You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
xelma marTos, romelic yvela sakiTxs
mis nacvlad gadawyvets. esaa
piradi pasuxismgeblobis arideba,
qvecnobieri moTxovnileba da
despoturi, ukiduresi Zalauflebis
gafetiSeba. aRsaniSnavia
rom, „nacizmis” damarcxebis Semdeg
germanelebi mxolod hitlerisken
iSverdnen TiTs, _ Cven
arafer SuaSi viyaviT, yvelafers
is akeTebdao. fsiqologiuri ku-
TxiT aseTi pozicia momgebiania...
saqarTveloSi yvelafer amas
emateba totaluri gaunaTlebloba
da stalinis eTnikuri qarTveloba,
rac patara eris patriotul
simebs exeba.
am tipis beladis misaRebad da
aRsaqmelad saWiroa, rom is tradiciuli
sulieri safuZvlebisa da
samSoblos damcveli iyos (morwmune,
patrioti, moralisa da zneobis
matarebeli) an Tu ase araa,
iluziaa Sesaqmneli, anu adamianebs
surT, rom swored aseTi yofiliyo
stalini da aseTad gamohyavT
kidec, oRond Worebisa da
ara _ mecnieruli kvlevebis safuZvelze”,
_ eubneba „qronika+”-s
erT-erTi fsiqologi, romelic,
Temis sensitiurobidan gamomdinare,
gvTxovs, rom misi vinaoba
ar gavasajarooT.
yovelive zemoTqmulidan gamomdinare,
logikuria kiTxva, _
unda gamoaSkaravdnen Tu ara eklesiaSi
myofi agentebi? am Temaze
sxvadasxvanairi mosazreba arsebobs,
Tumca SegviZlia, sxva qveynebis
praqtikiT vixelmZRaneloT
da axali velosipedis gamogonebas
ar vecadoT. am mxriv ki, minimum,
gansjisTvis, SesaZloa, bulgare-
Tis magaliTic gamogvadges, sadac
2012 wels zustad Cveni msgavsi
saeklesio krizisi daiwyo, anu ma-
Sin bulgareTis sasuliero pirebisa
da mrevlis nawili im mitropolitebis
gadadgomas moiTxovda,
romelTa sabWoTa uSiSroebis organoebsa
da samxedro dazvervas-
Tan TanamSromlobac specialurma
saxelmwifo komisiam daadgina.
yvelaferi ki imiT daiwyo, rom
bulgarulma komisiam, romelic
sabWoTa specsamsaxurebTan moTanamSromle
moqalaqeebis gamovlenas
isaxavda miznad, gamoaqveyna
monacemebi religiuri organizaciebis
xelmZRvanelebTan dakavSirebiT.
Sedegma mrevli SeZra.
specsamsaxurebTan kavSirSi TxuTmetidan
mxolod oTxi marTlmadidebeli
mitropoliti, maT
Soris, patriarqi maqsime ar aRmoCnda.
danarCeni „kagebesTan” sxvadasxva
formiT TanamSromlobda.
bulgareTis marTlmadidebelma
eklesiam lustraciis dawyebisTanave
miiRo gadawyvetileba,
qveynis nacionaluri usafrTxoebis
departamentisTvis gadaeca
yvela aucilebeli masala, romelic
sabWoTa dros gadabirebuli
sasuliero pirebis Sesaxeb moepoveboda,
Tumca keTili nebis
aqtma mRelvareba ver Seakava.
monacemebis gamoqveynebamde cnobili
iyo, rom sabWoTa specsamsaxurebTan
mxolod ori bulgareli
episkoposi TanamSromlobda. maT
Soris, erTma, mitropolitma
ioseb bosanovma, yvelaferi Tavad
aRiara komisiis saqmianobis dawyebamde
didi xniT adre.
agenturis dosieTa gaxsnis Semdeg
bulgareTis marTlmadidebeli
eklesiisadmi mosaxleobis
ndobam mniSvnelovnad iklo. ndobis
reitingi, analizisa da marketingis
centris sociologiuri
gamokiTxvis Tanaxmad, 2012 wels
45.9%-dan 34,7%-mde Semcirda.
komisiam daadgina, rom sami
mitropolitis dosie specsamsaxurebma
komunisturi reJimis damxobamde
cota xniT adre gaanad-
294 69 77; qronikaqronika@gmail.com
mRvdlebi
N35 (296) 12.11-18.11.2019 w.
skTan germaniis armiis bolo
strategiuli Seteva CaiSala, ris
Semdegac yvelasTvis, maT Soris,
germaniis samxedro StabisTvisac,
naTeli gaxda, rom germania damarcxdeboda,
anu SeuZlebeli iyo,
781-aTasian dajgufebas frontis
viwro zolSi xelmeore koncentrireba
da strategiul gar-
Rvevaze kidev erTxel gadasvla
moexerxebina.
amitom dRis wesrigSi hitlerelebisgan
ganTavisuflebuli miwebis
efeqtianad kontrolis sakiTxi
dadga.
