qronika+194
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
laSa berulava<br />
599 89 07 42<br />
nika ruruasTan Cveni saubari<br />
mas Semdeg Caiwera, rac safrangeTSi Catarebuli sapreziden-<br />
to arCevnebis pirveladi monacemebiT cnobili gaxda, rom qvey-<br />
nis prezidenti emanuel makroni iqneba. nika ruruam am faqts<br />
„evropisa da saqarTvelosTvis mniSvnelovani movlena” uwoda:<br />
„dRes kargi dRea evropisTvis da<br />
kargi dRea evropis nawilad gaxdomis<br />
msurveli qveynebisTvis, anu CvenTvis.<br />
warmoidgineT, axla, le pens<br />
rom gaemarjva, mTeli Cveni erovnuli<br />
mizani evropis nawilad gaxdomisa,<br />
faqtobrivad, gaCanagdeboda, daingreoda.<br />
safrangeTi rom evrokavSiridan<br />
gasul did britaneTs mihyoloda da<br />
safrangeTi rom natodan gasvlis<br />
gzas dasdgomoda, rasac le peni qadagebda,<br />
frustraciasa da uimedobas<br />
miecemoda Cveni xalxi.<br />
le peni swored amas ambobda, rom<br />
Tu prezidneti gaxdeboda, evrokav-<br />
Siridanac da natodanac gaiyvanda<br />
safrangeTs. kidev kargi, es ar moxda:<br />
safrangeTma damajereblad daamarcaxa<br />
es ultramemarjvene putinisti,<br />
populisti qalbatoni, romelic<br />
iracionalur SiSebze TamaSobda<br />
da normaluri moTamaSe airCia, centristi<br />
makroni, romelic imedismomcemi<br />
politikosia.<br />
misi xedvebi bevrad sjobs le<br />
penis xedvebs, pirvel rigSi, evropis<br />
erTianobisa da transatlantikuri<br />
siZlieris mimarT da Zalian kargia,<br />
rom aseTi gamarjveba izeima ara marto<br />
safrangeTma da evropam, aramed<br />
saqarTvelomac.<br />
iribad es CvenTvisac kargia:<br />
rogorc iciT, le pens putini pirdapir<br />
exmareboda fuliT, propagandiT,<br />
Tavisi hakeruli operaciebiT,<br />
romelic makronis saarCevno Stabis<br />
winaaRmdeg ganaxorcieles, magram<br />
xalxma am yvelafers demokratiulad<br />
uTxra uari da damarcxda fa-<br />
Sisti, putinisti le peni da gaimarjva<br />
evroatlantistma makronma, rac<br />
Zalian misasalmebelia”.<br />
amis Semdeg, bunebrivia, saubari<br />
konstituciis cvlilebebis proeqtze<br />
dawyebul „saerTo-saxalxo ganxilvaze”<br />
Camovarda. „erTiani nacionaluri<br />
moZraobis” politsabWos wevrma<br />
da erT-erTma liderma ar damala<br />
Tavisi negatiuri damokidebuleba<br />
ara marto mmarTveli partiis mier<br />
dadgmuli im speqtaklebis mimarT,<br />
romlebic ganxilvis SefuTviT vnaxeT,<br />
aramed im kolegebis mimarTac,<br />
romlebic am ganxilvebSi, zogadad,<br />
monawileoben, Tumca uaryofiT poziciasa<br />
da damokidebulebas gamoxataven:<br />
„namdvilad ar aris es saxalxo<br />
ganxilva, miuxedavad imisa, rom ase<br />
hqvia. es aris farsi da daaxloebiT<br />
igivea, rom saniSne firniSni gavake-<br />
ToT, davaweroT „cxeni”, CamovkidoT<br />
18<br />
294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />
Rors da xalxs vumtkicoT, rom es<br />
aris cxeni...<br />
rac ar unda daarqva, Sinaarsi<br />
kargad Cans. dRes televiziis, internetisa<br />
da tviteris eraa, Zalian Znelia,<br />
vinme moatyuo.<br />
is, rasac akeTeben, veranairad Cai-<br />
Tvleba saxalxo ganxilvad. es aris<br />
dadgmuli speqtakli, romelSic arc<br />
erTi Tavmoyvare adamiani ar miiRebs<br />
monawileobas. cdiloben, ganxilvis<br />
ai, aseTi, vizualuri efeqti Seqmnan,<br />
rac Semdgom esaWiroebaT, raTa es<br />
absoluturad arademokratiuli da<br />
