30.01.2013 Views

proza Canawerebi Targmani

proza Canawerebi Targmani

proza Canawerebi Targmani

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

12-25 noemberi 2010<br />

warmodgenis dawyebas samiode wuTi<br />

uklda, rodesac darbazSi saqarTvelos<br />

mTavrobis Tavmjdomare gamoCnda<br />

Tanxmleb pirebTan erTad. xelSi<br />

masac, rogorc sxvebs, is programa<br />

eWira, romelic, Tu Seqmnil mdgomareobas<br />

gaviTvaliswinebT, ufro TbiliselTa<br />

udardelobis sabuTs hgavda,<br />

vidre morigi warmodgenis mcire<br />

ganmartebiT baraTs.<br />

speqtalma saucxood Caiara. mobenefise<br />

mandilosanma mSvenivrad Seasrula<br />

Tavisi roli, ra Tqma unda, sakuTar<br />

enaze. amis gamo mas gaumarTes<br />

didi ovacia da miuZRvnes mravali<br />

saCuqari. yvelani Sepyrobilebi iyvnen<br />

madlierebis grZnobiT didi rusi msaxiobis<br />

mimarT, romelmac qarTveli<br />

dedoflis gansaxiereba arCia, sxva<br />

rolebis Sesrulebas.<br />

swored am sasixarulo faqtis gamo,<br />

sadResaswaulo vaxSamic ki gaimarTa<br />

Teatris sardafSi ganlagebul<br />

restoranSi. iyo sadRegrZeloebis<br />

sma, rusuli geniisa Tu niWis qeba –<br />

dideba, ori erTmorwmune eris saukuno<br />

megobrobis armoSlis dRegrZeloba<br />

da naTeli momavlis imedi.<br />

meore diliT gamosul gazeTebSi<br />

Tbilisel moqalaqeTa umetesobam am<br />

faqtis amsaxveli sruli reportaJi<br />

ixila, mxolod erT adgilas, isic SeumCneveli<br />

SriftiT gamoyvanili teqsti<br />

Semdegs iuwyeboda:<br />

saqarTvelos sazRvrebTan omi dawyebula.<br />

etyoba brZola sastiki yofila,<br />

rogorc gviTxres yofila kritikuli<br />

momentebi, roca batarea TiTqmis<br />

xelT igdes mtrebma. jariskacebs didi<br />

simxneve gamouCeniaT, rogorc sCans<br />

mteri modioda sakmaod sqeli koloniT.<br />

mara moieriSeTa talRebi icvleboda<br />

Tofebis mwyobri sroliT da<br />

mtyviamfqvevelTa muSaobiT. qar-<br />

TvelTa SeiaraRebuli Zalebi patar<br />

patara razmebad iyo daSlili da<br />

calkeul punqtebSi Cayenebuli. moulodneli<br />

Tavdasxmis Sedegad<br />

qarTulma SeiaraRebulma Zalebma<br />

didi danaklisi ganicades.<br />

am mcire cnobas didi miTqma – moTqma<br />

ar mohyolia. mxolod meoTxe dRes<br />

moicala mTavrobam da damfuZnebeli<br />

krebis deputatebi ixmo. mTavrobis<br />

Tavmjdomare Rrmad iyo darwmunebuli,<br />

rom saqarTvelos somxebi daesxnen<br />

Tavs. am eWvebs adasturebda generali<br />

jijixia, romelic mTavrobis<br />

Tavmjdomares mudam Tan axlda da yvelaferze<br />

kvers ukravda.<br />

_ marTla somxebis xeli urevia am<br />

saqmeSi? – kidev erTxel ikiTxa<br />

mTavrobis meTaurma.<br />

_ wyali ar gauva, magaTi dawyebulia<br />

yvelaferi, verafriT moiSales<br />

did somxeTze ocneba. – Tqva odiSeliZem<br />

da ise gaiRima, rom kaci ifiqrebda<br />

