30.01.2013 Views

proza Canawerebi Targmani

proza Canawerebi Targmani

proza Canawerebi Targmani

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

#38<br />

#38<br />

#38 12 - 25 noemberi 2010<br />

gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />

fasi 50 TeTri<br />

<strong>proza</strong><br />

mamuka xerxeuliZe<br />

zeikiZe<br />

gofredo parize<br />

<strong>Targmani</strong><br />

anketa<br />

II-III<br />

XIII<br />

<strong>Canawerebi</strong><br />

vaxtang javaxaZe<br />

leqsidan _ leqsamde<br />

X-XI


2 <strong>proza</strong><br />

moTamaSeebi crumorwmuneebi<br />

varT. gvwams Savi katis, riJa xalxis,<br />

cudi Tvalis, mrude xelis, orSabaTis,<br />

aCemebuli cifrebis, Tarsi tipebis,<br />

saerTod, `palasa-antipalasis~ anu<br />

iRbal-uiRblobis.<br />

Tu ar TamaSob, ver gaigeb.<br />

Zvel saxlSi karis mezobeli myavda,<br />

riJa kaci. saxlidan gasvlisas Tu Semxvdeboda,<br />

im dRes ueWveli wagebuli<br />

viyavi. magis ganrigic ki vicodi da ise<br />

mqonda awyobili, weliwadSi orjer Tu<br />

gadavawydebodi, da, ra Tqma unda, im<br />

dRes gadaxeuli viyavi.<br />

erTxel ise magrad meCqareba, riJas<br />

ganrigic ki davikide. liftis karTan<br />

damxvda. saxlSi Sebruneba davapire,<br />

Sevyoymandi. riJa momesalma. pasuxi ar<br />

gaveci. daretianebuliviT vdgavar,<br />

mivxvdi, cudad viqcevi da salami davubrune.<br />

gadavwyvite, ar SememCnia, Tan<br />

saTamaSod mivdivar, ganwyoba mWirdeba.<br />

aseT dros, rogorc wesi, fiqrob,<br />

rom es sul `riJa bazaria~ da am galeuli<br />

jayvasaviT kacs, kostumi didi rom<br />

aqvs da xelebi arcki mouCans saxeloebidan,<br />

araferi gavlenis moxdena ar<br />

SeuZlia realisa da osasunas matCze,<br />

romelic madridSi saRamos cxra<br />

saaTze daiwyeba. naxevari samyaro<br />

adevnebda Tvals am matCs, meore naxevars<br />

fsoni hqonda dadebuli. reals<br />

frec awyobda, saxlSi TamaSobs bernabeuze<br />

da mogebis SemTxvevaSi Cempioni<br />

xdeba. fexburTelebi mwyobrSi arian,<br />

wina turis yvela TamaSi mogebuli<br />

aqvT... mogebis ganwyoba davibrune.<br />

liftic movida, kacmac Sesvla daiwyo,<br />

mec msxverpliviT mivyevi mis mwi-<br />

Tur kefas. SevediT kabinaSi. mwiTurma<br />

kefam, ojaxSi xom kargado, mkiTxa da<br />

Semrcxva. ra idioti var, ras vebutebi...<br />

mezobelia, rame rom dagWirdes,<br />

amaze axlobeli vin gyavso, dedaCemis<br />

sentencia gamaxsenda da mokiTxva Sevubrune<br />

cocxlad. ara gviSavso.<br />

damTavrebuli ar hqonda da lifti<br />

gaCerda, Cabnelda, deni wavida. is<br />

wlebia, Cven rom viciT, magram zafxulia<br />

da iSviaTad midis deni. kacma,<br />

amaTi dedebso, da Tavis gogos dauZaxa.<br />

isic egreve gamoexmaura, ratom-<br />

Rac, iqve idga da, cota niSnismogebiT,<br />

sarTulebs Sua xarT moyolili, ver<br />

gamoxvalT, deni sanam ar movao.<br />

es gogo mamaze ufro mwiTuri iyo.<br />

gauTxovar, msuqan gogos didi, wiTeli<br />

Tmebi hqonda gaCeCili, gegoneba,<br />

cecxli ukidia Tavzeo. saxlidan iSviaTad<br />

gamodioda. ala pugaCovas fani<br />

iyo, magisi oTaxi ezos mxares gamohyurebda<br />

da `arlekino~ moismoda<br />

bolo xmaze. axla gamaxsenda, dilas<br />

aivnidan davinaxe, nagavs yrida zaris<br />

raxaruxiT mosul manqanaSi. mgoni, mTavari<br />

jado es gogoa, gamielva da ucbadve<br />

uarvyavi es Teoria _ kide axali<br />

Tarsebi minda, isedac sad var da<br />

visTan.<br />

sanTebela avanTe, sigarets movukide<br />

da saaTsac davxede. naxevar<br />

saaTSi Cemi mazavSiki sadRac midis (totalizatorebi<br />

jer ar arsebobs, xelze<br />

vmazavT), arada, pristavkas ar meTamaSeba,<br />

marto naRd fuls. isev dabnelda<br />

kabinaSi, mxolod Cemi nafazebis<br />

dros naTdeba mwiTuri Tavi, da Zalauneburad<br />

akrZaluli fiqri<br />

gamielvebs Tarsebze, magram vcdilob,<br />

sxva rameze vifiqro. am ukuneT sibne-<br />

leSi Cemi sigaretiviT manaTobeli Tavi<br />

ucbad ambobs, am liftSi pirvelad<br />

gaviWedeo. davanafaze. misi mwiTuri<br />

saxe amomyurebs eWviT. ucbad gamielva,<br />

iqneb amisTvis me var Tarsi da me<br />

mabralebs denis wasvlas. Sevwuxdi, sindisis<br />

qenjna damewyo, fexiT ver CaveTrie,<br />

am kacsac ras verCodi-meTqi _ da<br />

denic movida. lifti daiZra. misi qaliSvili<br />

davloce, albaT TelasSi dareka<br />

da CaarTvevina-meTqi.<br />

gamovediT orive, bednierebisagan<br />

Saqrad vdnebiT, WiSkramde davemSvidobe,<br />

taqsi gavaCere da fiqrSi davgme<br />

crurwmena. is ki ara, ueWveli gadavtexe<br />

CemSi es bneluri rwmena-Tqo, dRes<br />

ki gadavxev osasunas da Cems mazavSiks-<br />

Tqo.<br />

mivedi muStaidSi. mTeli moTamaSeebi<br />

baRSi dganan jguf-jgufad, ismis<br />

jadosnuri iqs 2, fre da gaveyareT,<br />

meti goli, handikapi, meti kuTxuri, vin<br />

daiwyebs da sxva. aq rasac ginda gamazav,<br />

mwvrTneli vis gadakocnis pirvels<br />

an titveli kaci Tu gadaxteba stadionze,<br />

da mamaliviT irbens Tu ara<br />

policielebisagan Tavis dasaRwevad.<br />

aq sul Cemnairi maniakebi arian, Cemi<br />

Taobis biWebi, magram es kaxeli givi<br />

myavs amoCemebuli. aravin umazavs Cems<br />

garda, melas Tavis maxrCobela uyvarso,<br />

egre var, magar zamaskaSi vyavar. ise<br />

yomarbazia, legendebs yvebian, didi<br />

Tavnebi aqvs Cabarebuli da miRebulio.<br />

aseTi wuwki tipi arc minaxavs da arc<br />

wamikiTxavs, sasadiloSi sul marto<br />

gadadis da guliaSs Tqvlifavs. fexburTis<br />

azrze ar aris da aravis balel-<br />

Sikobs, erTxel saqarTvelo-ruseTis<br />

matCze rusebis mazi eWira _ da moigo.<br />

mivedi, salami vTqvi. saerTo azri<br />

realis gamarjvebaa, aravis ar epareba<br />

eWvi, zogi handi kaps awveba. givi gr-<br />

Zel xis skamze zis Tavis jinsis zmeikiani<br />

qurTukiT da mudam priala Savi<br />

mokasinebiT, fexi fexze aqvs gadadebuli,<br />

Tasmebi _ windebSi Cataniebuli,<br />

uemocio, odnav cinikuri saxiT usmens<br />

mazavSikebis komentarebs. me verc mam-<br />

Cnevs an atrakebs, diliT ar velaparake<br />

telefoniT?<br />

gamovixme, biWebma Tvali gamomayoles,<br />

Cveni TamaSi ician da vecodebi,<br />

ras gadaekide, xom xedav, ueWvels<br />

gigebso. xo, magram logika sad aris?<br />

zars xom ar veTamaSebi? fexburTis specialisti<br />

var, axalgazrdul nakrebSi<br />

vTamaSobdi Tavis dros. lelos nomeri<br />

ar gamomitovebia, rac Tavi maxsovs,<br />

yvela Senaxuli maqvs, kanafiT gadakruli,<br />

gayviTlebuli gazeTebis kipebi.<br />

kirovis baRSi Jurnalebis bariga myavda<br />

artura, inglisur `kikers~ miCiTavda<br />

TveSi erTxel, magari fotoebiT da<br />

iseTi informaciiT, romelic aTma kacma<br />

Tu icoda saqarTveloSi. isinic<br />

Senaxuli maqvs, oRond varskvlavebis<br />

fotoebis gareSe, imaT vWridi da Cemi<br />

oTaxis kedlebze vakravdi. dRevandeli<br />

msoflios fexburTelebi ki ara,<br />

mwvrTnelebi vici yvela, infarqti aqvs<br />

Tu ara gadatanili, isic vici.<br />

givim, ra ginda, ueWvels migeb, Seni<br />

xuTasi, Cemi _ asio. daviwyeT vaWroba,<br />

egre sad aris, burTi mrgvalia, Seni<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

samasi-meTqi. cotac vikaCaveT da moulodnelad:<br />

ra ginda, erTnairi kuSebi<br />

iyos, oRond aTas aTasio.<br />

guli Semiqanda. didi fulia. Tan<br />

bolo Tvea, sul migebs, evrosporti<br />

axali Semosulia CvenTan, xan _ CogburTSi,<br />

xan _ kalaTburTSi, bolos<br />

balaxis hokeic momigo. erT kviraSi<br />

mosatani-meTqi da gaxarebulma, rom ar<br />

gadaifiqros, xeli davartymevine.<br />

wamovedi saxlSi. rom avdiodi, mezobeli<br />

gamaxsenda, magram piriqiT rom<br />

gamova dRes da kaxel givias aTas dolars<br />

gamovuReb, mere albaT riJas cdas<br />

daviwyeb liftTan-meTqi.<br />

TamaSi realma waago. raulma penalti<br />

aacila, ererom ki Tavis karSi<br />

CaWra uimedod Cawodebuli burTi da<br />

TamaSic dasrulda.<br />

zustad kviris Tavze samSabaT dRes<br />

damiWires. magis mere samSabaTobiT saxlidan<br />

saerTod ar gavdivar dRemde.<br />

mTeli kvira veZebe da fuli ver daviade.<br />

aRaravin masesxa. rogorc Cemi ubneli<br />

galoTebuli fufloSniki mafrTxilebda,<br />

eg dRec dadgeba, Saurs<br />

ar gasesxebs aravin; aba, me fuflod ki<br />

ar davbadebulvar, aTi weli vixade pa-<br />

mamuka xerxeuliZe<br />

zeikiZe<br />

tiosnad da erT dResac...<br />

12 saaTamde sami saaTi rCeboda, Sansi<br />

aRar mqonda, sardafidan naWerSi<br />

gaxveuli nagani aviRe da ubanSi mcxovreb<br />

mevaxSes Sevuvardi uniRbod,<br />

mainc micnobda, ra azri hqonda, marto<br />

am kviraSi xuTjer davadeqi valze<br />

da xuTjerve uariT gamomistumra. dro<br />

aRar rCeboda, or saaTSi fuli unda<br />

Camebarebina. Sevangrie jaWvze gaRebuli<br />

kari, iaraRi Tavze davade SiSisagan<br />

muxlebze damxobil pedikiurSa zinas,<br />

romelic veRarc yviroda, xma Cauvarda<br />

mgoni, adga da saZineblisken<br />

daiZra pirze xelafarebuli, TrToda<br />

da Cumad tiroda, ise, rom xmamaRla ar<br />

gamosvloda. karada rom gamoaRo da<br />

qalis sacvlebis qvevidan gazeTSi gaxveuli<br />

asianebiT gadakruli dastebi<br />

gamoiRo, davuyvave, sxva gza ar maqvs,<br />

rom ar momce, mogklav, da mere Tavsac<br />

davibridav, arada, orive cocxlebi<br />

davrCebiT, Sens fuls am Tvis bolos<br />

dagibruneb-meTqi. aTasi dolari amoviRe<br />

im gazeTidan, danarCeni, daaxloebiT<br />

aTi presi, rezingadakruli asianebi<br />

ise davubrune arc damiTvlia. am<br />

sulgrZelobis imedze viyavi, ar gamwiravs,<br />

ar ganacxadebs, Tan Tavis aTas<br />

dolarsac daibrunebs meTqi.<br />

givis muStaidSi mivageni, atraqcionis<br />

ukan Cacucquli yomars agorebda.<br />

fuli ise gamomarTva, arc<br />

amouxedavs, did fostas TamaSobdnen,<br />

mag ocis feSinao da gaagora, kamaTeli<br />

SaSibeSze dajda. ormoci moigo,<br />

wamodga da dRes movkaliT TamaSi,<br />

daviqance bijo, mTeli dRea puri ar<br />

miWamiao. plexanoveli biWi zardacemuli<br />

ijda Cacucquli, kamaTels<br />

mokled agorebda, Tan dedas aginebda<br />

Zalian mwared, isteriulad, givis misamarTiT<br />

aSkarad, romelsac magrad<br />

ekida, saerTod ar imCnevda da skamze<br />

Semodebul mokasinis Tasmas windaSi<br />

itenida.<br />

gamTeniisas amagdes. Svidi weli mo-<br />

12-25 noemberi 2010<br />

mces, mTeli sroki daWeris dRes vixsenebdi,<br />

mesizmreboda kidec: saxlidan<br />

rom gamovdiodi, mezoblis riJa, cecxlTaviani<br />

qaliSvili nagavs yrida<br />

WiSkarTan dadgmul did konteinerSi.<br />

is saxli naCqarevad, iafad gayides<br />

Cvenebma, prokurors maqsimumi, 12 rom<br />

ar moeca. saxlze guli saerTod ar<br />

damwyvetia, ubralod, mSoblebi<br />

sofelSi gadavidnen sacxovreblad,<br />

darCenili cota fuliT Cems col-<br />

Svils gareubanSi oroTaxiani uyides.<br />

eqvsi weli movixade. iq ar miTama-<br />

Sia. erTaderTi, lelos vSoulobdi<br />

yoveldRe da vkiTxulobdi. rom<br />

gamovedi, ded-mama gardacvlili damxvda,<br />

iqve, sofelSi dausaflavebiaT,<br />

TviTon ase daibareso. qalaqSi arc<br />

Camodiodnen, svidaniazec ar mosulan<br />

arc erTxel, mec ar vaZalebdi, ar mindoda<br />

iq, im zooparkSi venaxeT. did werilebs<br />

mwerda deda, Wkviani, kargi bavSvi<br />

rom viyavi, im ambebs maxsenebda. imdens<br />

tiroda, aRarc etyoboda, verc<br />

SeamCnevda ucxo adamiani, Cveulebriv,<br />

Tvalis upeebi mudmivad sveli hqondao,<br />

lalim momiyva mere.<br />

vcxovrob ucxo ubanSi, saxlidan<br />

rom gamovdivar, sxva qalaqSi mgonia<br />

Tavi. albaT, SeveCvevi. rogorc vTqvi,<br />

aRar vTamaSob, ubralod, patara fostebiT<br />

verTobi totalizatorSi. aba,<br />

ra vqna, saqme me ar maqvs, vzivar televizorTan<br />

da mTeli dRe TamaSis reklamaa,<br />

erT arxze laivSi avseben bileTebs<br />

sazogadoebisTvis cnobili<br />

saxeebi, qveviT titri _ Semvsebi. gadavrTav<br />

sxva arxze da _ iqac latariis<br />

reklama gugunebs: xaragaulSi<br />

mevige... sagarejoSi movige... erT arxze<br />

marto angariSebi midis, da ase mTeli<br />

dRe.<br />

CemTan najdomia erTi, zeikiZe. ma-<br />

Rali, gamxdari biWia, CaxleCili xmiT,<br />

grZeli cxviriT, magari Tarsi, eg Tu<br />

Segxvda, mazi aRar unda dado, axali<br />

bileTis Sevsebasac ara aqvs azri, Tu<br />

iq dgas. CemTan saxlSic ician ukve, Tu<br />

SuaRames xmamaRla viginebi, Seni deda,<br />

ese igi wavage da zeikiZe bileTis Setanis<br />

dros iq iyo. xandaxan vrekav totalizatorSi,<br />

wavidao, rom metyvian,<br />

maSin mivdivar, rom ar Semxvdes. bevrjer<br />

gvian daminaxavs da ueWveli bile-<br />

Ti damixevia, movtrialebulvar da wamovsulvar,<br />

aRar damidia, magram xandaxan<br />

gamosavali ar gaqvs, Tan saku-<br />

Tari crurwmenebi obieqturi ar aris,<br />

Tan usaqmuria, CemsaviT, sul iq aris.<br />

im dRes ise gavgiJdi, telefonis nomeri<br />

gavige, davureke da vagine. mTvrali<br />

xaro? is ki ar ikiTxa, ratom maginebo.<br />

erTisTvisac SemCneuli aqvs, rom<br />

morCeba bileTis Sevsebas, gundebis da<br />

fexburTelebis Sesaxeb yvela saWiro<br />

informacias CamoTvlis, saTvales<br />

moixsnis da _ ra Tqma unda, zeikiZe Tu<br />

ar Segvxvda totalizatorSio.<br />

erTxel avdeqiT da TviTon SevavsebineT<br />

bileTi. naklebi goli _ mazia<br />

egeTi, TamaSSi cota goli unda<br />

gavides.eqvsi TamaSi gadaeba wageba,<br />

iuvem, realma da milanma lamis sul<br />

xuTiT nolebi waages. ise, rogorc wesi,<br />

bileTSi erTi TamaSi tydeba, Tu daiqca<br />

qveyana, ori. eqvsive wavageT.<br />

im dRes adre Cavedi. gaxsnilebic ar


12-25 noemberi 2010<br />

iyvnen. davutove bileTi da Cqara wamovedi,<br />

zeikiZe ar mosuliyo. bundesligis<br />

TamaSebi gavmaze da yvela dajda,<br />

leveris garda. Rame primera divizionis<br />

TamaSebia, Tan zamaskaSi var wagebuli.<br />

leveris sul ar meSinoda da arc<br />

sWirdebodaT qula, ram gaamxecaT, ar<br />

vici, balaxis Wama daiwyes, fexebi<br />

daamtvries ligidan faqtiurad gavardnil<br />

gunds. imaTac araferi ar SvelodaT<br />

da ram gaagiJaT, ar vici, saswauli<br />

moxda. ki gamkra, zeikiZes eqneba es<br />

mazi-meTqi, da erisTavmac dareka, imas<br />

gayavda leverio.<br />

Rame espaneTis turia, ueWveli vici,<br />

movigeb. arada im dRis fuli ukve wagebuli<br />

maqvs, unda visesxo. vigeb, osasunas<br />

iqs dva jdeba! vis vesesxo? leveris<br />

da zeikiZis deda movtyan marTla, bevrjer<br />

gulubryvilod mifiqria, rom<br />

gavigo, TviTon ras debs da me piriqiT<br />

davdo, ver movigeb-Tqo? Sansi ar aris,<br />

eg imisTvis arsebobs, rom ver unda moigo,<br />

mgoni totalizatorebs wilSi<br />

hyavT zeikiZe. aTi saaTia, TamaSebi erT<br />

saaTSi iwyeba, bavSvis maswavleblis<br />

fuli aqvs lalis, unda davaba. eg asi<br />

dolari momces da orass vubruneb dilas,<br />

ar damibrunebia Tu ra, guSinwin<br />

arsenalis kuTxurebiT movartyi samasi,<br />

prosta zeikiZe ar idga iq. patara<br />

Cxubis da mosalodneli asprocentiani,<br />

profesionaluri prognozebis<br />

Semdeg fuli gamovarTvi im pirobiT,<br />

rom mezobels gavatan, romelsac saer-<br />

Tod ar ecodineba, zeikiZe vin aris.<br />

lalis aCemebuli aqvs, Sen TviTon gaxade<br />

eg kaci Tarsi, aba, rogor davijero,<br />

hamburgSi TamaSs zeikiZe aqedan<br />

rogor Tarsavso. ise mWirdeboda<br />

fuli, gavatare, Torem rom movyve, ra<br />

situaciebSi ra TamaSebi aqvs gatexili,<br />

Tmebi dagidgebaT yalyze, visac unda<br />

gavumazav, eg Tu iq aris, bileTs ver<br />

moigebs. rac aris, aris, da mezobeli,<br />

qiriT mcxovrebi biWi gavagzavne, amaze<br />

veraferi ver imoqmedebs, magrad kidia<br />

fexburTic da zeikiZec. Cavawerine<br />

bloknotSi, bileTSi iq gadaitanda.<br />

male mobrunda, iqve, Cvens saxlTanaa<br />

totalizatori, aslebi moitana. Cavixede<br />

mainc da ras vxedav: osasuna naklebi<br />

uweria. cota viCxube, magram veRar<br />

vende, me TviTon gamovcvli-meTqi<br />

da gamovedi saxlidan sportulebiT,<br />

rogorc viyavi, SlopancebiT. or wuT-<br />

Si unda movtrialde. mobiluri damr-<br />

Ca, magram aRar Sevbrundi, mobruneba<br />

cudi niSania. korpusebis uknidan Cabnelebuli<br />

marSrutiT wavedi aseTi Cacmuli<br />

rom ar davenaxe vinmes. Cems mezobels<br />

davcini, sportulebiT rom<br />

gadis xolme quCaSi da mec ese ar var,<br />

orRobeSi Sinaurulad gamotantalebuli.<br />

totalizators uknidan mivadeqi,<br />

Tan darbazSi Tu aris kidevac is,<br />

gvari ar minda vTqva, verc gavigeb.<br />

davabraxune. ver gavagone. daketvis<br />

droa, esenic lagdebian albaT. darbazSi<br />

aRaravinaa, Zirs bileTebi yria, sigaretis<br />

kvamli RrublebiviT daizlazneba,<br />

Suqi sanaxevrod Camqralia,<br />

moTamaSeebi bolo profesionalur<br />

terminebs amboben, mepatronis biWi<br />

karebSi dgas da ise acilebs maniakebs.<br />

bevrjer minaxavs es scena. am dros danarCeni<br />

TanamSromlebi ukana oTaxSi<br />

arian gasuli, fulis an kuSebis dasaTvlelad,<br />

amitomac aqedan ufro advilad<br />

unda gavagono.<br />

rkinis karebs yuri mivade. CamiCumi<br />

ar ismis. am dros moulodnelma fexis<br />

xmam SemakrTo, movtrialdi da zeikiZe<br />

ar dgas bileTiT xelSi?! movaswariT,<br />

me mgonio. gavfuWdi, maswavleblis asi<br />

dolari gamaxsenda, maTematikis<br />

wignidan amoRebuli, da mtkiced gadavwyvite<br />

saswrafod ukan gamomerTva<br />

fuli totalizatorisTvis. karebs<br />

moadga viRac da romeli xaro, gamogvZaxa.<br />

zeikiZem, me varo. me xasiaTze<br />

aRar var. mainc bileTSi Cavuxede, sul<br />

piriqiT uweria osasunas mazi. guli<br />

momeca. kari gaiRo, me carieli bile-<br />

Ti gamovarTvi saswrafod da koridorSive,<br />

kedelze daviwye Sevseba, imas<br />

rom ar daenaxa, ras vwerdi.<br />

Sevavse, oTxad gavkece da dafarulad<br />

rom unda gadavce nikos, ukana,<br />

Cvens gamo gaRebuli karidan saxeze<br />

niRabafarebuli biWi Semovarda. erT<br />

xelSi iaraRi uWiravs, meoreSi _ li-<br />

monka, daweqiT, Torem agwevT haerSi<br />

yvelaso, iyvira. me iaraRi momiSvira,<br />

SigniT, ofisSi Semagdo. molare gogom<br />

ikivla da goneba dakarga. mepatronem<br />

xuTi aTasi maqvs, waiRe, nu dagvxocav,<br />

ras gverCio, Tan molares magidaze<br />

mdgari Wiqidan wyali apkura: neli,<br />

neli, nu geSinia, Cvenebi arian, gamoixede,<br />

ar damRupoo, erTi-ori silac<br />

gaawna. qalma Tvali gaaxila da isev<br />

ikivla, oRond goneba aRar daukargavs.<br />

mZarcvelma, Cumad egde, Torem<br />

gagixvritav Tavs, gogo, ar gesmiso?<br />

qali gaCumda, mxolod Tavi muxlebSi<br />

Cargo da uxmod iSenda xelebs.<br />

me saguldagulod gakecili bileTiT,<br />

zeikiZem rom ar dainaxos,<br />

vdgeavar dabneuli da Cems Slopancebs<br />

davcqeri. yvelaze Zalian rac mezizReba,<br />

CustebiT ubanSi gamosuli moqalaqeebi.<br />

ra SarSi var, vinmes danaxva<br />

ki ara, Cems Tavs vxedav televizorSi:<br />

mZevlad ayvanili, titvel fexze cergayrili,<br />

Slopancebiani kaci, mokluli<br />

Tu ganTavisuflebuli _ sul er-<br />

Tia _ yvela arxze, mTeli Rame da xval<br />

mTeli dRe, qvemoT minaweri titriT:<br />

Semvsebi. ara, Tu araferi ar arsebobs,<br />

pirvelad mivedi uknidan da zeikiZesTan<br />

erTad, rogoria?! ux, leveris<br />

dedas rom Seveci. xom vegdebodi exla<br />

saxlSi, televizorTan, gamarjvebuli<br />

saxiT, maTematikis pastiT aWrelebuli<br />

wigni da SigniT grZeli asdolarianic<br />

ideboda TavisTvis.<br />

yaCaRs davxede. fexebze botasebi<br />

acvia iseTi, es mkvleli ar unda iyos.<br />

TviTonac moTamaSea ueWveli, TiTqos<br />

saidanRac maxsovs kidec. fuli, droze,<br />

Torem avfeTqdebiT yvelanio, iyvira<br />

botasebianma da limonkas rgoli<br />

moaZro. erTdroulad amovixvneSeT<br />

mZevlebma. mepatronem, eqvsi aTasi<br />

maqvs, ratom gvxocav, waiRe da wadi wynarad,<br />

RmerTma Segargoso. sad aris<br />

fuli, droze! _ iyvira isev mZarcvelma<br />

da zeikiZes mimarTa moulodnelad:<br />

es limonka Sen gamomarTvi da geWiros,<br />

rame rom gabedo, gesvri, isedac ganwiruli<br />

varo. amanac xeli waiRo gamosarTmevad,<br />

da am dros me viyvire moulodnelad,<br />

magas ara, Tu ginda,<br />

kbilebiT daviWer-meTqi. botasebiani<br />

daibna, axla me momiSvira iaraRi. momeci,<br />

me daviWer, zeikiZea, ver cnobmeTqi?<br />

TiTqos mixvda, rasac veubnebodi,<br />

miutrialda da Sen zurgiT dadeqio,<br />

uyvira zeikiZes. gegoneba gaminaTdao,<br />

mivxvdi, es biWi aqauri mazavSCikia,<br />

amis Tarsoba gamocdili aqvs, da mgoni<br />

isic mixvda, rom daiwva. mepatronis<br />

putkuna, gauparsavi biWi, aqamde xelebaweuli<br />

rom idga, ise, rom aravis uTqvams,<br />

gamococxlda, jibeSi Caiyo xeli<br />

da mgoni patrulis nomeri akrifa malulad,<br />

Tan daiyvira, ratom gvklav,<br />

waiRe es Svidi aTasi da wadio. botasebiani<br />

xan me miyurebda, xan mibrunebul<br />

zeikiZes da iniciativas kargavda<br />

aSkarad. situaciis ganmuxtva isev<br />

gamocdilma mevaxSem nikom daapira:<br />

moica, nu gviSver am sasrolebs, xom<br />

ici, weliwadSi erTxel joxi isvris,<br />

uars xom ar geubnebiT, aiRe es rva aTasi<br />

da wynarad wadi, visac Seni rame<br />

SeSurdeso. Tan erTi xeliT isev nelis<br />

dauwyo Tmebze mofereba: araferi<br />

aRar xdeba, gamoixede, Cemo sixaruloo.<br />

gogo ar Cerdeboda, usityvod,<br />

isteriulad iSenda xelebs TavSi. putkuna<br />

biWi zizRiT uyurebda mamis axlad<br />

aRmoCenil sayvarels da saxlSi<br />

daberebuli, uToobiT welmowyvetili,<br />

isedac venebis gaganierebiT datanjuli<br />

deda axsendeboda. erTi gafiqreba<br />

isic ifiqra, neta gauvardes iaraRi da<br />

viTom dasaviT mzrunvel molare nelis<br />

moxvdes mag utifar TavSio.<br />

yaCaRma iyvira isev: Tqven xom ar<br />

gagiJdiT, fuli gamoitaneT, haerSi<br />

agwevT yvelaso. me isev fexebze davixede.<br />

qiriT mcxovrebi mezobelic<br />

magari Tarsi gamodga, aba, angariSebi<br />

rom ver gadawera rogor davijero.<br />

arada, rom mecvas fexze, xelSi vecemodi<br />

bolo-bolo, momentebSi Zalian<br />

advili mosarevia botasebiani mazavSCiki,<br />

magram _ zeikiZe...<br />

niko nelis ferebas ganagrZobda,<br />

Tan, fuli saxlSi maqvs, aqve, or<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

