Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
10 literaturuli gazeTi<br />
<strong>proza</strong> 9 - 22 dekemberi 2011<br />
es sofelic TiTqmis iseTive iyo,<br />
rogoric mTeli qveyana – ara mxolod<br />
sacqerlad saamo, gamrje adamianebi-<br />
Tac dasaxlebuli. Tu ar gairjebodnen,<br />
Tu Zlier ar moiwadinebdnen,<br />
didZal ofls ar daRvridnen, verc<br />
Tavs Seinaxavdnen. am kuTxeSi miwa arc-<br />
Tu xelxvaviani hqondaT – uxvi mosavali<br />
iseve ar emeteboda, rogorc guias<br />
dedinacvals purze misatanebeli yvelis<br />
mozrdili naWeri. nayofs rogor<br />
ar iZleoda, iZleoda, magram xelmoWerilad.<br />
sofelSi xiTxiTebdnen kidec:<br />
`e, Cveni dalocvili miwa nalebis<br />
mWedel sesesa hgavs – uxvi mosavlis<br />
mocema ingre uWirs, rogorc seses ori<br />
rTvelis win nasesxebi marcvlis Casesxeba~.<br />
amitom miwaze aTjer meti ofli<br />
unda edinaT, vidre sxva kuTxis mcxovrebT.<br />
es sxva kuTxe ki arc ise Sors<br />
iyo – ai, im borcvebis gadaRma. soflis<br />
kacebma es kargad icodnen da miwas xan<br />
emudarebodnen, xanac simReriT ealersebodnen:<br />
guli gagvixsen, gagviRimeo.<br />
nayofis xelmomWirned gametebas<br />
mxolod miwas ver daabralebdi: dReebi<br />
iyo pirquSi – aq, am kuTxeSi mze didxans<br />
ver sZlebda – mcire JamiT Semobrialdeboda,<br />
yovel kuTxe-kunWuls<br />
madlian sxivs mohfenda da dasaZineblad<br />
garboda, iq amouSvebda xvrinvas.<br />
ise iqceoda, TiTqos viRacas dautatanebia<br />
`ase momwvda, babnavsa da mis<br />
gareSemo soflebSi, muxli mogirTxams,<br />
xevxuvebic ki gagibrwyinebia!~ mze im<br />
viRacas Tavdaxrili usmenda, magram<br />
soflis kacebis Txovna-mudaras,<br />
madlian simReras, Tu davalebas `im<br />
kuTxeSic Semoixede, es kuTxe ar dagve-<br />
Crdilos~-o, angariSs uwevda, amitomac<br />
Semoirbenda xolme.<br />
kacebi miwas imdens ejaxirebodnen,<br />
mezoblisadmi avadmziraloba, mtroba<br />
maTSi adgils ver hpovebda. saamiso<br />
dro aRar hqondaT. ra dagimaloT da,<br />
aRarc – Zala: rTvels rom morCebodnen,<br />
sanam miwa Tovls sabaniviT waifarebda,<br />
mas dastrialebdnen Tavs. Tu ar<br />
mouare, Tu ar mixede, sulac zurgs<br />
gaqcevs, gagebutebao.<br />
Tu miwa esoden xelmoWerili, Zunwi<br />
iyo, Tu miwa Zlier ar swyalobdaT, ise-<br />
Ti mdinare CamoudiodaT, zogi dedas,<br />
zogi Zmobils, zogic – gul-RviZls<br />
(ufro metad mTvralobisas) eZaxda.<br />
mdinares imdennairi Tevzi mohyveboda,<br />
sulac uxiagi miwis mkvidrTac kargad<br />
daapurebda.mdinarem SeinarCuna sofeli<br />
– mdinare da misi binadarni rom ara,<br />
sofeli ara mxolod ar gaizrdeboda<br />
da ase ar gamravldeboda, arc iarsebebda.<br />
aqauri qal-kacni ramenairad<br />
monaxavdnen gzas qarTlis kalTauxvi<br />
miwiT maZRari kuTxeebisaken. aq Tevzi<br />
