DE HISTORICITEIT VAN HET OUDE TESTAMENT - Groniek

Benbadad I?
David-inscriptie
Met een bewonderingswaardige snelheid volgt dan de publicatie van het eerste
fragment door de opgraver Avraham Biran in samenwerking met de Israëlische
epigraaf Joseph Naveh. 4 De bewaard gebleven tekst is nogal beperkt in
omvang, maar dat is voor de auteurs geen onoverkomelijk bezwaar. In het
tekstfragment leest men de namen Hadad (de nationale god van Aram-Damascus)
en Israël. Ook wordt er melding gemaakt van militaire activiteiten. De taal
van de inscriptie is bovendien niet Hebreeuws, maar lijkt nog het meest op
Oud-Aramees. Het gaat dus om krijgshandelingen, waarbij een waarschijnlijk
Aramese koning een centrale rol speelt. .
Welnu, in de Hebreeuwse Bijbel is een passage waarin zowel Dan wordt
genoemd als een Aramese koning: 1 Koningen 15:16-22. Het gedeelte gaat over
oorlogen tussen de Israëlitische koning Basa (regeerde ca. 903-882 v.d.g.j. [=
vóór de gewone jaartelling]) en zijn Judese ambtsgenoot Asa (regeerde ca. 906­
878 v.d.g.j.). Asa voelde zich zo door Basa bedreigd dat hij de hulp inriep van
koning Benhadad I van Damascus (regeerde begin negende eeuw v.d.g.j.). Dan
staat er in vers 20: "En Benhadad hoorde naar koning Asa en zond de legeroversten
die hij had, tegen de steden van Israël; en hij sloeg Ijjon en Dan en
Abel Bet-Maäka, en het gehele Kinneret, bovendien het gehele land Naftali."
Hier lezen wij dus over een verwoesting van Dan door koning Benhadad I van
Damascus. Nu komt de naam Benhadad in de inscriptie niet voor, maar dat
leek geen bezwaar. Voor Biran en Naveh was de cirkel reeds rond: het brokstuk
is de rest van een inscriptie ter gelegenheid van de Aramese verovering van
Dan omstreeks 885 v.d.g.j. Voor de fragmentarische staat van de tekst hadden
zij ook een verklaring: bij de herovering van Dan door Israël zou de inscriptie
kapot zijn geslagen. Hoewel hiervoor geen bijbeltekst beschikbaar was, schreven
zij deze activiteiten (zowel de herovering als het stukslaan) toe aan de Israëliti­
sche koning Achab (regeerde ca. 868-854 v.d.g.j.).
Door het gebruikte schrifttype ook in de negende eeuw te dateren sloot
mén de bewijsvoering af en leek een interpretatie van het eerste teruggevonden
tekstfragment in het licht van 1 Koningen 15 voor de hand te liggen. De vroege
paleografische datering door Naveh bleek achteraf echter niet dwingend: op
grond van de vorm van de letters kan men de inscriptie ook later dateren, mogelijk
in de achtste eeuw, zo'n honderd jaar later. s
4 A. Biran en J. Naveh, 'An Aramaic stele fragment from Tel Dan', lsrae/ exploration
jouma/ 43 (1993) 81-98.
S Vgl. EH. Cryer, 'On the recently-discovered House of David Inscription', Scandinavian
jouma/ of(he Old Testament [SJOT] 8 (1994) 3-19, Lh.b. 6-9.
391