somxeTis Semoteva saTvalavSi Casagdebi<br />

arc ki iyo.<br />

jijixiamac, rogorc yovelTvis,<br />

Tavi daaqnia.<br />

amgvari, ra Tqma unda, mcdari informaciiT<br />

SeiaraRebulma mTavrobis<br />

xelmZRvanelma sityva iTxova da,<br />

rogorc Cvevad hqonda, yovelgvari<br />

dasturis gareSe Camoayaliba saku-<br />

Tari saTqmeli.<br />

moqalaqeno!<br />

ganmeorda 1918 wlis ambavi, somxe-<br />

Ti kvlav veragulad dagvesxa Tavs.<br />

erevnis dRevandeli mTavroba sdums<br />

da cdilobs qveyanas amcnos, rom aq<br />

omi ki ara adgilobrivi glexTa ajanyebaao.<br />

maS visia Cveni jarebis win<br />

mdgomi cxenosani da qveiTi polkebi,<br />

artileria da tyviamfrqvevelebi? vin<br />

moiyvana regularuli nawilebi bor-<br />

Calos mazraSi? erevnidan exlave sTxoven<br />

ruseTs mfarvelobasa da Svelas,<br />

magram Cven gvaqvs oficialuri gancxadeba<br />

ruseTis warmomadgenlobisa,<br />

rom moskovi am saqmeebSi ar ereva, rom<br />

is gadaWriT sdgas 7 maisis xelSekrulebis<br />

niadagze. erevans darCa er-<br />

TaderTi baqo, sadac didi gavleniT<br />

sargebloben saqarTvelodan gaqceuli<br />

bolSevikebi, Tavisi xalxisa da<br />

eris aSkara moRalateni, erevnian avanturis<br />

wamqezebelni.<br />

sibecis nimuSic aseTi unda.<br />

xarobda petrake.<br />

laRobda sirabi.<br />

Sroma da garja orives daufasda.<br />

ruseTis saelCoSi axali, oRond<br />

Zveleburad daSifruli telegrama<br />

movida, sadac samoqmedo gegmasTan<br />

erTad meraZe da oRdelic iyvnen naxsenebi.<br />

bevri fiqri aRar iyo saWiro,<br />

naTlad Canda, aqac SeumCneviaT maTi<br />

mondomeba da saTanado yuradRebac<br />

gamouCeniaT.<br />

revkomis SemadgenlobaSi datoveT<br />

ramdenime adgili federalistebisa<br />

da memarcxene menSevikebisTvis, garda<br />

amisa girCevT SeiyvanoT TaTari,<br />

somexi da aRmosavleT saqarTvelos<br />

warmomadgeneli, Torem sxvanairad<br />

revkomi koWlobas daiwyebs. Jordanias<br />

Secdoma is iyo, rom misi mTavroba<br />

TiTqmis sul gurulebisgan Sedgeboda<br />

da amitom aRmosavleT<br />

saqarTveloSi ar sargeblobda mxadaWeriT,<br />

menSevikebis es Secdoma Cven<br />

ar unda gavimeoroT. aseve mogiwodebT,<br />

revkomSi daasaqmoT petrake<br />

meraZe da sirabi noRdeli, rogorc<br />

saerTo saqmisTvis gulanTebuli mebrZolni.<br />

qarTvel moRalateTa sia<br />

yovelTvis STambeWdavia xolme. yvelas<br />

CamoTvla Znelic aris da albaT<br />

SeuZlebel saqmes warmoadgens, magram<br />

gamorCeulTa daviwyebac ar iqneba<br />

marTebuli.<br />

mamia oraxelaSvili.<br />

budu mdivani.<br />

filipe maxaraZe.<br />

Salva eliava.<br />

mixeil okujava.<br />

lado dumbaZe.<br />

omar faeki.<br />

amaiak nazaretiani.<br />

aleqsandre gegWkori.<br />

beso kvirkvelia.<br />

sirabi oRdeli.<br />