nabijze, xom iciT Cemi saxli, wasuli<br />

ar viqnebi, rom movalo, Tan yvela aq<br />

ar rCeba, amaT xifaTSi Cavagdeb, magis<br />

kaci var meo?<br />

saxlis gagonebaze me gavxdi cudad<br />

da imas ra mouvidoda, kankali daewyo<br />

iseTi, limonka ar gauvardes-meTqi, vifiqre.<br />

Tqven dedebs agifeTqebT, seifi<br />

gaaRe exlaveo, isteriulad iyvira<br />

botasebianma acaxcaxebulma biWma.<br />

Tavnis qveS aris ueWveli-meTqi, gavifiqre<br />

da isev mivamsgavse viRacas. carieli<br />

bileTebiT gavsebuli seifi rom<br />

dainaxa, arc daayovna, leveris da Cemi<br />

yle dedas Sevecio, amoixavla biWma da<br />

Caikeca.<br />

garedan patrulis sirenebi moisma,<br />

mere megafoniT mkacrad naTqvami, iaraRi<br />

dayare da Cagvbardio, eqod gameorda.<br />

biWs cali TvaliT gavxede. mzad<br />

iyo Casabareblad. isev Cems Slopancebs<br />

davxede. bedi ar ginda? zeikiZe dgas<br />

gaunZrevlad, rogorc ubrZana Tavnis<br />

yaCaRma. mepatronem TavCaqindrul,<br />

gafuWebul yaCaRs _ me ar vityvi<br />

arafers, nu geSinia, moita, mag iaraRs<br />

seifSi davmalav, eseni risi mTqmelebi<br />

arian, yvelas icnobo. biWma Tavi aswia,<br />

niRabi aRar ekeTa. egreve gamaxsenda,<br />

xidisqveSelia, iq dganan dRe da Rame.<br />

TvalebSi _ SiSi da dabneuloba erTdroulad.<br />

molare riJa TavSi xelebis<br />

Cumad cemas ar aCerebda. mec raRacis<br />

Tqma davapire, magram gadavifiqre, es<br />

dabredilia, ra unda urCio, yvela<br />

SemTxvevaSi Cems gadarCenaze gamomdis<br />

fiqri... Tu Cabarda, 25 weli, yvelaze<br />

cota, xelSi uWiravs, manamde ki erT<br />

xelSi pistoleti da meoreSi _ limonka.<br />

mgoni xvdeba, rom daenZra, da gamosavals<br />

Cvengan eZebs jiutad, SeSinebuli<br />

xan erTs gviyurebs, xan _ meores,<br />

me Tvals varideb, rogorc micvalebuls.<br />

mepatronec xvdeba mis gatexvas<br />

da mSvidi xmiT igive gaumeora, me ar<br />

CagiSveb da eseni ar gabozdebian, kai<br />

biWebi arian, xom icnob, aCiko, ra mogivida,<br />

azrze modi, iqneb marTla<br />

movaswroT, egeni davmaloT da gaugebroba<br />

moxda-Tqo, vityviT, damijere,<br />

biWo, Tavs nu daiRupavo.<br />

garedan isev megafonis xma moisma,<br />

imave moTxovniT: dagvnebdiT, iaraRi<br />

dayareT da xelebaweuli gamodiTo. es<br />

mravlobiTi aRar mevasa, bevrni Tu<br />

hgoniaT, Sturmi ar daiwyon, me iseTi<br />

bedi maqvs _ zeikiZes gavxede. iatakze<br />

daxeTqebul Cems gvams, cal xelSi bileTiT<br />

da titvel fexze SlopancebiT<br />

ixilavs mTeli saqarTvelo dRes Rame<br />

televiziiT, yvela niusSi. es xidisqve-<br />

Sa, TavnisqveSa yaCaRi ki patarZaliviT<br />

mzad aris Casabareblad. mepatrones<br />

uyurebs da fexze dgeba, feri ara aqvs.<br />

limonka ramdenwamiania, kacma ar icis,<br />

1 dan 10-mdea saerTod, magram 0-ic arsebobs,<br />

xafangebisTvis xmaroben, moZvreba<br />

Tu ara rgoli, feTqdeba. arada,<br />

f-1-ia, yvela mxares iSleba, am patara<br />

oTaxSi dagvfliTavs yvelas. karebisaken<br />

sami nabijia, rom gavrisko da<br />

movxio, kedels amovefarebodi, magram<br />

Tu 0-ia, ver vaswreb. saSineli siCume<br />

Camovarda. biWi iatakze ijda, Tavi Caqindruli<br />

hqonda.<br />

garedan megafonis xma gaisma: Svilo,<br />

aCiko, me var, ar damRupo, gemudarebi.<br />

sxvebis codvas nu daideb.<br />

Tavani Cagibare, mitanilia, ar<br />

dagikatavebia, Svilo! es fraza xmama-<br />

Rla Tqva, TiTqmis iRriala, mtkivneuli<br />

siamayis rixiT: Tavani xuruSas da<br />

pruSkos gavatane, aCiko, mama, gamodi,<br />

es xalxic gaiTvaliswinebs Sens<br />

keTilgonierebas, cota xanic SeiZleba<br />

ar mogiwios jdomao. gaficeb, Tu<br />

rame gwams _ da megafonSi xma acaxcaxda<br />

da gaCumda, etyoba, gamoarTves.<br />

aCiko gamococxlda, aforiaqda,<br />

wamodga da me miyurebs. ra vqnao? me<br />

Cavbardebodi, fuflos gadarCenili<br />

xar rac mTavaria. Seni saqme Sen ici,<br />

specnazi mosuli iqneba ukve, sadac<br />

aris, Semovlen, Sen ueWveli dagbridaven,<br />

Cvenc avfeTqdebiT. rac mTavaria,<br />

Tavani Cabarebulia-meTqi _ gamaxsenda<br />

mamis mTavari aqcenti, _ droc<br />

cota gvaqvs. yvela gasusuli gvismens,<br />

ar undaT, rame airios, mamisa da Cemi<br />

<strong>proza</strong> 3<br />

Segonebis mere TiTqos gvnebdeba. pistoleti<br />

dauSva, marcxena limonkiani<br />

ki win gawia.<br />

daiZaxe, rom gamoxval da xelebi<br />

maRla geWiroso _ megafonma daiquxa<br />

isev. me rom isev karebisken vzomav man-<br />

Zils, Tan Cems Tavs vxedav televizor-<br />

Si, xelebaweuli, sportulebiT da am<br />

dedamotynuli SlopancebiT, isev aq<br />

jobia mgoni, rac iqneba, iqneba. elvasaviT<br />

gamkrTal fiqrebSi erTi mudmivad<br />

maxsenebs, rom Zirs unda davwve,<br />

sadac aris gavardeba. Cems arabunebrivad<br />

dagdebul, dafleTil gvamze<br />

ufro cali SlopanciT rom vegdebi<br />

iqve, palestineli teroristiviT, es<br />

magiJebs.<br />

ucbad zeikiZem iskupa da nebadakarguli<br />

biWis sxeuls daaxta, xelebSi eca.<br />

afeTqebis molodinSi, Zirs davweqiT-<br />

Tqo, viyvire. qalmac ikivla da gamayruebeli<br />

afeTqebis xma gaisma. wamiT<br />

ganaTda.<br />

*<br />

televizorSi specgamoSvebaa.<br />

aJitirebuli Jurnalisti: `specdaniSnulebis<br />

razmi ukve amTavrebs samuSaos,<br />

mZevlebi ganTavisuflebuli arian. borotmoqmedi<br />

dakavebulia. sasikvdilod<br />

aravin daSavebula. daWrilebi<br />

saavadmyofoSi gadahyavT. aRZrulia<br />

sisxlis samarTlis saqme. ai, erT-erTi<br />

mZevalic gamohyavT!<br />

mamakacs sakacidan SiSveli fexi<br />

aqvs gadmoyofili. sanitari mis Slopancs<br />

daswvdeba da fexze Camocmas lamobs.<br />

ocamde nairferi mikrofoni gadarCenil<br />

mZevals pirSi aqvs CaTxrili.<br />

kadrsmiRma mdgomi Jurnalistebi erTmaneTs<br />

aswreben da erTi da igive SekiTxva<br />

ismis _ ra moxda?<br />

Semvsebi Tavis fexebs daxedavs da<br />

iRrialebs: `zeikiZis dedas ro Seveci!~


4<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

poezia 12-25 noemberi 2010<br />

baRaTer arabuli<br />

* * *<br />

risTvis xmaurob, mdinaris wyalo,<br />

an CqeralebiT risTvis irTvebi?<br />

mag silamazis dReebic wavlen,<br />

Senc Caxval barSi da damSviddebi...<br />

TavkombalebiT da bayayebiT<br />

amoivseba Seni napiric,<br />

an gailevi, an damyaydebi,<br />

an zRva Cagylapavs gveleSapiviT...<br />

da dainTqmeba Seni Cqerebis<br />

xma da guguni mTebis mzaravi,<br />

radgan bolomde bedniereba<br />

jer ar rgebia qveynad aravis.<br />

* * *<br />

lampionebis grZeli derefniT<br />

Cven qalaqidan gavyavdiT gamzirs<br />

da monatruli ca gaTenebis<br />

iq migveloda sxva silamaziT...<br />

xolo qalaqi maRal saxlebiT<br />

dasaxlebuli iyo mindori,<br />

man ar icoda Cveni saxeli,<br />

sulerTi iyo, sad wavidodiT...<br />

igi borgavda da brWyvialebda<br />

da nebieri, rogorc morevi,<br />

rom CaeTria, axla garedan,<br />

sxvebs mouxmobda ganmeorebiT...<br />

idga amayad, sevdiT uleviT,<br />

gaumxeleli codvebiT savse<br />

da reklamebis samkaulebi<br />

uelvarebda macdurad tanze.<br />

* * *<br />

vin gagiyvanaT, mindvrebo, qarSi?<br />

vin dagaTovaT TrTvilis qviriTi?<br />

SemodiT CemTan, logins gagiSliT _<br />

gazafxulamde tkbili ZilisTvis...<br />

Tqvenac, xeebo, rom gawevT sevda<br />

da susti tani giCanT SiSveli,<br />

SemodiT CemTan, SemodiT CemTan,<br />

yvelas uklebliv gepatiJebiT!<br />

* * *<br />

o, Sadrevano, ras Segadaro,<br />

Sen _ sevdiani baRebis mkvidro...<br />

odes ciuri gerqva avdari,<br />

ukve wasula is Jami, is dro...<br />

dRes ki gediviT yelaweuli<br />

da mowkriale, rogorc eJvani,<br />

dgaxar da mzeze giTrTis sxeuli _<br />

savse wuxiliT da kaeSaniT. . .<br />

* * *<br />

ayvavebuli tyemlebis nislo _<br />

sagazafxulo dedofalo am vel-mindvrebis,<br />

sacduneblad rad mixmob isev,<br />

an qalwulebriv risTvis irTvebi?..<br />

odes kvlav gaxsovs ukve Cavlili,<br />

gabruebuli mzisgan alersiT,<br />

qars gayolili Seni yvavili,<br />

Seni ganZarcva Sesabralisi...<br />

* * *<br />

... didi xnis mere geZaxi, geZeb,<br />

ukan aragvi momdevs bRaviliT,<br />

da kvlav Srialebs mowmaos mTebze<br />

zeca _ Zalian lurji yvavili...<br />

maSin ki Tovda, Tovda daTvisSi,<br />

Cven vbrundebodiT TeTri cxenebiT,<br />

Sens xelebs hqonda siTeTre nislis<br />

da nisls _ siTeTre Seni xelebis...<br />

axla sada xar? geZaxi, geZeb,<br />

roca aragvis Walebs Cavivli<br />

da kvlav Srialebs mowmaos mTebze<br />

zeca _ Zalian lurji yvavili...<br />

Seyvarebuli qarebi<br />

... saiTken mihqri, tramalis qaro, _<br />

Tavisuflebis sulo Zliero,<br />

an ra sevdian simReras hgalob _,<br />

samwuxaros Tu sabednieros ?!<br />

iqneb gadaRma mTebis, qedebis,<br />

Seyvarebulis wuxiliT, zariT<br />

da kvlav Sexvedris daimedebiT<br />

migelis ucxo tramalis qari ...<br />

* * *<br />

lampionebis civi TvalebiT<br />

Tavisken giTrevs, rogorc morevi,<br />

qalaqi, savse idumalebiT,<br />

qalaqi, savse ucxo WorebiT...<br />

Sen ki ocnebiT sxva mxares eltvi,<br />

roca Cauvli quCebs, aivnebs<br />

da SurT mindvrebis yvavilis bedi<br />

mag Wrel kabaze naqarg yvavilebs...<br />

* * *<br />

(ciklidan `daclili soflebi~)<br />

daSlil Robeze ijda mamali _,<br />

(mamali, ra Tqma unda, amaliT!)<br />

amala yvela msxvil-msxvil, wvril-wvriliT,<br />

yvela dedliT da yvela wiwiliT ...<br />

bevris momswre da bevris momTmeni,<br />

iqve RobesTan ijda ToTelic ...<br />

ToTels gul-RviZlSi ejda macili,<br />

ToTels Svil-bolo hyavda gaclili ...<br />

....<br />

daSlil Robeze ijda mamali,<br />

(mamali, ra Tqma unda, amaliT!)<br />

* * *<br />

... me vbrundebodi Seni gulisTvis,<br />

ubelo cxenis Weneb-WebebiT<br />

da Semodgomis yviTel burusSi<br />

enacvlbodnen Walebs Walebi ...<br />

Sors ki, Rameul nisliT da qariT,<br />

dasaxlebuli qedebi iwvnen<br />

da foToliviT fermkrTali mTvarec<br />

idumalebiT avsebda sivrces.<br />

* * *<br />

vin rTavs am Rames varskvlavebiT?<br />

an vin rTavs mTvariT?<br />

rom yvelas cisken gagvirbis Tvali...<br />

vin aferadebs am sivrceebs feriT uleviT?<br />

anda zecisken rad iltvian Cveni sulebi?..<br />

iq vin migvelis? vin mogvixmobs?<br />

an ra gvizidavs?<br />

rad gveCqareba daRlil mgzavrebs<br />

gasvla miwidan?..<br />

...<br />

vin rTavs am Rames varskvlavebiT?<br />

an vin rTavs mTvariT?<br />

rom yvelas cisken gagvirbis Tvali...<br />

* * *<br />

(etiudi)<br />

ukve gamoCnda dilis napiri _<br />

mTebs dafenili riJraJis kalTa,<br />

daSxefebuli TeTri qafiviT<br />

cisa da miwis aRsavlis karTan ...<br />

daCnda mindoric ucxo ariliT,<br />

gamoRweuli Ramis nislovnebs,<br />

sadac alvisxe dgas isariviT,<br />

TiTqos zecidan gadmoisroles. . .<br />

Sors ki, dacvarul sivrcis dasavliT,<br />

mwvane burusad tyeebi gakrTnen<br />

da dilis mnaTma sxivTa savsavi<br />

gadaafina riJraJis kalTebs...<br />

qarTli<br />

gaTenda, TiTqos gundi qednebis<br />

SemofrTxialda zecis sarkmlidan<br />

da mzem qarian qarTlis qedebze<br />

aTiaTasi sxivi dahkida. . .<br />

Segubebulma da SeCveulma<br />

am amindebis uamindobas,<br />

gamoitana yayaCoebi<br />

da gamohfina mzeze mindorma...<br />

isev aCqamda mdinaris simic,<br />

irgvliv dairxa saocar xmebad<br />

da ganbanilma maisis wvimiT<br />

namis mZivebi aisxes mTebma.<br />

* * *<br />

kvlav gaveqcevi dReebs unaTless,<br />

avsils am qveynis jgleTiT, xmauriT<br />

da bnel Rameebs mivayuradeb,<br />

sad xmebi mesmis araqauri...<br />

iq, im uxilav samyaros miRma,<br />

ros varskvlavebi krTian wveTebad<br />

sxivis kibeze miRoRavs viRac<br />

da aRsavlisken miexeteba...<br />

Tan miaqvs suli, rogorc sasjeli,<br />

suli, romelic mtverSi axveta<br />

da aRebs mTvares _ zecis fanjaras,<br />

sxva sivrceebSi gadasaxedad...<br />

* * *<br />

iyavi brZeni, Cemo tkivilo,<br />

da ufro mSvidad geWiros Tavi,<br />

ukve Cavlilze ar iCivilo,<br />

an mZime xvedrze ar dagcdes avi...<br />

Sen ufro mware bedic geqneba<br />

da sixarulis Jamic _ ucvleli!<br />

dReebi _ savse mxolod eklebiT,<br />

dReebi _ savse vardis furclebiT...<br />

xelis mocarvis gelis dilegic<br />

da STagonebis wamic _ feradi!<br />

dReebi _ savse mxolod CrdilebiT,<br />

dReebi _ savse sxivTa kelaptriT...<br />

...<br />

iyavi brZeni, Cemo tkivilo,<br />

da ufro mSvidad geWiros Tavi,<br />

ukve Cavlilze ar iCivilo,<br />

an mZime xvedrze ar dagcdes avi...<br />

* * *<br />

nislis burusis mkrTal samoseliT<br />

da moxasxase caTa feriviT<br />

Canan mindvrebi _ qarTlis droSebi,<br />

dasasveneblad Zirs dafenili ...<br />

irweva mtkvari da mTaTa gaswvriv<br />

gadaWimula viT sxivi mTvaris,<br />

awvims mTebis Crdils<br />

da mtkvarsac awvims,<br />

mTvaris sxiviviT caxcaxebs mtkvari ...<br />

Sors frinveliviT isvenebs jvari,<br />

cisken mzirali nisliT da qariT<br />

da mRvrie RrubliT dacvarul Rames<br />

uelavs elvis klaknili bzari ...<br />

...<br />

nislis burusis mkrTal samoseliT<br />

da moxasxase caTa feriviT<br />

Canan mindvrebi _ qarTlis droSebi,<br />

dasasveneblad Zirs dafenili ...<br />

eva<br />

eva, Sen axla saxlSi brundebi,<br />

sad baliSebze sevdiT cimcimeb<br />

da Seni kaba _ TeTri Rrubeli,<br />

bnel karadaSi Cumad iZinebs...<br />

aTasi fiqri gexveva dardad,<br />

wevxar da TrTolviT sasTumals avseb,<br />

kvlav eferebi ocnebiT adams<br />

da mTvaris Suqi dagnaTis Tavze...<br />

xolo adami (sabralo eva!)<br />

sxvisi vaSliT da alersiT tkbeba<br />

da moRalatis Sxami ereva<br />

im pirvelyofil bednierebas...<br />

sofelSi<br />

(etiudi)<br />

xevis gaRma<br />

viRac axmaxs,<br />

sadac balaxic ki gaxma,<br />

cxeni amohyavda aRma ...<br />

xolo im mgzavrs, ukve daRlils,<br />

ukan mohyveboda ZaRli,<br />

cota zemoT Canda saxlic ...<br />

saxlis win ki viRac mzisebr,<br />

anda rogorc sxivi, ise<br />

momzirali idga gzisken ...<br />

gemi bermudis samkiTxedSi<br />

talRebis Sreze Srialebs bindi<br />

da qarSi gemi irweva kentad,<br />

am yiameTSi saiTken midis?<br />

anda Ramidan vis uxmobs netav?<br />

ca ki krialebs, rogorc yinuli _,<br />

savse sxivebis civi savsaviT,<br />

gzaabneuli da ganwiruli<br />

miemarTeba, midis dasavliT ...


12-25 noemberi 2010<br />

argagonili zaTqiT, xmauriT<br />

zRvam iguguna da iwiaqa,<br />

arc mgzavri vinme, arc mezRvauri,<br />

yvelani STanTqa bnelma wiaRma...<br />

da gembans Savi Crdili eburvis,<br />

sadRac Soridan ismis zaris xma, _<br />

is daclili da mitovebuli<br />

dasaRupavad misdevs qariSxals!..<br />

* * *<br />

(Zveli rveulidan)<br />

rusudan, Seni RimiliT avsils<br />

am imereTis Rameebs viTvli<br />

da mTvare _ oqros lamazi Tasi,<br />

me momaqvs SenTvis da xelze miTrTis . . .<br />

me momaqvs sevdis damRleli mZivi<br />

da Cems cxovrebas cremlebad vkideb,<br />

mTvare ki _Seni guliviT civi,<br />

gvirilasaviT uWiravT mindvrebs. . .<br />

* * *<br />

Cven kvlav vbrundebiT Ramis derefniT<br />

qalaqSi, sadac mkrTalad dafenil<br />

sinaTles isev mouCans terfi<br />

da mdumarea suyvelaferi ...<br />

sduman vardebi da zambaxebi,<br />

sad moucvia Rame idumal<br />

dumils da sduman irgvliv saxlebi<br />

da CaTvlemili quCebic sduman ...<br />

da Cven vbrundebiT TiTqos uxilav,<br />

jerac gauval gzebiT vbrundebiT<br />

da uZos Tavze ucxo wuxilad<br />

CamoZenZili Canan Rrublebi ...<br />

* * *<br />

male Caqreba zecis sarkmeli,<br />

dadgeba Jami grZeli zamTrebis,<br />

modi, Zvirfaso, ukanasknelad,<br />

am erT siyvaruls nu damzardebi ...<br />

modi mileul mTvaris kelaptriT,<br />

foToldamWknari sxivTa ieliT;<br />

odesRac CemTan, viT kleopatra,<br />

Tqvi, xom iyavi Senc bednieri?..<br />

ganqarda Jami vardisfurclobis,<br />

is TeTri cxenic aRar Wixvinebs<br />

da gasavleli gzebi ucnobi<br />

CamoRamdnen da CamoiWirxlnen...<br />

. . .<br />

nisliT ivseba zecis sarkmeli,<br />

mzec dasavlisken misdevs tramalebs;<br />

modi, Zvirfaso, ukanasknelad<br />

da Seni Tmebis bindSi dammale...<br />

meuRles<br />

amRvreulia ukve amindi,<br />

mxrebze moisxes nisli qedebmac, _<br />

ver mogitane qarTlis mindvrebi,<br />

ver Camovkide oTaxs kedlebad ...<br />

verc Rameuli mTvaris naTeli<br />

gamovamwyvdie saxlis wyvdiadSi<br />

da ver aginTe sanTlad zamTaric<br />

Tavis siwmindiT da sidiadiT.<br />

amovsebuli talRebis borgviT<br />

ver dagifine karTan zefiri,<br />

ver mogilale irmebis jogi,<br />

verc varskvlavebi, rogorc Segpirdi ...<br />

. . .<br />

amRvreulia ukve amindi,<br />

mxrebze moisxes nisli qedebmac, _<br />

ayvavebuli qarTlis mindvrebi<br />

ver Camovkide oTaxs kedlebad ...<br />

* * *<br />

isev vbrundebi da Sens karebTan<br />

vdgavar daRlili da moTenTili,<br />

iRvreba Suqi sadRac garedan<br />

da moCans gube _ wvimis wertili...<br />

Srialebs baRi CrdildaxunZluli,<br />

sadac odesRac alerss maCvevdi<br />

da Seni saxli, rogorc kunZuli,<br />

ganaTebuli idga fanjrebiT...<br />

qsnis xeobaSi<br />

qsnis xeobaSi xavsad Cafenil<br />

da CamoCqeril nislTa surneliT<br />

roca savsea suyvelaferi,<br />

Sens Sesaxvedrad moveSurebi...<br />

o. zecieris wilxvedro, qarTlo,<br />

mkvdreTiT aRmdgari dgaxar feniqsi, _<br />

upirvelesad mxolod Sen gmadlob<br />

Cemi warsulis gadarCenisTvis ...<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

