Die Kerkblad Junie 2011.indd - CJBF

More documents

Recommendations

Info

diskussie-artikel God se een kerk en mense se baie kerke Die vroeë Christene het as kinders of “huisgesin van God” onder toesig van “voor gangers” of “vaders” sonder “kerk rade” net een “kerk” geken (Rom. 8; Ef. 2; 1 Tim. 3; 12 Art ens.). Na die vierde eeu het die biskop van Rome homself as verteenwoor diger van God daargestel. Hy het die kerk op die patroon van die koninkryk onder hom geskoei en volgens Plato die ryk van die “gees” (kerk) bo die “ryk van die na tuur” (owerhede en leke) gestel. Hy stel as Vader “geestelikes” as die “heilige kerk” aan om “leke” te versorg en tree volledig onafhanklik van burgerlike owerhede op. ’n Priester versorg namens hom elke parogie. Die Vatikaan is ’n klein, soe wereine “staat”. Die pous is as “on feilbare verteenwoordiger” van God bo die Skrif verhef. Die beroep op die Skrifgesag in die Reformasie is as kettery en rebellie teen “God se kerk” verwerp. In wese het die pous God as vader van sy huisgesin op aarde vervang. Die pous en Roomse vorste het die Reformasie bloedig bestry. So raak die sigbare huisgesin van God (Christene) in bloedige gevegte teen mekaar betrokke. Calvyn weet egter dat onder die pousdom (regering) nog ecclesiae (uitgeroeptes, d.w.s. ge- Prof. Bouke Spoelstra (emeritus) (Pretoria) Skisofrene kerkbegrip in en ná die Reformasie lo wige mense) was. Simpson vertaal dit egter met “kerke” (strukture, Inst. IV.2.xii). Die gereformeerdes bely immers net een, universele, onsigbare kerk van God (12 Art.), die een “huisgesin van God” wat plaaslik in dieselfde geloof as broeders en susters “een” geloofsgemeenskap sigbaar maak (HK, So. 21; NGB art. 27-31). ’n Struktuur van “lidmate” in ’n multikulturele kerkgenootskap soos in die GKSA Almanak 2011 is nog ondenkbaar. Vyftienhonderd jaar na Christus (voorlopers soos Waldense en Albigense daargelaat) kom Protestant se gelowiges na vore wat hulle teen Rome op die Skrif, God se gena de en ware geloof beroep om as huis gesin van God te kwalifi seer. Rome loods in Europa ’n bloedige Luther se 95 stellings. (Bron: Wikipedia) vervolging teen die Protestante wat eers in 1648 besweer word. Onder hulle verskuif die aksent van die leer van die Roomse “huisgesin van God” na Protestante wat dieselfde ge loof bely. Hulle word genoem na wat hul le glo, die land van herkoms, die hervormer wat hulle navolg en word on derskei as byvoorbeeld Lutherane, Anabaptiste, Mennoniete, Calviniste, ensovoorts. Hulle het nie ’n een vormige kerkinrigting teen Rome ontwikkel nie. Voor Hobbes se Leviathan (1633) was die onderskeiding tussen die abstrakte terreine van “staat” en “kerk” nog onbekend. Die vors wat regeer, was as persoon die owerheid (vgl. Art. 28 KO; art. 36 NGB). Hulle is as geroepe dienaars van God erken, wat as vaders van die 24 DIE KERKBLAD Junie 2011
volk die ware geloof moes beskerm. Die kerke is dus spoedig nie meer as kerke van God nie, maar as Nederlandse, Hugenote, Switserse, episkopaalse, independente kerke, ensovoorts, onderskei. Daardeur het ’n tweede kerkbegrip ontwikkel – aan die eenkant Rome as die huisgesin van God (vgl. HK So. 21; art. 27- 29 (NGB) en aan die anderkant die Christene wat van Rome weggebreek het. Die proses is verhaas toe die nou verband tussen “kerk en staat” deur die “Aufklärung” vanuit die rede gedefi nieer en ook soos in die Franse Revolusie verwerp is. Die “huisgesin van God” word gaandeweg al meer as ’n kerklike huisgesin beskou, wat sy eie leer en praktyke bepaal. Opvallend genoeg onderskei die gereformeerde teoloog Kuyper (Dictaten Dogmatiek IV) “kerk as instituut” (die bestuursvlak) van “kerk as organisme” – die gelowige Christene wat en volgens die Skrif die geroepe heiliges of volk of kerk van God was. Hierdie skeiding en ophef van “instituut” ken die Skrif nie. Die gelowiges is die “huisgesin van God” wat oudstes of voorgangers moet versorg (1 Tim. 3). Verhouding “kerk” en “staat” achilleshak van die Reformasie Die Engelse koning Henry VIII verwerp Luther se reformasie, maar verklaar om persoonlike redes homself in 1534 in die plek van die pous as hoof van die Kerk van Engeland. Aartsbiskop Cranmer en later Elizabeth I reformeer die An glikaanse Kerk leerstellig, maar behou die monargale of episkopaalse kerkregering. ’n Aantal Duitse vorste kaap Luther ná die Ryksdag in