petrake meraZe.<br />

sergo orjonikiZe.<br />

dasamali aRaraferi iyo.<br />

veraferi Sveloda bolSevikebis<br />

alagmvas, arc gazeTebis daxurva, arc<br />

cema – tyepa, arc patimroba. sakvirveli<br />

ambebi xdeboda TbilisSi, patiosani<br />

kaci veRaravis endoboda, yvela<br />

sakuTari Tavis gadarCenis gzas<br />

eZebda. qalaqSi ar muSaobda arc erTi<br />

tramvai, irgvliv gamefebuli iyo bneleTi,<br />

siCume da myudroeba, aqa – iq<br />

mosCanda sanTeli, mxolod samxedro<br />

saswavlebelTan Sekrebiliyo xalxi da<br />

mgznebare orators usmenda.<br />

es oratori gaxldaT petrake meraZe.<br />

_ amxanagebo! saqarTvelos revoluciuri<br />

komiteti, romelic iSva<br />

menSevikebis kontrevoluciuri<br />

mTavrobis winaaRmdeg xalxis masebis<br />

ajanyebis cecxlsa da kvamlSi, aRfr-<br />

Tovanebul salams uZRvnis didi proletaruli<br />

revoluciis belads. saer-<br />

TaSoriso imperializmis mier sami<br />

wlis manZilze nasazrdoebma menSevikurma<br />

mTavrobam Seqmna sakuTari<br />

politikuri da samxedro aparati<br />

mSromelTa dasaTrgunad, magram<br />

xalxis masebis ukanaskneli ajanyeba<br />

Zlevamosili aRmoCnda. saqarTvelos<br />

dasaxmareblad iswrafian evropis<br />

reaqciis Zalebi. gaerTianebuli Savi<br />

laSqris dawolisTvis winaaRmdegobis<br />

gaweva mxolod SeerTebul wiTel socialistur<br />

laSqars SeuZlia. Cven<br />

darwmunebuli varT, rom ara marto<br />

didi proletaruli revoluciis,<br />

aramed didi materialuri SesaZleblobis<br />

qveyana ar dagvtovebs Cven<br />

uTanasworo brZolaSi da daxmarebas<br />

aRmouCens axladSobil saqarTvelos<br />

socialistur sabWoTa saqarTvelos.<br />

_ sworia. – gaisma aqeT iqidan.<br />

_ Sexede, ra didebuli sityva Tqva.<br />

– ahyvnen sxvebic.<br />

_ adre unda gveqna.<br />

_ sami weli, sam saukuned gagvixades.<br />

_ ruseTis garda veravin gvipatronebs.<br />

_ scdebiT axalgazrdebo. – xma<br />

amoiRo saSualo asakis mamakacma,<br />

romelic mitingze SemTxveviT moxvedrils<br />

gavda, magram Tavis Sekaveba<br />

mainc gauWirda. – aravin aris am qveynad<br />

evropuli kulturis mflobeli,<br />

ra bednieri dReebi daudgeboda<br />

saqarTvelos evropasTan daZmobilebis<br />

Semdeg, movidodnen sworupovari<br />

mrewvelni da komersantebi, maswavleblebi<br />

da instruqtorebi, aRorZindeboda<br />

qveyana, gaZlierdeboda saxelmwifo,<br />

Seiqmneboda Zlieri regularuli<br />

jari, axla ki ucade rodis gaTavdeba<br />

kosmopolitikosebisa da fantaziorebis<br />

mier Seqmnili domxali.<br />

_ gaiyvaneT!<br />

_ gaaTrieT!<br />

_ dahkariT!<br />

_ muSebs CaabareT!<br />

_ xeli ar axloT! – xma amoiRo petrakem.<br />

– gauSviT, ilaparakos, ocnebas<br />

kaci ar mouklavs.<br />

atyda sicili, stvena da SeZaxile-<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