poezia<br />

kvlav zeciuri SuqiT ivsebi,<br />

uspetakesi caTa feriviT<br />

da droSebia Seni nislebi<br />

sagazafxulod gadmofenili...<br />

* * *<br />

Savad gafoTlil qarTlis gorebze<br />

kvlav viRac gvixmobs qaris sayviriT,<br />

Tavze dagvbrunavs zecis morevi<br />

da Rames uCans mTvaris sayelo ...<br />

mivdivarT, SoriT Cndeba surami<br />

zurabis dedis maradi sevdiT,<br />

ase lamazi da sasurveli<br />

cas Semsxvreuli qedebis xedi...<br />

mivdivarT, qarze wamoSlil mindvrebs<br />

TiTqos ezrdebaT frTebi alvebis,<br />

rom RamRamobiT caSi afrindnen<br />

moculni ucxo idumalebiT ...<br />

gasaubreba lomTan<br />

Tamaz xmalaZes<br />

salami, lomo,<br />

Cven SevxvdiT kidev,<br />

mdumared wevxar galiis SigniT,<br />

daRlili Tavi TaTebze gidevs<br />

damZimebuli dardiT da fiqriT....<br />

sevdiT ixseneb dros unetaress,<br />

tyeebs moxatuls ferad RrublebiT,<br />

axla ki Cumad vumzerT erTmaneTs,<br />

erTmaneTs Cumad vesaubrebiT...<br />

Cven erTnairi gvergo sve-bedi,<br />

mec mimajaWves drois galias<br />

da am dReebis gisosebidan<br />

gaqcevas vcdilob, didi xania ...<br />

Senc Sor sivrceebs imediT zverav,<br />

zogjer mogivlis brZolis survili,<br />

udabnosaviT mcxunvare mzeras<br />

kedlebs miabjen orlesuliviT...<br />

sibraziT brdRvinav fafaraSlili<br />

da elvasaviT uvli gisosebs,<br />

mainc ar aris Seni saSveli<br />

mainc aravin ar Segicodebs...<br />

brundebi ukan lomis aCrdili,<br />

(vin ganugeSebs bedis momCivans?!)<br />

ganwiruli da mwared dasjili<br />

isev kuTxeSi wvebi morCilad...<br />

salami, lomo,<br />

Cven SevxvdiT kidev,<br />

me _ gareT, Sen ki _ galiis SigniT,<br />

daRlili Tavi TaTebze gidevs<br />

damZimebuli dardiT da fiqriT...<br />

mameluqebi<br />

(ciklidan `afrikuli dRiurebi”)<br />

Tqven aq xarT sadRac,<br />

Tqveni xmac mesmis,<br />

brZolis yiJinac mwvdeba ficxeli,<br />

vinc bedis mware samsala SesviT<br />

da am cxel miwas CaeficxeniT...<br />

aq,<br />

sadac momswre mraval omebis,<br />

piramidebi kvlav zecas Cxvleten<br />

da sadac mZlavri faraonebi<br />

ejibrebodnen TviT maRal RmerTebs...<br />

gamaxsendebiT ucxo mxareSi<br />

da mware sevda dameufleba;<br />

Tqven, qarTvelebad dabadebulno<br />

da gardacvlilno mameluqebad!..<br />

egvipte<br />

beber egviptes adevs mglisferi,<br />

zeca imRvreva da iqufreba<br />

da faraonTa etlebis mtveri<br />

gaqvavebula caSi Rrublebad...<br />

... floqvebqveS qviSas gaaqvs wkaruni<br />

da mihkafaven mtris jars uklebliv,<br />

sxvis kars icaven usaxlkaroni<br />

da umamulo mameluqebi...<br />

win ki ... aTasi Suqi inTeba,<br />

TiTqos samyaro moCans aqedan<br />

da Cven avdivarT piramidebze<br />

im gardasulSi gadasaxedad...<br />

epitafia<br />

Sen Cems saflavze<br />

sanTlad unda enTo, balaxo,<br />

xvati iqneba Tu zamTari moTovs yinvebiT<br />

da yvelas Seni erTguleba unda anaxo<br />

Cemze wuxiliT, Cemze fiqriT da moTminebiT ...<br />

etiudi<br />

Tovli daberda da icremleba,<br />

isev umata irgvliv JinJvlamac,<br />

male yvavili _ Suqi tyemlebis<br />

SemoenTeba vels gariJraJad ...<br />

da balaxebis mwvane RvarTqafi<br />

gadiTqrialebs mindvrebze isev,<br />

sagazafxulo cidan RmerTebic<br />

kvlav gadmohfenen maisis nislebs...<br />

da aiSleba Savad mdinarec,<br />

borgviT Cauvlis ZilgamkrTal napirs<br />

da grZeli zamTris ZiliT mZinari<br />

isev aavsebs xeobas xafiT...<br />

. . .<br />

Tovli daberda da icremleba<br />

isev umata irgvliv JinJvlamac,<br />

male yvavili _ Suqi tyemlebis<br />

SemoenTeba vels gariJraJad ...<br />

nu gamoiyvanT bavSvebs zRapridan<br />

gamomaZeves me bavSvobidan,<br />

gadamiketes kari urduliT,<br />

dRes SuriT vumzer saTamaSoebs,<br />

rogorc dasjili da gaqurduli...<br />

iq damrCa xmali, zRapris qveynebis<br />

devTan brZolisTvis rom misaxsovres,<br />

axla ki im devs, ZaliT Tu nebiT,<br />

Sevguebulvar, rogorc axlobels...<br />

misTvis varsebob da misTvis vcxovrob,<br />

mware Wapansac misTvis vewevi;<br />

me Cemi Tavis Crdili var mxolod,<br />

Cemi Tavis da bedis SewevniT...<br />

sasaxle Cemi qceula yored,<br />

CaJangulia Cemi guTanic<br />

da cxraTavian devis Semyures<br />

aRaraferi maqvs sakuTari ...<br />

TiTqos Camqrala momavlis Suqic,<br />

(vai, sofelo, bindiT moculo!)<br />

devis nebaze vcekvav da vbuqnav<br />

da RmerTTan devis eniT vloculob ...<br />

waSlila aTas feriT naferi<br />

is dro _ didebis mziT rom brwyinavda,<br />

STamomavalTan da winaparTan<br />

erTxel xom unda warvsdge pirnaTlad ...<br />

gadarCenis da daxsnis simbolod,<br />

ocnebis sxiviT savse napirTan,<br />

zRapris devebTan mainc ibrZolon,<br />

nu gamoiyvanT bavSvebs zRapridan!..<br />

sad mixval, qaro...<br />

sad mixval, qaro,<br />

am nislian mTebis gadavliT?<br />

saiTken gixmobs elvis SoltiT Ramis avdari?..<br />

iq vin migelis im Soreul caTa gadaRma?<br />

an vin dagvxvdeba im sivrceSi roca gadaxval?..<br />

sad Tovliani mwvervalebi wamomarTulan<br />

vin gelodeba?<br />

vin gagiSlis bindis sasTumals?<br />

an sad tramalTa idumali elavs sinaTle<br />

vin Segifarebs ukve daRlils?<br />

vin moginatrebs?..<br />

vin dagiamebs suls da sxeuls qvebze<br />

dafleTils?<br />

Tqvi, vis mouxmob mag bukebiT da dafdafebiT?..<br />

...<br />

sad mixval, qaro,<br />

am nislian mTebis gadavliT?<br />

saiTken gixmobs elvis SoltiT Ramis avdari?..<br />

5


6<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

<strong>proza</strong> 12-25 noemberi 2010<br />

dasasruli<br />

dasawyisi #35,37<br />

petrakem Tanxa daasaxela.<br />

_ Zalian bevria. – Tavi gaaqnia<br />

sirabim.<br />

_ mec magas ar vambob. – ahyva petrake.<br />

– am fulma sul dakarga Zala,<br />

es rusebi kidev gvpirdebian da<br />

arafers gvaZleven.<br />

_ mogvcemen, aba ras izamen, Semovlen<br />

Tu ara angariSs gagvisworeben. –<br />

megobris dawynarebas Seecada oRadeli.<br />

_ manamde ra vqna, Tavi riT gavitano,<br />

ise gamiWirda, mobiluric ki<br />

gavyide.<br />

_ mobiluri rogor gayide?! – sirabis<br />

daetyo, rom es ambavi aSkarad ar<br />

esiamovna.<br />

_ ra unda meqna, redaqciis jamagiri<br />

erTi dRec ar myofnida, adamianurad<br />

mainc visadileb. – ukan ar daixia<br />

petrakem.<br />

_ xom gagafrTxile mobilurs<br />

xeli ar axlo meTqi!<br />

_ maxsovs, magram sarfian winadadebaze<br />

uari veRar vTqvi, ar momeSva,<br />

suli amomiRo.<br />

_ fulis siyvaruli dagRupavs Sen,<br />

petrake... vis miyide?<br />

_ tufa zoTanaSvils.<br />

_ isak zoTanaSvilis cols, xom?!<br />

_ egre gamodis...<br />

_ an imas rad unda, magis gamogonebamde<br />

erTi oTxmocdaaTi weli<br />

mainc aris darCenili, verc ixmars da<br />

verc veraferi.<br />

_ TamaSebi vaswavle, kinaRam gagiJda,<br />

xelidan ar gauSvia, Tanac<br />

gavafrTxile, aravisTan araferi eTqva.<br />

_ mag imediT iyavi, rom tufa Sen<br />

namuss Seginaxavs. – xeli Caiqnia oTadelma.<br />

– akumulatori rom daujdeba<br />

mere ras apireb, qveyanas Segiyris.<br />

_ Cemsas ori cali moyveba, Cinuria.<br />

_ra kriJani kaci xar, sakuTari<br />

TavisTvis wesieri mobiluric genaneba.<br />

_ ki ar menaneba, saWiroebas ver<br />

vxedav. – Tavi imarTla petrakem.<br />

_ roca iqneba is meorec xom gamova<br />

wyobidan?<br />

_ magas oTxi dRe mainc daWirdeba,<br />

yvelafrze nafiqri maqvs, am<br />

droisTvis SemoWris ambavic gairkveva<br />

da mec davasruleb ocnebas.<br />

_ jer ar giocnebia?<br />

_ vcade, magram araferi gamodis.<br />

_ is xom kargad gamogivida, aq rom<br />

momaxvedre?!<br />

_ me Cvens moZme erze vocnebobdi,<br />

aq yofna verc ki warmomedgina.<br />

_ kargad gaixsene ras akeTebdi im<br />

dros, iqneb zustad gaimeoro da maSin<br />

gamovides. – urCia sirabim.<br />

_ maxsovs naxevrad vijeqi, ufro<br />

swored wamowolili viyavi, xelSi<br />

meWira solJenicinis rogor movawyoT<br />

ruseTi da vkiTxulobdi, iqve sakmaod<br />

maRal xmaze vusmendi Snitkes<br />

variaciebs altovis miniaturebze, ai<br />

swored am dros gamitaca ocnebam.<br />

_ egeni aq saidan mogiyvano, jer<br />

dabadebulebic ar arian. – sasowarkveTili<br />

xmiT wamoiZaxa sirabim.<br />

_ mimsgavseba SeiZleba.<br />

_ ra mimsgavseba? – ver mixvda<br />

oRadeli.<br />

_ asociaciurad mimsgavseba. –<br />

daazusta petrakem. – ai, magaliTad,<br />

solJenicinis magivrad gerceni, Snitkes<br />

magivrad dvorJaki, raRac elementebis<br />

moZieba SeiZleba, rCeba wamowola<br />

da siwynare.<br />

_ mere?! gamova rame?!<br />

_ vecdebi... ukve vcdilob. – moibodiSa<br />

petrakem.<br />

_ ar vici, rogorc ginda ise damabrune<br />

ukan, icode, me aq Seni mimxedavi<br />

ar var, meyo, rac gaTrie. – gabrazda<br />

sirabi da TanamebrZols zurgi aqcia.<br />

_ eg kidev sakiTxavia, vin vin aTria.<br />

– CaiburdRuna petrakem.<br />

_ ra brZane?! – mkveTrad Semotrialda<br />

sirabi da damfrTxali meraZe<br />

mzeriT gazoma.<br />

_ araferi... ise... CemTvis...<br />

_ mainc? – ar moeSva sirabi.<br />

_ garaJi Tqo. – petrakes xmaSi mudara<br />

gaisma.<br />

_ garaJis ufross me mivxedav. –<br />

miuxvda sirabi.<br />

_ waval maSin me, viocnebeb. –<br />

daimorcxva meraZem.<br />

_ wadi da gaxsovdes, ocnebas kaci<br />

ar mouklavs.<br />

eh, petrake, petrake, Sen yofilxar...<br />

Tbilisurad gauriTma sirabim.<br />

arada, ra kargad iwyeboda yvelaferi,<br />

ra xalxSi vtrialebdi, mivdi – movdiodi,<br />

erTi orjer gadavfrindi<br />

kidec, daxvedra ginda, presa ginda,<br />

puris Wama ginda, drostareba magaTma<br />

ician Tu ician, gaifiqra oRadelma<br />

da Tvali miadevna oTaxidan gasul<br />

meraZes, romlis patara nabijebis<br />

bakuni, derefnidan Semosuli xmauris<br />

gamo TiTqmis aRar ismoda.<br />

saqmis mixedvaSi sirabi gulisxmobda<br />

verel Saqros.<br />

es vereli Saqro, rogorc advili<br />

misaxvedria, cxovrobda veraze da iyo<br />

sruliad xelidan wasuli kaci, am sityvis<br />

sruli mniSvnelobiT. sxva<br />

wvrilman rames isic emateboda, rom<br />

Saqro nekrofiliis mZime seniT gaxldaT<br />

Sepyrobili da Ram – RamobiT gacivebul<br />

micvalebulebTan siyvarulobanas<br />

TamaSiT erToboda, ra Tqma<br />

unda, avi Tvalisgan mocilebulad.<br />

verel Saqros srul simartoveSi,<br />

mainc ar gamodioda es saqme, radgan<br />

Tbilisis samicvalebulos, igive<br />

morgs, zedamxedveli hyavda, vinme<br />

vlasa mamacaSvili. Tavismxriv, arc<br />

vlasa brZandeboda sufTa sulis adamiani,<br />

upatrono micvalebuls,<br />

zogjer patroniansac, yvelafer faseuls<br />

paravda, mcire nawils<br />

TavisTvis itovebda, didi wili ki<br />

laSa imedaSvili petrakes<br />

ocneba<br />

bolSevikebis salaroSi Sehqonda,<br />

rogorc am partiis erTgul kacsa da<br />

yurmoWril monas. swored vlasasgan<br />

gaxda cnobili, rbilad rom iTqvas,<br />

Saqros ucnauri axirebis Sesaxeb jer<br />

bolSevikebisTvis, Semdeg ki sirabi<br />

oRadelisTvis. imaTac meti ra undodaT<br />

da, rom ityvian, vereli Saqro<br />

yurebiT hyavdaT daWerili. swored<br />

mas daevala alfez gogelias likvidacia,<br />

ra Tqma unda, Tavis biWebTan<br />

erTad.<br />

gadawyda, rom es aqcia rac SeiZleba<br />

xmauriani unda gamosuliyo, daxociliyo<br />

xalxi, maT Soris gogeliac,<br />

qalaqSi gamefebiliyo SiSi da panika,<br />

rac mosaxleobas axali mTavrobis<br />

uunarobas daanaxebda, amiT bolSevikebs<br />

salaparako miecemodaT da axladSeqmnil<br />

damoukidebel saxelmwifosac<br />

Cirqs moscxebda.<br />

dadga nanatri dRe.<br />

Tavdamsxmelebma TavTavianTi adgilebi<br />

daikaves.<br />

gamoCnda taatiT momavali, xalxiT<br />

gadavsebuli tramvai, romliTac<br />

mgzavrobda kidec gvardiis garaJis<br />

ufrosi, alfez gogelia. jgufis wevrma<br />

daTiko WiabriSvilma nabiji win<br />

wadga, es operaciis dawyebis niSani<br />

iyo. am dros afeTqda ori bombi, erTi<br />

tramvais win, erTic borblebis qveS.<br />

tramvai Suaze gadaskda da gverdiT<br />

gadawva. afeTqebis talRam xalxi<br />

vagonidan gadmohyara, irgvliv mdebare<br />

maRaziebis SuSebi Caimsxvra, mTeli<br />

moedani cecxlis alSi gaexva, damfrTxali<br />

xalxi umisamarTod garboda,<br />

nawili iqve mdgar fostis kantoras<br />

afarebda Tavs. iseTma panikam<br />

moicva yvela, rom veravin SesZlo imis<br />

garCeva Tu ramdeni Tavdamsxmeli moqmedebda,<br />

an saidan isroles yumbarebi,<br />

an saiT gaiqcnen Tavdamsxelebi.<br />

daWrilTa ricxvi ocidan ormocamde<br />

meryeobda, aTiode mgzavri<br />

da gamvleli adgilze gaTavda. dasaxiCrebulebi<br />

Tbilisis sxvadasxva saavadmyofoebSi<br />

gadaanawiles, maT Soris<br />

iyo saswaulad gadarCenili gogeliac,<br />

romelic wminda mixeilis samkurnaloSi<br />

miiyvanes, bedis ironiiT<br />

swored iq, sadac suli dalia satanam<br />

da saidanac daiwyo kidec es ambavi.<br />

sirabi oRadeli movlenebis aseTi<br />

ganviTarebiT ukmayofilo darCa<br />

davaleba sanaxevrod Sesrulda.<br />

marTalia, alfezis gadarCenis imedi<br />

TiTqmis aRar arsebobda, magram jer<br />

mainc sunTqavda da sicocxles<br />

epotineboda, gadarCenils ki vin icis,<br />

iqneb aRarc dadgomoda es ambavi<br />

enaze.<br />

mokled, dro ar iTmenda.<br />

ruseTis saelCom, sirabis ZalisxmeviT,<br />

moskovSi depeSa afrina<br />

saqarTveloSi iseTi mdgomareobaa,<br />

rom Cven mas didi Zalisxmevis gareSe<br />

movuRebT bolos. Cven SegviZlia<br />

movawyoT ajanyeba borCalos mazraSi,<br />

afxazeTSi, aWaraSi, duSeTis mazraSi.<br />

somxeTis gasabWoebis Semdeg<br />

saqarTvelos jeric dgas, saWiroa<br />

sul patara Zalisxmeva, raTa baTumi<br />

baqos SevuerToT. kidev erTxel gacnobebT<br />

amas da veliT gankargulebas.<br />

pasuxma ar daayovna:<br />

wavikiTxeT pirveli daSifruli<br />

werili. gpasuxobT, es Zireulad ewinaaRmdegeba<br />

centraluri komitetis<br />

gadawyvetilebas, Tqvens Canafiqrs<br />

SeiZleba damRupveli Sedegebi moyves,<br />

centraluri komiteti araviTar<br />

SemTxvevaSi ar grTavT nebas. moskovi,<br />

rogorc proletaruli revoluciis<br />

centri, miiswrafis yvelgan daamyaros<br />

sabWoTa sistema, da Tu saWiro<br />

gaxda sxva saxelmwifos saSinao<br />

saqmeebSic samxedro Carevazec ar<br />

daixevs ukan, magram amave dros moskovi<br />

kategoriuli winaaRmdegia movlenebis<br />

forsirebisa, Cveni mizania,<br />

SevqmnaT iseTi viTareba, rom msxnelebaT<br />

movevlinoT saqarTvelos. agvixseniT,<br />

ratom CqarobT.<br />

amas, rogorc mosalodnelo iyo,<br />

mohyva axsna-ganmarteba:<br />

operaciis zafxulSi dawyeba safrTxis<br />

qveS dadga, informaciam gaJona,<br />

SesaZloa saqarTvelos mTavrobis<br />

yuramdec miaRwios, rac saSualebas<br />

miscems srulad moemzados SeiaraRebuli<br />

mosalodneli TavdasxmisTvis.<br />

velodebiT Tqvens gankargulebas.<br />

gankargulebam erTi dRe daagviana,<br />

Tumca mainc movida.<br />

gaerTianebulma TaTbirma ganixila<br />

sergo orjonikiZis moxseneba<br />

saqarTveloSi sabWoTa xelisuflebis<br />

gamarjvebisTvis brZolis Sesaxeb.<br />

erTxmad da saidumlod gadawyda,<br />

gariJraJze saqarTvelos sazRvrebis<br />

gadalaxva. yvelaferi momzadebulia.<br />

sirabi oRadeli kmayofili darCa,<br />

rogorc ityvian, gulidan lodi moswyda.<br />

axla, Zalianc rom moendomebina<br />

alfez gogelias istoriis Secvla,<br />

mainc araferi gamouvidoda. yvelaze<br />

metad guls is umagrebda oRadels,<br />

rom am saSviliSvilo saqmeSi misi mondomebac<br />

iyo gareuli, ra Tqna unda,<br />

petrakes mondomebasTan erTad.<br />

am saidumlo mimoweris Sesaxem TbiliselTa<br />

umetesobam araferi icoda.<br />

isaak zoTanaSvilic Tbilisis macxovrebeli<br />

gaxldaT da sul sxva ramiT<br />

brZandeboda Sewuxebuli. saqme imaSia,<br />

rom tufasTvis nayid mobiluris akumulatorma,<br />

rogorc mosalodneli<br />

iyo, Zala dahkarga. isaka am yovelives<br />

gamyidvelis unamusobas da nivTis uxarisxobas<br />

abralebda. swored amis garkvevas<br />

cdilobda miliciaSi da sxva<br />

saqmeebiT gadatvirTul moriges dax-<br />

marebas Txovda.<br />

_ gagonila?! gana egre SeiZleba,<br />

namusi aRar aris?! adre egeT rames vin<br />

ikadrebda, vaWari vaWrobda, myidveli<br />

kidev saqonels arCevda, ramdenjer<br />

ver morigebulan kidec, magram<br />

sityvas fasi hqonda, exla kidev reebi<br />

xdeba, Cvenc xalxi varT, qudi Cvenca<br />

gvxuravs...<br />

_ ras uCiviT, amxanago, isak? – Seawyvetina<br />

morigem, romelsac ukve<br />

gvarianad hqonda mobezrebuli moqalaqis<br />

saubari.<br />

_ xvelas, asTma mawuxebs, ra... – vi-<br />

Tom ixumra zoTanaSvilma da radgan<br />

morigem am xumrobis veraferi gaigo,<br />

iqve daamata. – ras unda vuCiode?! uxarisxo<br />

saqoneli momyides da saTanado<br />

anazRaurebas viTxov.<br />

_ Tqven mogyides?<br />

_ Cems qals... anu me, radgan fuli<br />

me gadavixade.<br />

_ vin mogyidaT?<br />

_ erTma aferistma.<br />

_ icnobT?<br />

_ rogor ara, bolo Tveebia Cvens<br />

samezobloSi cxovrobs.<br />

_ hoda, radgan gcnobebiaT iqneb<br />

morigdeT kidec. – gamosavali monaxa<br />

morigem.<br />

_ vnaxe ro?! egre amboben, ruseTis<br />

saelCo mfarvelobso, exlac iqa yofila.<br />

_ saxeli, gvari...<br />

_ isak zoTanaSvili.<br />

_ Tqveni ara, imisi.<br />

_ ho, imisi... Zalian ucnauri rame<br />

hqvia, uxerxulic kia saxelmwifo<br />

dawesebulebaSi magis gameoreba.<br />

_ sxvanairad araferi gamova.<br />

_ maSin vityvi, petrake qvia, gvarad<br />

kidev meraZea.<br />

_ ra nivTi mogyidaT? – wynarad<br />

ikiTxa morigem, romelzec meraZis saxelma<br />

saTanado zemoqmedeba ver moaxdina,<br />

rac imas adasturebda, rom<br />

aRniSnul saqmes ugulod Tu zereled<br />

udgeboda.<br />

_ aba me ra vici. – mxrebi aiCeCa<br />

isakam.<br />

_ raRac areulad laparakob, amxanago<br />

da saxelmwifo moxeles tyuilubralod<br />

dros arTmev.<br />

_ evropidan Camotanili qaluri<br />

Stukaa. – Tqva isakam da xeliT warmosaxuli<br />

nivTi moxaza.<br />

_ portsigaria?<br />

_ portsigaris meti ra minaxavs, eg<br />

ufro viwroa da grZeli, pensnes Casadebs<br />

gavs. – daazusta moqalaqe zoTanaSvilma.<br />

_ motanili gaqvs?<br />

_ saxlSia, magidaSi Cavkete, rom<br />

mere kidev Sari ar momdos, Tqven<br />

waaxdineTo.<br />

_ unda moitano.<br />

_ iqneb Tqven wamobrZandeT da<br />

adgilze naxoT.<br />

_ yvelasTan rom saxlSi viaroT<br />

sad wava. – iuara morigem da savaraudod<br />

nawyenic ki darCa amgvari Tavxeduri<br />

SeTavazebiT. – eg nivTi unda<br />

moitano da gancxadeba dawero, mere<br />

vnaxoT.<br />

_ sxvanairad ar gamova?<br />

_ ara. – moWra morigem.<br />

isak zoTanaSvili adgilidan wamodga<br />

da karisken gaemarTa. gzadagza<br />

raRacas laparakobda, TavisTvis<br />

burdRunebda, ise rogorc gamoxatavs<br />

ukmayofilebas sakuTar Tavze<br />

gabrazebuli da imdgacruebuli adamiani.<br />

_ Cemi kneinas dReoba mainc ar<br />

iyos, yismaTi ar ginda, raRa dRes unda<br />

momxdariyo es oxeri.<br />

idga Tormeti Tebervlis dila.<br />

RamiT, lores neitralur zonaSi<br />

ganlagebul qarTul SeiaraRebul<br />

Zalebs Tavs daesxnen sabWoTa ruseTis<br />

samxedro SenaerTebi.<br />

TbilisSi yuric ar SeubertyavT,<br />

TiTqos arc araferi xdeboda.<br />

qarTul dramatul TeatrSi imarTeboda<br />

benefisi cnobili moskoveli<br />

artistisa. unda dadgmuliyo sumbaTaSvilis<br />

drama samSoblo. es nawarmoebi<br />

qarTuli scenis xSiri stumari<br />

gaxldaT da metad patriotuli suliT<br />

iyo ganmsWvaluli. piesis mokle<br />

Sinaarsi Txelydian programaSi iyo<br />

asaxuli da Semdegnairad gamoiyureboda:<br />

nawarmoebi mogviTxrobs sparselebis<br />

mier tyved wayvanil qarTvel<br />

dedofalze da qarTvel gmirze, romelic<br />

mtris banakSi gadavida.<br />

am programebs sruliad usasyidlod<br />

urigebdnen TeatrTan Sekrebil<br />

bileTian Tu ubileTo mayurebels,<br />

romelic SenobaSi Sesvlas lamobda da<br />

aTasgvar xerxs igonebda am miznis misaRwevad.


12-25 noemberi 2010<br />

warmodgenis dawyebas samiode wuTi<br />

uklda, rodesac darbazSi saqarTvelos<br />

mTavrobis Tavmjdomare gamoCnda<br />

Tanxmleb pirebTan erTad. xelSi<br />

masac, rogorc sxvebs, is programa<br />

eWira, romelic, Tu Seqmnil mdgomareobas<br />

gaviTvaliswinebT, ufro TbiliselTa<br />

udardelobis sabuTs hgavda,<br />

vidre morigi warmodgenis mcire<br />

ganmartebiT baraTs.<br />

speqtalma saucxood Caiara. mobenefise<br />

mandilosanma mSvenivrad Seasrula<br />

Tavisi roli, ra Tqma unda, sakuTar<br />

enaze. amis gamo mas gaumarTes<br />

didi ovacia da miuZRvnes mravali<br />

saCuqari. yvelani Sepyrobilebi iyvnen<br />

madlierebis grZnobiT didi rusi msaxiobis<br />

mimarT, romelmac qarTveli<br />

dedoflis gansaxiereba arCia, sxva<br />

rolebis Sesrulebas.<br />

swored am sasixarulo faqtis gamo,<br />

sadResaswaulo vaxSamic ki gaimarTa<br />

Teatris sardafSi ganlagebul<br />

restoranSi. iyo sadRegrZeloebis<br />

sma, rusuli geniisa Tu niWis qeba –<br />

dideba, ori erTmorwmune eris saukuno<br />

megobrobis armoSlis dRegrZeloba<br />

da naTeli momavlis imedi.<br />

meore diliT gamosul gazeTebSi<br />

Tbilisel moqalaqeTa umetesobam am<br />

faqtis amsaxveli sruli reportaJi<br />

ixila, mxolod erT adgilas, isic SeumCneveli<br />

SriftiT gamoyvanili teqsti<br />

Semdegs iuwyeboda:<br />

saqarTvelos sazRvrebTan omi dawyebula.<br />

etyoba brZola sastiki yofila,<br />

rogorc gviTxres yofila kritikuli<br />

momentebi, roca batarea TiTqmis<br />

xelT igdes mtrebma. jariskacebs didi<br />

simxneve gamouCeniaT, rogorc sCans<br />

mteri modioda sakmaod sqeli koloniT.<br />

mara moieriSeTa talRebi icvleboda<br />

Tofebis mwyobri sroliT da<br />

mtyviamfqvevelTa muSaobiT. qar-<br />

TvelTa SeiaraRebuli Zalebi patar<br />

patara razmebad iyo daSlili da<br />

calkeul punqtebSi Cayenebuli. moulodneli<br />

Tavdasxmis Sedegad<br />

qarTulma SeiaraRebulma Zalebma<br />

didi danaklisi ganicades.<br />

am mcire cnobas didi miTqma – moTqma<br />

ar mohyolia. mxolod meoTxe dRes<br />

moicala mTavrobam da damfuZnebeli<br />

krebis deputatebi ixmo. mTavrobis<br />

Tavmjdomare Rrmad iyo darwmunebuli,<br />

rom saqarTvelos somxebi daesxnen<br />

Tavs. am eWvebs adasturebda generali<br />

jijixia, romelic mTavrobis<br />

Tavmjdomares mudam Tan axlda da yvelaferze<br />

kvers ukravda.<br />

_ marTla somxebis xeli urevia am<br />

saqmeSi? – kidev erTxel ikiTxa<br />

mTavrobis meTaurma.<br />

_ wyali ar gauva, magaTi dawyebulia<br />

yvelaferi, verafriT moiSales<br />

did somxeTze ocneba. – Tqva odiSeliZem<br />

da ise gaiRima, rom kaci ifiqrebda<br />

somxeTis Semoteva saTvalavSi Casagdebi<br />

arc ki iyo.<br />

jijixiamac, rogorc yovelTvis,<br />

Tavi daaqnia.<br />

amgvari, ra Tqma unda, mcdari informaciiT<br />

SeiaraRebulma mTavrobis<br />

xelmZRvanelma sityva iTxova da,<br />

rogorc Cvevad hqonda, yovelgvari<br />

dasturis gareSe Camoayaliba saku-<br />

Tari saTqmeli.<br />

moqalaqeno!<br />

ganmeorda 1918 wlis ambavi, somxe-<br />

Ti kvlav veragulad dagvesxa Tavs.<br />

erevnis dRevandeli mTavroba sdums<br />

da cdilobs qveyanas amcnos, rom aq<br />

omi ki ara adgilobrivi glexTa ajanyebaao.<br />

maS visia Cveni jarebis win<br />

mdgomi cxenosani da qveiTi polkebi,<br />

artileria da tyviamfrqvevelebi? vin<br />

moiyvana regularuli nawilebi bor-<br />

Calos mazraSi? erevnidan exlave sTxoven<br />

ruseTs mfarvelobasa da Svelas,<br />

magram Cven gvaqvs oficialuri gancxadeba<br />

ruseTis warmomadgenlobisa,<br />

rom moskovi am saqmeebSi ar ereva, rom<br />

is gadaWriT sdgas 7 maisis xelSekrulebis<br />

niadagze. erevans darCa er-<br />

TaderTi baqo, sadac didi gavleniT<br />

sargebloben saqarTvelodan gaqceuli<br />

bolSevikebi, Tavisi xalxisa da<br />

eris aSkara moRalateni, erevnian avanturis<br />

wamqezebelni.<br />

sibecis nimuSic aseTi unda.<br />

xarobda petrake.<br />

laRobda sirabi.<br />

Sroma da garja orives daufasda.<br />

ruseTis saelCoSi axali, oRond<br />

Zveleburad daSifruli telegrama<br />

movida, sadac samoqmedo gegmasTan<br />

erTad meraZe da oRdelic iyvnen naxsenebi.<br />

bevri fiqri aRar iyo saWiro,<br />

naTlad Canda, aqac SeumCneviaT maTi<br />

mondomeba da saTanado yuradRebac<br />

gamouCeniaT.<br />

revkomis SemadgenlobaSi datoveT<br />

ramdenime adgili federalistebisa<br />

da memarcxene menSevikebisTvis, garda<br />

amisa girCevT SeiyvanoT TaTari,<br />

somexi da aRmosavleT saqarTvelos<br />

warmomadgeneli, Torem sxvanairad<br />

revkomi koWlobas daiwyebs. Jordanias<br />

Secdoma is iyo, rom misi mTavroba<br />

TiTqmis sul gurulebisgan Sedgeboda<br />

da amitom aRmosavleT<br />

saqarTveloSi ar sargeblobda mxadaWeriT,<br />

menSevikebis es Secdoma Cven<br />

ar unda gavimeoroT. aseve mogiwodebT,<br />

revkomSi daasaqmoT petrake<br />

meraZe da sirabi noRdeli, rogorc<br />

saerTo saqmisTvis gulanTebuli mebrZolni.<br />

qarTvel moRalateTa sia<br />

yovelTvis STambeWdavia xolme. yvelas<br />

CamoTvla Znelic aris da albaT<br />

SeuZlebel saqmes warmoadgens, magram<br />

gamorCeulTa daviwyebac ar iqneba<br />

marTebuli.<br />

mamia oraxelaSvili.<br />

budu mdivani.<br />

filipe maxaraZe.<br />

Salva eliava.<br />

mixeil okujava.<br />

lado dumbaZe.<br />

omar faeki.<br />

amaiak nazaretiani.<br />

aleqsandre gegWkori.<br />

beso kvirkvelia.<br />

sirabi oRdeli.<br />

petrake meraZe.<br />

sergo orjonikiZe.<br />

dasamali aRaraferi iyo.<br />

veraferi Sveloda bolSevikebis<br />

alagmvas, arc gazeTebis daxurva, arc<br />

cema – tyepa, arc patimroba. sakvirveli<br />

ambebi xdeboda TbilisSi, patiosani<br />

kaci veRaravis endoboda, yvela<br />

sakuTari Tavis gadarCenis gzas<br />

eZebda. qalaqSi ar muSaobda arc erTi<br />

tramvai, irgvliv gamefebuli iyo bneleTi,<br />

siCume da myudroeba, aqa – iq<br />

mosCanda sanTeli, mxolod samxedro<br />

saswavlebelTan Sekrebiliyo xalxi da<br />

mgznebare orators usmenda.<br />

es oratori gaxldaT petrake meraZe.<br />

_ amxanagebo! saqarTvelos revoluciuri<br />

komiteti, romelic iSva<br />

menSevikebis kontrevoluciuri<br />

mTavrobis winaaRmdeg xalxis masebis<br />

ajanyebis cecxlsa da kvamlSi, aRfr-<br />

Tovanebul salams uZRvnis didi proletaruli<br />

revoluciis belads. saer-<br />

TaSoriso imperializmis mier sami<br />

wlis manZilze nasazrdoebma menSevikurma<br />

mTavrobam Seqmna sakuTari<br />

politikuri da samxedro aparati<br />

mSromelTa dasaTrgunad, magram<br />

xalxis masebis ukanaskneli ajanyeba<br />

Zlevamosili aRmoCnda. saqarTvelos<br />

dasaxmareblad iswrafian evropis<br />

reaqciis Zalebi. gaerTianebuli Savi<br />

laSqris dawolisTvis winaaRmdegobis<br />

gaweva mxolod SeerTebul wiTel socialistur<br />

laSqars SeuZlia. Cven<br />

darwmunebuli varT, rom ara marto<br />

didi proletaruli revoluciis,<br />

aramed didi materialuri SesaZleblobis<br />

qveyana ar dagvtovebs Cven<br />

uTanasworo brZolaSi da daxmarebas<br />

aRmouCens axladSobil saqarTvelos<br />

socialistur sabWoTa saqarTvelos.<br />

_ sworia. – gaisma aqeT iqidan.<br />

_ Sexede, ra didebuli sityva Tqva.<br />

– ahyvnen sxvebic.<br />

_ adre unda gveqna.<br />

_ sami weli, sam saukuned gagvixades.<br />

_ ruseTis garda veravin gvipatronebs.<br />

_ scdebiT axalgazrdebo. – xma<br />

amoiRo saSualo asakis mamakacma,<br />

romelic mitingze SemTxveviT moxvedrils<br />

gavda, magram Tavis Sekaveba<br />

mainc gauWirda. – aravin aris am qveynad<br />

evropuli kulturis mflobeli,<br />

ra bednieri dReebi daudgeboda<br />

saqarTvelos evropasTan daZmobilebis<br />

Semdeg, movidodnen sworupovari<br />

mrewvelni da komersantebi, maswavleblebi<br />

da instruqtorebi, aRorZindeboda<br />

qveyana, gaZlierdeboda saxelmwifo,<br />

Seiqmneboda Zlieri regularuli<br />

jari, axla ki ucade rodis gaTavdeba<br />

kosmopolitikosebisa da fantaziorebis<br />

mier Seqmnili domxali.<br />

_ gaiyvaneT!<br />

_ gaaTrieT!<br />

_ dahkariT!<br />

_ muSebs CaabareT!<br />

_ xeli ar axloT! – xma amoiRo petrakem.<br />

– gauSviT, ilaparakos, ocnebas<br />

kaci ar mouklavs.<br />

atyda sicili, stvena da SeZaxile-<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

