bekijken - digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren

13
wel “slecht”, maar tenslotte in staat om op kousen en met een geit aan de hand
achter haar eerste ware liefde de woestijn in te gaan; in Onteerd zakt zij weer iets,
maar de nimbus der liefde wordt haar niet ontzegd; in Sjanghai Express is zij
eenvoudig een engel, wier val nodig was om zó hoog en lichtend in de hemel terug
te gaan. Haar voorkomen is hier trouwens - zij is wat magerder geworden - vaak zo
rein en puur, dat het misschien goed wordt zich voor te bereiden op een rol, waarin
zij Lilian Gish in wittezuster-achtigheid evenaart. Ook Clive Brook waren wij in andere
rollen gewend, ook hij zal misschien spoedig al de vlekken van zijn filmverleden
afwassen in de romantiese ezelinnenmelk, die hier door een zeker damespubliek
met smeltend hart moet zijn gesavoureerd. Het blijft wel de vraag of de
goed-vertellende toestellen van een regisseur een zo grote overdaad van traditionele
domheid ooit zullen goedmaken - maar aan de andere kant, waar deze karakters
vroeger door cowboys als Harry Carey en Tom Mix werden vertegenwoordigd, mag
in de gentleman-in-khaki-met-een-riempje-over-het-lijf de finishing touch en altans
de hoogste vorm van het soort worden genoten of veracht. En zo beschouwd lijkt
het mij èn voor Sternberg èn voor ieder ander een krachttoer het hier bereikte te
overtreffen, al kregen we Mr. Brook een volgend maal terug als chef van het Rode
Kruis en generaal’.
* * *
Ik kreeg dit stuk terug met de aanmerking dat het geen filmbespreking was, met het
verzoek er zo mogelik een algemener stuk van te maken: van de literator die ik ben,
tegen filmscenario's. Zo wordt ieder tot zijn specialiteitje teruggewezen; de
filmkundigen schrijven over films, de letterkundigen over wat de ‘literatuur’ van de
film heet te zijn. Ik zou mij deze opgaaf tenslotte best willen laten aanleunen, indien
het mij mogelik was als literator over een film te schrijven. Maar hoe meer ik erover
nadenk, hoe duideliker tot mij doordringt dat ik mij tot iedere film hoogstens als
toeschouwer verhoud; ook in déze bespreking, die het akcent op het scenario schijnt
te leggen, voor zover dat te scheiden is van de film als komplete eenheid. Om als
literator te schrijven over films, zou ik mij de gestenografeerde tekst willen laten
voorleggen van al het
E. du Perron, De smalle mens