30.01.2013 Views

proza Canawerebi Targmani

proza Canawerebi Targmani

proza Canawerebi Targmani

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

8<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

<strong>proza</strong> 12-25 noemberi 2010<br />

viTareba marTlac Zalian mZime<br />

iyo, magram ara katastrofuli. yvela<br />

am argumentis gaqarwyleba Tavisuflad<br />

SeiZleboda, Tanac naTeli iyo,<br />

rom qalaqis datoveba fsiqologiuri<br />

TvalsazrisiT gatexavda jarsac da<br />

mosaxleobasac, magram samxedroebs,<br />

rogorc ukve iTqva, aravin usmenda.<br />

qarTuli jari gascda rusTavelis<br />

gamzirs, bozarjiancis qarxanas,<br />

didubes da wamoewia mcxeTisken mimaval<br />

erTeulebs. jars ukan, dacvis<br />

mizniT mihyveboda qaquca ColoyaSvilis<br />

razmi, TeTr CoxebSi gamowyobili<br />

aseuli.<br />

ase iares baTumamde.<br />

baTumSi gaurkveveli mdgomareoba<br />

sufevda. sadguri, quCebi, moednebi<br />

savse iyo jariT. wesrigis aRsadgenad<br />

da moralis asamaRleblad generalma<br />

kvinitaZem aRlumis Catareba brZana.<br />

dafacurdnen ufrosebi da wesrigSi<br />

moiyvanes nawilebi, romlebic vaJkacurad<br />

gamoiyurebodnen. sazogadoeba<br />

aRfrTovanebiT da imedis TvaliT<br />

Sescqeroda mwyobrad mimaval nawilebs.<br />

aseTi jarebiT naxavT bedis Semobrunebas<br />

– ismoda aqeT – iqidan.<br />

saqarTvelos damfuZnebeli krebis<br />

bolo sxdomac baTumSi gaimarTa.<br />

swored aq gadawyda, rom mTavroba<br />

qveyanas datovebda, gaixizneboda<br />

dasavleT evropaSi da iqidan Seecdeboda<br />

saqarTvelos gaTavisuflebas,<br />

oRond axla ukve politikuri zomebiT,<br />

Tanac im evropelTa daxmarebiT,<br />

romelTa ganwyobac sadRac SeSfoTebasa<br />

da aRSfoTebas Sua gaibna Tu<br />

gauCinarda.<br />

mokled, sxva enaze rom iTqvas,<br />

mTavrobam Tavs uSvela. erTaderTi<br />

rac am Tavyrilobam SeZlo, im dadgenilebis<br />

miReba gaxldaT, romelic<br />

cota nagvianevi ki Canda, magram sul<br />

arafers mainc sjobda.<br />

mas Semdeg, rac TebervalSi Seqmnilma<br />

revoluciurma komitetma sakuTari<br />

saxelmwifos xelisuflebis<br />

dasamxobad sabWoTa ruseTis armia<br />

moiwvia sakuTar samSobloSi, qveynis<br />

parlamentma isini moRalateebad gamoacxada.<br />

kerZod, damoukidebeli<br />

saqarTvelos damfuZnebeli krebis<br />

dadgenilebiT revoluciuri komitetis<br />

sruli Semadgenloba uklebliv<br />

aRiarebul iqnas saqarTvelos xalxis<br />

moRalateebaT, CamoerTvaT maT mTeli<br />

qoneba da gamocxadnen saqarTvelos<br />

kanonTa mflobelobis gareSe.<br />

karis gajaxunebas gavda es yovelive.<br />

sxva araferi miuRiaT, gemze Tu eCqarebodaT.<br />

italiuri gemi idga TiTqmis Sua<br />

zRvaSi. uzarmazari gemi TiTqos meTvalyured<br />

hyavdaT daniSnuli sxva patara<br />

gemebs. isic idga da zemodan dascqeroda<br />

maT. am patarebSi eria<br />

qarTvelebisTvis gankuTvnili vesta<br />

da maria. napirze uamravi xalxi ireoda,<br />

yvelani gemze moxvedras lamobdnen.<br />

sakuTari bargi – barxanis datoveba<br />

ar surdaT, amitomac napirs momdgari<br />

navebi tvirTiT ivseboda da<br />

gemisken miemarTeboda. irgvliv ismoda<br />

vira da maina. saRamomde grZeldeboda<br />