yovel mosaxles karze ukakunebda.<br />
amaswinaT Tuxo mezoblebs uambobda: `e,<br />
ranairni arian, kaco, am msusxav, civ<br />
wyalSi, xeli ver Camiyvia, Tevzi Cemi<br />
xelis gulze iSlis loginsa~. ase rom,<br />
mdinare sicocxlis nawili gamxdariyo<br />
– imdenad moalerse, imdenad sayvareli,<br />
umisod versad ver gaZlebdnen. Tu<br />
qari amovardeboda da mdinaris duduni<br />
yurSi ar CaesmodaT, veRar isvenebdnen<br />
– qaris Rmuili ki ar awuxebdaT,<br />
mdinare xmas ver gvawvdenso. mdinare-<br />
Si, cxadia, banaobdnen, suls Svebas<br />
aZlevdnen, magram gegonebodaT, ara<br />
imdenad sabanaod, imisTvis ufro Cadian,<br />
miealerson, gulTan miikrano.<br />
mdinares ganiers ver etyodi, erTi<br />
dRenaxevris saxnav-saTesi mindvris<br />
siganisa Tu iqneboda. gazafxulidan<br />
rTvelis CamTavrebamde, merec – roca<br />
Rrubeli ufro xSirad stumrobdaT,<br />
vidre mze, dRe ar gamoereoda,<br />
mdinares ar mialersebodnen. TumcaRa,<br />
ise Cqara, sulmouTqmelad morboda,<br />
ise modgafunobda, TiTqos mgeli<br />
dadevnebiao. biWebi mdinareSi erTi<br />
JriamuliT, Jivil-xiviliT Setyapundebodnen,<br />
xanmoreulni – auCqareblad.<br />
Sig Sevidodnen Tu ara, wylis<br />
zedapirs xelisguls ise gadausvamdnen,<br />
TiTqos mZinare Svils ealersebiano.<br />
qalebi qvemoT iyridnen Tavs, iq, sadac<br />
mdinareSi SemoWrili borcvi Seu-<br />
Zlebels xdida dagenaxa, borcvis miRma<br />
ra xdeboda. veravin ver xedavda, iq<br />
qalebi ras iqmodnen – banaobdnen, Wur-<br />
Wels akrialebdnen, Tu TavTavianTi<br />
guram baTiaSvili<br />
sofeli<br />
aJrJolebdaT, imas ki ara fiqrobdnen,<br />
dasawuri yurZnis weliwadSi erTxel<br />
xelebsSua moqceva ufro saamuria, vidre<br />
yovel Rame erTi da igive ZuZusi.<br />
yurZnis dawurvis Semdeg ki dasxdebodnen,<br />
purobdnen da ise mRerodnen,<br />
xeebze Semomsxdari Citebi WikWiks swyvetdnen,<br />
momRerlebs ugdebdnen yurs.<br />
rTveli morCeboda Tu ara, sofeli ise<br />
gairindeboda, WurWlidan WurWelSi<br />
Rvinis gadasxma-gadaRebisas, Rvinis<br />
Tqrialis xmasac gaigonebdiT, SukebSi<br />
ki maWris suni trialebda.<br />
xandaxan Zroxa Tu daaRebda pirs da<br />
daibRavlebda. imasac, albaT, maWris<br />
mWaxe suni awuxebda da es abRavlebda.<br />
es iyo da es. meti xma aq arc ismoda.<br />
bindi rom Camowveboda, gaSlil<br />
fardagze dawvebodnen da ramdeni<br />
yurZenic ar unda hqonodaT dakrefili,<br />
gina – dawuruli, an Rvino<br />
daleuli, coli da qmari imden alerss<br />
imetebda erTmaneTisaTvis, am mrume<br />
RameSi iseT siames hpovebdnen, gemrielad<br />
CaeZinebodaT. ca rom fers icvlida<br />
da mamali mzis amobrZanebasac<br />
auwyebda qveyanas, qalebi fardagidan<br />
cqvitad wamoxtebodnen, balRebs ise<br />
uvlidnen, gaRviZebul qmars ise<br />