<strong>proza</strong><br />

bi. mamakacma gacla amjobina. midioda<br />

da ukan miyveboda es sicili,<br />

rogorc sakuTari qveynis miviwyebuli<br />

dideba.<br />

saqarTvelos mTavroba jiutad ar<br />

ijerebda sabWoTa ruseTis veragobas.<br />

imis magivrad, rom iaraRi aeRoT xel-<br />

Si, fuWi mimoweriT iyvnen dakavebulebi<br />

da omis dawyebis mizezebs adgendnen,<br />

is ki aviwydebodaT, rom ruseTisTvis<br />

mizezad cudi amindic gamodgeboda,<br />

samxedroTa Tavgasulobac da ubralo<br />

adamianuri Suric.<br />

Cvenebs mainc ar sjerodaT :<br />

ras iTxovT Cvengan? gvacnobeT is<br />

miznebi, romlis gamoc daiwyeT omi<br />

Cvens winaaRmdeg, SesaZloa Cven Sev-<br />

ZloT sisxlisgvris gareSe molaparakeba.<br />

rusebi mxrebs iCeCavdnen, ras gadagvekidnen<br />

es qarTvelebi, raRa yvelafers<br />

Cven gvabralebeno, arada RmerTi<br />

rjuli Cveni xeli ar urevia am<br />

saqmeSio.<br />

mogvianebiT, roca ruseTma,<br />

qarTvelebis daxmarebiT gamarjvebas<br />

miaRwia, mikrZalebulad aRiara, mar-<br />

Talia jarebi Seviyvane ucxo qveyana-<br />

Si, magram amboxebul mSromelebs davexmare<br />

sabWoTa xelisuflebis damyarebis<br />

saqmeSio.<br />

Semdeg welSi, isev qarTvelebis xeliT<br />

gamarTulma, ukve TiTqmis xmama-<br />

Rla, trockis piris Tqva, araviTari<br />

ajanyeba ar yofila, muSebisa da glexebis<br />

daukiTxavad SevediT saqar-<br />

TveloSi, magram qveynis damoukideblobas<br />

mainc ar SevxebivarTo.<br />

xuTiode wlis mere dasamali aRarc<br />

araferi hqondaT, diax, ruseTi dabrunda<br />

saqarTveloSi, oRond axali<br />

ruseTio, uTqvams revoluciis belads<br />

da TanapartielisTvis mxarze<br />

daukravs xeli, rac odiTganve keTilganwyobis<br />

dasturad iTvleboda. isic<br />

ahyolia da ufrosis gulis mosaferebad<br />

daumatebia, Cven rom ar dagvepyro<br />

saqarTvelo, vinme sxva aucileblad<br />

daipyrobdao. mere gascinebiaT<br />

da rusuli xalxuri simRera wamouwyiaT,<br />

ra Tqma unda, dagudul xmaze,<br />

raTa garjisgan gadaRlil, Soriaxlos<br />

mZinare mSromelebs ar gahRviZebodaT.<br />

visac am mimoweris, tyuili fici –<br />

mtkicis ar sjeroda, xelSi iaraRi ekava<br />

da sakuTar miwas ise icavda,<br />

rogorc SeeZlo. gulanTebuli moxaliseebi<br />

sabrZolo razmebSi ewerebodnen,<br />

miuxedavad imisa, rom ruseTis<br />

saelCo Cveul propagandas eweoda, am<br />

oms abiaburebda da qarTvelebs uRrublo<br />

momavals hpirdeboda, ra Tqma<br />

unda, erTmorwmune ruseTis mfarvelobisa<br />

Tu monobis qveS.<br />

am propagandaSi eria petrake.<br />

am dapirebebs iZleoda sirabi.<br />

umetesobas mainc ar sjeroda maTi<br />

gulrwfelobis.<br />

saxalxo saqmeSi mokle cnoba<br />

gamoCnda.<br />

mTels evropaSi saxelganTqmuli<br />

Cveni Tanamemamule, cnobili anarqisti<br />

da megobari am dReebSi gardacvlili<br />

kropotkinisa, varlam CerqeziSvili<br />

samobilizacio komitetSi<br />

gamocxadda da Tofi moiTxova respublikis<br />

dacvaSi monawileobis misaRebad.<br />

varlam CerqeziSvili am Jamad<br />

75 wlisaa.<br />

aqve imasac gaigebda adamiani, rom<br />

frontisken samxedro skolac miemarTeboda.<br />

quCa savse iyo xalxiT. mowafeebs,<br />

mSoblebsa Tu naTesavebTan erTad,<br />

sakuTari maswavleblebic acilebdnen:<br />

vasil barnovi, ipolite varTagava,<br />

arCil kekeliZe, Sio SiukaSvili, anton<br />

natroSvili, nikoloz sulxaniSvili,<br />

ia kargareTeli. amas emateboda<br />

samxedro saqmis maswavleblebi: generali<br />

kvinitaZe, generali andronikaSvili,<br />

polkovniki CxaiZe.<br />

SenaerTebi veris baRs gascdnen da<br />

gavidnen rusTavelze. aRelvebul sazogadoebaSi<br />

kargad mosCanda vasil<br />

barnovi saTvaliTa da WaRara wveriT,<br />

miwas CaSterebuli fiqrs hyavda<br />

datyvevebuli.<br />

ras fiqrobda?<br />

erTis mxriv guli dardiT evseboda<br />

saqarTvelos avbedobis gamo, meoris<br />

mxriv siamaye marTavda welSi,<br />

rom misi aRzrdili mxedrebi samSoblos<br />

dasacavad miemarTebodnen.<br />

romeliRac maRali Senobis moajiridan<br />

xmamaRali mowodeba ismoda.<br />

viRac SoTa rusTavelis partiaSi<br />

gasawevrianeblad epatiJeboda sazogadoebas<br />

da sxvadasxva SeRavaTebs<br />

hpirdeboda xsenebul partiaSi Sesv-<br />

7<br />

lis SemTxvevaSi.<br />

ra dros partiaa?<br />

ram gaasulela?<br />

nuTu am qveyanaSi ar cxovrobs?<br />

iyo aRSfoTeba da iyo sayveduric.<br />

yvela da yovelTvis ixsenebs<br />

samxedro skolis Tavganwirvas, udrekelobas,<br />

movaleobis pirnaTlad<br />

Sesrulebas, gmirobas. es, ra Tqma unda,<br />

simarTle unda iyos da aris kidec, magram<br />

simarTlis Ralati iqneba Tu sxva<br />

ramec ar iTqmeba.<br />

kacobaSi ver Sesuli axalgazrdebi<br />

omisTvis momzadebulebi ar iyvnen.<br />

ar gaaCndaT amindis Sesaferisi samosi.<br />

sazafxulo tansacmelze Txeli,<br />

siTbos moklebuli, xelovnuri italiuri<br />

qsovilisgan Sekerili paltoebi<br />

ecvaT, romelSic erTi Reri matylic<br />

ar eria. dRisiT, sangrebSi yofnisas<br />

tansacmeli wyliT iJRinTeboda,<br />

RamiT ficrebad qvavdeboda da amis<br />

gamo iaraRis moxmarebas Tu moZraobas<br />

TiTqmis SeuZlebels xdida<br />

Tavi iCina qarTuli jarisadmi zerele<br />

damokidebulebam. gvardiis brZolisunarianoba<br />

xanmokle aRmoCnda.<br />

iyo Ralatic da gvardielTa masiuri<br />

gadasvla mtris mxareze. gvardielTa<br />

Stabis ufrosi valiko juReli cxendacxen<br />

dasdevda sakuTar gvardielebs,<br />

aginebda, maTraxiT scemda, magram<br />

ukan mainc ver abrunebda.<br />

iyo sabotaJis faqtebic. qarTveli<br />

mfrinavebi safreni aparatebis zeTis<br />

gareSe datoves, rogorc ambobdnen,<br />

SeZena daviwynodaT. miuxedavad amisa,<br />

qarTveli pilotebi vaxtang mayaSvilis<br />

meTaurobiT mainc axerxebdnen<br />

gafrenas, awarmoebdnen sadazvervo<br />

samuSaoebs da xSirad, Tuki amis saSualebas<br />

mteri iZleoda, bombavdnen<br />

kidec maT poziciebs.<br />

mokled, omi Sedgeboda sxvadasxva<br />

gmiruli epizodebisgan, ama Tu im mebrZolis<br />

pirovnuli Tvisebebis wyalobiT<br />

miiRweoda droebiTi warmateba,<br />

romlis SenarCuneba Wirda, radgan<br />

oms aklda erTiani xelmZRvaneloba.<br />

miuxedavad savalalo mdgomareobisa<br />

saqarTvelos mTavroba mainc ar endoboda<br />

saqmis mcodne samxedroebs da<br />

yvelafers sakuTari SexedulebiT<br />

wyvetda. sabrZolo mdgomareobis<br />

yoveli ganxilva CxubiTa da davidarabiT<br />

mTavrdeboda, xSiri iyo erTmaneTze<br />

gaweva da iaraRze xelis<br />

gakvrac. ase iyo maSinac, roca Tbilisis<br />

ambebi wydeboda. gvardiis erT -<br />

erTma xelmZRvanelma, aleqsandre<br />

dgebuaZem general aleqsandre andronikaSvils<br />

SekamaTebisas am ukanasknels<br />

sul kontrevolucioneri da<br />

mefis generali uZaxa.<br />

gamokvlevam daamtkica, rom jarSi<br />

xulignebi erien, magram es iyo umciresoba,<br />

rusis jarSi namsaxuri oficrebis<br />

meTaurobiT. sazogadod Cven<br />

dagvRupa amnairma oficrobam, mas ar<br />

hqonda araviTari patriotizmi, yvelafers<br />

uyurebda gamorCenis TvalsazrisiT,<br />

Zarcvavdnen polkebs<br />

sistematurad, erTi sityviT, es ruse-<br />

Tume xalxi iyo namdvili risxva Cveni<br />

saqmisTvis. qarTuli oficroba iyo<br />

gazrdili rusis jarSi da skolaSi,<br />

iyo amave dros rusis orientaciis, mxolod<br />

ara bolSevikur, aramed Te-<br />

Tris, CvenTan modioda umTavresad<br />

bolSevizmis siZulviliT da ara<br />

Tavisuflebis siyvaruliT.<br />

ase fiqrobda mTavrobis Tavjdomare.<br />

amas emateboda qalaqSi Seqmnili<br />

ganukiTxaoba, aTasi moaruli Wori da<br />

aqedan gamowveuli panika, romlis danergvaSi<br />

aqtiurad monawileobdnen petrake<br />

meraZe da sirabi oRadeli, ra<br />

Tqma unda, ruseTis saelCos sxva TanamSromlebTan<br />

erTad.<br />

es yovelive rasac moitanda Zneli<br />

misaxvedri aRar unda iyos.<br />

mowinaaRmdegeTa raodenoba sul<br />

cota samjer mainc aRemateboda dedaqalaqis<br />

damcvelTa ricxvs. amis gamo<br />

saqarTvelos mTavrobam dedaqalaqis<br />

datovebis gegma miiRo. amis mizezad<br />

saxeldeboda xuTi garemoeba:<br />

. gvardiis mier orxevis poziciebis<br />

mitoveba. . TeleTis qedze simaRlis mowinaaRmdegis<br />

xelSi gadasvla. . marjvena frTaze mtris kavaleriis<br />

gamoCena.<br />

. mowinaaRmdegis mier marcxena<br />

frTis Semovla, avWalis dakaveba, mcxeTisken<br />

mimavali gzis gadaketvis safrTxe<br />

da qalaqis alyaSi moqcevis sa-<br />

SiSroeba.<br />

. rezervis arqona.<br />


8<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

<strong>proza</strong> 12-25 noemberi 2010<br />

viTareba marTlac Zalian mZime<br />

iyo, magram ara katastrofuli. yvela<br />

am argumentis gaqarwyleba Tavisuflad<br />

SeiZleboda, Tanac naTeli iyo,<br />

rom qalaqis datoveba fsiqologiuri<br />

TvalsazrisiT gatexavda jarsac da<br />

mosaxleobasac, magram samxedroebs,<br />

rogorc ukve iTqva, aravin usmenda.<br />

qarTuli jari gascda rusTavelis<br />

gamzirs, bozarjiancis qarxanas,<br />

didubes da wamoewia mcxeTisken mimaval<br />

erTeulebs. jars ukan, dacvis<br />

mizniT mihyveboda qaquca ColoyaSvilis<br />

razmi, TeTr CoxebSi gamowyobili<br />

aseuli.<br />

ase iares baTumamde.<br />

baTumSi gaurkveveli mdgomareoba<br />

sufevda. sadguri, quCebi, moednebi<br />

savse iyo jariT. wesrigis aRsadgenad<br />

da moralis asamaRleblad generalma<br />

kvinitaZem aRlumis Catareba brZana.<br />

dafacurdnen ufrosebi da wesrigSi<br />

moiyvanes nawilebi, romlebic vaJkacurad<br />

gamoiyurebodnen. sazogadoeba<br />

aRfrTovanebiT da imedis TvaliT<br />

Sescqeroda mwyobrad mimaval nawilebs.<br />

aseTi jarebiT naxavT bedis Semobrunebas<br />

– ismoda aqeT – iqidan.<br />

saqarTvelos damfuZnebeli krebis<br />

bolo sxdomac baTumSi gaimarTa.<br />

swored aq gadawyda, rom mTavroba<br />

qveyanas datovebda, gaixizneboda<br />

dasavleT evropaSi da iqidan Seecdeboda<br />

saqarTvelos gaTavisuflebas,<br />

oRond axla ukve politikuri zomebiT,<br />

Tanac im evropelTa daxmarebiT,<br />

romelTa ganwyobac sadRac SeSfoTebasa<br />

da aRSfoTebas Sua gaibna Tu<br />

gauCinarda.<br />

mokled, sxva enaze rom iTqvas,<br />

mTavrobam Tavs uSvela. erTaderTi<br />

rac am Tavyrilobam SeZlo, im dadgenilebis<br />

miReba gaxldaT, romelic<br />

cota nagvianevi ki Canda, magram sul<br />

arafers mainc sjobda.<br />

mas Semdeg, rac TebervalSi Seqmnilma<br />

revoluciurma komitetma sakuTari<br />

saxelmwifos xelisuflebis<br />

dasamxobad sabWoTa ruseTis armia<br />

moiwvia sakuTar samSobloSi, qveynis<br />

parlamentma isini moRalateebad gamoacxada.<br />

kerZod, damoukidebeli<br />

saqarTvelos damfuZnebeli krebis<br />

dadgenilebiT revoluciuri komitetis<br />

sruli Semadgenloba uklebliv<br />

aRiarebul iqnas saqarTvelos xalxis<br />

moRalateebaT, CamoerTvaT maT mTeli<br />

qoneba da gamocxadnen saqarTvelos<br />

kanonTa mflobelobis gareSe.<br />

karis gajaxunebas gavda es yovelive.<br />

sxva araferi miuRiaT, gemze Tu eCqarebodaT.<br />

italiuri gemi idga TiTqmis Sua<br />

zRvaSi. uzarmazari gemi TiTqos meTvalyured<br />

hyavdaT daniSnuli sxva patara<br />

gemebs. isic idga da zemodan dascqeroda<br />

maT. am patarebSi eria<br />

qarTvelebisTvis gankuTvnili vesta<br />

da maria. napirze uamravi xalxi ireoda,<br />

yvelani gemze moxvedras lamobdnen.<br />

sakuTari bargi – barxanis datoveba<br />

ar surdaT, amitomac napirs momdgari<br />

navebi tvirTiT ivseboda da<br />

gemisken miemarTeboda. irgvliv ismoda<br />

vira da maina. saRamomde grZeldeboda<br />

gemis datvirTva. ukve bneloda,<br />

rodesac mezRvaurebma xrialiT<br />

auSves Ruzebi da manqanebi aamuSaves.<br />

Setokda gemi, nel – nela daiZra da<br />

aCqarebiT SeiWra Ramis wyvdiadSi.<br />

mTeli qveyana mxolod or gemSi<br />

daetia.<br />

omi dasrulda.<br />

saqarTveloSi ruseTi Semovida.<br />

gaixara petrakem.<br />

gailaRa sirabim.<br />

gaumardJos sakartvelos!<br />

wiTlebi bolSevikur reJims acxadeben.<br />

TbilisSi maTi arCeuli mTavroba<br />

jdeba. es mTavroba saswrafod br-<br />

Zanebs qarTuli jaris gauqmebas. komisarTa<br />

sabWo spobs arCeviT organoebs,<br />

damfuZnebelTa krebas, municipalur<br />

da adgilobriv sabWoebs, auqmebs<br />

muSaTa profkavSirebs.<br />

yovelive es icvleba komunistebiT.<br />

maT wiTlebi niSnaven, niSnaven sastik,<br />

daundobel, znedacemul adamianebs.<br />

arCil beriaSvili – cxenebis qurdi<br />

– Telavis raionuli miliciis<br />

ufrosi.<br />

arabuli – cnobili banditi –<br />

TianeTis raionuli miliciis ufrosi.<br />

levan qavTaraZe – banditi – duSe-<br />

Tis miliciis ufrosi.<br />

darCo WoRoSvili – recidivisti<br />

– ananuris revkomis Tavjdomare.<br />

quTaTelaZe – banditi – ozurgeTis<br />

Cekas ufrosi.<br />

kobiaSvili – mkvleli – Tbilisis<br />

cekas TanamSromeli.<br />

gunTaiSvili – banditi – ozurge-<br />

Tis Cekas ufrosis moadgile.<br />

paiWaZe – mkvleli, romelsac mokluli<br />

hyavda ingliseli eqimi – Coxatauris<br />

administraciis ufrosi.<br />

TaTaraSvili – banditi – rkinigzis<br />

miliciis TanamSromeli.<br />

gulariSvili da kosaSvili – mkvlelebi,<br />

mokluli hyavdaT studenti<br />

batiSaviZe – Tbilisis miliciis TanamSromlebi.<br />

gaumardJos sakartvelos!<br />

moispo yovelgvari Tavisufleba,<br />

mosaxleobas CamoarTves raimes Tqmis<br />

ufleba. yvelaferi rekvizirebulia,<br />

fabrikebi, qarxnebi, saxlebi, binebi,<br />

aveji. bolSevikebi nebas ar rTaven<br />

umuSevrebs datovon qalaqi da<br />

soflad wavidnen sanovagis saSovnelad,<br />

maT jgufebad aerTianeben da<br />

iZulebiT samuSaoze agzavnian.<br />

saqarTvelos yvela mowinave moqalaqe<br />

sapyrobileSia. xvreten sruliad<br />

udanaSaulo adamianebsac, imaTac,<br />

vinc arasodes gahkarebia politikas.<br />

qveynis simdidre ganadgurebulia,<br />

rac gadarCa ruseTSi gaizida. awiokebulia<br />

maRaziebi, duqnebi, kerZo saxlebi,<br />

xdeba yvelafris rekvizicia, nacionalizacia,<br />

yvelgan SemoRebulia<br />

samxedro disciplina.<br />

gaumardJos sakartvelos!<br />

inteleqtualuri cxovreba aRar<br />

arsebobs. literaturaSi, presaSi iZu-<br />

lebulni arian misdion bolSevikebis<br />

Wkuis swavlebas, Tu ramis gamoqveyneba<br />

ginda specialuri nebarTvaa<br />

saWiro, maT unda sTxovo qaRaldi da<br />

dasabeWdi teqstic unda warudgino.<br />

yvela saTeatro darbazi bolSevikebis<br />

sakuTrebad iqna gamocxadebuli.<br />

wiTeli xelisufleba Tavad irCevs<br />

saTamaSo piesas, adgens repertuars,<br />

rolebze niSnavs msaxiobebs.<br />

wiTlebisTvis xelovnebis mxolod<br />

erTi Janria misaRebi – qandakeba. moqandake,<br />

romelic beladis iersaxes<br />

gamoZerwavs, wamsve aRzevdeba, gvarian<br />

honorarsac gamohkravs xels da qeba<br />

– didebasac daimsaxurebs.<br />

aweseben Tavis dResaswaulebs. Soba<br />

dRe sakuTar dReobad monaTles da<br />

komunist gaioz devdarianis komkav-<br />

Siris xelmZRvanelad daniSvna izeimes.<br />

gamomZieblebi da mosamarTleebi<br />

gaZevebulni arian. muSaoben mxolod<br />

tribunalebi, Tanac mTeli datvir-<br />

TviT studentebis sulsa da gonebas me-<br />

Todurad swamlaven. saswavlo programaSi<br />

SeaqvT marqsizmi da sabWoTa<br />

samarTali, Tumca Tavisi ver gaaqvT,<br />

leqciebi ar tardeba, qarTveli profesorebi<br />

uars acxadeben kursis wayvanaze,<br />

rusebs ki sakuTari aravin<br />

hyavT. es sijiute patriotebis cixe –<br />

simagres ar apaties. Tavadi javaxiSvili<br />

saswavleblidan gaagdes, Semcvlelad<br />

gamonaxes bolSevikebis samsaxurSi<br />

Camdgari vinme Rlonti, ucodinari<br />

da paTologiuri midrekilebis<br />

adamiani. amas ar dasjerdnen da universitetSi<br />

qarTuli ena akrZales,<br />

leqciebi mxolod rusul enaze unda<br />

wakiTxuliyo. sabWo Cekistebs Caugdes<br />

xelSi, saswavleblis marTvaSic isini<br />

iReben monawileobas.<br />

amgvarma Tavxedurma qcevam studentebSi<br />

aRSfoTeba gamoiwvia. saswavlebelSi<br />

wiTeli razmebi Sevidnen. am<br />

ambavs Seewira cameti kaci, samocze<br />

meti daiWra, sxvebi cixe – banakebSi<br />

gafantes.<br />

mrewveloba gaqra, TiTqos arc arasdros<br />

yofila.<br />

yvelaferi rac dasavleTidan Semodioda,<br />

aRar Semodis. Tu ram iSoveba,<br />

mxolod maRali rangis komunistebs<br />

ekuTvniT. es rangireba ki saaTiviT<br />

hqondaT awyobili. jer modioda yvelaze<br />

damsaxurebulTa, komunistur<br />

TavadTa jgufi, saxeliT uZvelesi<br />

gvardia. Semdeg taxtis aznaurni, Zveli<br />

modgmisa da wminda sisxlis komunistebi.<br />

amas mohyveboda SedarebiT<br />

dabal safexurze mdgari keTilSo-<br />

bilni, romlebic partiaSi revoluciamde<br />

gawevriandnen. Semdeg sabatono<br />

aznaurni, bolos ki maZiebelni.<br />

Tu Tavis gadarCena ginda, maTi megobari<br />

unda gaxde. Tu SimSiliT<br />

sikvdili ar gsurs, komunisturi saxelmwifos<br />

funqcioneri unda Seiqne.<br />

marTalia, es groSebi normaluri cxovrebisTvis<br />

sruliad arasakmarisia,<br />

magram SimSilisgan suli ar gagZvreba.<br />

axali komunisturi sazogadoebis<br />

Sesaqmnelad bolSevikebi gaxrwnil axalgazdebs<br />

eyrdnobian.<br />

komkavSiri Sedgeba umuSevari gogo<br />

– biWebisgan. adre maT policia eZebda<br />

qurdobis, loTobis da uzneobisTvis.<br />

bevrs sasjelic aqvs moxdili, bevri am<br />

sasjels wiTelma armiam gadaarCina.<br />

komkavSiri msaxuria bolSevikebis<br />

yvelgan da yvelaferSi, igi mteria<br />

yovelgvari tradiciis, moralis, ar<br />

scnobs sxva gzas garda dasja –<br />

represiisa, am yvelaferSi ki gvarian<br />

gasamrjelos iRebs, romliTac, isev<br />

da isev misi ufrosi megobrebi asaCuqreben.<br />

mokled, tanjva – wamebas bolo ar<br />

uCanda, ufro swored exla iwyeboda.<br />

maS, kidev erTxel gaumardJos<br />

sakartvelos.<br />

am yvelaferSi, rogorc mosalodnelia,<br />

gareulebi iyvnen petrake mer-<br />

aZe da sirabi oRadeli. marTalia, dapirebuli<br />

Tanxis darigebas piri ar<br />

uCanda da saqme fici – mtkicis iqiT<br />

ar midioda, magram oriveni beds mainc<br />

ar uCiodnen.<br />

Tanamdeboba erTsac ergo da meoresac,<br />

zogjer Wkuasac ekiTxebodnen,<br />

saWiro xalxTanac hqondaT urTier-<br />

Toba da garkveul gadawyvetilebebsac<br />

iRebdnen, ase rom, Tavs kargad<br />

grZnobdnen. amis dasturad isic<br />

gamodgeba, rom petrakem ocneba Sewyvita<br />

da imdroindel Tbiliss sabolood<br />

auRo alRo, romelic cotaTi<br />

Tu Camogavda ocdameerTe saukunis<br />

dedaqalaqs.<br />

Tumca garkveuli uxerxuloba<br />

mainc iqmneboda. petrakes ar hqonda<br />

televizori, mobiluri, interneti, ar<br />

akmayofilebda telefonis muSaoba da<br />

uCioda moskovis mimarTulebiT regularuli<br />

reisebis ararsebobas.<br />

drodadro gulSi ojaxis monatrebac<br />

gahkravda xolme da partiuli amxanagebic<br />

axsendeboda, magram Tavs<br />

imiT imSvidebda, rom ojaxidan mowyvetac<br />

mis wisqvilze daasxamda wyals,<br />

radgan maTi gauCinareba aucileblad<br />

xelisuflebas dabraldeboda, rac<br />

axali saprotesto talRis dasawyisis<br />

mizezad namdvilad gamodgeboda,<br />

oRond amjerad momavlis TbilisSi.<br />

mokled, imedebi iyo da cxovrebac<br />

sainteresod Tu saxalisod gamoiyureboda.<br />

hoda, sadac xalisia iq<br />

sufrac gaiSleba da sadRegrZeloc<br />

iTqmeba.<br />

im dRes, rogorc amboben, bolSevikTa<br />

viwro wre sirabis dabadebis<br />

dRes aRniSnavda. manqanaSi xuTiode<br />

kaci ijda da veris daRmarTiT mtkvris<br />

sanapirosken miemarTeboda, sadac<br />

mdinaris piras gaSlili iyo<br />

mokrZalebuli purmarili. megobrebi<br />

imedianad iyvnen ganwyobilni, radgan<br />

piroba hqondaT miRebuli da mogvianebiT<br />

bolSevikebis sxva xelmZRvanel<br />

pirebs elodnen aRniSnuli dRis aRsaniSnavad.<br />

exla vin ijda am manqanaSi.<br />

bolSevikebTan daaxlovebuli<br />

mRvdeli diomide SilakaZe, romelic<br />

dRisiT wiravda, RamiT ki wiTel terorSi<br />

iyo CarTuli.<br />

Tbilisuri sameulis wevri, bolSeviki<br />

levan RoRoberiZe, romelic Tavis<br />

mTavar damsaxurebad TavadaznaurTa<br />

ganadgurebas Tvlida, amiT amayobda<br />

da xSirad imeorebda : TavadaznaurTa<br />

procenti saqarTveloSi nulamde<br />

daviyvaneo.<br />

saSa obolaZe, romelic guriaSi<br />

specialuri daniSnulebis miliciel-<br />

Ta razms xelmZRvanelobda da saxeli<br />

hqonda gavardnili, rogorc daundobel<br />

da usamarTlo adamians. es obolaZe<br />

mogvianebiT mokles, rodesac<br />

faetoniT ozurgeTis bazrobaze miemarTeboda<br />

Tavis xelqveiTebTan sanikiZesTan<br />

da CubiniSvilTan erTad.<br />

obolaZes xelSi eWira gitara, fexeb-<br />

Si ki CxaveriT savse WurWeli edga, iyo<br />

gvarianad nasvami da sruliad hqonda<br />

dakarguli realobis SegrZneba.<br />

swored am dros autexa srola gogia<br />

Rlontma, yofilma gvardielma, valodia<br />

goguaZis javSan – matareblis mebrZolma,<br />

ra Tqma unda, ramdenime Tavisnain<br />

gadareulTan erTad.<br />

swored amis Semdeg Seiqmna guriaSi<br />

xalxuri leqsi:<br />

atyda srola kvaWalaTze,<br />

CaaZaRles obolaZe.<br />

guriaSi ra gindoda,<br />

Tu sikvdili ar gindoda.<br />

am sadResaswaulo manqanas marTavda<br />

senakis mazris sadamsjelo razmis<br />

ufrosi polikarpe daviTaia, romelic<br />

yovel xelsayrel Tu araxelsayrel<br />

dros rixiT acxadebda, yovel<br />

komunists gvwyuroda RvinosaviT gvesva<br />

qarTvelTa sisxlio.<br />

aseT did xalxSi iyvnen gareulebi<br />

TiTqmis davaJkacebuli petrake meraZe<br />

da mudam suleliviT momRimari<br />

sirabi oRadeli.<br />

Cacda Tu ara manqana veris aRmarTs,<br />

afeTqebis xmac gaisma. xma<br />

modioda astemirovis farTleulis<br />

maRaziis mxridan, romelic im xanad<br />

ukve gaveranebul – gapartaxebuli<br />

gaxldaT da misi Zveli didebis dasturad<br />

maRaziis Tavze SemorCenili<br />

mxolod ramdenime laTinuri aso<br />

metyvelebda. rogorc aseT dros xdeba<br />

xolme, moqeifeebma iqiTken<br />

gaixedes, saidanac afeTqebis xma gaiges.<br />

swored am dros meored ifeTqa.<br />

haerSi avardnilma manqanam mgzavrebi<br />

mihyar – mohyara, mere Suaze gadaskda<br />

da ase nawil – nawil daenarcxa miwas.<br />

adgilze gaTavdnen sirabi, petrake<br />

da polikarpe daviTaia, mZimed daiWra<br />

RoRoberiZe, SedarebiT msubuqad obolaZe.<br />

swored misgan miiRo pirveli<br />

Cveneba adgilze dagvianebiT misulma<br />

miliciam. obolaZis gancxadebiT<br />

afeTqebis adgilas koWlobiT daiareboda<br />

saxenaiarevi kaci, daWrilebs<br />

yuradRebiT akvirdeboda, mere TiTo<br />

tyvia mauzeridan sirabisa da petrakes<br />

daaxala, mxolod amis Semdeg<br />

gaecala iqaurobas. obolaZes TavzexelaRebuli<br />

SurismaZiebeli ar ecno da<br />

verc verafriT gaixsena, Tumca gumaniT<br />

ki xvdeboda, rom pirad angariSsworebasTan<br />

unda gvqonoda saqme.<br />

Zveli maZebrebi, romlebic jer<br />

kidev kanti – kuntad iyvnen SemorCenilebi<br />

samarTaldamcav organoebSi,<br />

amtkicebdnen, rom ganxorcielebuli<br />

aqti Zveli teroristebis Cafiqrebuls<br />

hgavda, ufro ki griSa urotaZis<br />

jgufis namoqmedars. Tavad satana<br />

ramdenime wlis gardacvlili gaxldaT,<br />

jgufis sxva wevrebi daxvretil<br />

gadasaxlebulebi, tixona mebufete<br />

parizSi binadrobda, rCeboda mxolod<br />

alfez gogelia, romlis bed – iRbali<br />

saidumloebiT iyo moculi. saavadmyofoSi<br />

mis gardacvalebas ver adasturebdnen,<br />

Tumca verc gamojanmrTelebaze<br />

debdnen Tavs. sabuTebi<br />

areulobis dros dakarguliyo, xolo<br />

mkurnali eqimi sakuTari xeliT daexvrita<br />

saavadmyofos Cekist xelmZRvanel<br />

ulrixs, rodesac samedicino<br />

spirtis gacemaze sastiki uari miuRia.<br />

asea Tu ise, bolSevikebs am saqmis<br />

gamoZiebiT Tavi aRar SeuwuxebiaT da<br />

Cveul xerxs mimarTes. sapyrobilidan<br />

samocdaaTi patimari, romlebic am<br />

ambamde didi xniT adre isxdnen cixeSi<br />

da warmodgenac ki ar hqondaT Tu ra<br />

moxda im avbediT dRes, Caiyvanes veris<br />

daRmarTze, miiyvanes afeTqebis<br />

adgilas da saxalxod daxvrites.<br />

ise, kaci rom dafiqrdes, alfezis<br />

gamtyunebac gaWirdeba, ra Tqma unda,<br />

cocxali Tu gadarCa, bolo – bolo<br />

sakuTar fuls iTxovda adamiani.<br />

ocnebas kaci ar mouklavso, xSirad<br />

gaigonebs smenagafacicebuli adamiani.<br />

Cveni qveynis istoriisa Tu gamocdilebis<br />

gadamkide sul mTlad marTali<br />

ar unda iyos eg ambavi.<br />

gaaCnia raze ocnebob.