gemis datvirTva. ukve bneloda,<br />

rodesac mezRvaurebma xrialiT<br />

auSves Ruzebi da manqanebi aamuSaves.<br />

Setokda gemi, nel – nela daiZra da<br />

aCqarebiT SeiWra Ramis wyvdiadSi.<br />

mTeli qveyana mxolod or gemSi<br />

daetia.<br />

omi dasrulda.<br />

saqarTveloSi ruseTi Semovida.<br />

gaixara petrakem.<br />

gailaRa sirabim.<br />

gaumardJos sakartvelos!<br />

wiTlebi bolSevikur reJims acxadeben.<br />

TbilisSi maTi arCeuli mTavroba<br />

jdeba. es mTavroba saswrafod br-<br />

Zanebs qarTuli jaris gauqmebas. komisarTa<br />

sabWo spobs arCeviT organoebs,<br />

damfuZnebelTa krebas, municipalur<br />

da adgilobriv sabWoebs, auqmebs<br />

muSaTa profkavSirebs.<br />

yovelive es icvleba komunistebiT.<br />

maT wiTlebi niSnaven, niSnaven sastik,<br />

daundobel, znedacemul adamianebs.<br />

arCil beriaSvili – cxenebis qurdi<br />

– Telavis raionuli miliciis<br />

ufrosi.<br />

arabuli – cnobili banditi –<br />

TianeTis raionuli miliciis ufrosi.<br />

levan qavTaraZe – banditi – duSe-<br />

Tis miliciis ufrosi.<br />

darCo WoRoSvili – recidivisti<br />

– ananuris revkomis Tavjdomare.<br />

quTaTelaZe – banditi – ozurgeTis<br />

Cekas ufrosi.<br />

kobiaSvili – mkvleli – Tbilisis<br />

cekas TanamSromeli.<br />

gunTaiSvili – banditi – ozurge-<br />

Tis Cekas ufrosis moadgile.<br />

paiWaZe – mkvleli, romelsac mokluli<br />

hyavda ingliseli eqimi – Coxatauris<br />

administraciis ufrosi.<br />

TaTaraSvili – banditi – rkinigzis<br />

miliciis TanamSromeli.<br />

gulariSvili da kosaSvili – mkvlelebi,<br />

mokluli hyavdaT studenti<br />

batiSaviZe – Tbilisis miliciis TanamSromlebi.<br />

gaumardJos sakartvelos!<br />

moispo yovelgvari Tavisufleba,<br />

mosaxleobas CamoarTves raimes Tqmis<br />

ufleba. yvelaferi rekvizirebulia,<br />

fabrikebi, qarxnebi, saxlebi, binebi,<br />

aveji. bolSevikebi nebas ar rTaven<br />

umuSevrebs datovon qalaqi da<br />

soflad wavidnen sanovagis saSovnelad,<br />

maT jgufebad aerTianeben da<br />

iZulebiT samuSaoze agzavnian.<br />

saqarTvelos yvela mowinave moqalaqe<br />

sapyrobileSia. xvreten sruliad<br />

udanaSaulo adamianebsac, imaTac,<br />

vinc arasodes gahkarebia politikas.<br />

qveynis simdidre ganadgurebulia,<br />

rac gadarCa ruseTSi gaizida. awiokebulia<br />

maRaziebi, duqnebi, kerZo saxlebi,<br />

xdeba yvelafris rekvizicia, nacionalizacia,<br />

yvelgan SemoRebulia<br />

samxedro disciplina.<br />

gaumardJos sakartvelos!<br />

inteleqtualuri cxovreba aRar<br />

arsebobs. literaturaSi, presaSi iZu-<br />

lebulni arian misdion bolSevikebis<br />

Wkuis swavlebas, Tu ramis gamoqveyneba<br />

ginda specialuri nebarTvaa<br />

saWiro, maT unda sTxovo qaRaldi da<br />

dasabeWdi teqstic unda warudgino.<br />

yvela saTeatro darbazi bolSevikebis<br />

sakuTrebad iqna gamocxadebuli.<br />

wiTeli xelisufleba Tavad irCevs<br />

saTamaSo piesas, adgens repertuars,<br />

rolebze niSnavs msaxiobebs.<br />

wiTlebisTvis xelovnebis mxolod<br />

erTi Janria misaRebi – qandakeba. moqandake,<br />

romelic beladis iersaxes<br />

gamoZerwavs, wamsve aRzevdeba, gvarian<br />

honorarsac gamohkravs xels da qeba<br />

– didebasac daimsaxurebs.<br />

