KUANGELIUMS VAN MATTHEÜS - Tresoar

EÜANGELIUMS VAN MATTHEüS. 65
Huyghens en Hooft waren inderdaad twee groote mannen.
Als dichters en prozaschrijvers waren zij niet, gelijk
die van deze eeuw, tevreden niet de eenzijdige kennis, die
zich opsluit in de grenzen der boekentaal; zij bestudeerden
beiden de platte volkstaal, en Huyghens maakte zich
bovendien meester van de dialecten van het Noorden en
Zuiden van Nederland. Hij las zelfs trouw in Gijsbert
Japix; ik bezit het exemplaar dei* Bolswarder uitgave,
hetwelk hij bezeten en gebruikt heeft. Zij waren dus
ieder oogenblik in staat om uit deze levende fonteinen
hunne schrijftaal te verfrisschen en te verrijken, en niemand
verwondert zich alzoo over de onuitputtelijke verscheidenheid,
de juistheid, de gespierde kracht en het
schilderachtige, waardoor hun stijl boven dien der lateren
zoo zeer uitmunt. De stukken, welke zij in de
volkstaal zelve schreven, hebben twee aanvatsels; de taal
en het onderwerp. De taal nu is zoo zuiver en zoo ongedwongen
tevens, dat het is of men de lieden uit de
smalle gemeente zelven hoorde spreken, en in dit opzigt
wekken zij veel meer mijne bewondering, dan door het
uitgelezenste, wat zij in den deftigen boekenstijl nagelaten
hebben. En wat zal ik zeggen van den Zaandammer en
Antwerper tongval, zoo als die in de Trijntje Cornelisklucht
worden gesproken? Hoe naauwkeurig, boe vast
is des dichters gang in die twee dialecten? Hoe blijft
elk der sprekers zich ià zijne moedertaal gelijk? En waar
heeft de heer van Zuylichem deze kennis in een leven
vol van de gewigtigste staatszorgen kunnen opdoen?
Maar nu het onderwerp! Van de Warnar van Hooft
spreek ik niet; ik geloof dat mijne tijdgenooten vrede met
hem hebben. Doch de Trijntje Cornelis, zoo wij die klucht
aan onzen standaard van smaak en welvoegelijkheid gaan
toetsen, dan loopt zij de spijgaten uit; in het begin en midden
der XVIIde eeuw deed zij dat evenwel niet. Ik zal na
niet eens spreken van de menigte kluchten, die ons uit do
IV. N. B."~" fi