Recenzo - Plansprachen.ch

forlasis la ofcialan asocion pro la progresanta sovetiigo de la socio. En la 9a klaso Adam komencis protestan
agadon kontraǔ la deviga aliĝo al Asocio de Pola Junularo, ankaǔ lige kun la ‚kruca’ demando, kiu tiam estis
aktuala. Fondante sekretan organizon ‚Kruca Agado’, li celis lukti kontraǔ la malamikoj de la katolikismo.
Lia porkruca agado tamen ne daǔris tro longe, ĉar li estis rimarkita kaj eliminita el la lernejo. Fine de 1950 la
familio translokiĝis al Rozwadów (Rozvadovo) en Subkarpatio. Tie li daǔrigis sian konspiran (aǔ patriotan)
agadon kadre de la grupiĝo ‚Vivteno de Poleco’, sed la grupo baldaǔ estis rompita de la sekreta servo (UB).
Adam estis arestita, akuzita pro nelegala organizado kaj kulpigita. La juĝejo de Opolo kondamnis lin al
punaresto en Niso (Nysa). En la malliberejo li konatiĝis kun membro de aliaj konspiraj organizaĵoj. La tri
lastajn monatojn de sia punaresto li pasigis en Jaworzno. En decembro 1952 li estis liberigita kaj ekloĝis en
Rozvadovo, sed lia reveno al la lernejo montriĝis neebla. La sola ŝanco por fini la mezlernejon estis iu liceo
en Rzeszów. La lernejon li finis en 1954 kaj intertempe laboris kiel fervojisto. Post la maturekzameno li
komencis historiajn studojn en la vroclava universitato. En tiu periodo kreskis ĉe li la konscio pri la krimoj
faritaj flanke de Pola Laborista Partio kaj Pola Unuiĝinta Laborista Partio. Por li estis klare, ke necesas lukti
kontraǔ la reganta politika sistemo, sed li ne sciis, kiajn legalajn formojn de la lukto necesas apliki. Li ja
ankaǔ estis kontraǔulo de la kapitalismo, sed li ne sciis kiel oni ataku la totalisman sistemon sen damaĝi siajn
proksimajn al si socialismajn ideojn.
Nun sekvis liaj kontaktoj kun Esperanto. Kiam li konatiĝis kun Jakub Garbar, prezidanto de la vroclava filio
de Pola Esperanto-Asocio, Pleśnar aliĝis kaj konvinkiĝis, en konversacioj kun Garbar, pri la bezono lukti
favore al demokratiaj ŝanĝoj por atingi progresajn transformojn. Kune kun aliaj li fondis sendependajn
studentajn klubojn, ankaǔ junularan sekcion de Asocio de Esperantistoj en Pollando, tamen sensukcese. Post
la oktobraj eventoj de 1956 li sukcesis starigi klubon de katolika intelektularo, kaj en tiu tempo li ligiĝis
ankaǔ kun Asocio de Junaj Demokratoj (ZMD), kiu forte influis lin ideologie. Sed ĉar nelegala agado ne
estis ebla, ZMD devis esti baldaǔ malfondita. En 1958 li estis denove arestita laǔ riproĉo de „agado de
preparoj de perforta renverso de la sistemo de la Pola Popola Respubliko“. La procesa kazo daǔris ĝis 1964
per kondamno al okmonata punaresto prokrastita por du jaroj. Sed tio ne timigis Adamon, kaj li daǔrigis
fondi novajn sendependajn organizajn strukturojn. En 1963-64 Pleśnar fariĝis prezidanto de la Ĉefestraro de
Pola Esperanta Junularo, kiu ja estis aǔtonoma sekcio de PEA kaj agadis sendepende ekster la oficialaj
junularaj organizoj. Dum tiu funkciado li ree estis arestita en aprilo 1964, kaj en septembro li estis
kondamnita je 1,5 jarojn da mallibereco por „konservado de ĵurnaloj kaj presaĵoj alvokantaj por fari krimon“.
Li estis enkarcerigita en peza prizono por recidivuloj 5 en Wołów (Volovo). Nur dank’ al procesapelacio kaj
amnestio li liberiĝis en februaro 1965. Post tiu sperto li ekloĝis en Krakovo, kie li finis la universitatajn
studojn. En Krakovo li observis ankaǔ la eventojn de la jaro 1968, sed malgraǔ tio, ke li restis flanke de ili,
oni maldungis lin de la laboro kiel terkulturisto. Sekve li translokiĝis al Vroclavo, kie li alvenis en junio
1970. En 1972 li denove agadis en Pola Esperanto-Asocio, kiu baldaǔ elektis lin prezidanto de la regiona
estraro. Sed en 1974 li estis eliminita el la asocio per iu rezolucio verkita de la Ĉefa Estraro de PEA, kiu estis
regata de la membroj de la pola komunista partio pro defendo de la interna organiza demokratio. En 1975-79
Pleśnar kritikis, ke estu aldonita al la pola konstitucio, ke la komunista partio havu la gvidan rolon en la
ŝtato. En siaj ĉi-koncernaj leteroj li atentigis pri tio, ke la akcepto de tiaj korektaĵoj „forstrekus ĉiujn
principajn rajtojn de senpartiaj civitanoj“ kaj ankaǔ povus sankcii la ateisman mondkoncepton. Tial li pledis
por la enkonduko de la principo de la mondkoncepta neǔtraleco. Malgraǔ la protesto flanke de la intelektulaj
medioj, Sejmo akceptis en februaro 1976 la amendojn al la konstitucio. Post tiu decido Pleśnar tamen ne
rezignis, sed daǔrigis esprimi sian proteston perletere al la Ŝtata Konsilantaro kaj la la Prezidio de la Sejmo.
Intertempe Pleśnar edziĝis al sociologino kaj ekhavis kun ŝi filon. En 1977 li finis siajn jurajn studojn.
Malgraǔ la familiaj devoj li daǔrigis sian agadon kadre de la Movado por la Defendo de Homaj kaj Civitanaj
Rajtoj (ROPCiO), ĉar tiam furoris la Helsinki-procezo, kiun la socialismaj ŝtatoj ne povis kontraǔstari. Sed
finfine ankaǔ ĉi tiu organizaĵo estis malpermesita. Sekve Pleśnar aliĝis al la Liberaj Demokratoj, kaj en
septembro 1978 estis vivigataj Grupoj de Civitana Iniciato, kiuj okupiĝis pri alternativaj projektoj de diversaj
juraj preskriboj. Tamen pro la aliĝo de diversopiniaj strategoj, la demokratia opozicio malintegriĝis kaj
skuiĝis. La fondo de la sendependa sindikato ‚Solidareco’ en 1980 skismigis la demokratian opozicion, al kiu
Adam Pleśnar apartenis, kaj kaǔzis, ke li ne aliĝis al la movado de Lech Wałęsa. Sekve, ĉiuj organizaĵoj, kiuj
ne estis absorbitaj de ‚Solidareco’, marĝeniĝis. Sed Pleśnar restis lojala al si mem kaj kontraǔbatalis ankaǔ
ĉiujn arbitrajn evoluojn kaj decidojn ene de la solidareca tendaro. Kiam la 13an de decembro 1981 en
Pollando estis proklamita la Milita Stato, en la sama tago Pleśnar estis internigita, enprizonita unue en
Vroclavo, poste en Niso. Hejmen li revenis nur en februaro 1982. Kun sia propra organizo Movado de Junaj
5
Recidivo signifas laǔ NPIV refaron de la sama delikto aǔ krimo post plenumo de puno pro jama tia faro. Recidivulo
estas persono, kiu faras recidivon.
13