Sulani Heunis.pdf - Nelson Mandela Metropolitan University

emoved from the action as a spectator” (Mitchell, 1978: 79). Na aanleiding
van Harling (2002: 8) is dit ook nodig dat elkeen wat sing, sy/haar musikale
gawes moet inspan en deelneem daarmee. “The essential thing is not how
you sing, but that you participate with your musical gifts, however limited, and
that you mean what you sing and sing what you mean”. Daarom is dit dan
belangrik dat die gemeente die kerklied as ’n geheel moet verstaan en
waardeer om dit met gemak te kan uitvoer (Barnard, 1983: 37).
2.1.1 Die verhouding tussen teks en melodie
Volgens Louw (1964: 33) bestaan daar ’n baie hegte eenheid tussen woord
en musiek, soveel so “dat ’n mens kwalik die een los van die ander kan
beoordeel. Woord en musiek vorm in die lied – of dit nou kerklied of kunslied
is – ’n onlosmaaklike eenheid”. Die woord of teks van die kerklied berus op
die Woord van die Here wat in ’n poëtiese vorm sy gestalte kry. Met behulp
van ’n melodie word die teks aangevul om in diens tot eer van God te
funksioneer (Du Toit, 1979: 27). “In a specifically Christian sense, music
combined with words which reflect valid interpretations of the Christian faith
plays a crucial role in our spiritual growth” (Pass, 1989: 52). 1
Daar bestaan ’n noue verband tussen die letterkunde en estetika (kuns) by die
skepping van die (kerk) lied. Die vermoë om die Bybelse boodskap sterk en
duidelik te laat spreek, is afhanklik van ’n goeie poëtiese of letterkundige
vorm. Vergesel van ’n dienende en kragtige, maar nie-oorheersende melodie,
bereik teks en musiek deur middel van artistieke vaardigheid ’n oortuigende
eenheid (Barnard, 1983: 33, 34). “Daar moet in die proses van liedskepping
agting wees vir die estetiese eiewetlikheid en selfstandige identiteit van elke
vennoot, teks én musiek. Eers dan kan daar ’n sinvolle woord-toonverhouding
tot stand kom en kan die melodie sy dienende rol vervul – ’n rol wat geensins
dui op musikaal-estetiese minderwaardigheid nie. Uiteindelik onderstreep die
geslaagde woord-toonverhouding tussen ’n sterk teks en goeie melodie die
unieke estetiese eiendomlikheid van ’n geslaagde kerkliedtoonsetting, naamlik
1
Vir Martin Luther was die kombinasie van woorde en musiek die beste manier om die
Christelike geloof te verkondig. Hy noem dit die “‘viva vox evangelii’, die lewende stem van
die evangelie, wat die teks lewe moet gee” (Kloppers, 2003: 12).
19