bekijken - digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren

Over poëzie
53
(Bij Texts and Pretexts, een bloemlezing door Aldous Huxley).
EEN bloemlezing uit poëzie, met kommentaar van de bloemlezer, en dan niet alleen
in de kwasi-onvermijdelike inleiding, maar tot binnen de rubrieken zelf waarin de
gekozen gedichten werden ondergebracht; op zichzelf dus reeds een merkwaardig
programma, dat te meer de aandacht trekt waar de uitvoerder ervan niet de eerste
de beste esteet of professor is, maar Aldous Huxley, de nu wel wereldberoemde
essayist, romancier en dichter, de onvergelijkelike causeur. Ik weet niet of Huxley
voor deze opvatting van een bloemlezing enig model heeft gehad - vanuit een vorige
eeuw zou zoiets weinig verwonderen - maar ook dan blijft de kleine bizonderheid
dat zijn naam op het titelblad staat, overheersend. Terwijl men nog in het boek
bladert, peinst men reeds over de verschillende manieren waarop het kan zijn
ontstaan. His mind is a delight, heeft men van Huxley gezegd; waarom dus niet vóór
alles een wrijving tussen deze geest en de poëzie, of altans met die van enige
uitgelezen dichters binnen alle poëtiese stadia? Het kan ook zijn dat Huxley zijn
keuze sedert lang klaar had, dat al deze gedichten en fragmenten in een portefeuille
overgeschreven lagen, tot eigen lering en genot, en dat hij toen eerst - zoals de
gravurenverzamelaar wiens gesproken toelichting van lieverlede stereotiep werd -
de behoefte kreeg zijn partikuliere kollektie gedrukt te zien, met wat hij erover te
zeggen placht ernaast. Het kan nog zijn dat hij eenvoudig lust had om over al de
poëtiese onderwerpen die hij kende wat essayisties proza te laten opgaan; dat hij
daarom dus deze teksten, meer of minder snel, bijeenbracht en tot ‘pretexten’
maakte. Het essentiële blijft dat men weer eens met hem te doen krijgt: in the
commentaries the reader will find himself perhaps in closer personal touch with Mr.
Huxley's mind, suggereert het omslag, than in any other of his books.
Daar het dus voor een groot deel over Huxley zal moeten gaan: ik heb natuurlik
het nodige kwantum bewondering voor zijn kultuur, goede smaak en andere
essayistiese vol-
E. du Perron, De smalle mens