DE HISTORICITEIT VAN HET OUDE TESTAMENT - Groniek

Smelik
Benhadad II?
Nu is het verwarrende bij dit 'zwaluwstaarten' met bijbelse en archeologische
gegevens dat het altijd ook anders kan. De Franse epigraaf Émile Puech heeft
het fragtnent na Biran en Naveh bestudeerd en kwam tot een geheel andere
slotsom. 6 Volgens hem hadden de uitgevers van het fragment de verkeerde
bijbelse situering gekozen. Daarin heeft Puech zonder meer gelijk gekregen,
zoals wij nog zullen zien, maar zijn eigen interpretatie is eveneens volkomen
onjuist gebleken, niettegenstaande zijn plechtige verzekering dat hij de raadsels
rondom deze tekst volledig had opgelost. Hij schrijft zelfs dat wij niet behoeven
te wachten op een toevallige vondst van het ontbrekende gedeelte van de tekst
om die te kunnen verstaan, want hij weet bij voorbaat al wat daarop heeft
gestaan. Hij geeft bij zijn artikel zelfs een tekening met daarop een volledig
aangevulde tekst in origineel schrift. Nu twee nieuwe fragmenten van waarschijnlijk
dezelfde inscriptie zijn teruggevonden (waarover later meer), is het
mogelijk Puechs aanvullingen te controleren. Op één plaats heeft hij de tekst
redelijk benaderd, maar verder heeft hij de plank volledig misgeslagen.
Volgens Puech stamt de inscriptie niet van een vazalvorst van Benhadad I,
zoals Biran en Naveh aanvankelijk meenden, maar van een latere koning van
Damascus: Benhadad TI (regeerde midden negende eeuw tot 844 v.d.g.j.), de
tegenstander van Achab. In de inscriptie maakt Benhadad TI - althans volgens
de reconstructie van Puech - achtereenvolgens gewag van conflicten met de
Israëlitische koning Omri (regeerde ca. 879-869 v.d.g.j.), diens zoon Achab en
zijn kleinzoon Joram (regeerde ca. 851-840 v.d.g.j.), en van de verschillende
overwinningen die Damascus op de dynastie van Omri heeft behaald.
Hazaël?
Dus niet Benhadad de Eerste maar de Tweede. Het bleek echter nog anders te
kUnnen. Dit hangt samen met de omstandigheid dat in de teksten die Puech
gebruikt voor zijn reconstructie (1 Koningen 20, 22 en 2 Koningen 6-7), vrijwel
steeds sprake is van 'de koning van Israël' in het algemeen. Slechts in een
enkel vers krijgt deze vorst ook een naam. Vooral uit de omringende tekst
wordt duidelijk welke koning wordt bedoeld. Voor 1 Koningen 20 en 22 is dat
Achab en voor 2 Koningen 6-7 Joram. Volgens een aantal onderzoekers
kloppen deze identificaties, gemaakt door de auteurs van het boek Koningen,
echter niet. De oorspronkelijke verhalen zouden op een latere periode in de
geschiedenis van Israël betrekking hebben gehad, toen de dynastie van Omri ten
val was gebracht door de usurpator Jehu (regeerde ca. 839-822 v.d.g.j.). Voor
deze stelling heeft men indertijd redelijk overtuigende argumenten aangevoerd,
6 É. Puech, 'La stèle araméenne de Dan: Bar Hadad 11 et la coalition des Omrides et de la
maison de David', Revue biblique 101 (1994), 215-241.
392