apurebdnen – nura jani nu mogklebodes,<br />
nurca survili da misi asrulebis<br />
Roneo, mixvdebodiT, am adamianebis<br />
cxovrebas, raoden ofldasaRvrelic<br />
ar unda yofiliyo,<br />
gemoc mosdevda.<br />
WirSi erTad dgoma xom wesad hqondaT.<br />
esec gasaWirma aswavlaT – Tavad<br />
umal mzad iyvnen mezoblebs miSvelebodnen,<br />
magram siSoris gamo, TiTqmis<br />
ver axerxebdnen. Tu am sofels mteri<br />
mouxteboda, Tavad umklavdebodnen –<br />
sanam mezoblebi moeSvelebodnen, piryviTelni<br />
ukve gaRma iyvnen gasulni.<br />
piryviTelTa xSirma Tavdasxmebma babnavelebi,<br />
didic da patarac, gaayoCaRa<br />
da mTel qarTlSi gauTqva saxeli.<br />
qarTlis daba-soflebSi babnavel bi-<br />
Webs xSirad axsenebdnen. egeni `ver mogarTviT~<br />
biWebi ariano, es ki imas niSnavda,<br />
mag biWebTan ubralod araferi<br />
gamogivaT, erTob yoCaRebi gaxlavano.<br />
erTxel, es ambavi manam moxda, sanam<br />
taosis Zroxa or xbos erTdroulad<br />
moigebda, piryviTelT – isini CrdiloeTiT,<br />
mTebSi saxlobdnen – kuTxis<br />
ymawvilebi da qalebi kidev erTxel<br />
gautacniaT. mTavar noes – spasTan er-<br />
Tad Camouvlia: visac tyveTa gan-<br />
Tavisufleba mterTan brZoliT gwadiaT,<br />
momyeviTo. am soflidan bare ormoci<br />
ymawvili umalve gadgomia gzas.<br />
ra SeutyviaT, mTavari noe gvpatronobs,<br />
mTavari migviZRvis brZola-<br />
Sio, WaRaraSereulnic ver daukavebiaT,<br />
Sin aRaravin darCenila. mTavris<br />
winamZRolobiT piryviTelT didZali<br />
xalxi misdevda, magram momxduris ganadgurebis<br />
Semdeg, yvela am soflis<br />
ubadlo vaJkacze – Tanoze alaparakda:<br />
ise ubrZolnia, imdeni piryviTeli<br />
daunarcxebia miwaze, SubiT imdeni momxvduris<br />
gul-mkerdi Seungrevia, yvela<br />
kiTxulobda: sad daibada, an Subis<br />
egre marjved qneva sad iswavlao. mTavars<br />
uTqvams, mag – babnavidan – iseTi<br />
biWebi gamosulan, gana mxolod sofeli,<br />
gina es kuTxe, mTeli qarTli usaxelebiaT.<br />
nuTu, ara gsmeniaT, nuTu papebs,<br />
ar uambniaT: rac farnavazma azo<br />
dasjabna da taxti daisakuTra, sxvas<br />
aravis ikarebda, mxolod mag soflis<br />
biWebs iaxlebdao. am ambavs xalxi Taobidan<br />
Taobas gadascemda.<br />
magram es adre iyo. axla qarTlSi<br />
sxvani mefobdnen, azo aRar axsovdaT,<br />
farnavazze ki imas ambobdnen ega,<br />
vgoneb, papaCvenis papis papis zeobisas<br />
mefobdao.<br />
noe-mTavari laSqrobidan karg<br />
gunebaze brundeboda – gatacebuli<br />
qal-vaJni uklebliv da saR-salamaTi<br />
mohyavda Sin. piryviTelni ise davlewe,<br />
bare aT weliwads welSi ver gaimarTebian,<br />
verafers gabedaven, qal-vaJnic<br />
mSvidad igrZnoben Tavs da mxvnel-mTesvelnico.<br />
saRamo xani rom Camomdgara,<br />
mTavarica da misi mamacnic erT sofel-<br />
Si SeCerebulan. iq puroba da cekva-<br />
