bekijken - digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren

37
klokken ontbraken er niet in. Men kon ze zelfs luiden; alles was geheel
overeenkomstig een andere, bestaande klokketoren. Het was zoiets als een
monument, dat die man daar in zijn kamer had opgericht; voor wie, zou mij later
eerst duidelik worden.
Ik moest eromheen lopen, in de toren kijken, het mechanisme bewonderen, mijn
wijsvinger laten dansen over toetsen, waarvan elk van een stichtelike leuze was
voorzien; bij herhaling liet ik het stemmetje klinken dat zong: Ik verafschuw de
zonden. Onderwijl stroomde het kommentaar van de maker over mij heen:
vier-en-een-half jaar had hij, opgesloten in zijn werkplaats, aan deze ijzerkonstruktie
gearbeid; vier-en-een-half jaar tevoren had hij doorgebracht met het uitdenken en
bestuderen ervan. Dat maakte tesamen negen jaar. ‘Willen is kunnen’, onderbrak
hij zichzelf om de zoveel woorden, en: ‘Ik heb dit voorbeeld willen geven aan de
Jeugd’. Vele symbolen van waar patriotisme bleken in de toren aangebracht: de
bevrijders en bestuurders van het kanton en Willem Tell, het wapen der stad en
onderaan, wel het duidelikst zichtbaar, een portret van de maker zelf, met
opgestroopte mouwen en voorschoot achter zijn aambeeld, de hamer rustend, maar
omklemd door een patriottiese vuist, alles bijeengenomen eigenlik sprekend gelijkend
op Strindberg.
Het spreekt vanzelf dat ik alles bewonderde. Toen hij vernam dat ik een Hollander
was, sprak hij mij beurtelings toe in het frans, duits en italiaans: ‘Ik ben vroeg van
school gegaan, zei hij, maar heb mij dit alles zelf geleerd, willen is kunnen,
vier-en-een-half jaar heb ik opgesloten gezeten om dit werk te volbrengen.’ Toen
er geen plekje meer was dat ik niet bewonderd had, tot de foto's van een
Tell-opvoering aan de wand toe, bedankte ik hem en wilde gaan. Maar hij had niet
met mij afgerekend; ik kreeg een brochure mee, een beschrijving van de toren,
wederom door hemzelf geleverd, zoals mij bleek uit de ondertekening: De schrijver,
dubbele punt, en dan eerst zijn naam. (Het lijkt mij een uitstekende manier, die geen
verwarring toelaat, ook voor tijdschriftartikelen.) In een hoek, waarheen hij mij
noodde, lag een open cahier; hierin vroeg hij mij mijn naam te willen schrijven, liefst
met enige woorden over het geziene. Ik schreef, zonder aarzelen, en met een paar
uitroeptekens die mij volstrekt onmisbaar leken: Hoezeer
E. du Perron, De smalle mens