12-25 noemberi 2010<br />

gaga naxucriSvili<br />

Zvelmoduri verlibri<br />

1<br />

ra iqneboda<br />

vdardob im wlebze,<br />

ver vibruneb,<br />

mxolod yrud mtkiva,<br />

ra iqneboda,<br />

dameWira yoveli wami,<br />

yofnis, sicocxlis,<br />

mevlo sxvagvarad,<br />

ra iqneboda, rom ecocxlaT<br />

megobrebs... biWebs,<br />

ar waeyvana<br />

dros, sisastikes,<br />

utvinobas, gautanlobas,<br />

ra iqneboda,<br />

ar CaecvaT gogoebs Savi,<br />

ar Camqraliyo maTi Tvalebi<br />

naRveliTa da momavlis SiSiT,<br />

ra iqneboda,<br />

yofiliyo ufro<br />

xangrZlivi<br />

udardeli dRe,<br />

ar daeCrdila<br />

naadrev binds,<br />

ar daeRara<br />

suli naoWebs<br />

ase udrood...<br />

ase udrood,<br />

ar mefiqra<br />

martoobaze,<br />

miusafrobis,<br />

aryofnis SiSze,<br />

da minda mxolod,<br />

rom SemeZlos<br />

ukan davbrunde,<br />

vcado mainc<br />

ramis Secvla,<br />

sxva gzis migneba,<br />

rom Tundac erTxel<br />

vinme mainc gadavarCino,<br />

mxolod yrud mtkiva<br />

da dabruneba<br />

aris ukve<br />

SeuZlebeli.<br />

2<br />

zRva da xurda<br />

zRvas vCuqni xurdas,<br />

minda davbrunde<br />

bavSvobaSi,<br />

roca yovel dRes<br />

hqonda Tavis<br />

surneli, gemo,<br />

roca ocneba mohqondaT<br />

gemebs<br />

Sors da Tan axlo,<br />

iq, horizontTan,<br />

iq, sadRac, sadac,<br />

nela, zantad,<br />

Tan msubuqad<br />

Cadioda mzis bolo sxivi...<br />

napirze vdgavar,<br />

modis talRa,<br />

mibrunebs xurdas.<br />

sandro anTaZis naxati<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

poezia<br />

3<br />

gaqceva<br />

me gaveqeci<br />

sakuTar Tavs,<br />

saxls,<br />

da samSoblos,<br />

me gaveqeci<br />

sayvarel qals,<br />

megobars da<br />

yvela nacnobs,<br />

yvela axlobels,<br />

gaveqeci,<br />

rom momenatros,<br />

autanlad momenatros,<br />

isev davbrunde.<br />

4<br />

sinanuli<br />

warsuls ar vnanob,<br />

magram mainc vnanob warsulze.<br />

da fiqriT mainc<br />

Zvel Secdomebs,<br />

TiTqos vasworeb,<br />

ho, SemeSala,<br />

radgan megona – ar SemSlia<br />

me araferi;<br />

araferi sxva ar SemSlia.<br />

5<br />

cvlileba<br />

meubnebi,<br />

rom Sevicvale,<br />

albaT asea,<br />

me usasrulo<br />

Rameebma<br />

welSi gamtexa,<br />

mzis mcxunvarebam<br />

gamomfita<br />

da<br />

gamomaSro,<br />

wvimam damazro,<br />

damaWaoba,<br />

Tovlma da qarma<br />

amomivso<br />

suli siciviT<br />

da Sevicvale,<br />

rom mecxovra<br />

ufro sxvagvarad,<br />

rom yvelaferi<br />

Tavidan da axlad damewyo,<br />

am qveyanaze cvlilebaa<br />

mxolod ucvleli.<br />

6<br />

SemTxveviToba<br />

SemTxveviTia,<br />

roca qali uecrad gtovebs,<br />

Tqveni Sexvedrac iyo<br />

albaT SemTxveviToba,<br />

zamTris Rame naTeli, bardnis,<br />

fanjaras aReb<br />

da isunTqav civ simartoves,<br />

is midis,<br />

Tovlze mxolod Tavis<br />

nakvalevs tovebs,<br />

romelsac adnobs susti<br />

mzis sxivi,<br />

adrian diliT,<br />

Tqveni Sexvedra iyo<br />

mcire SemTxveviToba.<br />

roca iwvimebs,<br />

fanjaraSi<br />

Suqi Caqreba,<br />

Sen daiZineb,<br />

ar iRelvo,<br />

aRar miyvarxar,<br />

miyvars<br />

mxolod Seni sizmrebi.<br />

7<br />

Seni sizmrebi<br />

8<br />

megobrebTan damSvidobeba<br />

zamTris Rame,<br />

ca gamWvirvale,<br />

Secivda varskvlavs<br />

da acaxcaxda,<br />

damSvidobebac<br />

ver SevZeli<br />

ise waxvediT,<br />

damSvidobeba<br />

arasodes<br />

myvarebia,<br />

axla ki vnanob,<br />

gaval gareT,<br />

davlev rames,<br />

mxolod erT Wiqas,<br />

Seciebul varskvlavTan erTad,<br />

iqneb mesizmroT,<br />

am bolo dros<br />

sizmrad ver gxedavT,<br />

moiwyineT albaT uCemod.<br />

9<br />

dro nela gadis<br />

me momenatra dro,<br />

rodesac dro nela gadis,<br />

roca cxovroben, rom icxovron,<br />

aravin Cqarobs,<br />

me momenatra dro,<br />

rodesac dros ar iTvlian,<br />

dReebs dReebi ebmebian<br />

ase msubuqad,<br />

me momenatra dro,<br />

rodesac dros ar kargaven,<br />

radgan ician dasakargi<br />

ukve dakarges,<br />

me momenatra is dro,<br />

rodesac dros ar misdeven,<br />

sisulelea wamebs sdio,<br />

gsurdes daweva,<br />

roca mainc daagvianeb.<br />

male ormocis<br />

Sevsruldebi...<br />

ukacravad<br />

Tu daudevrad<br />

gavflange wlebi,<br />

SemeZlo meti,<br />

ukacravad<br />

Tu daviCivle,<br />

rom daviRale,<br />

ukacravad<br />

Tu aRsareba<br />

verafriT ver vTqvi,<br />

me siamayiT,<br />

ukacravad<br />

Tu siyvaruli<br />

SeumCnevlad,<br />

iolad davTme,<br />

radgan miyvarda,<br />

male<br />

ormocis Sevsruldebi.<br />

mas ecva kaba,<br />

albaT wlebis,<br />

samocianis,<br />

droiT nakawri<br />

firfita brunavs.<br />

da sul imaves imeorebs,<br />

hgonia mReris,<br />

da mesizmreba<br />

sizmarSi cxadi,<br />

cxadSi sizmari,<br />

ra iqneba,<br />

cotaxniT mainc<br />

davubrundeT<br />

erTmaneTs,<br />

warsuls,<br />

ra iqneba,<br />

axla mainc<br />

dromac gvadrovos.<br />

10<br />

ukacravad<br />

11<br />

Zvelmoduri verlibri<br />

9


10<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

<strong>Canawerebi</strong> 12-25 noemberi 2010<br />

mosalodneli Sexvedra<br />

erTxel, gamomcemlobaSi, giorgi<br />

leoniZem gviTxra:<br />

_ ucnauri xalxi varT qarTvelebi:<br />

kacTan erTi Wiqa Rvino Tu dalie<br />

da erTxel mainc dagado mxarze xeli,<br />

Seni saqme wasulia. erTaderTi<br />

pirovneba, visac mxarze xeli veravin<br />

daado, ilia WavWavaZe iyoo.<br />

_ batono gogla, TqvenTvis Tu<br />

daudevT mxarze xeli-meTqi? _ vkiTxe.<br />

_ ramdenjerac gindao, _ mipasuxa.<br />

mogvianebiT mixeil javaxiSvilis<br />

wignakebis CanawerebSi amovikiTxe:<br />

_ qriste rom movides da<br />

qarTvelebSi dasaxldes, meore dResve<br />

TavSi CavufaCunebT, an xels gadavxvevT<br />

da ase avlaparakdebiT: `biWo,<br />

ieso, rogora xar? rasa iq, Se Cemo nalav?<br />

wamo, erTi Careqa damalevine~.<br />

ori genia<br />

bosxis geniam simaxinje mSvenierebamde<br />

aamaRla.<br />

botiCelis tiloebi Seyvarebuli<br />

kacis daxatulia, bosxisa _<br />

gaborotebuli kacis.<br />

kiTxva-pasuxi<br />

_ vinaa Tqveni yvelaze sayvareli<br />

mxatvari? _ vkiTxe erTxel baton<br />

lado grigolias.<br />

_ ra Tqma unda, miqelanjelo, _<br />

daufiqreblad mipasuxa batonma ladom.<br />

lado asaTiani<br />

vaxtang WeliZe: lado asaTiani sicocxleSi<br />

ase aSkarad ar gamoirCeoda<br />

Tavisi Taobis poetebidan. drom es<br />

gansxvaveba TandaTan gazarda _ lados<br />

sasargeblod.<br />

imedis salaro<br />

anu<br />

gamomSvidobeba `wignis sasaxlesTan~<br />

`wignis sasaxlis~ meore sarTulze<br />

marcxena koridoris ocdameaTe oTax-<br />

Si erTaderTi sarkmeli-salaroa. am<br />

sarkmels kargad icnobs meoce saukunis<br />

yvela qarTveli mwerali da ara<br />

marto mwerali, yvela, visac honoraris<br />

an xelfasis siamovneba ganucdia.<br />

TveSi orjer aq gamomcemlobis<br />

TanamSromelTa rigi idga, periodulad<br />

ki _ avtorTa rigi. samoci grZeli<br />

weliwadis manZilze am sarkmelTan<br />

ukeTes xasiaTze Semobrunebulan<br />

galaktion tabiZe da niko lorTqifaniZe,<br />

pavle ingoroyva da konstantine<br />

gamsaxurdia, Salva nucubiZe da<br />

ioseb griSaSvili, giorgi leoniZe da<br />

polikarpe kakabaZe, lado gudiaSvili,<br />

lado grigolia, lado asaTiani. piradad<br />

me ormocdaTvrameti wlis winaT<br />

aqedan momawodes `mnaTobSi~ pirvelad<br />

dabeWdili Cemi leqsis saz-<br />

Rauri, xolo universitetis damTavrebis<br />

Semdeg naxevari Tvis pirveli<br />

xelfasic aq daviTvale.<br />

vidre sabWoTa imperia daingreoda,<br />

es salaro-sarkmeli kupiurebis<br />

sixarulebs arigebda. am salarosTan<br />

mowyenili aravin minaxavs da gabrazebulic<br />

aravin maxsovs.<br />

anonsi<br />

_ SeuZlebelia adamianma Tavis Tavze simarTle gviambos da am<br />

simarTlem mkiTxvelamde miaRwios. _ mark tvenis es Segoneba kargaxania<br />

wavikiTxe da mainc gavagrZele Cemi saxeldaxelo <strong>Canawerebi</strong>:<br />

sakuTar Tavze Tu ar wamomcdeba naxevari simarTlec ki, sxvebze<br />

xom mainc vityvi srul simarTles?!<br />

leqs idan-<br />

vaxtang javaxaZe<br />

amde<br />

ukanaskneli oci weliwadia, es patara<br />

sarkmeli aRar iReba. privatizebis<br />

daundobeli kanoni mas amoSenebiT<br />

emuqreba. ramdenime aguri da gaj-cementis<br />

nazavi samudamod amoqolavs<br />

istoriul kvadrats, saidanac<br />

valutaze gadaangariSebul siamovnebas<br />

velodebodiT.<br />

male `wignis sasaxle~ auqcionze gaiyideba.<br />

`wignis sasaxleSi~ SeiZleba<br />

gaixsnas kazino, SeiZleba – sastumro,<br />

ukeTes SemTxvevaSi _ banki. saqarTvelos<br />

aqvs da eqneba bevri banki, bevri<br />

sastumro, bevri kazino da aRarasodes<br />

aRar iqneba erTaderTi `wignis sasaxle~!<br />

levani _ Ze jumberisa<br />

erTma poetma `saaris~ gamocemuli<br />

ocdaorTabaxiani wigni maCuqa. rodesac<br />

vkiTxe, ra daujda, iseTi Tanxa<br />

damisaxela, aSkarad meiafa, radgan<br />

kargad vicnob axlandel poligrafiul<br />

mazandas. Cemi gakvirveba `saaris~<br />

buRalters vauwye. mipasuxa: mec vur-<br />

Cie Cems direqtors levan TiTmerias,<br />

magram ar dameTanxma: vis gavuZviro<br />

wignebi? - Cems megobrebs da mamaCemis<br />

megobrebso?!<br />

yoCaR, levan!<br />

Tumca aseTi pasuxi arc Zalian gamkvirvebia<br />

da ai, ratom: levanis mama<br />

mwerali jumber TiTmeria bibliofili<br />

gaxldaT. igi gazeT `kriminalur<br />

qronikas~ redaqtorobda. redaqcias<br />

ofisi arendiT hqonda aRebuli wignis<br />

sasaxleSi. Cven yoveldRe vxvdebodiT<br />

erTmaneTs, vmezoblobdiT, vTanam-<br />

SromlobdiT, nardsac vamRerebdiT.<br />

erTxel damireka da Tavis kabinet-<br />

Si mimiwvia. Sevedi da ras vxedav: wignebi<br />

awyvia magidaze, skamebze, savarZelze,<br />

iatakzec. gadaurCevia Tavisi<br />

biblioTeka, mouzidavs wignebi da<br />

gadaurekavs axloblebTan. im dRes<br />

jumberis kabinetSi mraval nacnob mweralsa<br />

da Jurnalists Sevxvdi. me Tvi-<br />

Ton aTze meti saintereso wigni avar-<br />

Cie, ori iseTi, adre rom veZebdi da ver<br />

movipove.<br />

axla, roca am wignebs vuyureb, maxsendeba<br />

xelgaSlili da gulgaSlili<br />

jumber TiTmeria - bibliomani, mwerali,<br />

literaturaTmcodne, mTargmneli<br />

da, rac mTavaria, - levan TiTmerias<br />

mama.<br />

luarsab TaTqariZis<br />

saqarTvelo<br />

`Wama~ _ am sityvas `qarTul sinonimTa<br />

leqsikonSi~ 42 erTeuli Seesatyviseba.<br />

saqarTvelo ara marto rus-<br />

Tavelisa da daviT aRmaSeneblis qveyanaa,<br />

aramed agreTve _ luarsab<br />

TaTqariZis qveyana.<br />

2007 wlis 10 ivliss onkologiur<br />

saavadmyofosTan samarSrutos mZRolebs<br />

vkiTxe, romelime xom ar gaivliT<br />

marjaniSvilis quCaze _ wignis sasaxlesTan-meTqi.<br />

erTmaneTs gakvirvebiT<br />

gadaxedes da veraferi mipasuxes. avuxseni:<br />

veris xidze (ra Tqma unda, galaktionis<br />

xidi ar vaxsene!) rom gadaxval<br />

da marjvena mxares rom oTxsarTuliani<br />

Senoba dgas-meTqi. maSinve mixvdnen:<br />

`aa, restorani romaa _ `Semoixede,<br />

genacvaleo~?<br />

erTi welia, Cveni sasaxlis pirvel<br />

sarTulze restorani gaxsnes da mTelma<br />

Tbilisma Seityo. `wignis sasaxle~ ki<br />

68 weliwadia arsebobs da misi arseboba<br />

erTeulebma uwyian.<br />

esec Seni luarsab TaTqariZis<br />

saqarTvelo da ara ilia WavWavaZis<br />

saqarTvelo!<br />

adre, daaxloebiT oci wlis winaT,<br />

rodesac CubCikas mier naCuqari<br />

aTiode naxati avarCie CarCoebSi Casasmelad,<br />

maT Soris aRmoCnda qaRaldis<br />

patara naxevarze mixatuli `luarsabi<br />

da darejani~ (10smX8sm) da, rogorc<br />

Cans, es SemTxveviT ar momxdara. yvela<br />

qarTveli waiTaTqariZeebs, TviT ilia<br />

WavWavaZec. gavixsenoT galaktionis<br />

kalamburi: `es ilia WavWavaZe sam indaurs<br />

Wams Wamaze~. amitomacaa luarsabi<br />

sayvareli da dauviwyari gmiri.<br />

gavixsenoT agreTve alfons dodes<br />

`tartaren taraskonelis~ epigrafi:<br />

`safrangeTSi yvela cotaTi waitaraskonelebs~,<br />

da bolos da bolos<br />

akakic gavixsenoT da nu daviviwyebT:<br />

rodesac Cem win sufraze<br />

cxeli SuSxuna mwvadia,<br />

maSin me samSoblosaTvis<br />

yoveli kargi mwadia.<br />

***<br />

wertilis grZnoba, etyoba,<br />

umTavresia poetisaTvis. daviT<br />

gaCeCilaZem dawera erTi Cvidmetstriqoniani<br />

leqsi – `rarig sxva iyo~.<br />

albaT, umjobesi iqneboda mxolod<br />

pirveli striqoni daewera: `rarig sxva<br />

iyo, vidre davwerdi...~ klasikuri xanis<br />

iaponeli poeti ase moiqceoda albaT.<br />

***<br />

gasaocari da dasanania: SoTa CantlaZe<br />

swored maSin gardaicvala, roca<br />

verlibris aRorZineba da aRiareba<br />

daiwyo.<br />

***<br />

me minda vwero ise, rogorc xatavda<br />

van gogi.<br />

***<br />

zogierTi poeti imitom mainc unda<br />

waikiTxo, rom icode, rogor ar unda<br />

wero.<br />

***<br />

dRemdis imas vswavlobdi, rogor ar<br />

unda vwero. is rodisRa unda viswavlo,<br />

rogor vwero? movaswreb ki?<br />

***<br />

sicilSi adamianis xasiaTi Cans: zogierTi<br />

mxolod gacinebisas ixsneba<br />

(iyideba!), gabrazebis drosac.<br />

***<br />

_ verlibri rom ukeTesi yofiliyo,<br />

maiakovskisTana xuligani magas<br />

datovebda uyuradRebod? arc galaktioni<br />

iyo naklebi xuligani, magram<br />

verlibrs epizodurad mimarTavda, _<br />

miTxra batonma irakli abaSiZem saxelgamSi<br />

1984 wlis 6 noembers.<br />

***<br />

dRiurebs umetes wilad RamiT weren.<br />

amitom Rameurebi unda erqvas da<br />

ara dRiurebi.<br />

replika valerian<br />

gafrindaSvils<br />

_ ra Tqma unda, mainc qarTulad<br />

sjobia leqsebis wera: rusulSi 29 asoniSania,<br />

qarTulSi _ 33.<br />

***<br />

maimuni ukana ricxviT parodirebuli<br />

adamiania (Tu piriqiT!) anu adamiani<br />

maimunis antikarikaturaa.<br />

***<br />

1986 wlis 20 marts ana kalandaZe<br />

axalgazrdul klub `amiranSi~ miiwvies<br />

_ baraTaSvilis xidis qvemo<br />

sarTulze. vaxldiT: murman lebaniZe,<br />

aniko vaCnaZe _ lado asaTianis meuRle<br />

- da me. didi auditoria ar iyo<br />

da ana damjdari kiTxulobda. bolos<br />

daiwyo: `fexi damadgiT, fexi damadgiT<br />

gulze yovelman...~ – TandaTan wamodga<br />

da ise daasrula.<br />

ukan dabrunebisas aniko vaCnaZem<br />

gaixsena:<br />

- gawvimda. me, ladom da alioSa sajaiam<br />

romeliRac sadarbazos SevafareT<br />

Tavi. ladom Tqva: SevideT fotografTan<br />

da suraTi gadaviRoTo.<br />

jibeSi 40 maneTi medo, mananas rZis<br />

fuli. viyoymane da ver gadavwyvite.<br />

suraTi ar gadagviRia.<br />

***<br />

1989 wlis 9 noembers ana kalandaZes<br />

vestumre: gabriel episkoposis qadagebaTa<br />

ori wignis talonebi mivutane.<br />

es wignebi mxolod makulaturis<br />

talonebze iyideba. sxvaTaSoris<br />

vkiTxe: wigni xom ar gamodis-meTqi<br />

sadme. patara wigni maCuqa – `nakadul-<br />

Si~ gamocemuli da miTxra: murmani<br />

rom damirekavs, meSinia, wignis gamocemaze<br />

ar damiwyos laparakio. albaT<br />

amasve fiqrobs Cemze, magram<br />

CemTvis araferi uTqvams.<br />

***<br />

mwerlis bedi unda gadawydes mis<br />

sawer magidasTan da ara telestudiaSi<br />

an filarmoniis did sakoncerto<br />

darbazSi.<br />

***<br />

xelovneba ara marto esTetikur<br />

siamovnebas gvaniWebs, aramed aqtiur<br />

zegavlenas axdens Cveni gemovnebis<br />

Camoyalibebaze: grZelsaxian mandilosnebs<br />

lamazTa kategorias ar vaku-<br />

Tvnebdi, vidre el grekosa da modilianis<br />

portretebs ar SeveCvie.<br />

***<br />

saqarTveloSi Zvelad iyo<br />

keTilSobilTa saswavleblebi,<br />

axla saWiroa gaixsnas k eTil-<br />

Sobilebis saswavleblebi.<br />

***<br />

1992 wlis 17 seqtembers irines skolis<br />

direqtors maTematikos oTar<br />

lomiZes `ucnobis~ meore gamocema<br />

vaCuqe. madloba gadamixada da miTxra:<br />

pirveli gamocema rom wavikiTxe, wigns<br />

vakoceo. `ucnobma~ bevri komplimenti<br />

daimsaxura. yvelaze metad es momewona.<br />

siciliaSi<br />

1988 wlis dekemberSi sabWoTa poetebis<br />

xuTkacian delegaciaSi,<br />

romelic sicilias ewvia, ana kalandaZe<br />

da me aRmovCndiT. aCeriales sastumroSi<br />

vcxovrobdiT. erTxel qalaq<br />

kataniaSi teqnikumis msgavs saswavlebelSi<br />

migviyvanes. auditorias rom<br />

gadavxede, anas vuTxari, Tavi zestafonSi<br />

mgonia-meTqi: Zalian hgavdnen<br />

qarTvelebs.<br />

leqsebi wavikiTxeT. me wavikiTxe<br />

orstrofiani – `xmaurobda Citebis<br />

daxuruli bazari...~ da vTargmne<br />

rusulad, Cvenma rusma Tarjimanma ki<br />

striqon-striqon gadaTargmna italiurad.<br />

erTi 15-16 wlis gogonas SekiTxvam<br />

gamaoca: patara biWma rom<br />

mtredebi iyida da gauSva, poeti Tavis<br />

samSoblos xom ar gulisxmobso (1988<br />

weli idga da Cvens eqvskacian deleg-


12-25 noemberi 2010<br />

aciaSi ori moskoveli rusi iricxeboda!).<br />

cota davibeni da vaJasaviT vupasuxe:<br />

SeiZleba vgulisxmobde-meTqi.<br />

***<br />

ana kalandaZe: saocaria, rogor<br />

miveCvie leqsikonebs. zustad vici sityvis<br />

mniSvneloba da Tvali mainc<br />

leqsikonisaken gamirbiso.<br />

***<br />

samociani wlebis dasawyisSi fati<br />

niSnianiZis wignis redaqtori gaxldiT<br />

– `ramdenime saintereso epizodi<br />

galaktion tabiZis cxovrebidan".<br />

avtors saTauris Semokleba SevTavaze<br />

Semdegi TanamimdevrobiT: saintereso<br />

epizodebi galaktion tabiZis cxovrebidan,<br />

epizodebi galaktion tabiZis<br />

cxovrebidan, galaktion tabiZis cxovrebidan,<br />

da bolos: `galaktionis<br />

cxovrebidan".<br />

pavle ingoroyvas naambobi<br />

cekaSi damibares kandid Carkvian-<br />

Tan. rodesac mdivan qalbatons Cemi<br />

vinaoba movaxsene, man siaSi Caixeda.<br />

siaSi simon yauxCiSvilisa da Salva<br />

nucubiZis gvarebs movkari Tvali. Cans,<br />

dabarebulebs cal-calke iRebdnen.<br />

dakiTxvas aleqsi inauri eswreboda.<br />

braldebis Sinaarss Seadgenda<br />

saqarTvelos damoukidebloba. me<br />

braldebis epizodebs ar daveTanxme. am<br />

dakiTxvaSi cudad figurirebda erTi<br />

represirebuli da gadarCenili cnobili<br />

qarTveli mwerali, romlis gvaric<br />

batonma pavlem daasaxela, magram<br />

me Tavs Sevikaveb, radgan mimaCnia, rom<br />

es ambavi sukis mier iyo provocirebuli.<br />

amis Sesaxeb me vuTxari baton pavles.<br />

batoni pavle TiTqmis dameTanxma<br />

– SeiZlebao.<br />

givi kvirkvelias naambobi<br />

1993 wlis 10 marts astronomma givi<br />

kvirkveliam, romelic gamosacemi<br />

kalendrisaTvis mzisa da mTvaris fazebs<br />

gvimzadebs, miambo: kenisbergSi<br />

rom SevediT, iqauri germaneli qaliSvilebi<br />

gavicaniT. mSvenivrad laparakobdnen<br />

rusulad. gagvikvirda da<br />

gviambes: Cven winaswar gvamzadebdnen:<br />

hitlers gadawyvetili hqonda saqar-<br />

TveloSi daetovebina janmrTeli da<br />

janiani mosaxleoba – mxolod 10%<br />

soflis samuSaoebisaTvis. danarCenebi<br />

cimbirSi unda gadaesaxlebina, aq ki<br />

uZvirfasesi kurortebi gaeSenebinao.<br />

ase rom, hitleris winaaRmdeg brZola<br />

marTlac samarTliani brZola iyo da<br />

am omSi daRupul qarTvelTa sisxli<br />

amaod ar daRvrila.<br />

1993 wlis 31 marti –<br />

ana kalandaZesTan<br />

gamagones: Seni sasaflao da yayaCo<br />

lado asaTianis leqsebiTaa STagonebulio.<br />

rogor gavamxilo, 1945 wels,<br />

roca es leqsebi daiwera, lado asa-<br />

Tianis leqsebi wakiTxuli ar mqondao.<br />

gamoitana rveuli Tavisi pirveli<br />

leqsebisa, romelmac sensacia moaxdina<br />

1946 wels. rveuli gadafurcla, magram<br />

CemTvis ar gadmoucia. vuTxari:<br />

es rveuli ase mTlianad gamovceTmeTqi<br />

– avtografis saxiT. Tavi Seikava,<br />

radgan SigadaSig gadaSlilia<br />

leqsebi da maT gamoqveynebas ar<br />

apirebs albaT. amoviRoT gadaSlilebi<br />

da ise davbeWdoT-meTqi. mainc Tavi<br />

Seikava. ise ki odesme es rveuli da misi<br />

STambeWdavi istoria namdvilad unda<br />

gamoices.<br />

SevTavaze: dabrZandi magidasTan,<br />

daiwye marcxena kedlidan da kedlebze<br />

gamofenili naxatebis patara istoriebi<br />

gaixsene-meTqi. saZinebel<br />

oTaxSi gaagrZele da koridorSi daasrule-meTqi.<br />

rogorc ambobs, TiTqmis<br />

yvela naCuqar naxats Tavisi saintereso<br />

Tavgadasavali aqvs.<br />

daurekes `literaturul saqarTvelodan~:<br />

erTi poetis saiubileo misasalmebeli<br />

Seaxsenes _ dagviCqareo.<br />

Zalian Sewuxda! Rirs ki ase Sewuxeba?!<br />

telefonSi, ra Tqma unda, mSvidad upasuxa.<br />

remingtonis lenta gavasworeT.<br />

winadRes telefonSi wamomcda, saweri<br />

pastac ki ar iSovneba-meTqi da,<br />

rom mivedi, ori pasta maCuqa.<br />

anas davureke<br />

meore tomis masalebs unda gadaxedos,<br />

SeTanxmebuli SeniSvnebi gaasworos<br />

da gaasufTaos. Sewuxebulia:<br />

ori saqmis erTad gakeTeba ar Semi-<br />

Zlia, arada, vin gacliso. gazafxulze<br />

mainc yvela erTad gamoiRviZebs da<br />

aTasi survili gauCndebaTo... mec daveTanxme:<br />

gazafxulze adamianebi met<br />

survilebs, met gambedaobas da met<br />

Tavxedobasac amJRavneben-meTqi.<br />

istoria meordeba<br />

1991 wels prezidentis momxre erTma<br />

fizikosma mitingze werili gaugzavna<br />

zviad gamsaxurdias, sityva `inteligencia~<br />

leqsikonidan amoviRo-<br />

To.<br />

opozicioner inteligentebze ganawyenebulma<br />

nikoloz meoremac<br />

moiTxova, leqsikonidan amoeRoT sityva<br />

`inteligencia~.<br />

Suqris fanqari<br />

Suqri mircxulava redaqtorad<br />

muSaobda gamomcemlobaSi. alio mircxulavas<br />

ZmisSvili leqsebs werda, magram<br />

ar aqveynebda. moulodnelad<br />

gardaicvala gulis SeteviT. misi magida<br />

rom gavaTavisufleT, erTi ubralo<br />

wvrili fanqari davitove. rodesac<br />

axal wigns vkiTxulob, am fanqriT<br />

aRvniSnav mowonebul adgilebs da<br />

yovelTvis maxsendeba kargi kaci _<br />

Suqri mircxulava.<br />

Suqris deda da deida iyvnen CemTan<br />

da me davexmare Suqris leqsebis pirvel<br />

publikaciaSi. axlaxan murman lebaniZem<br />

Suqris leqsebis patara wignic<br />

gamosca.<br />

gamousworebeli Secdomebi<br />

redaqtoris praqtikaSi aris iSviaTi<br />

SemTxveva: asworeb romelime avtoris<br />

mcdar mosazrebas da mere<br />

nanob.<br />

oTxmocian wlebSi respublikis<br />

adrindelma xelmZRvanelma memuarebi<br />

dawera da galaktions usayvedura:<br />

sazogadoebriv saqmianobaSi ver CavabiT,<br />

svamda, leninis ordeni dahkargao...<br />

me SevniSne: galaktioni sruliadac<br />

ar gaxldaT saqmis kaci, sjobda<br />

ukeTesi pirobebi SegeqmnaT da met<br />

Sedevrebs dawerda-meTqi. damijera da<br />

es pasaJi wignidan amoiRo. arada,<br />

sjobda dabeWdiliyo.<br />

daaxloebiT amave periodSi, erTma<br />

mweralma sagarejos raionze wigni<br />

dawera: mova dro da qarTveli xalxi<br />

SuSanik dedoflisa da Tamar mefis<br />

suraTebis gverdiT medea mezvriSvilis<br />

suraTs dahkidebso (medea mezvriSvili<br />

sagarejos raikomis pirveli<br />

mdivani gaxldaT). es pasaJic amovaRebine<br />

avtors da mere vinane.<br />

1946 wlis 25 maisi<br />

1993 wlis 25 maiss davureke anas da<br />

wavukiTxe `literaturis matianes~ axlaxan<br />

gamosul wignSi gamoqveynebuli<br />

geronti qiqoZis erTi Canaweri _ 1946<br />

wlis 25 maisis STabeWdileba: guSin<br />

sruliad ucnobma ana kalandaZem leqsebi<br />

wagvikiTxao... am dRidan iwyeba<br />

qarTuli lirikis aRorZinebao, vaJas<br />

Semdeg pirveli didi poeti mogvevlinao...<br />

ra Tqma unda, anam amis Sesaxeb<br />

araferi icoda. ra Tqma unda, gauxarda.<br />

magram saocari damTxveva moxda:<br />

25 maiss davureke da swored 25 maiss<br />

Sesdga debiuti (g. qiqoZe SecdomiT 20<br />

maiss asaxelebs). rodesac anam es<br />

damTxveva SeniSna, me vupasuxe, rom es<br />

saintereso Setyobineba CaeTvala<br />

dRevandeli dRis milocvad. isic vacnobe,<br />

rom am citatas gamoviyenebdi<br />

ortomeulis anotaciaSi.<br />

gamarTlebuli molodini<br />

Wabua amirejibi pirvelad mweral-<br />

Ta kavSirSi vixile. axali Camosuli<br />

iyo gadasaxlebidan. tribunas sxar-<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