TamaSi gaumarTavT gogo-biWebi saRsalamaTni<br />
dagvibrundneno. mTavars<br />
erTi msxvilnawnaviani gogosTvis Cauvlia<br />
xeli da Tano sad aris, aq momgvfragmenti<br />
romanidan<br />
kacebisa da Svilebis samoss recxdnen.<br />
ramdenjer yofila, rom am morbenal<br />
mdinares samosi gautacnia, dadevnebian,<br />
zogjer mdinaris tyveobidan dauxsniaT,<br />
zogjerac – vera. es mdinare imitomac<br />
uyvardaT, naTesavad, axloblad<br />
imitom miaCndaT, rom masSi arasodes,<br />
aravin ar damxrCvala – arc<br />
anci, gaugonari bavSvi, arc Zalagamoleuli<br />
moxuci, Wabuki xom ara da ara!<br />
xom ase sulmouTqmelad mirboda, siRrmec<br />
xom karga Zali hqonda, siganisa<br />
ukve giTxariT _ dRenaxevris saxnavsaTesisa-meTqi,<br />
am soflis arcerT kacs<br />
am wyalSi suli ar amoxdomia, amitom<br />
misi alersic saamuri iyo da Tevzeulic.<br />
sofelsa da mdinares Soris iseTi<br />
mimndobloba, siyvarulianoba Camovardniliyo,<br />
adamiani ukeTess ver inatrebda.<br />
gaRma napiramde mxolod Wabukebi<br />
gascuravdnen xolme. am dgafuna, erTmaneTTan<br />
moqiSpe, ayelyelavebul tal-<br />
Rebs mxolod isini sZlevdnen, iqiTa<br />
napiramde mividodnen da ukan brundebodnen,<br />
erTi wuTiTac ki ar Seisvenebdnen.<br />
gaRma napirze aravin ar gadasula.<br />
sofelSi yvelas ase swamda: im napirze<br />
uxseneblebi binadroben, SeRamdeba Tu<br />
ara, manam, sanam mTvare qveynierebas<br />
madlian Suqs mohfens, iq uxseneblebi<br />
da mglebi erTmaneTs ebrZviano. ai,<br />
roca mTvare gamobrZanebas inebebs,<br />
erTnica da meorenic – uxseneblebica<br />
da mglebic – TavTavianT bunagebs<br />
ubrundebian da kbilebs ilesaven, kvlav<br />
sabrZolvelad emzadebiano.<br />
rogorc ki mTvare savaxSmod gabrZandeba,<br />
eseni isev erTmaneTs ebmian da<br />
maTi sisxliani Setakebis Tanmxlebi<br />
ymuili, sisini ciskris gaxsnamde grZeldebao.<br />
sofelSi Winkebis SiSi hqondaT,<br />
iqneb, ufro metadac, vidre gaRma napirze<br />
uxsenebelTa da mgelTa Serkinebisa.<br />
iq isini erTmaneTs yels Radraven,<br />
CvenTan ra xeli aqvT, ai, Winkebi rom<br />
imaTi sisxlisRvris gamo, aqeT gamorbian,<br />
es ariso cudi. sofelSi ambobdnen:<br />
gaRma napirze Winkebi cxovroben,<br />
ege, xviara xeebi, foTlebi faravT da<br />
amitom ver vxedavT, mTvaris vaxSmobis<br />
Jams, roca uxseneblebi da mglebi erTmaneTs<br />
erkinebian, Winkebs SiSiT guli<br />
misdiT da Cvens sofelSi gadmoskupdebian.<br />
Tu Ramis sibneleSi ezoSi gasul<br />
qalwuls, gina ymawvil kacs moixelTeben,<br />
itaceben, rom iq, mdinaris iqiTa<br />
mxares, Serkinebulebs miugdon da amiT<br />
iqneb, daaSoSminono. sofelSi Winkebis<br />
erTi mnaxvelic hyavdaT: kacia ase hyveboda<br />
am ambavs: `me gana marTla Serekili<br />
kacia var, ase Tqven SemarqviT, ege, im<br />
