DE HISTORICITEIT VAN HET OUDE TESTAMENT - Groniek

David-inscriptie
ko]ning van Huisdavids", die door de ik-figuur worden gedood? Het argument
van Biran en Naveh is dat geen andere koningsnamen voor aanvulling in
aanmerking komen, maar die gegevens ontlenen zij aan de bijbel. Als deze
aanvullingen toch juist blijken te zijn, ontstaat er een veel groter probleem dan
de reeds genoemde kwestie met BJTDWD. In 2 Koningen 9 worden deze twee
koningen namelijk door Jehu op bevel van de God van Israël gedood. De
inscriptie uit Tel Dan lijkt echter te suggereren dat Hazaël hen heeft gedood in
opdracht van Hadad, de nationale god van Damascus. Heeft Hazaël deze twee
koningen dan tijdens de veldslag bij Ramot in Gilead omstreeks 840 v.d.g.j.
gedood en zijn zij niet, zoals in de bijbel staat, door Jehu pas na die veldslag
vermoord?
Het wordt nog spannender. Vermoedelijk is in regel 11 en 12 sprake van
een troonswisseling in Israël. Als het in regel 7/8 inderdaad gaat om Joram en
Achazja (regeerde ca. 840 v.d.g.j.), ligt het voor de hand hier aan de staatsgreep
van Jehu te denken, die in 2 Koningen 9 wordt beschreven. Dit zou echter
betekenen dat de vorst die in de bijbel als de uitverkorene van de HEER wordt
geschilderd, in deze inscriptie als een marionet van Hazaël geldt.
In regel 13 tenslotte wordt over een beleg gesproken. Het kan hier om een
beleg gaan dat de ik-figuur voor een vijandelijke stad slaat, of om een vijandelijke
belegering van zijn eigen hoofdstad, die dan met goddelijke hulp wordt
afgeslagen (zoals in de inscriptie van koning Zakkur van Hamat uit 785 v.d.g.j.).
De tekst is te fragmentarisch om hierover een uitspraak te doen.
Betekenis van de inscriptie
Om de historische waarde van deze tekst werkelijk te kunnen inschatten is het
nog te vroeg. Allereerst moet er zekerheid zijn dat de fragmenten A, B1 en B2
inderdaad bij elkaar horen. Verder is van cruciale betekenis of de aanvulling
van de namen van koning Joram en Achazja in regel 7/8 juist is. Zo ja, dan is
eeó nieuw historisch onderzoek naar de revolte van Jehu noodzakelijk geworden.
Maar nu al kunnen wij vaststellen dat deze tekst ons (evenals de stele van
Mesa) een beeld geeft van de opvattingen van Israëls vijanden. Zo komen
koningen die in de Bijbel als tegenstanders van Gods volk gelden, na zoveel
eeuwen alsnog aan het woord. Wij horen van hun trots op hun militaire
overwinningen op Israël, wij lezen van hun geloof dat zij door hun eigen god
zijn uitverkoren en worden geleid. Zo leren wij het contemporaine ideologische
kader kennen, dat ook eigen was aan de bijbelschrijvers, maar waaruit die zich
hebben losgemaakt door het scheppen van een nieuwe visie op hun god: de
God van Israël.
Tenslotte laat de geschiedenis van het onderzoek naar deze inscriptie zien
hoe belangrijk een strenge methodiek is bij het analyseren van dit soort
historische documenten in hun relatie tot de Hebreeuwse Bijbel. En dat was de
bedoeling van dit artikel.
397