Arbobalans 2000

24
3.3 Arboconvenanten nieuwe stijl
In de Arbobalans ’99 is voor het eerst melding gemaakt van de ‘Arboconvenanten nieuwe stijl’, een nieuw
initiatief om de arbeidsomstandigheden in Nederland te verbeteren en het ziekteverzuim en de WAO-instroom
te verminderen. Arboconvenanten worden afgesloten door drie partijen: werkgevers, werknemers
en de overheid (SZW). De aanpak legt de primaire verantwoordelijkheid bij werkgevers en werknemersorganisaties
op brancheniveau. SZW doet mee als partij die faciliteert (financiële ondersteuning
verleent) en waar nodig activiteiten initieert.
Met het afsluiten van arboconvenanten wil het kabinet de blootstelling aan een aantal arbeidsrisico’s
verminderen. Het gaat om tillen, werkdruk, RSI, schadelijk geluid en een aantal gevaarlijke stoffen
(oplosmiddelen, allergenen en kwarts). Een relatief groot deel van de beroepsbevolking heeft met deze
arbeidsrisico’s te maken. Bovendien leiden deze risico’s relatief vaak tot gezondheidsklachten, ziekteverzuim,
arbeidsongeschiktheid en veelvuldig gebruik van medische voorzieningen.
De overheid heeft landelijke streefcijfers opgesteld voor tillen, werkdruk, RSI en schadelijk geluid. Doel
hiervan is helderheid te verschaffen over de ambitie en de prioriteiten van de overheid. Bovendien moeten
zij het beleid beter meetbaar en toetsbaar maken. De landelijke streefcijfers worden per bedrijfstak vertaald
naar een arboconvenant met concrete resultaatverplichtingen.
In totaal zijn 29 zogenaamde hoogrisicobedrijfstakken geselecteerd, waarmee een convenant wordt afgesloten.
Als criteria voor deze selectie golden: 40% van de werkzame personen binnen een bedrijfstak
moet aan het onderhavige risico blootgesteld staan of een bedrijfstak moet minimaal 50.000 blootgestelden
omvatten. Ook is er ruimte voor ‘zelfmelders’: bedrijfstakken die zich vrijwillig voor een convenant
aanmelden. In een convenant met een zelfmelder moet minimaal één van de genoemde risico’s (tillen
etc.) aan de orde komen. De overheid hoopt met de convenantenaanpak 40% van de werknemers die
werken in een risicovolle omgeving te bereiken.
Stand van zaken
Het animo bij sociale partners om tot convenantsafspraken te komen, is groot. In 1999 zijn 12 intentieverklaringen
afgesloten. In oktober 2000 waren het er al 30, waarvan 19 hoogrisicobedrijfstakken. In 24
gevallen zijn afspraken gemaakt over het onderwerp verzuimbegeleiding en vroegtijdige reïntegratie. Bij
ongeveer de helft zijn meerdere arbeidsrisico’s opgenomen. De arbeidsrisico’s werkdruk, tillen en RSI
komen veelvuldig voor in de tot nu toe ondertekende intentieverklaringen.
In de eerste helft van 2000 zijn reeds vier convenanten afgesloten, waardoor het totaal aantal tot nu toe
ondertekende convenanten op zes uitkomt. Naast de twee convenanten die in 1999 zijn afgesloten in de
Thuiszorg en in de Kinderopvang zijn in de eerste helft van 2000 twee convenanten ondertekend in het
Onderwijs, één in de Bouw (over Arbovoorlichters) en één in de Horeca. De gehele zorgsector is inmiddels
onder het convenantsbereik gebracht: naast de convenanten in de Thuiszorg en de Kinderopvang,
zijn in de sectoren Ziekenhuizen, Academische Ziekenhuizen, GGZ, Verpleging- en verzorging en
Gehandicaptenzorg intentieverklaringen getekend. Het streven is om in deze sectoren voor 1 januari
2001 tot een convenant te komen.
Naast de 30 getekende intentieverklaringen en 6 afgesloten convenanten worden in ruim 20 trajecten
oriënterende gesprekken gevoerd. De totale stand van zaken, inclusief de betreffende risico’s, staat in
tabel 16 in de bijlage.
Arbobalans 2OOO