Quick Scan Validatiestelsel Filantropie - CBF

InlEIDInG
De SeCtOR FIlaNtROPIe
Dit hoofdstuk geeft een korte inleiding over de Nederlandse filantropische sector en de
wijze waarop toezicht en verantwoording thans is georganiseerd. verder worden de uitdagingen
geschetst waarvoor de sector zich ziet gesteld. Dit hoofdstuk vormt een kader
voor hoofdstuk 3, waarin wordt ingegaan op de wijze waarop een nieuw validatiestelsel
kan worden ingericht.
fIlAnTROPIE
Filantropie of liefdadigheid kan worden omschreven als het vrijwillig geven van geld,
goederen of inspanning door individuen, huishoudens, fondsen en bedrijven primair
ten behoeve van algemeen nuttige doelen. De sector filantropie levert een zelfstandige
bijdrage - vanuit een eigen verantwoordelijkheid en naast de overheid – aan het algemeen
nut in Nederland. aan de filantropische instellingen wordt jaarlijks naar schatting
circa € 4,7 miljard gegeven door huishoudens, nalatenschappen, vermogensfondsen,
het bedrijfsleven en goededoelenloterijen1 .
DE SECTOR fIlAnTROPIE2 De sector filantropie is in Nederland onderdeel van de non-profitsector, en wordt daarom
ook wel gekenschetst als de sector tussen markt en staat’. De sector filantropie
omvat een grote diversiteit aan organisaties die in drie categorieën uiteenvallen3 :
• Fondsenwervende instellingen. Dat zijn naar Nederlands recht opgerichte stichtingen
of verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid die voor realisering van charitatieve,
culturele, wetenschappelijke of andere het algemeen nut beogende doelstellingen
door middel van fondsenwerving een beroep doen op de publieke offervaardigheid.
Onder fondsenwerving wordt verstaan dat de aldus verkregen gelden vrijwillig zijn
afgestaan, geen of geen evenredige tegenprestatie vormen voor geleverde goederen of
diensten en dat er geen rechten voor zorg of hulp aan kunnen worden ontleend. Fondsenwervende
instellingen zijn voor een deel aangesloten bij de brancheorganisaties
vFI en IF.
• vermogensfondsen. Over het algemeen wordt van vermogensfondsen gesproken als
fondsen primair uit de opbrengst van het eigen vermogen maatschappelijke en goede
doelen steunen. Dat vermogen is voor het grootste deel afkomstig van nalatenschappen
en/of schenkingen van families of individuen. vermogensfondsen doen geen actieve
fondsenwerving en zijn voor een deel aangesloten bij de brancheorganisatie FIN
(ledenaantal: 350).
• Kerkelijke instellingen. voor de realisatie van hun doelstellingen werven de kerken
gelden en beschikken zij in bepaalde gevallen ook over vermogen. De mate waarin
RUIMTE VOOR GEVEN - QUICKSCAN VALIDATIESTELSEL FILANTROPIE
2
13