bayayiviT pirmokumulma mium Tqva<br />
Cemze, ega Serekiliao, Torem. Cemi sibrZnis<br />
ambavi qarTlis mefesac ki moexseneboda.<br />
erT Rames ki ezoSi maWris<br />
dasaxedad gamosuls, Winkebi damesxnen<br />
Tavs. karga xans vumklavdebodi, gaRma<br />
napirze rom mivyavdiT, aT Winkas<br />
erTdroulad wavuWire yelSi xeli.<br />
imaTac sxva gza aRar darCenodaT,<br />
mdinareSi momisroles. me erTi Winka<br />
mainc gamovitace, mas mere var cota,<br />
sul cota Serekili, Torem saamiso ra<br />
mWirda. aki giTxariT, Cemi sibrZnis ambavi<br />
mefis karzec ki icodnen-meTqi. is<br />
Winka axlac mdinareSi myavs damaluli,<br />
drodadro vakiTxav, Cems sam Svilsa<br />
zrdis, am sofelSi magisnairi mze-<br />
Tunaxavi qali sizmarSic ar unaxavT,<br />
egec uxeTqavT gulsa: mag Serekils ege-<br />
Ti mzeTunaxavi unda hyavdes, Cven kidena<br />
es dafexvilebio aba!~<br />
arada, mdinaris gaRma, manam, sanam<br />
mzera swvdeboda, xedavdnen, rom<br />
uzarmazari sivrce ukacrieli iyo.<br />
arc is daunaxavs vinmes, RamRamobiT<br />
uxseneblebi da mglebi rogor ebrZodnen<br />
erTmaneTs – es gadmocemiT icodnen.<br />
SeRamdeboda Tu ara, iseTi sibnele<br />
Camowveboda, sakuTar TiTsac ver xedavdnen.<br />
soflis zogierTi xanmoTeuli diasaxlisi<br />
diliT Tavwakruli gamodioda<br />
da ambobda:<br />
– wuxel gaRma napirze iseTi omi<br />
hqondaT, mTeli Rame Tvali ver movxu-<br />
We, dRes misavaTebuli var.<br />
zogi ki sxva rames ambobda:<br />
– iriJraJa Tu ara, ra ambavi atexes<br />
Winkebma, moTqma-godebiT gadadiodnen<br />
gaRma napirze. veravin moigdes xelT,<br />
veravin moitaces da maTi zuzuni,<br />
godeba qars ise mohqonda, Zili ar momekara.<br />
ai, rasa vgevar, vai, ra dReSi<br />
var!<br />
sofels xmauriani ar eTqmoda, an<br />
rogor, riT unda exmaurnaT – TavTavianTi<br />
sacxovrisidan dilaadrian gadiodnen.<br />
yvela Tavis wil miwas ejaxireboda.<br />
yvelas is ewada, ojaxisaTvis<br />
sarCo-sabadebeli mietana. es iyo mTavari<br />
sazrunavi. ai, yurZnis dawurvis<br />
Jami rom dgeboda, maSin ki axmaurdeboda,<br />
aqoTqoTdeboda sofeli. iseTi<br />
gamococxleba daetyoboda, ise midimodiodnen,<br />
gegonebodaT, qorwilSi<br />
miiCqarian, ariqa, droze mivideT,<br />
Torem, nefe patarZals fardagze rom<br />
moiqcevs, raRa drosi iqneba, Cven viRa<br />
mogvxedavso. yurZeni godrebiT mohqondaT,<br />
qvevrSi yridnen, didi Tu patara,<br />
qali Tu kaci, zed Sedgeboda da<br />
ise xtunaobdnen, iseTi sixaruli hqondaT,<br />
TiTqos Wiakokonas gars uvliano.<br />
kacebi CenCos xelebsSua rom<br />
moiqcevdnen, raTa yurZnisagan ufro<br />
meti da meti wveni gamoewuraT, ramden<br />
qals unatria, `e, Cemi kaci mec ro ZuZuebSi<br />
egre mavlebdes xels, ra siamis momgvreli<br />
iqnebodao~. ocnebobdnen da