<strong>proza</strong><br />

bi. mamakacma gacla amjobina. midioda<br />

da ukan miyveboda es sicili,<br />

rogorc sakuTari qveynis miviwyebuli<br />

dideba.<br />

saqarTvelos mTavroba jiutad ar<br />

ijerebda sabWoTa ruseTis veragobas.<br />

imis magivrad, rom iaraRi aeRoT xel-<br />

Si, fuWi mimoweriT iyvnen dakavebulebi<br />

da omis dawyebis mizezebs adgendnen,<br />

is ki aviwydebodaT, rom ruseTisTvis<br />

mizezad cudi amindic gamodgeboda,<br />

samxedroTa Tavgasulobac da ubralo<br />

adamianuri Suric.<br />

Cvenebs mainc ar sjerodaT :<br />

ras iTxovT Cvengan? gvacnobeT is<br />

miznebi, romlis gamoc daiwyeT omi<br />

Cvens winaaRmdeg, SesaZloa Cven Sev-<br />

ZloT sisxlisgvris gareSe molaparakeba.<br />

rusebi mxrebs iCeCavdnen, ras gadagvekidnen<br />

es qarTvelebi, raRa yvelafers<br />

Cven gvabralebeno, arada RmerTi<br />

rjuli Cveni xeli ar urevia am<br />

saqmeSio.<br />

mogvianebiT, roca ruseTma,<br />

qarTvelebis daxmarebiT gamarjvebas<br />

miaRwia, mikrZalebulad aRiara, mar-<br />

Talia jarebi Seviyvane ucxo qveyana-<br />

Si, magram amboxebul mSromelebs davexmare<br />

sabWoTa xelisuflebis damyarebis<br />

saqmeSio.<br />

Semdeg welSi, isev qarTvelebis xeliT<br />

gamarTulma, ukve TiTqmis xmama-<br />

Rla, trockis piris Tqva, araviTari<br />

ajanyeba ar yofila, muSebisa da glexebis<br />

daukiTxavad SevediT saqar-<br />

TveloSi, magram qveynis damoukideblobas<br />

mainc ar SevxebivarTo.<br />

xuTiode wlis mere dasamali aRarc<br />

araferi hqondaT, diax, ruseTi dabrunda<br />

saqarTveloSi, oRond axali<br />

ruseTio, uTqvams revoluciis belads<br />

da TanapartielisTvis mxarze<br />

daukravs xeli, rac odiTganve keTilganwyobis<br />

dasturad iTvleboda. isic<br />

ahyolia da ufrosis gulis mosaferebad<br />

daumatebia, Cven rom ar dagvepyro<br />

saqarTvelo, vinme sxva aucileblad<br />

daipyrobdao. mere gascinebiaT<br />

da rusuli xalxuri simRera wamouwyiaT,<br />

ra Tqma unda, dagudul xmaze,<br />

raTa garjisgan gadaRlil, Soriaxlos<br />

mZinare mSromelebs ar gahRviZebodaT.<br />

visac am mimoweris, tyuili fici –<br />

mtkicis ar sjeroda, xelSi iaraRi ekava<br />

da sakuTar miwas ise icavda,<br />

rogorc SeeZlo. gulanTebuli moxaliseebi<br />

sabrZolo razmebSi ewerebodnen,<br />

miuxedavad imisa, rom ruseTis<br />

saelCo Cveul propagandas eweoda, am<br />

oms abiaburebda da qarTvelebs uRrublo<br />

momavals hpirdeboda, ra Tqma<br />

unda, erTmorwmune ruseTis mfarvelobisa<br />

Tu monobis qveS.<br />

am propagandaSi eria petrake.<br />

am dapirebebs iZleoda sirabi.<br />

umetesobas mainc ar sjeroda maTi<br />

gulrwfelobis.<br />

saxalxo saqmeSi mokle cnoba<br />

gamoCnda.<br />

mTels evropaSi saxelganTqmuli<br />

Cveni Tanamemamule, cnobili anarqisti<br />

da megobari am dReebSi gardacvlili<br />