<strong>Canawerebi</strong><br />

tad miuaxlovda axovani `mzeWabuki~<br />

da patara bloknoti ki ar dado tribunaze,<br />

naxevrad moisrola, Tanac ise<br />

moxdenilad, rom es ara-Cveulebrivi<br />

manera dRemde maxsovs. magram ara-<br />

Cveulebrivi pirovneba Cveulebriv<br />

moTxrobebs werda da aseTi Seusabamoba<br />

TiTqos gawonasworebas moiTxovda,<br />

elodeboda, gvpirdeboda. asec<br />

moxda: ara-Cveulebrivma pirovnebam<br />

ara-Cveulebrivi wigni dawera – `daTa<br />

TuTaSxia~, saukunis wigni!<br />

***<br />

orpirma qarma lojis didi SuSa<br />

damimsxvria. mamasisxlad viyide ormilimetriani<br />

SuSa _ 130X160, ukanaskneli<br />

1800 rusuli maneTi da 2400<br />

qarTuli kuponi gadavixade. mivakiTxe<br />

mTels ubanSi cnobil Cvens mezobel<br />

meSuSes – vasia sabolevs. ramdenime<br />

Tvis winaT dacemula, Zlieri Seryeva<br />

damarTnia da trepanacia dasWirvebia.<br />

gamxdari da dasustebulia, magram<br />

mainc wamomyva. gauWirda, veRar gaWra<br />

SuSa. marjvenam umtyuna. gamifuWda<br />

mamasisxlad nayidi. bodiSi momixada<br />

da wavida. sulac ar gavbrazebulvar,<br />

radgan Cems Tvalwin gamocdili ostati<br />

`mokvda~.<br />

erTi mZime da ori wertili<br />

ana kalandaZis leqsebSi sami wertilis<br />

simravle SeiniSneba, iseve,<br />

rogorc marina cvetaevasTan – tire.<br />

orTaves gamiznuli funqcia akisria.<br />

albaT romelime ligvisti dawers<br />

odesme – `mravalwertili anas poezia-<br />

Si~. anas bolodroindel leqsebSi<br />

gamoyenebulia punqtuaciis originaluri<br />

saxe: nacvlad sami wertilisa<br />

– erTi mZime da ori wertili: ... me<br />

gavasworebine sam wertilad. ar vici,<br />

ramdenad sworad moviqeci. iqneb sasurvelia<br />

arsebobdes ori saxeoba: sami<br />

wertili winadadebis bolos da erTi<br />

mZime da ori wertili winadadebaSi –<br />

ana xom sam wertils Zalian xSirad xmarobs<br />

winadadebaSi anu striqonSi?!<br />

cifrebi da<br />

cifrebi da cifrebi<br />

tariel Wanturiam SeniSna da aRni-<br />

Sna Tavis werilebis wignSi Cemi cifrebiT<br />

gataceba da cifrebiT dawerili<br />

leqsi `m7 Rm1". me marTlac aqtiurad<br />

viyeneb cifrebs. am TvalsazrisiT<br />

`vefxistyaosani~ gadavikiTxe da<br />

gamikvirda da gamixarda:<br />

- Wiri bevrjer vaaTasi,<br />

lxini Cemi vaerTxeli.<br />

- TavTa Wiri uaTaseT,<br />

radmc uSvideT anu urveT.<br />

- sulTqma bevri aaTases,<br />

aRara Tu aerTxeles.<br />

- aqa lxini daRrejilsa<br />

uaTasda, ar uaTda.<br />

- umarTlea, ver-mWvretelman<br />

Tu patiJni iasocnes.<br />

nika agiaSvilis naambobi<br />

omis damTavrebidan oriode wlis<br />

Semdeg erTi Cemi Tanasofleli mokle<br />

gziT rkinigzis sadgurisaken miiCqaroda<br />

fexiT. zamTari idga da saRamoxani<br />

iyo. ramdenime versis Semdeg gzaze<br />

nacnobi Tanasofleli Semoxvda,<br />

romelic omSi dakargulad iTvleboda<br />

da axla saxlSi brundeboda. moikiTxes<br />

erTmaneTi da orivem Tavisi gza<br />

gaagrZela... ramdenime dRis Semdeg<br />

pirveli saxlSi dabrunda da omgadaxdilis<br />

ambavi moikiTxa. gamoirkva,<br />

rom igi saxlSi ar dabrunebula. mTeli<br />

sofeli fexze dadga. eZebes, eZebes<br />

da tyispiras jariskacis tansacmlis<br />

nafleTebi ipovnes: mglebis xrovas<br />

daeglija – omis jojoxeTs gadarCenili.<br />

***<br />

erTma cnobilma mweralma damireka<br />

da saxlSi mimiwvia. veaxle. coli<br />

ori Tvis win gardaecvala da mas Semdeg<br />

qalaqSi ar gamodioda. sakmaod<br />

amayi da mtkice nebisyofisa gaxldaT<br />

da, Cemda gasakvirad, aSkara depresia-<br />

Si imyofeboda. wvergauparsavi damxv-<br />

11<br />

da da fanjrebze Storebi Camoefarebina.<br />

gamomcemlobaSi dedani unda warmoedgina<br />

da dedani me gamomatana. gamomSvidobebisas<br />

mTxova saxlSi martomyofma:<br />

rac aq ixile, nuravis<br />

etyvio. amitom mwerlis vinaobas ar<br />

vasaxeleb. amas mxolod qmrebis<br />

sayuradRebod da colebis sasiamovnod<br />

vwer.<br />

mixeili da mixeili<br />

ruseTis imperiis erTma jalaTma –<br />

mixeil molotovma oTxmocdaTeqvsmet<br />

weliwads icocxla, ruseTis imperiis<br />

erTma geniam lermontovma ki –<br />

ocdaeqvsi. ai, gangebis usamarTloba!<br />

***<br />

1973 wlis 30 ianvars gardaicvala<br />

levan goTua. es ambavi diliT gamomcemlobaSi<br />

gamocxadebisas SevityveT.<br />

vaxtang WeliZe, alio adamia da me er-<br />

Tad mivediT mwerlis binaSi, plexanovis<br />

prospeqtze da ojaxs mivusamZimreT.<br />

am dros gamomcemlobaSi sastambod<br />

gamzadebuli ido levan goTuas<br />

soliduri moculobis wigni, magram<br />

avtors xelSekruleba ar hqonda<br />

gaformebuli. memkvidre ki, arsebuli<br />

wesis Tanaxmad, honoraris naxevars<br />

miiRebda. amitom, davbrundiT Tu ara<br />

gamomcemlobaSi, gavaformeT xelSekruleba<br />

wina ricxviT da avtoris magier<br />

me movawere xeli. es iyo zneobrivad<br />

sruliad gamarTlebuli `siyalbe~.<br />

***<br />

egvipteSi wasvlamde moSvebul onkans<br />

ver vamCnevdi. mas Semdeg moSvebul<br />

onkans ver vitan. wyarosac ki ver<br />

vuyureb gulgrilad.<br />

***<br />

`Cvens Soris darCes~. _ xSirad<br />

uTqvams CemTvis ana kalandaZes iseT<br />

rameze, rac araviTari aucilebeli ar<br />

iyo, Cvens Soris darCeniliyo.<br />

***<br />

amboben, zamTari rom miiwureba,<br />

navTqurebi gaiafdebao, – miTxra 1996<br />

wlis 16 ianvars poetma-akademikosma<br />

ana kalandaZem Tavis civ kabinetSi,<br />

roca paltoebi mogvexura da ise<br />

vkiTxulobdiT meore tomis masalebs.<br />

Tumca, zamTari rom miiwureba, mere<br />

navTqurebic aRar iqneba saWiro!<br />

xom araferi SemeSala?<br />

1993 wels ana kalandaZem `literaturuli<br />

saqarTvelos~ furclebidan<br />

samoci weli momiloca:<br />

_ igi CemTvis erTi imaTgania, visac<br />

xSirad vurekav, vekiTxebi, veTaTbirebi<br />

da romlis rCevasac uyoymanod vi-<br />

Reb da viziareb.<br />

madloba anas Cveuli gulwrfelobisaTvis,<br />

Tumca es sityvebi dabeWdili<br />

rom wavikiTxe, SemeSinda da, ramdenadac<br />

SemeZlo, wina msgavsi SemTxvevebi<br />

gavixsene: xom araferi SemeSala?!<br />

***<br />

estradis momRerlebi da sportsmenebi<br />

scenaze da stadionebze moRvaweoben,<br />

mwerlebi da mxatvrebi ki –<br />

kulisebSi. amitom axalbeda momRerlebi<br />

da sportsmenebi ufro cnobilebi<br />

arian, vidre `cnobili~ mwerlebi<br />

da mxatvrebi. ras izam, aseTia<br />

profesiuli `usamarTlobis~ dauwereli<br />

kanoni.<br />

gagrZeleba Semdeg nomerSi


12<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

<strong>proza</strong> 12-25 noemberi 2010<br />

rusa amirejibi<br />

mrisxaneba<br />

quCaSi mivdiodi. tvinSi, ufulobis<br />

gamo, mxolod fuli mitrialebda.<br />

Cems Tavs xan vewinaaRmdegebodi, xan<br />

raRacas vumtkicebdi.<br />

`aris Tu ara dRes fuli Tavisuflebis<br />

wyaro?<br />

aris Cveni adamianoba xSirad<br />

fulze damokidebuli?<br />

diax! fuli dRes Tavisuflebis<br />

wyaroa.<br />

diax! ufuloba dRes adamians ufro<br />

metad afuWebs, vidre fuli.irgvliv<br />

bevr daRlils vxedav, gulgrili<br />

Tvalebi, raRacas Seguebuli saxeebi,<br />

Sekruli warbebi, naoWiani Sublebi.<br />

egoizmi, agresia da... borotebamde<br />

sul erTi nabijia. es mrisxanebaa da ase-<br />

Ti rogorRa SeZlebs siyvaruls, megobrobas,<br />

erTgulebas? `mrisxaneba daRlili<br />

adamianis niSan-Tvisebaa~_ gamovitane<br />

daskvna.<br />

Caxutebulma Tineijerebma Camiares.<br />

kargi, ra, fuli xelis WuWyiao _<br />

gacxarebiT umtkicebda gogo biWs.<br />

etyoba raRac saqcielisgan Tavis<br />

Sekavebas urCevda. gamecina da davrwmundi,<br />

rom dRes mTeli qveyana fulze<br />

fiqrobs. Tavs SevamCnie, rom laparakis<br />

mada momawva. netav vinme Semxvdes-meTqi,<br />

vinatre. Cem gverdiT aravin iyo da<br />

fiqri gavagrZele:<br />

`es gamoTqma ki maSin SeTxzes, roca<br />

cxovrebis done dRevandelTan SedarebiT<br />

bevrad dabali iyo da fulis<br />

Sovnac ioli. rac dRes yovel nabijze<br />

gvxvdeba, maSin saerTod ar iyo da Sesabamisad<br />

adamians bevrad patara mada<br />

hqonda, vidre dRes. xalxi mxolod minimalurad<br />

saarsebos iZenda. rCebodaT<br />

fulic da droc, rom sulieri samyaro<br />

gamoekvebaT. amitomac Tqves maSin,<br />

fuli xelis WuWyiao.<br />

Tu dRes Cveni Tavisufleba fulzea<br />

damokidebuli, gamodis, maSinac ki,<br />

roca fuli gvaqvs, Tavisufali ara<br />

varT, radgan raimeze damokidebuleba,dResdReobiT,TavisuflebisSinaarss<br />

ewinaaRmdegeba. ese igi, Seicvala<br />

Tavisuflebis gagebac.winaT ki<br />

Tavisufleba zneobrivi principebiT<br />

iyo SezRuduli. bolos da bolos, amas<br />

xom biblia gvaswavlis.<br />

maS, Tavisufali rom iyos, ra gaake-<br />

Tos ocdameerTe saukunis adamianma?~<br />

am kiTxvas viyavi CabRauWebuli, rom<br />

cxvirSi nacnobma, madisaRmZvrelma<br />

sunma SemiRitina.sacxobi... Sebrawul<br />

fenovan xaWapurebs gadavxede da gza<br />

gavagrZele, rom Tvalma iqve, buCqebTan<br />

Cacucquli axalgazrda kacis saintereso<br />

kadri daiWira. fenovan<br />

xaWapurs Wamda, madianad ilukmeboda<br />

da koka-kolasac ayolebda. nerwyvi<br />

TavisiT gadameylapa. saocrad uxdeba<br />

fenovans koka-kola da mec Zalian miyvars,<br />

magram comeulobas ar vWam.<br />

tipi gemrielad ilukmeboda, magram<br />

gamometyveleba hqonda iseTi, rom SemeSinda:<br />

daboRmili, boroti, mkvlelis<br />

TvalebiT icqireboda aqeT-iqiT.<br />

vinmes ki ar eZebda, ubralod gamvlelebs<br />

uyurebda, Tan Wamda.<br />

gonebas gaukvirda da amaze fiqri<br />

atexa.<br />

`zogadad, adamiani Wams maSin, roca<br />

Sia, es Cveulebrivi instinqtia da amitom,<br />

Wama sasiamovnoa. amis lukmaobidan<br />

gamomdinare Tu vimsjeleb, Zalian<br />

unda Siodes. did nakbeCebs akeTebda da<br />

koka-kolasac ise svamda, rogorc mwyurvali.<br />

aseTi ukmayofilo saxe saku-<br />

Tari Tavis dakmayofilebis procesSi...<br />

gasakviria.~<br />

gonebaSi Wamisas ukmayofilo adamianebis<br />

Zebnas Sevudeqi da ver vipove.<br />

davrwmundi, rom namdvilad ar meSleboda<br />

da araadekvatur moments wavawydi.<br />

gavCerdi, gamalebuli vfiqrobdi.<br />

cnobismoyvareobam fexebze borkili<br />

damado. mainteresebda, ra mizeziT Wamda<br />

mSieri kaci ase?<br />

mexsiereba davZabe da suraTi dawvrilebiT<br />

aRvadgine, isic ki davinaxe<br />

ra ecva. fiqrebSi wasuli saxe ki namdvilad<br />

ar hqonda, Torem vityodi ra-<br />

Racazea gabrazebuli da ase amitom<br />

iyureboda-meTqi. maxsovs, rom gamvlel-gamomvlelebs<br />

Tvals uazrod ayolebda<br />

da davrwmundi, rom Wamis<br />

dros pirad problemebze ar fiqrobda.<br />

ufro gamikvirda.<br />

`adamianebma bar-restornebi gaxsnes,<br />

raTa dakmayofilebis procesi<br />

ufro sasiamovno yofiliyo. uyvarT<br />

adamianebs Wama da da amisTvis uamrav<br />

fuls xarjaven, ese igi siamovnebT da<br />

imitom. maS am axalgazrda kacs ra<br />

sWirs? mkvlelia? aramzada? unda gavarkvio.~<br />

gavifiqre da ukan mivtrialdi,<br />

sacxobisken wavedi. mivepare da davakvirdi.<br />

isev iseTi saxe hqonda, boroti,<br />

warbebSekruli da Tavsac isev aqeTiqiT<br />

atrialebda. xelebSi Sevxede da<br />

ufro gavocdi, radgan axla meore xa-<br />

Wapurs miirTmevda da koka-kolac sxva<br />

eWira.<br />

`fulic hqonia. ra Zalian unda siamovnebdes<br />

axla amas Wama. albaT asecaa,<br />

magram ratom ar etyoba? unda emCneodes,<br />

radgan adamianebi gamometyvelebas<br />

ver vmarTavT.~<br />

Tavs vuTxari, viTom wignis gmiri<br />

xar-meTqi, sacxobTan mivedi, mec<br />

xaWapuri da koka-kola viyide, uyoymanod<br />

mivadeqi da gverdiT, balaxze<br />

Camovujeqi.<br />

amrezilad Semomxeda, arc ki<br />

gaukvirda. xaWapuri movkbiCe, gemom<br />

aRmagzno, Zlivs miveci ufleba Tavs is<br />

meWama, rac Zalian miyvars, koka-kolac<br />

mivayole da iseTi bednieri viyavi, rom<br />

wamsve mivxvdi, meoresac viyididi.<br />

`didi rame, am erTxel ras gamasuqebs...~<br />

vimarTlebdi Tavs. siamovnebis<br />

procesma ise gamitaca, rom gverdSi<br />

mjdomi es tipi kinaRam gadamaviwyda.<br />

uceb gamovfxizldi da misken mivbrundi.<br />

man mzera igrZno da Tavi moatriala.<br />

kontaqtSi Sesvla daviwye, gavu-<br />

Rime. damibRvira. ar vikmare da vkiTxe:<br />

_ xom Zalian gemrielia?<br />

ise gakvirvebulma da daboRmilma<br />

Semomxeda, TiTqos Sevagine. pasuxi ar<br />

gamca.<br />

me mainc ukan ar davixie:<br />

_ amaze gamigia, TbilisSi saukeTeso<br />

fenovans acxobeno.vfiqrob,asecaa.<br />

Tqven rogor ggoniaT?<br />

isev amreziT Semomxeda, `ratom<br />

mawuxeb~ saxeze daewera da Tqva:<br />

_ me ra vici!<br />

`vaa!~ ufro gamikvirda gunebaSi.<br />

`Wams, mucels ixeTqavs da ar icis, gemrielia<br />

Tu ara?!~<br />

ar moveSvi:<br />

_anu, ar mogwonT es xaWapuri?<br />

`vaa!~ amanac gaifiqra da Tqva:<br />

_ momwons!<br />

_ ese igi mogwonT?<br />

_ momwons-meTqi! ra iyo, Senia es<br />

sacxobi? _ mkiTxa SublSekrulma.<br />

`uzrdeli! SenobiT mommarTavs,<br />

roca me TqvenobiT velaparakebi,~ gavifiqre,<br />

Torem ar gamkvirvebia. aseTi<br />

Tvalebis patronisgan, piriqiT, zrdiloba<br />

gamikvirdeboda.<br />

_ maS, aseTi warbebSekruli saxe<br />

ratomRa gaqvT?iqneb, sulac ar mogwonT<br />

da meores SimSilis gamo WamT?<br />

ubralod, mainteresebs da mipasuxeT,<br />

ra, gTxovT.<br />

gaocebisgan misi Sekruli warbebi<br />

Sublze axtnen, iqauroba daanaoWes,<br />

sabolood samkuTxedis forma miiRes<br />

da gaCerdnen. qvemoT darCenili<br />

gakvirvebuli Tvalebi ki gaavdnen.<br />

`ai, mgoni damerxa,~ gavifiqre.<br />

wamebi gaiwela da Sesabamisad kadric.<br />

vuyurebdi rogor nel-nela TxleSda<br />

pirs.<br />

`albaT unda damiRrialos~ gavifiqre<br />

da cotaTi SemeSinda. movemzade,<br />

rom guli ar gamxeTqvoda. ar Sevmcdarvar:<br />

_ Sen vin gkiTxavs! reebs bodav!<br />

giJi xar, viRaca! gaeTrie aqedan, Torem<br />

daviviwyeb rom qali xar!<br />

`TiTqos aqamde axsovda!~ ironiulad<br />

CavurTe gonebaSi da mSvidad<br />

vTqvi:<br />

_ dawynardiT, bodiSs vixdi!<br />

ubralod mainteresebs, mSieri ratom<br />

WamdiT aseTi saxiT.<br />

ufro gadairia:<br />

_ reebs bedav! rogori saxiT? ra<br />

saxiT? Sariani xar, viRaca! ras Camomijeqi<br />

aq da kiTxvebs mayri! uzrdelo!<br />

vin gagzarda! qali ase unda iqceodes?<br />

aseTi araferi minaxavs! waeTrie Sens<br />

gzaze, Torem Tavze xels aviReb da<br />

erTi kargad gaglanZRav, rogorc Segefereba<br />

ise! Tu ar waeTrevi, iseT dRes<br />

dagayri, arasodes dagaviwydes! vera<br />

xar, viRaca xar, Sennairi giJebi quCaSi<br />

ratom unda dadiodnen? esaa qveyana?<br />

esaa saxelmwifo? fu! me amaTi deda<br />

vatire! Senc etyoba amaTnairi egoisti<br />

xar, aramkiTxe, sxvis saqmeSi cxvirsa<br />

yof! qveyana ra dReSia da Sen ori<br />

xaWapuri gikvirs?ras miTvli! miTxari,<br />

eseni Tu normalurebi arian, Sennairebs<br />

quCaSi ratom unda uSvebdnen?!<br />

am SekiTxvaze gamecina da yvelafers<br />

mivxvdi, wamovxti da kmayofilma<br />

vuTxari:<br />

_ didi madloba, kargad brZandebodeT.<br />

xeli gavuwode, magram mis saxes rom<br />

Sevxede, isev davmale da swrafad gav-<br />

Sordi iqaurobas.<br />

`es adamiani ukmayofilo, Sewuxebuli<br />

da daboRmili Tavis qveyanaze yofila.<br />

etyoba usamarTloba Seexo, raRa<br />

Tqma unda, rom aseTi saxe eqneboda~.<br />

gonebaSi vamarTlebdi da TanavugrZnobdi.<br />

`mas Tavisufleba, samarTali swyuria<br />

da rogorc kaci, ufro metad<br />

daCagrulad grZnobs Tavs, vidre me _<br />

qali, da swored amitom iyureboda mkvleliviT.<br />

epatieba, radgan kaci ufro<br />

mwared ganicdis sakuTar uZlurebas,<br />

vidre qali, Tanac, roca bunebiT susti<br />

araa. es kaci namdvilad ar iyo susti,<br />

Torem ukmayofilo ar iqneboda.~<br />

movdiodi, vfiqrobdi da sakuTar<br />

Tavze mecineboda. pirvelad gamlanZRa<br />

kacma da me ki TiTqmis mesiamovna.<br />

Saise<br />

erT-erTTan mwvane ezoSi SevikribeT.<br />

vWoraobdiT, luds vsvamdiT. Tema<br />

lamisaa gamogvelia, rom:<br />

_ gogoebo, modi, cotaTi gaver-<br />

ToT.<br />

_ ho, magram ra gziT?<br />

_ ori dRis win marSutkaSi ucnob<br />

biZaze gavbrazdi. me vityvi ratom gavbrazdi<br />

da Tqven is kaci saTiTaod daaxasiaTeT.<br />

Tan gaverTobiT, Tanac saintereso<br />

fsiqologiur portrets mivi-<br />

RebT. SeiZleba arazusts, magram guls<br />

vijerebT.Tanaxma xarT?<br />

yvela daTanaxmda.<br />

_ki, magram marSutkaSi ra gindoda?<br />

manqana?<br />

_ iman lombardSi waiyvana, problemebi<br />

aqvs da... daviwyeT, ra, kargi?<br />

_ ar unda gagetanebina!kacs ki ar<br />

unda misce, unda gamoarTva!<br />

_ kargi raa, vah!!!<br />

_ acade, ra gWirs! midi, gaagrZele.<br />

_ mokled, marSutkaSi avedi. misi<br />

interieri mogexsenebaT. hoda, ukan gadasvlisas<br />

fexi raRacaSi gavuyare.<br />

gameWeda. viRac WaRara, meloti biZa<br />

ijda, ase, za Siisiat. ijda da Tan<br />

rogor: gaCaCxuli _ iseT viwro gasasvlelSi!<br />

mSvidi saxiT! daminaxa gadasvlas<br />

rom vcdilobdi da fexebis Setyupeba<br />

arc ufiqria. fexi rom fexSi gavuyare,<br />

arc maSin. isev ar ganZreula.<br />

me kidev fexs uSedegod viqnevdi da<br />

gamoZrobas vcdilobdi... bolos, rogorc<br />

iqna, gaviTavisufle da ukan gadavedi.<br />

saSinlad gavbrazdi da Cveulebisamebr<br />

momentaluri siZulviliT<br />

avivise. boloSi getyviT rac gavakeTe!<br />

axla ki daviwyoT... rogori<br />

unda iyos aseTi kaci?<br />

_ etyoba raRacaze fiqrobda.<br />

_ albaT viRac Seuyvarda sibere-<br />

Si.<br />

_ ara, fiqrebSi wasuli saxe ar hqonda.<br />

_ maSin uzrdelia.<br />

_ ki, egecaa.<br />

_ SeiZleba bevri fuli aqvs da amitom<br />

hqonda fexzemkidia saxe.<br />

_ maS, marSutkaSi raRa undoda?<br />

_ araa. arc saTanadod iyo movlili<br />

da Raribuladac ecva.<br />

_ maSin Tqvi, Seni azriT rogori<br />

iyo.<br />

_ rogori da ori variantia:<br />

adamiani, romelic sakuTari vi-<br />

Tarebis SuagulSia da ar ainteresebs<br />

irgvliv ra xdeba, an cxovrebisgan da-<br />

Cagruli da xelCaqneulia, andac<br />

gaborotebuli, radgan sakuTari Tavis<br />

araraobas grZnobs.<br />

gulgatexili rom yofiliyo, aseTi<br />

`fexzemkidia~ gamometyveleba da poza<br />

ki ar eqneboda, aramed dabeCavebulis<br />

sevdiani sindromi. es kaci sakuTari<br />

damarcxebis gamo, pasiurad agresiuli<br />

gaxda da irgvliv diskomforts qmnis,<br />

radgan TviTonac imaves ganicdis.<br />

kacs, romelic sxvas Segnebulad gzas<br />

gadauketavs, uamravi salanZRavi sityva<br />

ar ekuTvnis?<br />

am dros SeeZlo sxva gza aerCia: an<br />

Seguebuliyo sakuTar fiaskos, andac<br />

ecada kargi saqcieliT daebalansebina<br />

Tavisi araraoba. sxvebis TvalSi<br />

zrdilobiani adamiani iqneboda da amis<br />

gamo_TviTonac kmayofili. amas rom<br />

ver xvdeba, ese igi inteleqti aklia.<br />

uinteleqto boRma ki, aravis sWirdeba<br />

da Tanac saSiSia. darwmunebuli var,<br />

colmac miatova, imas albaT rogor<br />

eqceoda...<br />

_ iqneb, coli saerTod ar hyavs?<br />

_ vin gahyveboda, ro? megobrebic<br />

ara mgonia hyavdes.<br />

_ ho. albaT.<br />

_ eg wuwuraqic iqneba, kapiks ar<br />

gaimetebs qalisTvis.<br />

_ me aseT adamians susts ki ara,<br />

borots vuwodeb da borotebas sikeTe<br />

sZlevso, egec sisulelea. Wkua unda<br />

aswavlo misnairebs da agrZnobino, rom<br />

xedav!<br />

_ mere ra qeni?<br />

_ ra da, gacecxlebuli Turme gaCerebas<br />

gavcdi. Casvlisas ki, isev ga-<br />

CaCxuls, masaviT moveqeci da gamiznulad,<br />

magram SemTxveviTobis elferiT,<br />

ise magrad Cavartyi Cemi fexsacmlis<br />

qusli fexis TiTebSi, rom misi bRavilis<br />

mixedviT Tu vimsjeleb, romeliRac<br />

TiTi motyda da amieridan mar-<br />

SutkaSi fexebs yovelTvis damalavs!<br />

gaecinaT.<br />

_ sul Cxubisken rogor unda iwevde?<br />

_ adamianebi Cxubis simZafris<br />

mixedviT myavs mogonebebis oTaxebSi<br />

gamomwyvdeuli da maT vinaobas Cxubisas<br />

gancdili emociebis mixedviT vixseneb...<br />

da gonebaSi, rogorc ekranze,<br />

ise gadis Cxubis kadrebi. axla gamovswordi,<br />

adrindeliviT aRar vCxubob,<br />

Tavs vikaveb.<br />

isev gaecinaT.<br />

_ ho, getyoba, rogori gamosworebulic<br />

xar, vin icis, kaci daainvalide.<br />

_ me mainc vfqirob, rom gulgatexilobam<br />

miiyvana eg kaci mandamde da<br />

codoa.<br />

_Tu vinme kaci ver aris, codo ki<br />

ara, uTavmoyvareoa.<br />

_ miTumetes ufulo!<br />

_ mokled ase iyo. axla wavedi, bavSvi<br />

unda wamoviyvano dedaCemisgan.