damRupveli cvlilebebi moaxvion<br />
Tavs xalxsa da qveyanas.<br />
es cvlilebebi emsaxureba imas,<br />
rom rac SeiZleba met xans da ufro<br />
Rrmad gaidgas fesvebi oligarqiam<br />
da „qarTulma ocnebam” Cvens qveyanaSi.<br />
maT undaT, sakuTari mmarTvelobis,<br />
xelisuflebaSi darCenis<br />
vadebi usasrulod gaaxangrZlivon.<br />
amas akeTeben ukanonod da Zalian<br />
Tavxedurad.<br />
_ TqvenTvis, zogadad, cvlilebebis<br />
proeqtSi Cadebuli preziden-<br />
tis arapirdapir arCevis wesia mi-<br />
uRebeli, Tu is, rom, konkretulad,<br />
qarTuli realobis gaTvaliswine-<br />
biT, roca gamarjvebuli partia, fa-<br />
qtobrivad, yvelaferis gadamwyveti<br />
SeiZleba aRmoCndes?<br />
_ normaluria, rom nebismier politikur<br />
Zalas sakuTari interesebis<br />
dacva undodes, magram amis gakeTeba<br />
SesaZlebelia mxolod kargi<br />
programebis, sufTa mmarTvelobis,<br />
gasagebi komunikaciisa da msgavsi me-<br />
Todebis SemTxvevaSi, ara konstituciis<br />
saTavisod gadakeTebiT. es<br />
sruliad arnaxuli Tavxedobaa da<br />
ise mimdinareobs, viTom araferia:<br />
kanonierebis iluzias raRacnairad<br />
akeTeben, magram, vimeoreb, rogorc<br />
Rors ver gadaaqcev cxenad, rac ar<br />
unda niSani miakero, ise am farss ver<br />
gadaaqcev realobad.<br />
es cvlilebebi, romelic xalxisTvis<br />
Tavsmoxveulia, mas arTmevs<br />
umniSvnelovanes uflebebs. pirvel<br />
rigSi, es cvlilebebi asustebs xalxs<br />
da Cvens isedac myife demokratias.<br />
erTi ufleba, romelsac namdvilad<br />
ver davTmobT, aris prezidentis<br />
pirdapiri gziT arCeva: xalxi Tavis<br />
prezidents irCevs dRidan damoukideblobis<br />
miRebisa da asec unda<br />
darCes. es fundamenturi uflebaa,<br />
romlis daTmoba mxolod xalxis nebarTviT<br />
SeiZleba, rac xelisuflebas<br />
ar gaaCnia.<br />
amis warTmevis ufleba, vimeoreb,<br />
xalxisTvis aravis aqvs. xalxs arTmeven<br />
am uflebas da aZleven viRac<br />
parlamentarebs, romlebic Semdeg iq<br />
sakuTar msaxurs, monas daayeneben<br />
prezidentad, romelic iqneba ara xalxis,<br />
aramed erTi politikuri Zalis<br />
msaxuri, rac sruliad dauSvebelia.<br />
e. i. yovelTvis gamarjvebuli<br />
daniSnavs prezidents da ganadgurdeba<br />
Zalauflebis dayofis dReisTvis<br />
isedac sustad danergili,<br />
magram aucilebeli principi.<br />
Zalauflebis dayofis konstituciuri<br />
principi emsaxureba imas,<br />
rom qveyanaSi tiraniam, erTmmarTvelobam<br />
ver moikidos fexi.<br />
ar aris aucilebeli, tirania eSafotebTan<br />
da saxrCobelebTan asocirdebodes,<br />
tirania SeiZleba iyos<br />
aseTic _ Waobismagvari da wertilovnad<br />
represiuli, rogoric is dResaa<br />
saqarTveloSi. tirania, amave dros,<br />
aris situacia, sadac moqalaqeebi<br />
arCevnebiT ver cvlian xelisuflebas.<br />
axla, faqtobrivad, arCevnebis<br />
gauqmebasTan gvaqvs saqme.<br />
_ es Tema ufro gavSaloT:<br />
ratomaa araswori da wamgebiani es<br />
sakonstitucio cvlilebebi? konk-<br />
retulad, ras da rogor emuqreba<br />
igi?<br />
_ mogexsenebaT, prezidenti, zogadad,<br />
damabalansebel funqcias TamaSobs,<br />
yvela sxva funqciasTan er-<br />
Tad. rac ar unda gaubedavad iqceodes<br />
dRevandeli prezidenti, misi<br />
arCeva xalxs uflebas aZlevs, mas<br />
sakuTari, piradi warmomadgeneli<br />
hyavdes mTavrobis dambalanseblad.<br />
maSin, roca mTavroba yovelTvis<br />