4 seqtembers kuncevos agarakze
imarTeba Sexvedra, sadac sabolood
aanalizeben Seqmnil situacias.
Sexvedris mTavari laitmotivi,
rogorc irkveva, religiuri
sakiTxebia.
istoriuli wyaroebis Tanaxmad,
am SexvedraSi monawileoben:
stalini, beria, malenkovi da
uSiSroebis polkovniki karpovi,
romelic religiis kuratori da
me-3 ganyofilebis ufrosi iyo.
Sexvedraze gadawyda:
1. vinaidan gasaTavisuflebeli
miwebis didi nawili marTlmadidebluri
(ukraina, belarusi,
bulgareTi, rumineTi, saberZneTi,
ruseTis dasavleTi da a. S.) iyo
da iq nacistebma morwmuneebs religiis
sruli Tavisufleba miani-
Wes, SeuZlebeli gaxdeboda sadistur-aTeisturi
reJimis gagr-
Zeleba, radgan mosaxleoba SeiaraRebuli
da religiurad ganwyobili
iyo, anu gamovidoda, rom
„nacistebis” dros ukeT cxovrobdnen
da amitom arsebuli religiuri
reJimi Serbilebas saWiroebda,
Tan katastrofuli mdgomareobis
miuxedavad, religiurma
liderebma mTavrobas dauWires
mxari da am loialobamac garkveuli
roli iTamaSa;
2. stalinma amave Sexvedraze
gadawyvita, rom omis Semdeg moskovi
„marTlmadidebluri samyaros
vatikanad” eqcia da am gziT mar-
Tlmadidebluri qveynebis eklesiebi
sabWoTa uSiSroebis kontrolqveS
nominalurad moeqcia.
am ori mizezis gamo gadawyda,
rom saswrafod moegvarebinaT
yvela gaugebroba marTlmadideblur
eklesiebs Soris da mkveTrad
SeecvalaT religiuri politika.
istoriuli wyaroebis mixedviT,
imave dRes, anu 1943 wlis 4
seqtembers, Sedga Sexvedra stalinsa
da eklesiis liderebs
Soris, sadac gadawyda, rom
aRedginaT sinodi, aerCiaT patriarqi,
aRedginaT saeklesio ierarqia,
gamoeSvaT banakebidan dapatimrebuli
mRvdlebi da berebi
(gamosaSvebTa siaSi Seyvanili sasuliero
pirebis umetesoba ukve
mokluli aRmoCnda), gaexsnaT
taZrebi da samrevloebi, aRedginaT
sasuliero seminaria da daxmarebodnen
sanTlebis warmoebaSi.
8 seqtembers ikribeba sinodi
da irCevs ruseTis patriarqs.
14 seqtembers saqarTvelosa da
ruseTis patriarqebma gacvales
werilebi, 1943 wlis 31 oqtombers
ki ruseTis eklesiam oficialurad
aRiara saqarTvelos eklesiis
avtokefalia.
mogvianebiT, stalini aseve piradad
xvdeba somxeTis eklesiis
meTaurs da mas yvela Txovnas ukmayofilebs.
ase da amgvarad, sxvadasxva eklesias
Soris arsebuli gaugebrobebi
swrafad amoiwura.
1948 wels stalini mixvda, rom
saerTaSoriso politikaSi eklesias
efeqtianad ver gamoiyenebda,
anu am droisTvis omiT gamowveuli
aSliloba met-naklebad Camcxrali
iyo. amas garda, mosaxleobisgan
iaraRic amoRebuli iyo
da, Sesabamisad, stalinma isev daiwyo
morwmuneebis devna-Seviwroeba:
aikrZala axali eklesiebisa da
yvela religiis samlocvelo saxlebis
gaxsna (akrZalva moqmedebda
stalinis gardacvalebamde),
bevri gaxsnili taZari daxures,
aikrZala nebismieri religiuri
moqmdeba samlocvelo saxlis gareTac,
mkveTrad gaZlierda uSiSroebis
kontroli mRvdelTmsaxurebze,
gaxSirda eklesiebSi uSiSroebis
agentebisa da provokatorebis
Segzavna, bevr relgiur
pirs ki qadageba aekrZala.
sxvaTa Soris, stalini bolo
religiur ierarqs 1945 wlis
aprilSi Sexvda da miuxedavad imisa,
rom sasuliero liderebi
iTxovdnen, stalini maT aRar Sexvedria.
„stalins saerTod ar amoZravebda
arc qarTul-patriotuli
motivebi da arc _ religiuri
rwmena, is moqmedebda misTvis damaxasiaTebeli
mkacri pragmatulobiT
da iyo Camoyalibebuli aTeisti
(aseTad sasulieri seminariaSi
aqcies da mas mere azri aRar Secvlia).
am daskvnas mxars uWers yvela
seriozuli istorikosi, romelic
aRniSnul Tematikaze saidumlo
arqivebis gaxsnis dros muSaobda”,
_ miiCnevs mkvlevarTa nawili.
yvelafer aqedan gamomdinare,
cxadia, Cndeba kiTxva, Tu saidan
modis stalinis morwmuneobis
miTi?