12-25 noemberi 2010<br />

gofredo parize<br />

anketa<br />

firma siamovnebiTac ki daTanxmda,<br />

rom mimiRebda samuSaod, oRond<br />

jer daxasiaTeba unda warmedgina da<br />

erTi grZeli anketa Semevso. es Cveulebrivi<br />

wesia, radgan damqiravebels<br />

urCevnia Tavi daizRvios<br />

raime moulodneli usiamovnebisgan,<br />

anda ubralod, unda gaigos vina xar,<br />

ra kaci xar da esec sruliad bunebrivia.<br />

rac Seexeba daxasiaTebas, es<br />

TiTqos advilad mogvarda, me Tvi-<br />

Ton, sakuTari xeliT mivutane da<br />

Cavabare kacs, romelmac _ ase momeCvena,<br />

_ gulisxmiereba gamoiCina<br />

Cems mimarT. erTi sityviT, am mxriv<br />

dabrkoleba ar Semxvedria. axla marto<br />

anketa mafiqrebda.<br />

Zvel samsaxurSi ramdenime samuSao<br />

dRe kidev mrCeboda, rom zogierTi<br />

ram momegvarebina, momaragebamowodebis<br />

pirobebi gamerkvia da mSvidad<br />

wavsuliyavi; magram malimal<br />

fiqrebi wamiRebda xolme, gansakuTrebiT<br />

anketaSi Camorigebuli<br />

kiTxvebi ar masvenebda, ra da<br />

rogori pasuxebi unda gameca, sul<br />

es mitrialebda TavSi.<br />

Cemi firmidan wasvla wminda materialuri<br />

mosazrebiT gadavwyvite,<br />

Tumca ki aTi weli erTgulad<br />

vemsaxure; xelmZRvanelobac TiTqos<br />

gagebiT moekida Cems aseT mowadinebas,<br />

magram mainc scada gadaeTqmevinebina<br />

da adrindelze ukeTesi<br />

pirobebic ki SemomTavaza, Tumca<br />

axali firmis pirobebs sul erTia,<br />

ver gautoldeboda, arada maTTvis<br />

aranairi moTxovnileba ar wamiyenebia.<br />

bolos da bolos Cemi firmis xelmZRvaneloba<br />

Seurigda Cem gadawyvetilebas<br />

da kidec momiloca; is<br />

ki arada, kadrebis ganyofilebam<br />

Cemi pativiscemis niSnad banketic ki<br />

gamarTa, (Tumca amaze arc ki mifiqria)<br />

da yvelam erTsulovnad miiRo<br />

monawileoba. roca uTvalavi<br />

sadRegrZelo Seisva da gzac<br />

damiloces, me ganze gavixme banketis<br />

moTave da vuTxari, mTel xarjebs me<br />

vikisreb-meTqi, xolo Tu Tqvensas<br />

daiCemebT yvelam Tavisi wvlili<br />

unda Seitanoso, maSin firmis monawileobis<br />

simboluri mniSvneloba<br />

mainc mieciT-meTqi.<br />

magram amis gagonebac ki aravis<br />

undoda; guliTadi molocvebi, xelis<br />

CamorTmeva xom ar makmares da<br />

Cemda gasaocrad oqros kalamic ki<br />

maCuqes, ramac cota ar iyos,<br />

Semacbuna da uxerxul mdgomareoba-<br />

Si Camagdo, miT umetes, rom kalamze<br />

amotvifruli iyo amerikuli "O.K."<br />

rogorc ukve vTqvi, anketaze<br />

fiqri mosvenebas ar maZlevda; ase<br />

iyo Tu ise, amas mainc ver avcdebodi,<br />

axal samuSaoze miRebisTvis es<br />

aucilebeli piroba iyo, magram is<br />

mainc vera da ver amexsna Cemi<br />

TavisTvis, ratom gavCumdi raRacraRacebze;<br />

etyoba, Cemdauneburad<br />

vcade saqmis namdvili viTareba<br />

mimeCqmala, Tumca amas raRa azri<br />

hqonda, merCivna yvelaferi pirdapir<br />

da gulaxdilad meRiarebina.<br />

upirveles yovlisa, Turme anketaSi<br />

aucileblad unda Camekra<br />

Cemi ojaxis wevrebis, e.i. Cemi, mama-<br />

Cemis, dedisa da colis oTxi fotosuraTi.<br />

amis Taobaze vkiTxe kidec<br />

firmis muSaks, _ romelic anketebis<br />

saqmeebs ganagebda, _ nuTu es<br />

savaldebuloa-meTqi. mas xmac ar<br />

amouRia, marto gaiRima da TiTi daado<br />

anketis pirveli furclis pirvel<br />

striqons, romlis qvemoT moxazul<br />

oTx kvadrats mohyveboda didi<br />

wiTeli asoebiT gamoyvanili warwera:<br />

`mniSvnelovania~, mere damrigeblis<br />

RimiliT Semomxeda.<br />

mis aseT Rimilsa Tu saqcielSi<br />

mtruli veraferi SevamCnie, piriqiT,<br />

vTqvi kidec, am inteligenturi ieris<br />

adamianis Cemdami damokidebulebaSi<br />

keTilganwyoba ufro vigrZeni. mogvianebiT<br />

gavige, rom Turme ganaTlebiT<br />

filologi iyo.<br />

mec meti ra gza mqonda, mivitane<br />

fotosuraTebi, Cavawebe aRniSnul<br />

kvadratebSi da sabeWd manqanas mivujeqi<br />

(Cemda samarcxvinod, marTla saSineli<br />

xelwera maqvs); drodadro davxedavdi<br />

xolme CemTvis esoden sayvarel<br />

saxeebs da rac unda iyos, mainc Cemi<br />

ojaxi es aris-meTqi, vfiqrobdi.<br />

da mec waTamamebuli Tu guldajerebuli<br />

imiT, rom sapasuxismgeblo<br />

posti unda damekavebina, Tanac erT yvelaze<br />

did da msoflioSi cnobil firmaSi,<br />

gulSi vimeorebdi: `Cemo Zvirfaso,<br />

Cemo sayvarelo adamianebo!...~<br />

sagangebod anketebis Sesavsebad<br />

gankuTvnil oTaxSi marto vijeqi da<br />

CemTvis vbutbutebdi: `Zvirfaso mama,<br />

Zvirfaso deda, sayvarelo maria!~ etyoba,<br />

mezobel oTaxSi TanamSromelma<br />

yuri mohkra Cem butbuts da movtrialdi<br />

Tu ara, isic davinaxe, Cems zurgs<br />

ukan idga da iRimeboda. man gamafrTxila,<br />

sabeWd manqanaze mxolod meoTxe<br />

gverdamde unda daibeWdos, danarCeni<br />

wesis Tanaxmad xeliTaa Sesavsebio. mec<br />

gavuRime, movubodiSe, Zalian cudi,<br />

TiTqmis gaurkveveli xelwera maqvsmeTqi.<br />

man Caicina da esRa Tqva:<br />

_ rogoric gaqvT, gaqvT, ra gaewyoba,<br />

axla raRa eSveleba! Tumca ki xelwera<br />

erTgvarad avlens adamianis<br />

bunebas. wakiTxviT mainc wavikiTxavT,<br />

amisTvis Tavs nu SeiwuxebT! esaa Cveni<br />

movaleoba...<br />

man sigaretic ki SemomTavaza da<br />

Tavis kabinetSi dabrunda. mec ise<br />

Sevavse anketa _ rogorc miTxres, Cavabare<br />

kadrebis muSaks da Sin wavedi. es<br />

ambavi axlaRa gamaxsenda, ramdenime<br />

dRis mere da unda vaRiaro, gvarianad<br />

amaforiaqa; maSinve fotosuraTebi damidga<br />

Tvalwin, Tanac mamaCemisa da Cemi<br />

colisa. pirvelad moxda Cem cxovrebaSi,<br />

rom maT sxvisi TvaliT, Soridan<br />

Sevxede, ufro sworad, kadrebis ganyofilebis<br />

muSakis TvaliT.<br />

mamaCems, erTi SexedviT samoc wels<br />

Tu miscemdiT, magram imisTana gamometyveleba<br />

Tu ieri hqonda, kaci ifiqrebda<br />

jujaao, kiseri sul ar uCanda,<br />

gegonebodaT Tavi pirdapir mxreb-<br />

Si aqvs Camjdario, vinc am fotosuraTs<br />

daxedavda, uTuod ifiqrebda, an xerxemali<br />

aqvs gamrudebuli, anda erTi<br />

uJmuri kuziani vinmea. am STabeWdilebas<br />

kidev ufro amZimebda misi mokau-<br />

Webuli, balniani cxviri, win wamoweuli,<br />

wvetiani nikapi, xolo piri gaxeuli<br />

da gaxvretili geCvenebodaT;<br />

wyliani, ufro sworad, gawyalebuli<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

<strong>Targmani</strong><br />

13<br />

gofredo parize (1929 – 1986) italieli mweralia _ eseisti, Jurnalisti,<br />

avtori sakmaod gaxmaurebuli romanebisa `lamazi mRvdeli~, `mkvdari biWi<br />

da kometa~, `patroni~, moTxrobebis krebulisa `adamiani-nivTi~ da sxvebisa.<br />

`anketa" erT-erTi moTxrobaa krebulidan `adamiani-nivTi~, romlis<br />

winasityvaobaSi avtori wers: `moTxrobebis krebuli `adamiani-nivTi~<br />

warmoadgens fsiqologiuri Canaxatebis serias, romelTa saSualebiT<br />

mindoda SeZlebisdagvarad amesaxa italiaSi gamefebuli ideuri, sulieri<br />

da politikuri vakuumi... bevri miiCnevs, rom me var pesimisti, rom vamuqeb<br />

ferebs, magram vin aris es "bevri?” burJuaziaa, vinc TviTonvea damnaSave<br />

Seqmnil viTarebaSi, isev is magnatebi, romelTa wyalobiTac moxmarebis<br />

sagnebma lamis walekos dasavleTis samyaro, bolo wlebSi adamiani lamis<br />

daixrCos saganTa morevSi. adamianuri cxovrebis ritmi dairRva, gaxda<br />

xelovnuri, meqanikuri. Tavad adamiani davida `nivTis~ donemde da gaxda<br />

nivTi nivTTa Soris~.<br />

mis romanebsa da moTxrobebSi mTeli simZafriTaa warmoCenili adamianis<br />

gaucxoebis, SiSis, sisastikis, uimedobis gancda. Tavis personaJebs mwerali<br />

xSirad saxelsac ar arqmevs da warmogvidgens inicialebiT M.K. `me TviTon<br />

vxedav da darwmunebulic var, rom cxovrebaSi meti Crdilia, vidre _<br />

sinaTle~, – wers igi da swored am CrdilSi arian moqceulni misi personaJebi<br />

– usaxoni, usaxeloni, uZlurni. SeiZleba Zneli wasakiTxia moTxrobebic da<br />

gansakuTrebiT romani "patroni" (qarTulad Targmnilia), magram maTSi<br />

mwerali aRwevs did emociur Zalas da cxadad gvaCvenebs adamianis<br />

gaucxoebis, SiSis, uimedobis mwvave gancdas, rac groteskad aRiqmeba.<br />

mTargmnelisgan<br />

Tvalebi daxatuliviT warbebs qvemodan<br />

ibRvirebodnen; da bolos, patara,<br />

mrgvali, moWmuWnuli yurebi, erTs<br />

niJaris nawili aklda, meores _ bibilo.<br />

yvelaferi es erTad mamaCems imisTana<br />

iers aZlevda, mis Semxedvares an<br />

loTi egoneboda, an romeliRac ucxo<br />

jiSis gareuli frinveli, SoSia Tu<br />

Ramura, gzis piras rom Camosxdebian<br />

xolme xandaxan da cnobismoyvareobiT<br />

iyurebian aqeT-iqiT, mere ki frTebis<br />

tylaSuniT afrindebian. am yvelafris<br />

mere mamaCemis grafaSi kidev erT aseT<br />

kiTxvaze unda gameca pasuxi _ `uCivis<br />

Tu ara janmrTelobas, an ra daavadeba<br />

awuxebs~. ra gaewyoboda, mec avdeqi da<br />

ase Cavwere _ RviZli awuxebs-meTqi,<br />

xolo kiTxvaze `ra droidan?~ vupasuxe<br />

_ amis dadgenis saSualeba ara gvqonia-meTqi.<br />

aba, erTi warmoidgineT, ra STabe-<br />

Wdilebas moaxdenda aseTi portreti<br />

ara marto Tanamdebobis pirebze, xelmZRvanelobaze<br />

(ukve isic maeWvebda,<br />

rom es anketa manamde miaRwevda),<br />

aramed Tundac kadrebis ganyofilebis<br />

muSakze.<br />

Cemi axalgazrda, 22 wlis coli<br />

yovelTvis sandomiani, anda Tu<br />

gnebavT, sakmaod lamazic ki meCveneboda,<br />

arc meti, arc naklebi, magram Tu<br />

fotosuraTs kargad daakvirdebodiT,<br />

ara Tu ubralod lamazi, mSvenierze<br />

mSvenieric ki gegonebodaT! magram<br />

RmerTo, Sen miSvele! amasac Tu silamaze<br />

SeiZleba uwodo! vinme momRerali,<br />

Tu sareklamo suraTze gamosaxuli,<br />

an miuzikholis "gire" dagidgebodaT<br />

Tvalwin _ gamometyveleba, tuCpiris<br />

moxazuloba romeliRac mtacebels<br />

miugavda, msuqani, mrgvali,<br />

gluvi da gaberili yel-kiseri erT<br />

vinme avxorc qals ufro gagaxsenebdaT,<br />

anda sulac patagonur yiyina<br />

bayays. kiTxvaze _ `colis saqmianoba?~<br />

_ vupasuxe _ `diasaxlisi!~<br />

sxva ra gza mqonda!<br />

isev Camesmis yurSi kadrebis ganyofilebis<br />

muSakis sityvebi: `yoveli adamiani<br />

imas warmoadgens, rac aris: Tavisi<br />

mamis Svils, Tavisi colis qmars! Tu<br />

mama sasmelis moyvarulia, xolo<br />

coli... rogorc ityvian... primitiuli,<br />

imis meti raRa rCebaT, rom sakuTar<br />

TavSic erioT erTica da meorec, mTeli<br />

maTi Rirsebebic da naklic~.<br />

eeh, mainc ra TavqarianiviT moviqeci!<br />

rogor ar avwon-davwone yvelaferi,<br />

sanam am nabijs gadavdgamdi,<br />

Tuki amaze iyo damokidebuli Cemi momavali?!<br />

Zvel firmaSi rva samuSao dRe kidev<br />

mrCeboda. guSin sammarTvelos samdivnoSi<br />

rom Sevyovndi, gavige, Turme xelmZRvanelobas<br />

kidev erTi daxasiaTeba<br />

Seedgina Cemi axali patronebisTvis.<br />

mdivanma iseTi sikeTe gamoiCina, rom<br />

aslic ki wamakiTxa.<br />

daxasiaTeba marTlac didebuli<br />

iyo, TerTmet furcelze zedmiwevniT,<br />

zustad iyo yvelaferi CamoTvlili,<br />

rac mec ki ar maxsovda da verc gavixsenebdi.<br />

roca vkiTxulobdi, guli amiCuyda<br />

da Tvalze cremlic momadga,<br />

magram bolo striqonebamde rom mivedi,<br />

sul erTianad gavqvavdi da gavcivdi.<br />

daxasiaTeba mTavrdeboda am sityvebiT:<br />

`Cveni firmis datoveba mxolod<br />

materialuri mosazrebiT gadawyvita!~<br />

sruli WeSmariteba ki iyo, magram<br />

es bolo striqoni sul erTianad auqmebda<br />

zemoT naTqvams. mdivans madloba<br />

gadavuxade da mainc vkiTxe, xom ar<br />

SeiZleba bolo striqoni wavSaloTmeTqi,<br />

radgan vfiqrob, Cemi axali patronebi<br />

amas did yuradRebas mainc ar<br />

miaqceven-meTqi. mdivanma Tavi gaaqnia,<br />

daJinebiT Semomxeda da marto amoioxra;<br />

me es sayvedurad ki momeCvena,<br />

magram mere ukve ramdenjerme dabejiTebiT<br />

gaimeora:<br />

_ eeh, es ara, ara da ara...<br />

me isev Cemsas gaviZaxodi. maSin uxalisod,<br />

magram saidumlod gamando,<br />

rom Turme xelmZRvaneloba Zalian,<br />

Zalian gaanawyena Cemma gadawyvetilebam,<br />

ufro sworad iman, rom me wminda<br />

angarebiani mosazrebiT movindome<br />

sxva firmaSi gadasvla. imis miuxedavad,<br />

rom yvelaferi cxadze cxadi iyo,<br />

isic kargad icodnen, rom firmas erTgulad<br />

da patiosnad vemsaxure am xnis<br />

manZilze, arc Cemi wvlili daviwyebiaT,<br />

mainc ver gaCumdebodnen Cemi wasvlis<br />

mizezze. mdivanma isic gamimxila,<br />

rom Tavisi yuriT moismina, rogor<br />

oxravdnen sxdomis dros da isic, batonma<br />

prezidentma rom ganacxada:<br />

`raki mainc gadawyvetili hqonda wasvla,<br />

Cemi azriT, jobda raime zneobrivi<br />

sababi moefiqrebina, anda<br />

ubralod sxva firmaSi gadasvla im<br />

mosazrebiT gaemarTlebina, rom axla<br />

es firma ufro meti popularobiT<br />

sargeblobso. magram angarebis<br />

gamo?!... ho, kargi da keTili, amas<br />

rogorme SeveguebiT! samagierod is<br />

xom mainc gavigeT, visTan gvqonia<br />

saqme!~<br />

samdivnodan mTlad daTrgunvili<br />

wamovedi. Turme daxasiaTebis saqmec<br />

ver yofila kargad, rogorc megona.<br />

wasvliT ki wavidodi, magram ukan dasabrunebeli<br />

gzac rom sul moviWeri!<br />

dRes dilas mainc wavedi axali<br />

firmis kadrebis ganyofilebaSi. SiSisagan<br />

suli meleoda, magram kbili<br />

kbils davaWire, gavqvavdi da Tavi<br />

gavimagre, mSvidi, Tavdajerebuli kacis<br />

saxe ki miviRe, rac arc arasdros<br />

mqonia, magram roca kadrebis ganyofilebis<br />

muSaki kabinetidan gamovida,<br />

Cemsken gamoemarTa da davinaxe, rom<br />

arc mas edo feri, ukve guli gadamiqanda,<br />

raRac Camwyda SigniT, raki<br />

mivxvdi, rom...<br />

Targmna meri titviniZem


14<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

premia 12-25 noemberi 2010<br />

Tu ginda `wero~,<br />

aucileblad unda da-wero...<br />

I adgili _ mari beqauri II adgili _ aleko cqitiSvili III adgili _ Tea Tofuria<br />