aweseben Tavis dResaswaulebs. Soba<br />

dRe sakuTar dReobad monaTles da<br />

komunist gaioz devdarianis komkav-<br />

Siris xelmZRvanelad daniSvna izeimes.<br />

gamomZieblebi da mosamarTleebi<br />

gaZevebulni arian. muSaoben mxolod<br />

tribunalebi, Tanac mTeli datvir-<br />

TviT studentebis sulsa da gonebas me-<br />

Todurad swamlaven. saswavlo programaSi<br />

SeaqvT marqsizmi da sabWoTa<br />

samarTali, Tumca Tavisi ver gaaqvT,<br />

leqciebi ar tardeba, qarTveli profesorebi<br />

uars acxadeben kursis wayvanaze,<br />

rusebs ki sakuTari aravin<br />

hyavT. es sijiute patriotebis cixe –<br />

simagres ar apaties. Tavadi javaxiSvili<br />

saswavleblidan gaagdes, Semcvlelad<br />

gamonaxes bolSevikebis samsaxurSi<br />

Camdgari vinme Rlonti, ucodinari<br />

da paTologiuri midrekilebis<br />

adamiani. amas ar dasjerdnen da universitetSi<br />

qarTuli ena akrZales,<br />

leqciebi mxolod rusul enaze unda<br />

wakiTxuliyo. sabWo Cekistebs Caugdes<br />

xelSi, saswavleblis marTvaSic isini<br />

iReben monawileobas.<br />

amgvarma Tavxedurma qcevam studentebSi<br />

aRSfoTeba gamoiwvia. saswavlebelSi<br />

wiTeli razmebi Sevidnen. am<br />

ambavs Seewira cameti kaci, samocze<br />

meti daiWra, sxvebi cixe – banakebSi<br />

gafantes.<br />

mrewveloba gaqra, TiTqos arc arasdros<br />

yofila.<br />

yvelaferi rac dasavleTidan Semodioda,<br />

aRar Semodis. Tu ram iSoveba,<br />

mxolod maRali rangis komunistebs<br />

ekuTvniT. es rangireba ki saaTiviT<br />

hqondaT awyobili. jer modioda yvelaze<br />

damsaxurebulTa, komunistur<br />

TavadTa jgufi, saxeliT uZvelesi<br />

gvardia. Semdeg taxtis aznaurni, Zveli<br />

modgmisa da wminda sisxlis komunistebi.<br />

amas mohyveboda SedarebiT<br />

dabal safexurze mdgari keTilSo-<br />

bilni, romlebic partiaSi revoluciamde<br />

gawevriandnen. Semdeg sabatono<br />

aznaurni, bolos ki maZiebelni.<br />

Tu Tavis gadarCena ginda, maTi megobari<br />

unda gaxde. Tu SimSiliT<br />

sikvdili ar gsurs, komunisturi saxelmwifos<br />

funqcioneri unda Seiqne.<br />

marTalia, es groSebi normaluri cxovrebisTvis<br />

sruliad arasakmarisia,<br />

magram SimSilisgan suli ar gagZvreba.<br />

axali komunisturi sazogadoebis<br />

Sesaqmnelad bolSevikebi gaxrwnil axalgazdebs<br />

eyrdnobian.<br />

komkavSiri Sedgeba umuSevari gogo<br />

– biWebisgan. adre maT policia eZebda<br />

qurdobis, loTobis da uzneobisTvis.<br />

bevrs sasjelic aqvs moxdili, bevri am<br />

sasjels wiTelma armiam gadaarCina.<br />

komkavSiri msaxuria bolSevikebis<br />

yvelgan da yvelaferSi, igi mteria<br />

yovelgvari tradiciis, moralis, ar<br />

scnobs sxva gzas garda dasja –<br />

represiisa, am yvelaferSi ki gvarian<br />

gasamrjelos iRebs, romliTac, isev<br />

da isev misi ufrosi megobrebi asaCuqreben.<br />

mokled, tanjva – wamebas bolo ar<br />

uCanda, ufro swored exla iwyeboda.<br />

maS, kidev erTxel gaumardJos<br />

sakartvelos.<br />

am yvelaferSi, rogorc mosalodnelia,<br />

gareulebi iyvnen petrake mer-<br />

aZe da sirabi oRadeli. marTalia, dapirebuli<br />

Tanxis darigebas piri ar<br />

uCanda da saqme fici – mtkicis iqiT<br />

ar midioda, magram oriveni beds mainc<br />