Sedgeba xolme parlamentSi gasuli<br />
Zalisgan, amis dambalansebeli saqar-<br />
TveloSi sxva Tanamdebobis piri,<br />
garda prezidentisa, aRaravinaa.<br />
idealur SemTxvevaSi dambalanseblis<br />
roli unda iTamaSos sasamarTlom,<br />
magram dRes sasamarTloc<br />
mTlianad aRmasrulebeli xelisuflebis,<br />
premier-ministrisa da oligarq<br />
ivaniSvilis jibeSia.<br />
amitom erTaderTi Zalauflebis<br />
instrumenti xalxis xelSi aris<br />
xalxisve mier pirdapiri gziT arCeuli<br />
prezidenti, rom es prezidenti<br />
ar daemonos aRmasrulebel xelisuflebas<br />
da saWiro momentebSi qveynisa<br />
da xalxisTvis swori nabijebi<br />
gadadgas.<br />
im qveyanaSi, sadac demokratiis<br />
didi tradicia arsebobs, ekonimika<br />
Zalian Zlieria, sadac xalxi demokratiulad<br />
aris ganwyobili, eleqtorati<br />
ganaTlebulia, qveyanas safrTxeebi<br />
ar emuqreba, SeiZleba simboluri<br />
iyos ceremoniuli prezidentic,<br />
magram Cvens relobaSi, roca<br />
qveynis 20% okupirebulia, roca jer<br />
kidev ar varT saerTaSoriso TavdacviTi<br />
organizaciebis nawili, roca<br />
jer kidev ar varT Tavisufali samyaros<br />
ganuyofeli wevri, roca<br />
saqarTvelo jerac pirvel nabijebs<br />
dgams am, Tavis, 25-wliani damoukideblobis<br />
ganmavlobaSi demokratiuli<br />
institutebis mSneblobis mimarTulebiT,<br />
roca qveyanaSi aris araformaluri<br />
mmarTveloba _ am dros Zalauflebis<br />
uzurpireba Zalian realuri<br />
da saSiSia, es pirdapir niSnavs<br />
uamravi kastastrofuli Secdomis<br />
daSvebas mTavrobis mxridan da,<br />
amave dros, mis dausjelobas; anu<br />
bevri damRupveli gadawyvetilebis<br />
miRebas ise, rom amaSi xelisuflebas<br />
veravin xels veRar SeuSlis da Tan<br />
amgvarad damRupveli, cudi, uvici<br />
xelisufleba didi xniT darCeba da<br />
gaagrZelebs im qmedebebs, sanam mere<br />
raRac ZaliT ar gadaagdebs ganrisxebuli<br />
xalxis masa, isev revoluciismagvari<br />
qmedebiT, rac Zalian arasasurvelia.<br />
rodesme sabolood<br />
unda dainergos xelisuflebis cvlis<br />
mSvidobiani xerxi.<br />
dRes realoba aseTia: qveyanas<br />
marTavs aurCeveli oligarqi, yvelaze<br />
mdidari kaci, romelic Cvens<br />
okupant qveyanaSi gamdidrda da aris<br />
„gazpromis” aqcioneri, anu ruseTis<br />
strategiuli iaraRis _ gazis saxelmwifo<br />
korporaciis mowilea.<br />
es mravlismetyveli faqtia _ igi<br />
samudamod iwyobs qveynaSi pirad komforts,<br />
rom yovelgvari angariSvaldebulebisa<br />
da Tanamdebobaze yofnis<br />
gareSe ise moiyvanos da gauSvas<br />
mTavrobebi, rogorc mas moexasiaTeba.<br />
cxadia, es, mxolod mis pirad interesebSi<br />
Sedis, magram ar Sedis<br />
xalxisa da qveynis ganviTarebis interesebSi,<br />
imitom rom sadac ar aris<br />
konkurencia, sadac ar aris opozicia,<br />
iq, rogorc wesi, miiReba bevri<br />
korumpirebuli, Clungi, uvici, tlu,<br />
antisaxelmwifoebrivi da gamyidveluri<br />
gadawyvetileba _ es ase iyo<br />
yvelagan istoriulad da ase iqneba<br />
CvenTanac.<br />
Zalauflebis Stoebad dayofis,<br />
am Stoebis mier erTmaneTis dabalansebisa<br />
da urTierTSekavebis principebi<br />
wmidaTawmida ram aris demokratiaSi.<br />
amis gareSe demokratia qreba<br />
da rCeba an oligarqia, an _ tirania.<br />
amis Sedegad qveyana saerTod kargavs<br />
damoukideblobas da xdeba<br />
ufro Zlieri mezoblis vasali.<br />