„am miTis safuZveli sazogadoebis
nawilis survilia, rom is
mkacrma diqtatorma da Zlierma
`aTonis mTaze samonazvno kabis qveS araerTi
agenti iyo `dayudebuli~ da ara mxolod
bulgareTidan. erTi sityviT, yovelive es
naTelyofs, rom eklesia uSiSroebisTvis
erTgvari dasayrdenia, Tumca ramdenad
saWiroa sasuliero pirebis sajaro lustracia,
es Tema sakamaToa~
gures, Tumca komisiam aRmoaCina
da gaTqva baraTebi, sadac maTi
metsaxelebi iyo datanili. cnobili
gaxda isic, rom varnis mitropolitma
kirilma 1990 wels
Tavad scada dosies ganadgureba,
magram misi moTxovna ar dakmayofilda.
ra principiT spobdnen specsamsaxurebi
politikuri da religiuri
pirebis dosieebs, ucnobia,
Tumca zogierTi eqsperti fiqrobs,
rom dosieebis ganadgureba
agentis gansakuTrebuli mniSvnelobis
saqmianobaze metyvelebs.
slivenis mitropolitma ioakimem
Tqva, rom „gakvirvebuli da
Seuracxyofilia” informaciiT,
TiTqos is „kirileviCis” fsevdonimiT
TanamSromlobda politikuri
miznebisTvis. analogiuri
gancxadeba gaakeTa velikotirnovos
mitropolitma grigorim.
kerZod, man aRniSna, rom
fsevdonimi „vano” arasdros smenia.
„me nu mekiTxebiT, hkiTxeT maT,
vinc dosie Seqmna. yovelive es
CemTvis siaxlea. Tan weren, rom
aravis gavuSvivar samsaxuridan da
amJamadac moqmedi agenti var, amitom
mainc verafers vityvi”,
ironiulad ganacxada meufe grigorim,
magram isini, vis biografia-
Sic metsaxelebze meti ipoves, ase-
Tive Tamamebi ar yofilan.
rogorc cnobilia, gasaidumloebuli
dosieebi umTavresad
ierarqebis erTmaneTsa da patriarqze
dasmenebs Seicavs. aseve informaciebs
sinodis dajgufebebsa
da ucxoelebze, romelTanac
kontaqtSic agentebi Sediodnen.
magaliTad, vraCanis mitropolitma
kalinikma moxsenebaSi Cawera,
rom patriarqi egoistia da ar
Seefereba Tavis posts, erT-erTma
mitropolitma ki ucxoeTSi
vizitisas samonazvno aRTqma gatexa.
is aseve werda, rogor ivseboda
eklesiebi aRdgomis dros da
vin urTierTobda ucxoelebidan
sasuliero pirebTan. komisiis
moxsenebis gamoCenis Semdeg meufe
kalinikma Sendoba iTxova sakuTar
eparqiaSi myofi morwmuneebisa Tu
urwmunoebisgan, romlebic mis
Sesaxeb gamoqveynebulma informaciam
Seuracxyo.
dosieebis gaxsnis Semdeg aseve
cnobili gaxda, rom varnis mitropoliti
kirili, metsaxelad „kosaCevi”,
CarTuli iyo operacia
„citadelSi”, rac aTonis mTaze
mdebare bulgarul monaster
zografSi bulgaruli specsamsaxurebis
kontrolis ganxorcielebas
emsaxureboda. amave operaciis
mizani iyo zografis simdidris
xelSi Cagdeba. mitropoliti kirili,
monozon naTanailTan erTad,
romelic Semdeg aseve mitropoliti
gaxda, komunisturma specsamsaxurebma
axalgazrdobaSi gadaibires.
1976 wels mitropolit kirils
misces specialuri fotoaparati
monastris stumarTa da zogadi
religiuri fonis Sesaswavlad.
zografSi is agrovebda informacias
ara mxolod sxva monastrebze,
aramed berZnuli eklesiis
gavlenaze, saberZneTis armiasa
da specsamsaxurebze. agent
„kosaCevis” zedmeti aqtiurobis
gamo is berZnulma kontrdazvervam
gaSifra da qveyana daatovebina.
misive dosieebidan irkveva,
rom aTonis mTaze samonazvno kabis
qveS araerTi agenti iyo „dayudebuli”
da ara mxolod bulgareTidan.
erTi sityviT, yovelive
es naTelyofs, rom eklesia uSiSroebisTvis
erTgvari dasayrdenia,
Tumca ramdenad saWiroa sasuliero
pirebis sajaro lustracia,
es Tema sakamaToa.
9