veps preide geschriften

— 8 —-
tevens tot een leesbaar geheel verwerkt hebben; in plaats van tot
den Minhädj zal hij tot van den Berg's „Beginselen van het Mohammedaansche
Recht" en dergelijke zijn toevlucht nemen. Zulke
werken toch kunnen het dubbele voordeel opleveren, dat zij het
belangrijkste uit meer dem een fiqhboek mededeelen en de massa
onzin, die al die boeken bevatten, ter zijde laten. Iets anders is
het, waar men, gelijk in Oost-Indie, de moslimsche rechtspraak
wenscht te kunnen controleeren. Daar kan men zieh op geen Europeesch
handboek beroepen, raaar heeft men zieh te houden aan de
aldaar bekende en met gezag bekleede Sjafi'itische fiqhboeken. Deze
laten zieh, gelijk v. d. Berg (Pr6face VII) herinnert, in twee groepen
verdeelen: 1°. Aboe Sjodjä's kort begrip en de commentaren daarop;
2° de werken, die of als compendiums of als commentaren afhankelijk
zijn van den Moharrar van Kafi'i. Tot laatstgenoemde groep behoort
onze Minhädj, die den inhoud van den Moharrar verkort weergeeft,
maar tevens, waar Nawawi zulks noodig oordeelt met aanteekeningen
verrijkt.
Beide groepen zijn in Indie in grooten getale verspreid: zij dienen
als leiddraad voor de Inlandsche rechtspraak en zijn tevens de leerboeken
voor meer gevorderden op de Indische godsdienstscholen (pesantrens,
soerau's). Ook hier meent men, dat men die boeken eigenlijk
in de taal van den Profeet moet lezen, maar men ontmoet daarbij
natuurlijk groote zwarigheden, waaraan men te gemoet komt door
de gedeelten die voor Oostindische moslims vooral van belang zijn,
van interlineaire aanteekeningen in de landtaal te voorzien. Men is
zelfs verder gegaan en heeft geheele fiqhboeken uit het Arabisch
vertaald en ook op meer zelfstandige (?) wijze handboeken bewerkt
door over elk onderwerp een bloemlezing van aanhalingen uit. gezaghebbende
auteurs te geven. Zulk een handhoek is bijv. het Maleische
van Moehammed Arsjad alBochärl, getiteld „Sabiloe' lMoehtadina",
getrokken (behalve uit den Qirätoe 'lmoestaqiem van zijn
Maleischen voorganger Raniri) uit de werken van Nawawi en zijne
commentatoren, van Rarnli e. a. Een handschrift hiervan vindt men
in de bibliotheek van het Bataviaasch Genootschap x ) en ik zag van
hetzelfde werk eene lithographie, in het bezit van den heer Klinkert.
Maar zelfs voor hen, die uitstekend Maleisch verstaan, zjin dergelijke
bewerkingen onvoldoende hulpmiddelen om den fiqh te leeren
kennen; zij zijn immers doorspekt met Arabische woorden, en dit
zijn (behalve Qoränaanhalingen en dergelijke) juist de kunsttermen,
waarop het aankomt Voor ambtenaren is dus niets meer gewenscht
1) Zie van den Berg, Verslag van eene verzameling Maleische, Arabische,
Javaansohe en andere handsohriften enz. pag. 1.