kropotkinisa, varlam CerqeziSvili<br />

samobilizacio komitetSi<br />

gamocxadda da Tofi moiTxova respublikis<br />

dacvaSi monawileobis misaRebad.<br />

varlam CerqeziSvili am Jamad<br />

75 wlisaa.<br />

aqve imasac gaigebda adamiani, rom<br />

frontisken samxedro skolac miemarTeboda.<br />

quCa savse iyo xalxiT. mowafeebs,<br />

mSoblebsa Tu naTesavebTan erTad,<br />

sakuTari maswavleblebic acilebdnen:<br />

vasil barnovi, ipolite varTagava,<br />

arCil kekeliZe, Sio SiukaSvili, anton<br />

natroSvili, nikoloz sulxaniSvili,<br />

ia kargareTeli. amas emateboda<br />

samxedro saqmis maswavleblebi: generali<br />

kvinitaZe, generali andronikaSvili,<br />

polkovniki CxaiZe.<br />

SenaerTebi veris baRs gascdnen da<br />

gavidnen rusTavelze. aRelvebul sazogadoebaSi<br />

kargad mosCanda vasil<br />

barnovi saTvaliTa da WaRara wveriT,<br />

miwas CaSterebuli fiqrs hyavda<br />

datyvevebuli.<br />

ras fiqrobda?<br />

erTis mxriv guli dardiT evseboda<br />

saqarTvelos avbedobis gamo, meoris<br />

mxriv siamaye marTavda welSi,<br />

rom misi aRzrdili mxedrebi samSoblos<br />

dasacavad miemarTebodnen.<br />

romeliRac maRali Senobis moajiridan<br />

xmamaRali mowodeba ismoda.<br />

viRac SoTa rusTavelis partiaSi<br />

gasawevrianeblad epatiJeboda sazogadoebas<br />

da sxvadasxva SeRavaTebs<br />

hpirdeboda xsenebul partiaSi Sesv-<br />

7<br />

lis SemTxvevaSi.<br />

ra dros partiaa?<br />

ram gaasulela?<br />

nuTu am qveyanaSi ar cxovrobs?<br />

iyo aRSfoTeba da iyo sayveduric.<br />

yvela da yovelTvis ixsenebs<br />

samxedro skolis Tavganwirvas, udrekelobas,<br />

movaleobis pirnaTlad<br />

Sesrulebas, gmirobas. es, ra Tqma unda,<br />

simarTle unda iyos da aris kidec, magram<br />

simarTlis Ralati iqneba Tu sxva<br />

ramec ar iTqmeba.<br />

kacobaSi ver Sesuli axalgazrdebi<br />

omisTvis momzadebulebi ar iyvnen.<br />

ar gaaCndaT amindis Sesaferisi samosi.<br />

sazafxulo tansacmelze Txeli,<br />

siTbos moklebuli, xelovnuri italiuri<br />

qsovilisgan Sekerili paltoebi<br />

ecvaT, romelSic erTi Reri matylic<br />

ar eria. dRisiT, sangrebSi yofnisas<br />

tansacmeli wyliT iJRinTeboda,<br />

RamiT ficrebad qvavdeboda da amis<br />

gamo iaraRis moxmarebas Tu moZraobas<br />

TiTqmis SeuZlebels xdida<br />

Tavi iCina qarTuli jarisadmi zerele<br />

damokidebulebam. gvardiis brZolisunarianoba<br />

xanmokle aRmoCnda.<br />

iyo Ralatic da gvardielTa masiuri<br />

gadasvla mtris mxareze. gvardielTa<br />

Stabis ufrosi valiko juReli cxendacxen<br />

dasdevda sakuTar gvardielebs,<br />

aginebda, maTraxiT scemda, magram<br />

ukan mainc ver abrunebda.<br />

iyo sabotaJis faqtebic. qarTveli<br />

mfrinavebi safreni aparatebis zeTis<br />

gareSe datoves, rogorc ambobdnen,<br />

SeZena daviwynodaT. miuxedavad amisa,<br />