5 noembers mozardmayurebelTa TeatrSi literaturuli konkursis _<br />

`wero~ _ gamarjvebulebi gamoavlines. mkiTxvelebis gadawyvetilebas darbazSi<br />

msxdomni ovaciebiT Sexvdnen, rac dasturi aRmoCnda imisa, rom jer<br />

Jiurim, Semdeg ki internetmomxmarebelma, swori arCevani gaakeTa.<br />

literaturulma konkursma _<br />

`wero~ _ daarsebidanve, 2006 wlidan,<br />

moipova popularoba. rogorc Cans, es<br />

ganpirobebulia imiT, rom mTavar procesSi,<br />

gamarjvebulebis gamovlenaSi,<br />

Tavad mkiTxveli monawileobs aqtiurad.<br />

konkursis pirobebis Tanaxmad,<br />

yvela nawarmoebis avtori dajildovebis<br />

dRemde inarCunebs anonimurobas.<br />

pirvel etapze Jiuri saukeTeso 12<br />

nawarmoebs avlens, Semdeg ki yvela es<br />

Txzuleba internetmkiTxvelis samsjavroze<br />

gadis. is, vinc internetsivrceSi<br />

yvelaze met xmas daagrovebs,<br />

pirvelobasac moipovebs. organizatorebma<br />

teqnikurad izrunes imazec,<br />

rom ama Tu im nawarmoebs erTi kompiuteridan<br />

erT xmaze meti ar mieRo, raTa<br />

maqsimalurad obieqturi yofiliyo is<br />

gadawyvetileba, romelic Semdgom sajarod<br />

dajildovebis ceremonialze<br />

gaJRerdeboda.<br />

mTavari organizatorebi _ literaturuli<br />

portali literatura.ge da farmacevtuli<br />

kompania `ji pi si~ _ moxarulebi<br />

iyvnen, rom orwliani pauzis<br />

Semdeg maT gverdiT dadga gamomcem-<br />

otia ioseliani<br />

loba `labirinTi~ da sponsorobis<br />

survili gamoTqva wignis gamavrcelebelma<br />

kompaniam `wignis samyaro~.<br />

konkurss gamouCnda mxardamWeric _<br />

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul<br />

saqmeTa saministro.<br />

wels konkursSi monawileoba 104<br />

nawarmoebma miiRo. maTgan 12 saukeTeso<br />

airCies Jiuris wevrebma _ Sadiman<br />

SamanaZem, SoTa iaTaSvilma, daviT<br />

qarTveliSvilma, baCo kvirtiam, guram<br />

megreliSvilma, aleko jaxuam da irakli<br />

javaxaZem, Tumca erT-erTi nawarmoebi<br />

konkursis pirobebis darRvevis<br />

gamo gamoeTiSa meore etaps da internetmkiTxvelis<br />

samsjavroze 11 nawarmoebi<br />

gavida. 5 noembers mozardmayurebelTa<br />

TeatrSi swored am 11 Txzulebis<br />

avtorebis saxel-gvarebi ga-<br />

JRerda. finalur etapze vercxlis werosa<br />

da 2000 laris molodinSi iyvnen:<br />

jaba zarqua (laboratoria `kandido~),<br />

miSa baxsoliani (operacia `sqeli traki~),<br />

Tea Tofuria (Disappearance), nene<br />

giorgaZe (samkuTxedi), TinaTin Tofuria<br />

(wiTeli wigni, anu things you let go),<br />

rezo nasariZe (iobis wigni), mari beqau-<br />

ri (bavSvoba, rogorc sinamdvileSia),<br />

levan fircxalava (baronia), aleko<br />

cqitiSvili (mTaze asvla), beso xvedeliZe<br />

(wiTeli) da rezo geTiaSvili<br />

(dakrZalva).<br />

gamarjvebulebis gamovlenamde<br />

wignis maRaziaTa qselma `libram~ aqtiuri<br />

mkiTxvelebi 50 lariani vauCeriT<br />

daajildova, maTgan yvelaze aqtiurs<br />

ki, lela kodalaSvils, 100 lariani<br />

sasaCuqre baraTi gadasca.<br />

saqarTvelos sportisa da axalgazrdul<br />

saqmeTa ministris pirvelma<br />

moadgilem, giorgi avalianma saministros<br />

favoriti avtori daasaxela da<br />

jaba zarqua msoflio literaturis<br />

krebuliT daajildova. Jiuris simpa-<br />

Tia aRmoCnda rezo nasariZe, romelsac<br />

Jiuris wevrTa da gamomcemloba<br />

`labirinTis~ mier gamocemuli wignebi<br />

gadaeca.<br />

priziorTa gamocxadebis droc<br />

dadga. III adgili da 500 lari wilad<br />

xvda Tea Tofurias, romelsac gamomcemloba<br />

`elfisgan~ damatebiTi prizic<br />

ergo _ msoflio klasikosebis ortomeuli<br />

da hainesa da zolas Tanamedrove<br />

Targmanebi (sxvaTa Soris, gamomcemloba<br />

`elfma~ prizebi 11-ive finalistisTvis<br />

daawesa). II adgili da 1000<br />

lari gadaeca aleko cqitiSvils,<br />

`iliaoba~ saguramoSi<br />

ilia WavWavaZis dabadebis dRe welsac farTod aRiniSna jer yvarelSi da<br />

Semdeg saguramoSi, didi mwerlis saxl-muzeumSi. iyo tradiciuli zeimi da<br />

daskvniTi ceremoniali - ilia WavWavaZis medlisa da yovelwliuri premiebis<br />

gadacema. mkiTxvels SevaxsenebT, rom ukve ramdenime welia, rac `ilias<br />

fondisa~ da firma `kalasis~ mier daarsebuli jildoebi eniWebaT gamoCenil<br />

qarTvel mwerlebsa da xelovanebs.<br />

wlevandel merve dajildoebaze dasaxeldnen Semdegi laureatebi:<br />

ilias medali `marad da yvelgan, saqarTvelo, me var SenTana~ qarTuli<br />

kulturisa da sulierebis winaSe gansakuTrebuli RvawlisaTvis mieniWa did<br />

qarTvel xelovans merab berZeniSvils (avadmyofobis gamo batoni merabi<br />

zeims ver daeswro da jildo mis meuRles gadaeca).<br />

yovelwliuri premia `saguramo~ ki nominaciebis mixedviT ase ganawilda:<br />

<strong>proza</strong> - otia ioseliani;<br />

poezia - manana CitiSvili da tariel xarxelauri;<br />

kritika - maka joxaZe;<br />

humanitaruli mecniereba - nodar tabiZe;<br />

<strong>Targmani</strong> - Tamar kotrikaZe;<br />

xelovneba - zaur bolqvaZe.<br />

manana CitiSvili tariel xarxelauri maka joxaZe<br />

romelic scenaze Tavis vaJTan erTad<br />

avida. am prizis Tanamflobeli namdvilad<br />

yofila Svili, romelsac mamis<br />

moTxrobisTvis saTauri (`mTaze asvla~)<br />

moufiqrebia. alekosTvis es jildo<br />

imdenad sasixarulo aRmoCnda, rom<br />

arc daumalavs _ aseTi warmateba jer<br />

ar mqonia da CemTvis es marTlac aris<br />

erT-erT mTaze asvlao. gamomcemloba<br />

`saqarTvelos macnem~ meore adgilis<br />

mflobels damatebiT mixeil javaxiSvilis<br />

Svidtomeuli gadasca. vercxlis<br />

wero da 2000 lari ki mari beqaurs xvda<br />

wilad. marisTvis moulodnelma gadawyvetilebam<br />

imdenad imoqmeda, rom<br />

scenaze karga xans idga umetyvelod da<br />

mxolod cremlebi sdioda, bolos ki<br />

Tqva: `araadekvaturi var. es ambavi namdvilia<br />

da mixaria, rom swored am ambisTvis<br />

miviRe es jildo~. maris<br />

`weros~ organizatorisgan, farmacevtuli<br />

kompania `ji pi sisgan~ 100<br />

lariani vauCeric gadaeca. saqarTvelos<br />

sportisa da axalgazrdul saqme-<br />

Ta saministros warmomadgenlebma ki<br />

iqve miiRes spontanuri gadawyvetileba,<br />

maris nawarmoebebi wignad gamoscen<br />

da ase daudgnen mxarSi debiutant mwerals.<br />

ase dasrulda `wero 2010~. 5 priziorisa<br />

da 6 finalistis nawarmoebebi<br />

ukve wignadaa gamocemuli. momaval<br />

wlamde ki Tu gindaT `wero~, aucileblad<br />

unda da-weroT.<br />

nodar tabiZe<br />

Tamar kotrikaZe


12-25 noemberi 2010<br />

amiran gulbadauri<br />

sasiamovno stumari<br />

1956 wlis maisis im dResac, rogorc<br />

yoveldRe, leqciebis damTavrebisTanave<br />

gamovefineT universitetis<br />

pirveli korpusis wina ezoSi. mowmendil<br />

cas gamokidebulma mzem mxurvaled<br />

dagvaWira gamWoli sxivebi<br />

mxrebsa da beWebze. sasiamovno siTbo<br />

vigrZeniT universitetis civi auditoriebis<br />

Semdeg. Cvengan iqve axlos<br />

baRis mogrZo skami mTlianad gan-<br />

Tavisuflda da dauyovnebliv<br />

SevavseT igi. vinc ver moaswro, aqeTiqiT<br />

wamogvadga Tavze. ganvagrZeT<br />

mouridebeli saubari TiTqmis yvelaferze.<br />

uceb yuradReba miipyro quCidan<br />

universitetis ezoSi Semosulma axalgazrdam,<br />

romelmac pirveli korpusisaken<br />

aiRo gezi. yvelam davinaxeT, Tu<br />

rogor Segvavlo Tvali da myiseulad<br />

sasiamovno Rimili Semogvageba Soridan.<br />

vxedavdiT, SemarTuli moZraobiT<br />

Tu rogor wamovida Cvenken tanmaRali<br />

da gamxdari, xuWuWTmiani da mom-<br />

Rimari saxis axalgazrda. igi, gamowyobili<br />

TeTr kitelsa da TeTr Sarval-<br />

Si, Zalauneburad ipyrobda ara mxolod<br />

Cven yuradRebas. mis Savfer<br />

Tmebs mxolod muqi feris fexsacmelebi<br />

uwyobdnen SeumCnevel harmonias.<br />

rom mogviaxlovda, wamiT kargad davukvirdi<br />

mas da Tavidanve Cvengan<br />

gamorCeul qarTvelad aRviqvi. Cven<br />

Soris Turme or Tu sam pirovnebas icnobda<br />

CemTvis ucnobi stumari da amitomac<br />

gadakroda Rimili.<br />

Cven win rom SeCerda, cali Tvali<br />

recenzia<br />

amqveynad yvela omi rom erT<br />

dResac mxatvrul literaturad iqces,<br />

anu, am frazis ubralo semantikiT:<br />

yvela omi wignSi Sevides, iq, sadac isedac<br />

bolovdeba adamianuri (gnebavT<br />

kacobriuli) Tavgadasavali; mere es<br />

dawerili, wignad qceuli omebi xom is<br />

omebi aRar iqneba, rac cxadSi moxda,<br />

aramed – mwerlis mier interpretirebuli,<br />

movlenaTa wesrigi, romelic<br />

Semoqmedebis kanonma avtors Tavad<br />

ukarnaxa; amas damatebuli _ yvela<br />

normaluri mwerlis mTavari principi:<br />

adamianis siyvaruli, rac wignSi<br />

datrialebul omsac sxva rakursidan<br />

warmoaCens, iqmneba axali sinadvile,<br />

anu is, rac, SesaZloa, momxdariyo<br />

kidec!..<br />

magram, wignSic ki, omebi tyuilubralod<br />

ar iwyeba. maTac didi mizezi<br />

aqvT.<br />

`am romanis dawera saqarTvelos<br />

mosaxleobis erT nawilSi gamefebulma<br />

pesimizmma gadagvawyvetina. gadagvawyvtina<br />

im mosazrebam, TiTqosda<br />

Zlier mterTan brZolas azri ar aqvs.<br />

Cvens mier Seqmnili romanis samyaroSi<br />

SemoWrili mtris winaaRmdeg erT muStad<br />

Sekruli xalxi da jari dgas da<br />

amas saocari Sedegi moaqvs~ _ vkiTxulobT<br />

wignis ukana ydaze, Sav fonze<br />

wiTeli asoebiT.<br />

vsaubrob guram megreliSvilis<br />

axal romanze `iratta.ru~.<br />

mkiTxveli ukve mixvda: wigni agvistos<br />

omzea.<br />

es xazgasmuli anotaciac wignis<br />

garekanze, kargad nacnobi paTosiT<br />

nacionalur lozungs rom gavs, sinamdvileSi<br />

wignis mTavar saTqmels<br />

`fuTavs~ saimedod, mavanTa Tvalsatyuarad,<br />

rom ufro Tavisuflad<br />

mogviTxros mweralma omze, romelic<br />

arc agvistoSi dawyebula da arc imave<br />

TveSi damTavrebula. Torem, avtoris<br />

patriotul suliskveTebaSi arc<br />

mkiTxvels da arc mavans eWvi arc daebadeba.<br />

radgan, romani `iratta.ru~ simarTliT<br />

dawerili wignia.<br />

ver vityvi, ra ufro ganamtkicebs<br />

am simarTles _ samxedro konsultantis<br />

(Tamaz demetraSvili) Tanaavtoroba,<br />

romelmac zedmiwevniTi sizustiT<br />

`daagegmina~ mwerals romanis samxedro<br />

strategiebi, miawoda samxedro<br />

imdenad moWuta, TiTqos mizanSi<br />

amogviRo da sadacaa Tofic igrialebda...<br />

gamarjoba _ salamsac Rimili<br />

daayola axalmosulma da xeli jer<br />

nacnobebs CamoarTva, xolo Semdeg<br />

misTvis ucnobebs gamogviwoda da yvelas<br />

cal-calke gagvecno: `guram<br />

doCanaSvili~ _ garkveviT da xmamaRla<br />

imeorebda. es saxeli da gvari<br />

arafers gveubneboda, ramdenjerac<br />

unda gaemeorebina Cven stumars. mis<br />

mier gamoTqmuli sityvebi Tbilad<br />

iRvrebodnen tuCTa moZraobidan da<br />

gvagrZnobinebda axalgacnobilebs,<br />

rom Tavad spetaki adamianis suliT<br />

iyo moculi. sicocxlesa da cxovrebaSi<br />

azrs rom xedaven, swored is<br />

pirovneba iyo Cveni stumari. Cven ki<br />

SevcqerodiT mas da uCveulo grZnoba<br />

gveufleboda. TiTqos pirvelad ki ar<br />

vxedavdiT, aramed didi xnis nacnoboba<br />

gvakavSirebda.<br />

guram doCanaSvili erT wamSi Cveniani<br />

gaxda, Cven ki mis saukeTeso megobrebad<br />

miviCnieT Tavi. piradad me<br />

vuyurebdi da raRac ucnauri siaxlis<br />

molodiniT gavimsWvale. erTxans Camovardnili<br />

myudroeba guramma daar-<br />

Rvia da Taviseburi tembriT warmoTqva:<br />

_ mTeli Rame ar meZina wuxel, mxolod<br />

gamTeniisas CavTvlime cota<br />

xniT.<br />

_ ram ar dagaZina, Cemo guram? –<br />

TiTqmis eSmakurad SeekiTxa didi xnis<br />

megobari.<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

portreti<br />

guramma almacerad gadaxeda da<br />

Cvens gasagonad upasuxa:<br />

_ moTxroba davwere... _ Tqva da<br />

odnav CaiRima, _ universitetis ezo-<br />

Si Semosulma rom daginaxeT, _ mogvmarTa<br />

Cven, _ ocnebas frTebi Sevasxi.<br />

moTxrobis degustatorebi Tqven<br />

unda iyoT! _ brZanebis kilo daatana<br />

sityvebs da dinjad daamata: `yvela<br />

erTad da suyvela cal-calke!~<br />

kitelis gareTa guljibidan gadakecili<br />

qaRaldi amoiRo da sanam gaasworebda,<br />

yvelas rigrigobiT Cagvxeda<br />

TvalebSi. SeigrZno, rom yvela erTi<br />

azris viyaviT.<br />

guramma daiwyo:<br />

`mglebi~<br />

....................................................................<br />

..........................................................................<br />

naxevar saukuneze meti xnis winaT<br />

guram doCanaSvilis mier wakiTxuli<br />

moTxrobidan cota ram Tu SemorCa<br />

Cems arc Tu ise cud mexsierebas.<br />

gurami wynarad, auRelveblad, yvelas<br />

gasagonad mkafiod gamoTqvamda<br />

yovel sityvas. moTxrobis kiTxvis<br />

dros Tvals Segvavlebda xan erTs, xan<br />

meores da TiToeulis gamometyvelebas<br />

iWerda wamier. grZnobda yvelafers,<br />

rac Cven sulSi trialebda;<br />

grZnobda da guli madlierebiT evseboda.<br />

smenad qceulebi gaocebulebic<br />

viyaviT: mas rom vusmendiT da<br />

vuyurebdiT, Tvalis gaparviT erTmaneTsac<br />

gadavxedavdiT. xmas ver viRebdiT.<br />

gurami TandaTan Tamamdeboda da<br />

mis yovel warmoTqmul sityvaSi mglis<br />

ymuili ismoda!<br />

`mglebi ki ymuodnen: ym... ym..~, -<br />

gaiZaxoda gurami.<br />

nino sadRobelaSvili<br />

8 agvistos mze<br />

guram megreliSvilis axali romani `iratta.ru~<br />

cnobebi, Seaswavla terminologia; es<br />

yovelive mSrali qronikis teqstiT<br />

gasdevs wigns da oficialuri Tu araoficialuri<br />

informaciiT aRWuravs.<br />

informacia ki, rogorc cnobilia,<br />

mZlavri SeiaraRebaa.<br />

simarTlis gancdas badebs siuJetic:<br />

cxivalSi CarCenili Cvili bavSvis<br />

TbilisSi gadmosayvanad erTi axalgazrda<br />

ojaxi aseT saqmeebSi WipmoWril<br />

`stalkeras~ daiqiravebs. wigni am<br />

ukanasknelis mogzaurobaze mogviTxrobs:<br />

Tbilisidan cxinvalSi, bavSvis<br />

jer sapovnelad da mere ki, ukve bavSvianad<br />

_ isev TbilisSi dasabruneblad<br />

ganvlil gzaze. amasobaSi yvelgan<br />

omi mZvinvarebs: qalaqebSic, soflebSic,<br />

tyeSic da RreSic...<br />

bavSvi – es mizania: `stalkerasTvis~<br />

_ fulis saSovneli; mSoblebisTvis<br />

_ sakuTari mSobluri pativmoyvareobis<br />

dasacxrobi; gzad Sexvedrili<br />

xifaTebisTvis _ adamianur<br />

vnebaTa gamosacdeli; mwerlisTvis ki,<br />

albaT yvelaze mTavari da bunebrivi<br />

_ bavSvi mTeli samyaroa. is unda gadarCes.<br />

iseT sisastikeSic ki, rogorsac<br />

guram megreliSvili Tavad xatavs sakuTar<br />

wignSi. omSi, sadac nebiT an uneburad<br />

yvela erTveba. da am Tavsmoxveuli<br />

sayovelTaobis gamo, am uecari<br />

Tavzaris gamo, erTi personaJi `xumrobis~<br />

gunebazec dgeba: `ase sad xdeba?<br />

guSin mSvidoba iyo da dRes – omia~.<br />

wamierebis es gancda, ritmuli<br />

siswrafiT monacvle epizodebi, kadrebad<br />

datexili movlenebi mTeli wignis<br />

Sinagan temporitms gansazRvravs.<br />

romanic, masSi aRwerili omiviT, erT<br />

dReSi (an, ramdensac kiTxvis procesi<br />

gastans) gatydeba Tavs.<br />

simarTles – mwerlis mier arCeul<br />

iaraRs _ am temporitmSic grZnob.<br />

Txrobis manera, romelic isedac axasiaTebs<br />

guram megreliSvilis Semoqmdebas<br />

_ SiSveli, naturalizmamde<br />

dayvanili sinamdvilis Cveneba, bolomde<br />

dawuruli, TiTqos gangeb<br />

moartaxebuli frazebi _ zedmeti<br />

emocia rom ar gaiparos, isedac saxifaTo<br />

Temaze mTxrobels saTqmeli an<br />

ar dautkbes, an ar gadaemlaSos; amas<br />

daumateT personaJTa xasiaTebi _ vis<br />

ar SexvdebiT romanSi: virtualuri<br />

sulier-fizikuri cxovrebiT daosebul<br />

`qoTanas~; saqarTvelos siZulvilSi<br />

gawvrTnil teroristebs; maTi<br />

didixniT adre dagegmili specoperaciis<br />

uneblie msxverplT _ Cveulebriv<br />

moqalaqeebs, romlebsac TavianTi<br />

wili cxovreba etlSi Caxveuli<br />

paltos bolosaviT omSi CayvaT;<br />

anaforian jalaTebs, SiSisgan rZegam-<br />

Sral axaldedebs; ocmeTaur maCabels,<br />

romlis gmiruli Tavganwirva romanis<br />

erTi mSvenieri epizodia. oRond, es<br />

epizodic – paTosis, zeaweuli tonalobis<br />

gareSe, sul ramdenime fraziT<br />

gamoxatuli. am frazebSic, avtorma,<br />

Tavadi maCabeli moiSvelia da,<br />

isev mas aTqmevina: `Cemi gvaria maCabeli.<br />

es miwa, romelzec exla vdgavarT,<br />

Cveni, maCablebis miwaa da ai, im pirvel<br />

maCabels ki movutyan is karqis traki,<br />

vinc is pirveli xuTi ojaxi osi Camoasaxla<br />

aq da dagvajina Tavze. Cemi miwaa<br />

es, Cemi, Cemi, gaigeT.. da am miwas<br />

samaCablo qvia, maCablis miwa qvia da<br />

ara samxreT, CrdiloeT, dasavleT da<br />

15<br />

yvelam vicodiT, rom mgeli<br />

qarTvelTa totemia!<br />

`mglebi ki ymuodnen: ym... ym..~, -<br />

TiTqmis yviroda gurami.<br />

Cven ki, misi Zveli da axali megobrebi,<br />

xmas ver viRebdiT; gulidan<br />

amoxeTqil saTqmel sityvebs gulis<br />

ZarRvebiTve mZlavrad viWerdiT. vicodiT,<br />

rom 1956 wlis 9 marti<br />

saqarTvelos axali istoriis dasawyisis<br />

kuTvnilebad da ganuyofel nawilad<br />

iyo qceuli.<br />

amasobaSi mzec imdenad gadaSvebuliyo<br />

dasavleTisaken, rom universitetis<br />

Senobidan wamowolili Crdili<br />

sul swrafad da swrafad izrdeboda<br />

Cvenken. male Cven da sasiamovno stumari<br />

CrdiliT davifareT.<br />

daviSaleT usityvod, axali dRis<br />

molodiniT...<br />

Crdilo-aRmosavleT oseTi, gaigeT?<br />

gaigeT me Tqveni..~<br />

es gulwrfeli risxva ufro met<br />

mxurvalebas iZens, roca mkiTxveli mas<br />

ara ganyenebulad, sakuTar TanamebrZolebSi<br />

Camjdari maCablisgan kiTxulobs,<br />

aramed – tyved ayvanili,<br />

nawamebi da saxeloSi yumbaradamaluli<br />

ocmeTaurisgan, romelic, jer kargad<br />

gazomavs manZils, strategiul<br />

wertils moniSnavs, mere dadgeba im<br />

wertilze mtris banakSi da, am `maCablur<br />

separatizmze~ moxarxare<br />

jariskacebis win yumbaras gaxsnis...<br />

omis erTmaneTze mZime suraTebs,<br />

mTeli wignis manZilze, erTi saerTo<br />

foni axlavs: mze. agvistos mze, romelic<br />

yvela epizods, yvela pasaJs gansxvavebuli<br />

rakursidan aSuqebs, ferTan<br />

erTad, Sinaarss matebs. arc es – kinokadrirebis<br />

xerxi _ araa guramis<br />

SemoqmedebisTvis ucxo. amitomaa, misi<br />

bevri moTxrobis wakiTxvisas, gebadeba<br />

gancda, rom films uyure. vfiqrob,<br />

`iratta.ru~-c mSvenieri `gamRizianebeli~<br />

unda aRmoCndes reJisorebisTvis<br />

mxatvrul filmze samuSaod.<br />

da bolos, isev mzeze _ sangarSi<br />

mjdomi erTi qarTveli meomari ambobs:<br />

`mze rom gadava, isev daiwyeba. axla<br />

mzea Cveni Serigebis niSani, sanam<br />

mzea, aravin mokvdeba, dRes, yovelSemTxvevaSi~.<br />

`mTavari~ mze, yvelaze didi sima-<br />

Rlidan daSuqebuli agvistos mze,<br />

guram megreliSvilisTvis swored es<br />

metaforaa _ Serigebis niSani. amitomaa,<br />

rom sisxliT da sisastikiT, SiSveli<br />

sinamdvilis SemzaravobiT gajerebuli<br />

wigni `bneli~ mainc ar gamovida.<br />

wignis bolos yvela personaJSi<br />

raRac icvleba. mtanjveli tkivilebis<br />

mere rom uecrad yuCdeba xolme<br />

adamiani da, grZnobs: aRarasdros ise-<br />

Ti aRar iqneba, rogoric tkivilamde<br />

iyo. raRac damTavrda. raRac samudamod<br />

Seicvala.<br />

guramis wignSi mzea, radgan amqveynad<br />

yvela omi _ cxadSi Tu gamonagon-<br />

Si, adamianSi mzis monatrebiT unda<br />

dabolovdes.<br />

ris gamoc, saerTod, mze amodis am<br />

samyaroSi. ufro swored, viRac didsa<br />

da Roniers _ adamianisTvis es mze<br />

amoyavs.


16<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

gamodis saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />

dacvisa saministros finansuri mxardaWeriT<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

recenzia 12-25 noemberi 2010<br />

marTalia, oTar CxeiZe saymawvilo<br />

mwerali ar gaxlavT, magram roca<br />

gasuli saukunis 70-80 wlebis sabavSvo<br />

literaturul procesebs gavixsenebT,<br />

SeuZlebelia, misi `ukvdavebis<br />

zRapari~, antikuri tragediis simZafrisa<br />

da muxtis mqone piesa, ar vaxsenoT.<br />

nawarmoebi gasuli saukunis 80-iani<br />

wlebis miwuruls daiwera, magram misi<br />

gamoqveyneba, mogvianebiT, mxolod sabWoTa<br />

cenzuris gauqmebis Semdeg, 1998<br />

wels gamomcemloba `lomisSi~ moxerxda.<br />

Semdeg, `zRapris Teatris~<br />

scenazec daidga da Sesabamisi gamoxmaurebac<br />

hpova. Jurnal `omegaSi~ (2002<br />

wlis N4) mkvlevarma lia wereTelma sagangebo<br />

statiac uZRvna _ `ukvdavebis<br />

zRapari~ zRapris TeatrSi.~<br />

avtori am statiaSi erT saintereso<br />

mignebas gvTavazobs, roca wers _<br />

oTar CxeiZis `ukvdavebis zRapari~<br />

mTeli misi Semoqmedebis metaforad<br />

iseve warmodgeba, rogorc romani `boriayi~<br />

XX saukunis `qarTlis cxovrebis<br />

matianis~ pirvel Tavado.<br />

rogorc cnobilia, `ukvdavebis<br />

zRapris~, egreTwodebul, xalxur<br />

sawyiss, pirvelwyaros warmoadgens<br />

CvenSi kargad cnobili zRapari ukvdavebis<br />

maZiebel Wabukze, romelsac<br />

zogierT variantSi asec ewodeba _<br />

`miwa Tavisas moiTxovs~.<br />

`ukvdavebis zRapars~ garda lia<br />

wereTlisa, sxva mkvlevari rusudan<br />

ColoyaSvilic gamoexmaura weriliT<br />

`aq ro sunTqav egec Rvawlia~, sadac<br />

aRniSna: `ukvdavebis maZiebeli Wabuki<br />

mweralma aqcia ra literaturul qmnilebad,<br />

mas patriotuli azri STabera.<br />

xalxur nawarmoebSi, sikvdilis<br />

garduvalobiT SeZrwunebuli Wabuki<br />

miwas gaurbis fizikuri arsebobis SesanarCuneblad<br />

da amgvarad ukvdavebis<br />

mosapoveblad. literaturul nawarmoebSi<br />

ki aqcenti mSobliuri miwis mitovebazea,<br />

rac guls uklavs mwerals.~<br />

mwerlis mTavari saTqmelic es gaxlavT.<br />

da vidre piesaze saubars gavagr-<br />

Zelebde, minda Cveni drois gamorCeulad<br />

didi beris, arqimandrit gabrielis<br />

(urgebaZis) sityvebi gavixseno:<br />

`saqarTvelo RvTismSoblis wilxvedria<br />

da rac saqarTveloSi xdeba, es<br />

gansacdeli sasikeTodaa. ar miatovoT<br />

saqarTvelo, ar ganarisxoT<br />

RvTismSobeli. adamiani sadac daibada,<br />

iq gadmodis masze kurTxeva.~<br />

mweralic amasve gviqadagebs am saymawvilo<br />

piesis meSveobiT. Tumc es ar<br />

gaxlavT mxolod ucnauri an SemTxveviTi<br />

damTxveva. amaSi aris raRac dafaruli<br />

mistikuri kanonzomiereba,<br />

rac martivad amoixsneba, Tuki oTar<br />

CxeiZis cxovrebasa da Semoqmedebas<br />

yuradRebiT SeviswavliT...<br />

am konteqstSi, akaki baqraZis im mosazrebis<br />

gaxsenebac Rirs: orad ori<br />

Zala icavda qarTveli xalxis<br />

erovnul Rirsebas _ qristianuli<br />

religia da mwerloba. roca ruseTma<br />

qarTuli eklesia gaauqma, Cveni eris<br />

qomagis roli marto mwerlobas daevalao,<br />

_ `mwerlobis moTvinierebaSi~<br />

rom werda.<br />

axla ki isev `ukvdavebis zRapris~<br />

siuJetur qargas minda mivyve da, vidre<br />

nawarmoebis personaJebze SevCerdebiT,<br />

SevTanxmdeT erTze: is, rom<br />

nawarmoebi zRaprul qargazea agebuli<br />

da ymawvilTaTvisaa gankuTvnili,<br />

esac mwerliseuli sagangebo miniSnebaa<br />

imaze, rom mxolod namdvil, WeSmarit<br />

faseulobaze aRzrdil momaval<br />

Taobas ZaluZs samSoblos erTguleba<br />

da qveynis gadarCenac. es tragedia<br />

erTgvari gadaZaxilia momavlis<br />

saqarTvelosTan. gnebavT, aRiqviT,<br />

rogorc gafrTxileba, an sulac gangaSis<br />

zari.<br />

nino CxikviSvili<br />

`Sen ukvdavebad samSoblosTvis<br />

sikvdilsa Tvlidi...~<br />

weRanac vTqvi da isev gavimeoreb _<br />

mwerali alRoTi grZnobs momavlis<br />

tkivilsa da sazrunavs. da es grZnoba<br />

gaxlavT utyuari. dafaruli mistikac<br />

arismeTqi masSi, amas Tu ratom vambob,<br />

axlave agixsniT: mis SemoqmedebaSi,<br />

kerZod, romanSi `artistuli gadatrialeba~,<br />

aris erTi iseTi epizodi,<br />

romelic mwerals Turme arc ki enaxa,<br />

arada, sityva-sityviT zustad ise aRwera,<br />

rogorc moxda:<br />

`televizia qveyanas amcnobs: prezidenti<br />

Camogdebuliao. es jer kidev<br />

araferio. patrikievi kidev acxadebs:<br />

Cven kvlav mtkice neitralitets vicav-<br />

To. saqveynod acxadebs, raRa Tqma<br />

unda, xolo prezidents telefoniT<br />

afrTxilebs: derefans dagitoveben<br />

gasasvlelada. waxval, gaeclebi. Tu<br />

arada, daiwyeba operacia – alfao.<br />

daimarxebi cocxladao, - amasa niSnavda.<br />

brZana ayriliyvnen. ukanasknelada<br />

brZana, rogorc ro prezidentma.<br />

isev ruqas Cahyurebdao. mzad iyo yvelaferi.<br />

moaxseneben. dgeba, ruqas ro<br />

ar aSorebs Tvalsa, ro SehRimis, sanTlis<br />

ali ro dasTamaSebs gafiTrebul<br />

saxezeda. dgeba. dgas. dgas. fanqars<br />

dauSvebs mere. dadebs. gaasworebs.<br />

`... iqneba... Cveni... Cveni... Cveni iqneba...~<br />

gadis Tvali ro rCeba ruqiskena.<br />

fanqari tao-klarjeTze devs.~<br />

swored am faqtis Semswre erT-erT<br />

pirovnebas gakvirvebia kidec _ ki magram<br />

saidan icis batonma oTarma, zustad<br />

ase rom moxda, iq xom ara<br />

yofilao.<br />

hoda, yovelive amis Semdeg, modi da<br />

ramenair mecnierul kvleva-Ziebasa<br />

Tu literaturuli Teoriebsa da Car-<br />

CoebSi moaqcie didi mwerlis azrebi<br />

da naTqvami?!<br />

ise raki `artistuli gadatrialeba~<br />

vaxsene, msjelobis logika moiTxovs<br />

`TeTr daTvzec~ meTqva raRac,<br />

Tundac oriod sityviT, is, rom roca<br />

mwerali uflis mier mocemul aT mcnebas<br />

Seaxsenebs qarTvelT, iqve sam-<br />

Soblos siyvarulsac daamatebs da<br />

kidev erTxel gamogvafxizlebs, es<br />

aris erTgvari gadaZaxili ilia Wav-<br />

WavaZesTan... Tumca axla amgvar<br />

msjelobas rom Sevyve, azris dineba<br />

Sors wamiRebs. amitomac isev saymawvilo<br />

piesas davubrundebi.<br />

gzad Wabuksa da mas adevnebul<br />

qarTul suls _ cangalas (am SemTx-<br />

vevaSi, cangala, xalxuri simReris<br />

metad popularuli tipaJia gacocxlebuli),<br />

garda zRapruli personaJebisa,<br />

gzad realuri, vuwodoT ase, cxovrebiseuli<br />

sibrZniT, aviTa Tu kargiT,<br />

savse adamianebi xvdebian. es odisea,<br />

vfiqrob, moiazreba rogorc adamianisTvis,<br />

am konkretul SemTxvevaSi,<br />

qarTvelisTvis, qarTuli sulis gadarCenisTvis<br />

dawesebuli siZneleni,<br />

romelsac momavali sazvereebis<br />

molodinSi Wabuki da cangala,<br />

rogorc gafrTxilebas da Tu rogorc<br />

gamocdas, ise gadian.<br />

nawarmoebis dasawyisSi veeba<br />

lodze mjdari moxuci, uSualod cxovrebis,<br />

an iqneb zRapriseuli bedismwerlis<br />

Tu ganmsazRvrelis simboloa.<br />

igive moxuci an misi msgavsi Sexvdeba<br />

ukana gzaze da axlaRa moagondeba misi<br />

naTqvami: Seni samSoblo TviT samoTxes<br />

unda gerCivnos, jojoxeTadac ro<br />

giqcion, ar ganSordeo.<br />

garda am moxucisa, cangala kvlavac<br />

moacilebs mSobliur miwaze dabrunebul<br />

Wabuks da Caagonebs: dRevandeli<br />

dRe moiTxovs msxverplsa Cvengana.<br />

aqac Seumcdaria mwerlis alRo.<br />

sadReisoa es Segonebac da Tu romel<br />

msxverplzea saubari, amas dakvirvebuli<br />

mkiTxveli iolad amoicnobs<br />

striqonTa miRma. xolo ymawvilis<br />

goneba bolomde Tu ver gaacnobierebs<br />

mwerliseul gafrTxilebas, intuituri<br />

wvdomiT xom mainc daeTanxmeba<br />

avtors... romelsac swams: is, rac<br />

ymawvilis suls cxovlad daaCndebis,<br />

saSviliSvilod gardaecemis.<br />

axla isev piesis personaJebs davubrundeT:<br />

rogorc aRvniSneT, masSi mravladaa<br />

jadosnuri zRaprisTvis damaxasiaTebeli,<br />

aucilebeli detalebic<br />

da personaJebic. Tumca is simboluralegoriuli<br />

datvirTva, rasac Ti-<br />

Toeuli maTgani atarebs, ara mxolod<br />

patarebisTvis, udavod cenzor-<br />

TaTvisacaa gaTvaliswinebuli. magram<br />

piesas dabeWdva mainc SeuZlebeli Seiqna<br />

im periodSi.<br />

lia wereTeli Tavis werilSi igonebs:<br />

`zRapari da zRapris samyaro<br />

oTar CxeiZis SemoqmedebaSi Cemi sadisertacio<br />

naSromis bolo Tavi iyo.<br />

rogorRac gamigrZelda, TiTqo kvali<br />

damebna... mSveleli aravin iyo _ ver<br />

vkiTxulobTo SemomCiodnen didi cenzis<br />

literatorni, ukvirdaT rom<br />

vkiTxulobdi da kvlevasac vbedavdi...<br />

isev oTar CxeiZes Tu mivaSurebdi:<br />

_ zRapari... ho zRapari!.. _ Cafiqrda<br />

batoni oTari, _ erTi zRapari<br />

maqvs, ar gamomicia, egeba gamogadges!..~<br />

Tumca minda aqve ganvumarto<br />

ymawvilebsa da im mkiTxvelebsac, romlebic<br />

Tavdapirvelad swored am piesis<br />

kiTxviT gaecnobian oTar CxeiZis<br />

mravalferovan virtualur samyaros,<br />

nu CaTvlian, rom es saintereso simbolo-alegoriebi<br />

mxolod cenzurisaTvisaa<br />

gankuTvnili. icodnen, rom es<br />

mwerliseuli, kargad nacadi da Sesisxlxorcebuli<br />

xerxia, romlis meSveobiTac<br />

yovelTvis ambobs mTavar<br />

saTqmels. am SemTxvevaSic asea _ mwerali<br />

komunistur diqtaturas alegoriulad<br />

ase gadmogvcems. gavixsenoT<br />

Tundac avtoris erT-erTi remarka:<br />

`arwivi aSenebs kedelsa, uSvelebel<br />

kedels aSenebs.<br />

mSvidobis mtredis veeba suraTic<br />

gamoukidnia. kedels Zvlebisgan<br />

aSenebs, gulmodgined aSenebs. alagebs<br />

awyobs, sadme naCvretic ro ar darCes,<br />

ise alagebs. Tan zveravs arwivi, arsaidan<br />

aravin ro ar Semoeparos, maRla<br />

frinvelma ar gadauaros, dabla<br />

WianWvelama, _ da ai mainc Wabuki da<br />

cangala waadgebian Tavsa.~<br />

am arwivis samflobeloSi dasatoveblad<br />

ar emeteba cangalas Cveni<br />

Wabuki. naxeT ras etyvis, es xom pirdapiri<br />

miniSnebaa qarTul gensa da xasiaTze.<br />

am SemTxvevaSi mwerali cangalas<br />

piriT im qarTvelT amxels, romlebmac<br />

qarTveloba daTmes da amdenad, komunisturi<br />

ideologiis msxverplad iqcnen:<br />

mere aq ra gagaZlebinebs?<br />

amaze scvlidi Sens daxatul<br />

adgilmamulsa?<br />

iq vazis movla dagezara,<br />

aq zide Zvlebi<br />

da aaSene, rac arasdros<br />

ar aSendeba.<br />

aq, ra Tqma unda, komunizmis<br />

mSenebloba igulisxmeba. marTalia,<br />

patarebma es jer kidev ar ician, magram,<br />

Cven, ufros TaobaTa warmomadgenlebma<br />

xom kargad viciT, ras unda<br />

gulisxmobdes mwerali, roca cangalas<br />

Wabukis gonze mosayvanad am sityvebs<br />

aTqmevinebs:<br />

jer darCi, naxav, Wkua rogor<br />

gadagibrundes,<br />

mamas margilze wamoageb<br />

da dedaSensa<br />

gacrecil TavSliT Camohkideb<br />

karis direze.<br />

da mere im Zvlebs Camozidav<br />

amis kedlisTvis.<br />

Sors nuRa waval da am striqonebis<br />

wakiTxvis Semdeg gonebaSi uneburad<br />

amotivtivdeba _ me mamas movklav,<br />

davaxrCob dedas, revoluciam Tuki<br />

mibrZana! _ ra Tqma unda, aseTi da msgavsi<br />

striqonebi ymawvilTaTvis namdvilad<br />

ar aris gankuTvnili, magram<br />

es xom CvenTvis, ufrosebisTvis, erTgvari<br />

gangaSia. viRaca ityvis, an sulac<br />

gaifiqrebs, raRa dros komunizmi da<br />

masTan mebrZoli mwerlobaao, magram<br />

gadagvarebis naklebi safrTxe (Tu metic<br />

ara) arc Semdgom epoqas moutania<br />

qarTvelTaTvis. am axal epoqaSic<br />

Tan mogvdevs mwerali da gvafrTxilebs:<br />

davewowebiT ugzo-ukvlod...<br />

karga xania,<br />

gadagvaviwyda Cveni sityvis<br />

madli da gemo.<br />

am ramdenime wlis winaT piesa zRapris<br />

Teatrma dadga da sakmaod warmatebiTac,<br />

magram es yvelaferi dRes<br />

ukve istoriaa, xolo am speqtaklis<br />

istoriaSi darCenas, momavlis<br />

saqarTvelo, TanamedroveT ar mogviwonebs.<br />

***<br />

da vidre werils davasrulebde,<br />

kidev erTxel minda davZino: oTar CxeiZis<br />

`ukvdavebis zRapari~ marTlac<br />

klasikuri nimuSi gaxlavT xalxuri<br />

zepirsityvierebis, kerZod, Zalzed<br />

cnobili da sayvareli zRapris, mxatvrul<br />

literaturaSi gadmotanisa<br />

da damkvidrebisa. magram am SemTxveva-<br />

Sic, iseve, rogorc saerTod, xelovnebaSi<br />

umTavresia erTi ram _<br />

rangi mwerlisa. gaaCnia, Tu vin moindomebs<br />

amas, ramdenad mianiWebs originalur<br />

nawarmoebs xalxuri tonalobisgan<br />

gansxvavebul, klasikuri mwerlobisTvis<br />

damaxasiaTebel JReradobas<br />

da im funqcias, rac saerTod<br />

niSandoblivia klasikuri literaturisaTvis.<br />

redaqtori irakli javaxaZe<br />

redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />

Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />

tel.: 292196; mob. tel.: (877)742277; (899)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!