Quick Scan Validatiestelsel Filantropie - CBF

schillende manieren verantwoording afleggen aan deze geldgevers over de geleverde
prestaties (zo vragen veel fondsen bijvoorbeeld een door een Ra goedgekeurde accountantsverklaring
waarin staat vermeld dat de gedoneerde middelen conform de aanvraag
zijn aangewend, etc.).
verder laten bepaalde filantropische instellingen zich vrijwillig ‘auditen’ door keur-
merkverstrekkers als het CBF (het Keurmerk met de meeste keurmerkhouders in
Nederland), de RfB (net als het CBF geaccrediteerd door de Raad van accreditatie), het
Keurmerk Goede Doelen en het Keurmerk Goed Besteed (de verstrekker van het zogenaamde
aNBI-logo, Stichting Geef Gratis, wordt niet aangemerkt als een keurmerk en
is derhalve in deze quickscan niet meegenomen). Hiermee wordt voorzien in onafhankelijk
extern toezicht.
De bij een brancheorganisatie aangesloten filantropische instellingen hebben te maken
met bepaalde vormen van toezicht vanuit deze ‘koepels’. De manier waarop of mate
waarin dit gebeurt, verschilt per brancheorganisatie. Bij de vFI zijn de verantwoordingsverplichtingen
voor leden en daarmee de mate van extern toezicht het meest intensief;
de gedragscodecriteria van de vFI zijn verweven in de keurmerkcriteria van het CBF.
Omdat leden van de vFI verplicht zijn dit keurmerk te hebben (en te behouden willen zij
lid zijn en blijven), is automatisch in extern toezicht in de vorm van een audit voorzien.
Omdat transparantie een belangrijk element is van de gedrags- en keurmerkcriteria,
zijn de vFI-leden ook in vergaande mate gehouden hun stakeholders en het grote publiek
(online) te informeren. Binnen het IF en de FIN is geen sprake van toezicht door
middel van visitaties, audits of peer reviews (al dan niet op basis van een door de lid-organisatie
verrichte zelfevaluatie).
van de speciale status van de kerken is eerder al gewag gemaakt. Kerkgenootschappen
hebben op basis van het vorenstaande (zie in dit kader ook de betreffende bepalingen
in het Burgerlijk Wetboek en de Grondwet) een relatief grote vrijheid om te voorzien in
eigen regelgeving. Kerkgenootschappen maken bij de inrichting van hun (juridische)
structuur gebruik van statuten en kerkorden. Kerkgenootschappen voeren op de naleving
op een eigen manier toezicht uit. De kerken hebben ook eigen rechtbanken waar
geschillen op het gebied van kerkelijk recht worden beslecht. Deze rechtbanken staan
los van de burgerlijke rechtbanken.
ExTERn TOEzICHT DOOR Of VAn OVERHEIDSwEGE
Naast toezicht door de branchepartners op de leden, de aanbieders van keurmerken, en
het grote publiek (of andere stakeholders) via de internetportalen, vindt er nog op andere
manieren toezicht van overheidswege plaats.
Filantropische instellingen met de rechtsvorm stichting of vereniging vallen onder
bepalingen van boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. als relevante bepalingen kunnen
genoemd worden de verplichting tot het oprichten bij notariële akte, de plicht om een
jaarverslag en een jaarrekening op te maken en de verplichte inschrijving in het Handelsregister.
Het toezicht op de naleving van fiscale regels door aNBI’s wordt uitgeoefend door de
Belastingdienst. een organisatie kan alleen kan worden aangemerkt als een aNBI in-
RUIMTE VOOR GEVEN - QUICKSCAN VALIDATIESTELSEL FILANTROPIE
21