es e. w. konstituciuri cvlilebebi<br />
aranairad ar aris politikuri<br />
da partiuli sakiTxi _ zepartiuli<br />
sakiTxia. metsac getyviT: es „ocnebisTvisac”<br />
ki cudia, oRond isini, ZalauflebiT<br />
mTvralebi, amas jer<br />
TviTonac ver xvdebian...<br />
elementarulia, rom zedmeti Zalaufleba<br />
damRupvel Secdomebs<br />
daaSvebinebs maT da amis gasacnobiereblad<br />
„meocnebeebs” arc Sesabamisi<br />
kompetencia aqvT, arc ganaTleba<br />
da arc _ istoriis codna. isini,<br />
rogorc xarbi bavSvebi, mTlianad<br />
cdiloben im tortis SeWmas, romelic<br />
mxolod maT ar ekuTvniT.<br />
_ ori sityva prezidentzec unda<br />
vTqvaT: misi pozicia viciT, magram<br />
isic viciT, rom is daTanxmda saer-<br />
To-saxalxo ganxilvis ideas. ra-<br />
tom? sxva gamosavali ar hqonda, Tu<br />
es raRac taqtikur manevrad Segvi-<br />
Zlia miviCnioT?<br />
_ Cemi azriT, prezidenti taqtikur<br />
TamaSs TamaSobs, radganac mas<br />
politikuri gundi ar gaaCnia, garda<br />
Tavis administraciaSi myofi orisami<br />
kacisa.<br />
rogorc Cans, mas ar unda Ria<br />
dapirispirebaze wasvla da cdilobs,<br />
neli, monotonuri winaaRmdegobis<br />
gawevas. magram mas rom es cvlilebebi<br />
ar moswons, faqtia. man araerT<br />
Sexvedraze ganacxada, maT Soris,<br />
politikur partiebTanac, romelsac<br />
mec veswrebodi, rom is bolomde<br />
ibrZolebs, raTa ar iyos xalxis mier<br />
arCeuli ukanaskneli prezidenti<br />
saqarTveloSi da amis saSiSroeba<br />
dRes namdvilad dgas.<br />
Tu prezidentma xalxis ufleba<br />
daTmo, rom saqarTvelos moqalaqe-<br />
nika rurua:<br />
`qarTul<br />
ocnebaSi~ xarbi<br />
bavSvebiviT<br />
cdiloben,<br />
mTlianad<br />
SeWamon torti,<br />
romelic maT<br />
ar ekuTvniT~<br />
ebma qveynis prezidenti airCion, es<br />
iqneba samarcxvino mis politikur<br />
karieraSic da absoluturad daasamarebs<br />
mas, rogorc politikoss _<br />
ara mgonia, rom aseTi ram prezident<br />
margvelaSvils undodes.<br />
zogadad, rac Seexeba dRevandeli<br />
konstituciiT gaTvaliswinebul<br />
prezidentis ufleba-movaleobebs,<br />
isini Zalian mniSvnelovani da Zlieri<br />
uflebebia imisTvis, rom man imuSaos<br />
Tavkombala aRmasrulebeli<br />
xelisuflebis, premierisa da mTavrobis<br />
dabalansebisTvis: prezidenti<br />
aris umaRlesi mTavarsardali, is<br />
aris warmomadgeneli sagareo politikur<br />
sakiTxebSi, mas aqvs Sewyalebis<br />
ufleba, hyavs uSiSroebis sabWo,<br />
romlis mowvevis uflebac aqvs, Seu-<br />
Zlia daiTxovos parlamenti krizisis<br />
SemTxvevaSi, SeuZlia daniSnos uzenaesi<br />
sasamarTlos mosamarTleebi...<br />
anu is aRWurvilia bevri konstituciuri<br />
funqciiT da mas pirdapir<br />
irCevs xalxi. amitom mas didi legitimuroba<br />
aqvs da swored amitom arafriT<br />
ar SeiZleba prezidentis institutis<br />
ganadgureba, romelic<br />
wvaleb-wvalebiT da, rogorRac,<br />
Camoyalibda saqarTveloSi.<br />
_ enm-s samomavlo strategia<br />
rogoria am „ganxilvis” pirobebSi,<br />
ras apirebT? xom ar Sesula cvlileba<br />
Tavidanve gacxadebul gegma-<br />
Si?<br />
_ Cven vicodiT, rom es iyo farsi<br />
da Tavidanve vTqviT. sakonstitucio<br />
komisiis muSaobis pirvelive dRidan<br />
da misi muSaobis stilidan Canda,<br />
rom es iyo farsi, rom xelisufleba<br />
Tavisi jinianobis gagrZelebas<br />
iseTive ZaladobiT, iseTive xelebis<br />
18 N17 (194) 16.05-22.05.2017 w.