Die Kerkblad Junie 2011.indd - CJBF

fokusartikel
Ds. DF (Francois) Muller (Geref. Kerk Buffeldoorns)
Die owerheid
en godsdiensvryheid
Vandat daar mense is ...
Godsdiens en politiek, “kerk” en owerheid is al
van die vroegste eeue onlosmaaklik verbind.
Eeue voordat Moses en Aäron die volk deur die
woestyn moes lei, het die Egiptenare al hulle farao’s aanbid.
Een van die redes hiervoor lê in twee lewenswaarhede wat
onafwendbaar met mekaar verstrengel is: Aan die een kant
het God die mens geskep om (Hom) te aanbid. Gevolglik
is selfs mense wat die Here nie ken nie, godsdienstig – ook
dié mense wat dit probeer ontken. Andersyds kan geen
samelewing bestaan sonder owerhede nie. In ’n sekere sin
bestaan owerhede dus uit godsdienstige mense wat oor
ander godsdienstiges regeer. Sondag sit die owerheid dalk
in die kerk, of buig Vrydag in ’n moskee.
Hoewel God ons geskep het om Hóm alleen te dien,
het die sondeval alles kom beduiwel. Sedertdien aanbid
mense steeds – maar baie aanbid iets in die skepping of
stel hulle diepste vertroue in een of ander menslike idee
of fi losofi e. Volgens 1 Korintiers 10:20 sit daar egter bose
geeste hieragter.
Verskillende lande neem verskillende houdings in
Sekere lande kies met opset en openlik vir ’n spe sifi
eke godsdiens – en verwag dan ook dat almal in die
land dié godsdiens moet navolg. In verskeie Arabiese
lande is die Islam die enigste wettige godsdiens. Hier laat
die owerheid bitter min godsdiensvryheid toe. Ander
lande, soos Engeland, het ’n godsdiens of ’n spesifi eke
gods dienstige tradisie wat die owerheid se voorkeur
geniet. Hoewel niemand in Engeland wetlik gedwing
word om ’n Christen en meer spesifi ek ’n Anglikaan te
wees nie, bevoordeel die owerhede die Anglikaanse kerk
en is koningin Elizabeth die hoof van dié kerk. Lande
soos Frankryk en Amerika laat nie alleen enige godsdiens
toe nie, maar het besluit om kerk en staat heeltemal te
skei. Dit is egter nie so eenvoudig as wat dit mag klink
nie. Die Franse owerheid het pas besluit om vroue te
verbied om hulle gesigte, volgens ’n Moslemgebruik, in
die openbaar te bedek. Hoewel ’n mens godsdienstige
strukture formeel van die owerhede kan skei, is godsdiens
en politiek eenvoudig verstrengel. Uiteindelik bevorder
hierdie vermeende neutraliteit boonop sekularisme.
Suid-Afrika
Ons grondwet waarborg godsdiensvryheid. Gevolglik
kan die owerheid niemand dwing om enigiets te glo of ’n
spesifi eke godsdiens na te volg, soos in Moslemlande, nie.
Verder mag die owerheid ook nie ’n spesifi eke godsdiens
bo ander bevoordeel, soos in Engeland, nie. Waar lande
soos Frankryk en Amerika hulle owerhede dwing om
’n neutrale houding ten opsigte van godsdiens inneem,
lei ons grondwet ons owerhede om eerder onpartydig
te wees. Dit mag klink of “neutraal” en “onpartydig”
eint lik maar dieselfde is. Daar is egter ’n belangrike verskil:
Neutraliteit lei maklik tot onbetrokkenheid en seku
larisme. In Suid-Afrika moet die owerheid – soos ’n
onpartydige skeidsregter – sorg dat die speelveld vir almal
gelyk is. Die aanhangers van die verskillende godsdienste
moet elkeen kans hê om sy godsdiens vryelik na te volg.
Maar wat is nou reg?
Ons weet tog dat die Drie-enige God die enigste
ware God is en dat die Christelike geloof die enigste egte
godsdiens is en dat alle ander godsdienste vals is.
Beperkte mag
Hoewel hierdie waarhede vasstaan, is dit onmoontlik
om iemand wat nie in die Here glo nie, te maak glo.
Selfs in lande wat net een wettige godsdiens het, kan die
owerheid nie verseker dat almal daardie godsdiens van
harte aanhang nie. ’n Owerheid kan mense se gedrag met
wette manipuleer en met die polisie en howe dwing om
sekere dinge te doen of nié. ’n Owerheid kan propaganda
gebruik om mense te (mis)lei – maar geen mens kan ’n
ander mens dwing om iets te glo nie.
Huigelary en valse godsdiens
Daar is min dinge wat die ware Christelike geloof
16 DIE KERKBLAD Junie 2011