Arbobalans 2000

1 Het is niet uitgesloten dat de
cijfers over 1999 licht vertekend
zijn door een wijziging in
de meetmethode.
4
Inleiding
In het eerste deel van deze Arbobalans wordt aandacht besteed aan arbeidsomstandigheden, ziekte en
arbeidsongeschiktheid. Het gaat daarbij bijvoorbeeld over beroepsziekten en arbeidsongevallen, maar ook
over de relatie tussen arbeidsrisico’s, gezondheidsklachten en ziekteverzuim. Speciale aandacht is er in dit
deel voor de kosten van arbeidsomstandigheden. Kort samengevat steeg het verzuimpercentage in het
bedrijfsleven in 1999 van 5,0% naar 5,4%. De WAO-instroom bleef in 1999 stabiel. Het aantal bij de
Arbeidsinspectie gemelde ernstige ongevallen nam in 1999 licht af ten opzichte van 1998, terwijl het
aantal arbeidsongevallen met dodelijke afloop toenam.
Het tweede deel van de Arbobalans 2000 gaat in op de arbeidsrisico’s, onderverdeeld in een deel over
fysieke belasting en een deel over psychosociale belasting.
Uit de Arbomonitor van het CBS blijkt dat van de ruim 6 miljoen werknemers in 1999:
■ ruim 2 miljoen personen regelmatig onder tijdsdruk werken,
■ 1,3 miljoen regelmatig veel kracht gebruiken,
■ bijna zeshonderdduizend personen regelmatig in schadelijk geluid werken, en
■ ruim achthonderdduizend personen te maken met trillingen van voertuig of gereedschap.
In de periode 1996-1999 is het aantal werknemers dat regelmatig te maken heeft met enkele belangrijke
arbeidsrisico’s gestegen (zie tabel 1 in de bijlage). In dezelfde periode 1996-1999 groeide het aantal werknemers
in ons land echter van vijf en een half miljoen naar ruim zes miljoen. Hierdoor is het percentage
werknemers dat regelmatig met arbeidsrisico’s te maken heeft niet voor alle risico’s gestegen.
Index (1996=100) werknemers die regelmatig te maken hebben met arbeidsrisico’s 1996-1999
(gerelateerd aan de groei van de beroepsbevolking)
1996 1997 1998 1999 1
Hoge tijdsdruk 100 104 106 107
Veel kracht zetten 100 97 93 92
Schadelijke trillingen 100 97 93 93
Schadelijk geluid
CBS, enquête beroepsbevolking, CBS 2000
100 94 89 91
Voor de risico’s kracht zetten, trillingen en geluid was de groei van de risicopopulatie in de periode 1996-
1999 duidelijk lager dan de groei van het aantal werknemers. Bij deze risico’s loopt het percentage blootgestelden
niet op. De groei van het aantal werknemers dat onder hoge tijdsdruk werkt, is al jarenlang
groter dan de groei van het aantal werknemers. Sinds 1999 stabiliseert echter ook het percentage werknemers
dat regelmatig onder tijdsdruk werkt.
Beperking van arbeidsrisico’s is van belang voor alle betrokken partijen: werknemers, werkgevers en de
overheid. In zijn 1998 streefcijfers geformuleerd om het aandeel werknemers dat te maken heeft met de
risico’s werkdruk, tillen, RSI en geluid te verminderen. In de tabel is voor enkele risico’s weergegeven
welke reductie de overheid beoogt.
reductiestreven realisatie ultimo
Werkdruk 10% minder 2003
Tillen 30% minder 2005
Geluid 50% minder 2002
RSI 10% minder 2001
SZW, nota arboconvenanten nieuwe stijl, 1999
Arbobalans 2OOO