Desiderio di Dio e creazione di un ordine mondano nella Regula ...
Desiderio di Dio e creazione di un ordine mondano nella Regula ...
Desiderio di Dio e creazione di un ordine mondano nella Regula ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
[12] Vespera autem coti<strong>di</strong>e quattuor psalmorum modulatione canatur. [13] Qui psalmi incipiantur a<br />
centesimo nono usque centesimo quadragesimo septimo, [14] exceptis his qui in <strong>di</strong>versis horis ex eis<br />
sequestrantur, id est a centesimo septimo decimo usque centesimo vicesimo septimo et centesimo<br />
tricesimo tertio et centesimo quadragesimo sec<strong>un</strong>do; [15] reliqui omnes in vespera <strong>di</strong>cen<strong>di</strong> s<strong>un</strong>t. [16]<br />
Et quia minus veni<strong>un</strong>t tres psalmi, ideo <strong>di</strong>viden<strong>di</strong> s<strong>un</strong>t qui ex numero suprascripto fortiores<br />
inveni<strong>un</strong>tur, id est centesimum tricesimum octavum et centesimum quadragesimum tertium et<br />
centesimum quadragesimum quartum; [17] centesimus vero sextus decimus, quia parvus est, cum<br />
centesimo quinto decimo coni<strong>un</strong>gatur.<br />
[18] Digesto ergo or<strong>di</strong>ne psalmorum vespertinorum, reliqua, id est lectionem, responsum, hymnum,<br />
versum vel canticum, sicut supra taxavimus impleatur.<br />
[19] Ad completorios vero coti<strong>di</strong>e idem psalmi repetantur, id est quartum, nonagesimum et<br />
centesimum tricesimum tertium.<br />
[20] Disposito or<strong>di</strong>ne psalmo<strong>di</strong>ae <strong>di</strong>urnae, reliqui omnes psalmi qui supers<strong>un</strong>t aequaliter <strong>di</strong>vidantur in<br />
septem noctium vigilias, [21] partiendo scilicet qui inter eos prolixiores s<strong>un</strong>t psalmi et duodecim per<br />
<strong>un</strong>amquamque constituens noctem.<br />
[22] Hoc praecipue commonentes ut, si cui forte haec <strong>di</strong>stributio psalmorum <strong>di</strong>splicuerit, or<strong>di</strong>net si<br />
melius aliter iu<strong>di</strong>caverit, [23] dum omnimo<strong>di</strong>s id adtendat ut omni hebdomada psalterium ex integro<br />
numero centum quinquaginta psalmorum psallantur, et dominico <strong>di</strong>e semper a caput reprehendatur ad<br />
vigilias. [24] Quia nimis inertem devotionis suae servitium ostend<strong>un</strong>t monachi qui minus a psalterio<br />
cum canticis consuetu<strong>di</strong>nariis per septimanae circulum psall<strong>un</strong>t, [25] dum quando legamus sanctos<br />
patres nostros <strong>un</strong>o <strong>di</strong>e hoc strenue implesse, quod nos tepi<strong>di</strong> utinam septimana integra persolvamus.<br />
L’osservazione con la quale si chiude la serie <strong>di</strong> capitoli che tratta l’ufficio è significativa: la celebrazione<br />
dell’ufficio monastico è cosa <strong>di</strong> pertinenza della com<strong>un</strong>ità e dell’abate, non vi è <strong>un</strong>a prassi <strong>un</strong>ica obbligatoria;<br />
quin<strong>di</strong> nulla vieta <strong>di</strong> adottare <strong>un</strong>a <strong>di</strong>versa <strong>di</strong>stribuzione del salterio, con <strong>un</strong>’<strong>un</strong>ica clausola vincolante: che esso<br />
venga recitato per intero nel corso <strong>di</strong> <strong>un</strong>a settimana.<br />
c) Come e dove si celebra<br />
Caput XLVII<br />
De significanda hora Operis Dei<br />
[1] N<strong>un</strong>tianda hora operis Dei <strong>di</strong>es noctesque sit cura abbatis: aut ipse n<strong>un</strong>tiare aut tali sollicito fratri<br />
ini<strong>un</strong>gat hanc curam, ut omnia horis competentibus compleantur.<br />
RB insiste più volte sulla necessità <strong>di</strong> <strong>un</strong> adempimento p<strong>un</strong>tuale della celebrazione dell’ufficio (cf. 43 e 45),<br />
l’importanza attribuita al rispetto degli orari è <strong>di</strong>mostrata dal fatto che il compito <strong>di</strong> in<strong>di</strong>care l’ora delle celebrazioni<br />
<strong>di</strong>urne e notturne è affidata <strong>di</strong>rettamente all’abate o a <strong>un</strong> monaco da lui delegato.<br />
[2] Psalmos autem vel antiphonas post abbatem or<strong>di</strong>ne suo quibus iussum fuerit imponant. [3]<br />
Cantare autem et legere non praesumat nisi qui potest ipsud officium implere ut ae<strong>di</strong>ficentur<br />
au<strong>di</strong>entes; [4] quod cum humilitate et gravitate et tremore fiat, et cui iusserit abbas.<br />
Un’annotazione complessiva sull’or<strong>di</strong>ne e l’atteggiamento con il quale devono essere adempiute <strong>di</strong>verse mansioni<br />
necessarie alla vita della com<strong>un</strong>ità e che richiedono competenze specifiche: cantare, leggere. Anche gli esperti<br />
devono compiere il loro ufficio solo su in<strong>di</strong>cazione dell’abate, lo devono fare in modo da e<strong>di</strong>ficare i loro confratelli<br />
e agire con umiltà e prudenza.<br />
44