Worms (1522) om sy lewe te beskerm. Luther gee aan elke vors van die 30 Duitse state as hoogste opsiener (summus episcopos) die reg en vryheid om die godsdiens vir sy gebied te bepaal. In die Lutherse kerkbegrip is landskerke in “konsistories” deur kerklike en politieke verteenwoordigers regeer. Volgens CJH de Wet (Het Kollegialisme) het die Lutherse territoriale kerkbegrip van landskerke die weg vir volks- en staatskerke in die 19de eeu in Nederland en Suid-Afrika gebaan. “Kollegialisme” aanvaar die “kerk” as ’n stigting van mense met ’n kerkwet of kerkorde as konstitusie. Mense wat dit aanvaar, sluit aan en bedank vrylik as “lidmate”. Kollegialisme plaas die hoogste gesag in die verga derings en kommissies en breek volledig met die kerk, universeel en plaaslik, as ecclesia wat God deur sy Woord en Gees vergader en regeer (vgl. HK So. 21; art. 27-32 NGB). Dit word soos ’n dorpsgemeenskap deur burgemeester en gemeenteraad be stuur. Begrippe “plaaslike kerk” en “ge meente” tydens Reformasie gebore Die Raad van die Kanton Genève het predikante soos Calvyn vrylik aan gestel en ontslaan. Pont meen dat Calvyn gedink het dat “owerheid en kerk saam moes staan” (1981:21). Die Kerkorde van Genève het bepaal dat die burgemeester voorsitter van die kerkraad is en ouderlinge moes uit lede van die Raad gekies word. Op kerkraadsvergaderings is die ampstaf van die burgemeester op die tafel as teken van gesag geplaas. Ons kan in ons eeu van sentralisasie en strewe na globalisasie diskussie-artikel nie maklik die gedesentraliseerde ge sag van Europese dorpsrade, ower hede, gildes, vorste, landhere en adel in die 16de eeu begryp nie. Ons kan nie dink dat ’n provinsiale owerheid geen seggenskap gehad het oor ’n saak wat by ’n gemeenteraad berus het nie. Die Nederlandse dorps gemeentes (munisipaliteite of stadsrade) word daarom tot vandag as selfstandige “gemeenten” met outo nome regte erken. Veral in die noordelike Nederlande het talle priesters en gesiene bur gery in stede en dorpe met die Reformasie meegegaan. Vanaf ongeveer 1540 het dorpsrade van “ge meenten” toenemend van die gereformeerde priesters as dorps- of wykspredikante in hulle “gemeente” aangestel en bekostig. Op voorbeel van die dorpsraad is dan ook ouderlinge gekies om ’n kerkraad saam te stel. So het ’n kerklike gemeente met predikant en kerkraad naas die burgemeester en dorpsraad in die burgerlike gemeente geopereer. Die Dordtse Kerkorde van 1619 maak dan ook nog voorsiening vir beperkte seggenskap van die dorpsgemeente by die beroeping van predikante. Die begrippe “gemeente, kerkraad, leraar, provinsiale sinode” en so voorts ontstaan dus tydens die Reformasie. Die vertaling van die Bybelse ecclesia (gelowiges, uit geroeptes) met “gemeente” (dorpsgemeenskap), ’n horisontale struktuur, gee nie die “huisgesin van God” weer nie. God word as’t ware deur die gemeenskap verplaas. Met die uitbreek van die 80-jarige Oorlog teen Roomse en Spaanse oorheersing het kerklike voor gangers in 1568 te Wezel oor Junie 2011 DIE KERKBLAD 25
Page 2 and 3: JAARGANG 114 114, NO NO. 3247 - JUN
Page 4 and 5: iewe briewe Geluk met pragtige publ
Page 6 and 7: uit die Woord U merk dat vanaf Gene
Page 8 and 9: edaksioneel is en dat daar nie nog
Page 10 and 11: hoofartikel so. Die Here, die Almag
Page 12 and 13: andpunt politieke stelsel vasgevang
Page 14 and 15: fokusartikel die sonde ruimte vir G
Page 16 and 17: fokusartikel Die owerheid as Ds. SA
Page 18 and 19: fokusartikel Ds. DF (Francois) Mull
Page 20 and 21: fokusartikel Die owerheid in Dr. HF
Page 22 and 23: fokusartikel Ds. Cassie Aucamp (Ger
Page 24 and 25: fokusartikel Die verhouding waarbin
Page 28 and 29: diskussie-artikel die moontlikheid
Page 30 and 31: diskussie-artikel in enige situasie
Page 32 and 33: geskiedenis bedek met riet of pale.
Page 34 and 35: geskiedenis Die kerkgebou van GK Be
Page 36 and 37: van oraloor Dr. Kwena Semenya deel
Page 38 and 39: van oraloor spiere. Liggaamskrag é
Page 40 and 41: van oraloor hul in Huis Eikelaan ge
Page 42 and 43: Teologiese Skool 5. Die volgende st
Page 44 and 45: predikant van Phahameng/Emmanuel/Bo
Page 46 and 47: kleinADVERTENSIES Die Bemarkingsafd
Page 48 and 49: kleinADVERTENSIES speler. Slaapplek
Page 50: laastens God sluit die deur In die

Die Kerkblad Junie 2011.indd - CJBF

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?