ar uCiodnen.<br />

Tanamdeboba erTsac ergo da meoresac,<br />

zogjer Wkuasac ekiTxebodnen,<br />

saWiro xalxTanac hqondaT urTier-<br />

Toba da garkveul gadawyvetilebebsac<br />

iRebdnen, ase rom, Tavs kargad<br />

grZnobdnen. amis dasturad isic<br />

gamodgeba, rom petrakem ocneba Sewyvita<br />

da imdroindel Tbiliss sabolood<br />

auRo alRo, romelic cotaTi<br />

Tu Camogavda ocdameerTe saukunis<br />

dedaqalaqs.<br />

Tumca garkveuli uxerxuloba<br />

mainc iqmneboda. petrakes ar hqonda<br />

televizori, mobiluri, interneti, ar<br />

akmayofilebda telefonis muSaoba da<br />

uCioda moskovis mimarTulebiT regularuli<br />

reisebis ararsebobas.<br />

drodadro gulSi ojaxis monatrebac<br />

gahkravda xolme da partiuli amxanagebic<br />

axsendeboda, magram Tavs<br />

imiT imSvidebda, rom ojaxidan mowyvetac<br />

mis wisqvilze daasxamda wyals,<br />

radgan maTi gauCinareba aucileblad<br />

xelisuflebas dabraldeboda, rac<br />

axali saprotesto talRis dasawyisis<br />

mizezad namdvilad gamodgeboda,<br />

oRond amjerad momavlis TbilisSi.<br />

mokled, imedebi iyo da cxovrebac<br />

sainteresod Tu saxalisod gamoiyureboda.<br />

hoda, sadac xalisia iq<br />

sufrac gaiSleba da sadRegrZeloc<br />

iTqmeba.<br />

im dRes, rogorc amboben, bolSevikTa<br />

viwro wre sirabis dabadebis<br />

dRes aRniSnavda. manqanaSi xuTiode<br />

kaci ijda da veris daRmarTiT mtkvris<br />

sanapirosken miemarTeboda, sadac<br />

mdinaris piras gaSlili iyo<br />

mokrZalebuli purmarili. megobrebi<br />

imedianad iyvnen ganwyobilni, radgan<br />

piroba hqondaT miRebuli da mogvianebiT<br />

bolSevikebis sxva xelmZRvanel<br />

pirebs elodnen aRniSnuli dRis aRsaniSnavad.<br />

exla vin ijda am manqanaSi.<br />

bolSevikebTan daaxlovebuli<br />

mRvdeli diomide SilakaZe, romelic<br />

dRisiT wiravda, RamiT ki wiTel terorSi<br />

iyo CarTuli.<br />

Tbilisuri sameulis wevri, bolSeviki<br />

levan RoRoberiZe, romelic Tavis<br />

mTavar damsaxurebad TavadaznaurTa<br />

ganadgurebas Tvlida, amiT amayobda<br />

da xSirad imeorebda : TavadaznaurTa<br />

procenti saqarTveloSi nulamde<br />

daviyvaneo.<br />

saSa obolaZe, romelic guriaSi<br />

specialuri daniSnulebis miliciel-<br />

Ta razms xelmZRvanelobda da saxeli<br />

hqonda gavardnili, rogorc daundobel<br />

da usamarTlo adamians. es obolaZe<br />

mogvianebiT mokles, rodesac<br />

faetoniT ozurgeTis bazrobaze miemarTeboda<br />

Tavis xelqveiTebTan sanikiZesTan<br />

da CubiniSvilTan erTad.<br />

obolaZes xelSi eWira gitara, fexeb-<br />

Si ki CxaveriT savse WurWeli edga, iyo<br />

gvarianad nasvami da sruliad hqonda<br />

dakarguli realobis SegrZneba.<br />

swored am dros autexa srola gogia<br />

Rlontma, yofilma gvardielma, valodia<br />

goguaZis javSan – matareblis mebrZolma,<br />

ra Tqma unda, ramdenime Tavisnain<br />

gadareulTan erTad.<br />

swored amis Semdeg Seiqmna guriaSi<br />

xalxuri leqsi:<br />

atyda srola kvaWalaTze,<br />

CaaZaRles obolaZe.<br />

guriaSi ra gindoda,<br />

Tu sikvdili ar gindoda.<br />

am sadResaswaulo manqanas marTavda<br />

senakis mazris sadamsjelo razmis<br />

ufrosi polikarpe daviTaia, romelic<br />

