav-{v}ar<br />

ar... rac<br />

Seexeba mi-a-gav<br />

gav-s zmnas, qarTuli enis orTografiul leqsikonSi<br />

Setanilia misi formebi Kvela kombinaciaSi, Tumca mxolod<br />

wa- zmniswiniT: wa-a-gav<br />

gav-xar<br />

xar, wa-v-a-ga<br />

gavar<br />

var, wa-m-a-ga<br />

gavxar<br />

da<br />

a. S. mi- zmniswinianTan mxolod mesame piris formebia miTiTebuli.<br />

vfiqrobT, aqac unda davuSvaT msgavsi formebi.<br />

saKuradGeboa zmniswinTa ganawilebis sakiTxic. erTi mxriv,<br />

dasaSvebia: mo-h-gav<br />

gav-s, mo-h-gav<br />

gav-d-a, mo-h-gav<br />

av-d-es<br />

formebi, magram<br />

mo- zmniswins TiTqos ver hguobs sxva kombinaciebi: *mo<br />

mo-v-<br />

gavar<br />

var, *mo<br />

mo-h-gav<br />

gav-xar<br />

xar... aseve dasaSvebia: mi-a-gav<br />

gav-s, mi-a-gav<br />

gav-d-a,<br />

mi-a-gav<br />

gav-d-e-s, magram ara Cans: mi-v-a-ga<br />

gavar<br />

var, mi-a-gav<br />

gav-xar<br />

formebi,<br />

Tumca Cven maT vuSvebT. TavisTavad korelacia mi-a-gav<br />

gav-s ~<br />

mo-h-gav<br />

gav-s, aseve mi-u-gav<br />

gav-s ~ mo-h-gav<br />

gav-s xazs usvams maqcevrisa<br />

da piris niSnis monacvleobis kavSirs orientaciis kategorias-<br />

38<br />

Tan da ara gezis kategoriasTan, rasac adasturebs wa- zmniswiniani<br />

formebi, sadac wa- zmniswins odna<br />

naobi<br />

biTo<br />

Tobis<br />

semantika<br />

Semoaqvs da aranairi kavSiri ara aqvs gezTan.<br />

amdenad, marto am erTi zmnis analizisas Cndeba mTeli rigi<br />

formobrivi da semantikuri maxasiaTeblebisa, romelTa gauTvaliswineblad<br />

SeuZlebelia zmnis srulKofili manqanuri<br />

aGwera. rac ufro Taviseburia zmna, teqnikurad miT ufro<br />

rTulia zmnuri paradigmebis ageba, amitomac zmnur fuZeTa bazebi<br />

amave dros paradigmatul tipTa bazebs warmoadgens, romelTa<br />

raodenoba Cvens SemTxvevaSi aTass aGemateba.<br />

g u b a z v a n i l i S i<br />

100 wlis lazi Semoqme<br />

qmedi<br />

mimdinare wels 100 weli Seusruldeboda mwerals, sazogado<br />

moGvawes, publicistsa da mTargmnels muxamed vaniliSs<br />

(1908-1997). igi daibada sof. sarfSi, sadac Turquli dawKebi-<br />

Ti skolis (maSin sarfSi da ayaris sxva zogierT sofelSi<br />

swavla Turqul enaze mimdinareobda) damTavrebis Semdeg swavla<br />

ganagrZo q. xofis saSualo skolaSi, romelic daasrula<br />

1927 wels. 1928-1932 wlebSi swavlobda baTumis muSfakSi.<br />

30-ian wlebSi m. vaniliSma gamoaqveKna lazuri folkloris<br />

nimuSebi, statiebi lazebis Kofa-cxovrebaze, werilebi sarfeli,<br />

oCamCireli da gudauTeli lazebis saqmianobis Sesaxeb.<br />

1936 wlidan muxamed vaniliSi muSaobda ayaris avtonomiuri<br />

respublikis ganaTlebis saxalxo komisris moadgiled,<br />

xolo Semdeg _ xelovnebis saqmeTa sammarTvelos ufrosad da<br />

samxedro saSefo komisiis TavmJdomared, religiis saqmeTa sabyos<br />

rwmunebulad, ayaris advokatTa kolegiis prezidiumis<br />

TavmJdomared, mxareTmcodneobis muzeumis direqtorad, ayaris<br />

kulturis saministros saleqcio biuros direqtorad, baTumis<br />

39

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!