qarTveli pilotebi vaxtang mayaSvilis<br />

meTaurobiT mainc axerxebdnen<br />

gafrenas, awarmoebdnen sadazvervo<br />

samuSaoebs da xSirad, Tuki amis saSualebas<br />

mteri iZleoda, bombavdnen<br />

kidec maT poziciebs.<br />

mokled, omi Sedgeboda sxvadasxva<br />

gmiruli epizodebisgan, ama Tu im mebrZolis<br />

pirovnuli Tvisebebis wyalobiT<br />

miiRweoda droebiTi warmateba,<br />

romlis SenarCuneba Wirda, radgan<br />

oms aklda erTiani xelmZRvaneloba.<br />

miuxedavad savalalo mdgomareobisa<br />

saqarTvelos mTavroba mainc ar endoboda<br />

saqmis mcodne samxedroebs da<br />

yvelafers sakuTari SexedulebiT<br />

wyvetda. sabrZolo mdgomareobis<br />

yoveli ganxilva CxubiTa da davidarabiT<br />

mTavrdeboda, xSiri iyo erTmaneTze<br />

gaweva da iaraRze xelis<br />

gakvrac. ase iyo maSinac, roca Tbilisis<br />

ambebi wydeboda. gvardiis erT -<br />

erTma xelmZRvanelma, aleqsandre<br />

dgebuaZem general aleqsandre andronikaSvils<br />

SekamaTebisas am ukanasknels<br />

sul kontrevolucioneri da<br />

mefis generali uZaxa.<br />

gamokvlevam daamtkica, rom jarSi<br />

xulignebi erien, magram es iyo umciresoba,<br />

rusis jarSi namsaxuri oficrebis<br />

meTaurobiT. sazogadod Cven<br />

dagvRupa amnairma oficrobam, mas ar<br />

hqonda araviTari patriotizmi, yvelafers<br />

uyurebda gamorCenis TvalsazrisiT,<br />

Zarcvavdnen polkebs<br />

sistematurad, erTi sityviT, es ruse-<br />

Tume xalxi iyo namdvili risxva Cveni<br />

saqmisTvis. qarTuli oficroba iyo<br />

gazrdili rusis jarSi da skolaSi,<br />

iyo amave dros rusis orientaciis, mxolod<br />

ara bolSevikur, aramed Te-<br />

Tris, CvenTan modioda umTavresad<br />

bolSevizmis siZulviliT da ara<br />

Tavisuflebis siyvaruliT.<br />

ase fiqrobda mTavrobis Tavjdomare.<br />

amas emateboda qalaqSi Seqmnili<br />

ganukiTxaoba, aTasi moaruli Wori da<br />

aqedan gamowveuli panika, romlis danergvaSi<br />

aqtiurad monawileobdnen petrake<br />

meraZe da sirabi oRadeli, ra<br />

Tqma unda, ruseTis saelCos sxva TanamSromlebTan<br />

erTad.<br />

es yovelive rasac moitanda Zneli<br />

misaxvedri aRar unda iyos.<br />

mowinaaRmdegeTa raodenoba sul<br />

cota samjer mainc aRemateboda dedaqalaqis<br />

damcvelTa ricxvs. amis gamo<br />

saqarTvelos mTavrobam dedaqalaqis<br />

datovebis gegma miiRo. amis mizezad<br />

saxeldeboda xuTi garemoeba:<br />

. gvardiis mier orxevis poziciebis<br />

mitoveba. . TeleTis qedze simaRlis mowinaaRmdegis<br />

xelSi gadasvla. . marjvena frTaze mtris kavaleriis<br />

gamoCena.<br />

. mowinaaRmdegis mier marcxena<br />

frTis Semovla, avWalis dakaveba, mcxeTisken<br />

mimavali gzis gadaketvis safrTxe<br />

da qalaqis alyaSi moqcevis sa-<br />

SiSroeba.<br />

. rezervis arqona.<br />

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!