yovel xelsayrel Tu araxelsayrel<br />

dros rixiT acxadebda, yovel<br />

komunists gvwyuroda RvinosaviT gvesva<br />

qarTvelTa sisxlio.<br />

aseT did xalxSi iyvnen gareulebi<br />

TiTqmis davaJkacebuli petrake meraZe<br />

da mudam suleliviT momRimari<br />

sirabi oRadeli.<br />

Cacda Tu ara manqana veris aRmarTs,<br />

afeTqebis xmac gaisma. xma<br />

modioda astemirovis farTleulis<br />

maRaziis mxridan, romelic im xanad<br />

ukve gaveranebul – gapartaxebuli<br />

gaxldaT da misi Zveli didebis dasturad<br />

maRaziis Tavze SemorCenili<br />

mxolod ramdenime laTinuri aso<br />

metyvelebda. rogorc aseT dros xdeba<br />

xolme, moqeifeebma iqiTken<br />

gaixedes, saidanac afeTqebis xma gaiges.<br />

swored am dros meored ifeTqa.<br />

haerSi avardnilma manqanam mgzavrebi<br />

mihyar – mohyara, mere Suaze gadaskda<br />

da ase nawil – nawil daenarcxa miwas.<br />

adgilze gaTavdnen sirabi, petrake<br />

da polikarpe daviTaia, mZimed daiWra<br />

RoRoberiZe, SedarebiT msubuqad obolaZe.<br />

swored misgan miiRo pirveli<br />

Cveneba adgilze dagvianebiT misulma<br />

miliciam. obolaZis gancxadebiT<br />

afeTqebis adgilas koWlobiT daiareboda<br />

saxenaiarevi kaci, daWrilebs<br />

yuradRebiT akvirdeboda, mere TiTo<br />

tyvia mauzeridan sirabisa da petrakes<br />

daaxala, mxolod amis Semdeg<br />

gaecala iqaurobas. obolaZes TavzexelaRebuli<br />

SurismaZiebeli ar ecno da<br />

verc verafriT gaixsena, Tumca gumaniT<br />

ki xvdeboda, rom pirad angariSsworebasTan<br />

unda gvqonoda saqme.<br />

Zveli maZebrebi, romlebic jer<br />

kidev kanti – kuntad iyvnen SemorCenilebi<br />

samarTaldamcav organoebSi,<br />

amtkicebdnen, rom ganxorcielebuli<br />

aqti Zveli teroristebis Cafiqrebuls<br />

hgavda, ufro ki griSa urotaZis<br />

jgufis namoqmedars. Tavad satana<br />

ramdenime wlis gardacvlili gaxldaT,<br />

jgufis sxva wevrebi daxvretil<br />

gadasaxlebulebi, tixona mebufete<br />

parizSi binadrobda, rCeboda mxolod<br />

alfez gogelia, romlis bed – iRbali<br />

saidumloebiT iyo moculi. saavadmyofoSi<br />

mis gardacvalebas ver adasturebdnen,<br />

Tumca verc gamojanmrTelebaze<br />

debdnen Tavs. sabuTebi<br />

areulobis dros dakarguliyo, xolo<br />

mkurnali eqimi sakuTari xeliT daexvrita<br />

saavadmyofos Cekist xelmZRvanel<br />

ulrixs, rodesac samedicino<br />

spirtis gacemaze sastiki uari miuRia.<br />

asea Tu ise, bolSevikebs am saqmis<br />

gamoZiebiT Tavi aRar SeuwuxebiaT da<br />

Cveul xerxs mimarTes. sapyrobilidan<br />

samocdaaTi patimari, romlebic am<br />

ambamde didi xniT adre isxdnen cixeSi<br />

da warmodgenac ki ar hqondaT Tu ra<br />

moxda im avbediT dRes, Caiyvanes veris<br />

daRmarTze, miiyvanes afeTqebis<br />

adgilas da saxalxod daxvrites.<br />

ise, kaci rom dafiqrdes, alfezis<br />

gamtyunebac gaWirdeba, ra Tqma unda,<br />

cocxali Tu gadarCa, bolo – bolo<br />

sakuTar fuls iTxovda adamiani.<br />

ocnebas kaci ar mouklavso, xSirad<br />

gaigonebs smenagafacicebuli adamiani.<br />

Cveni qveynis istoriisa Tu gamocdilebis<br />

gadamkide sul mTlad marTali<br />

ar unda iyos eg ambavi.<br />

gaaCnia raze ocnebob.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!