Dichter bij diabetes - Bvvde

Tabel 4.2 Voedingsmiddelen in hoeveelheid overeenkomend met lo g koolhydraten.
dextro-glucose
suiker
melk
cola (geen light)
3 tabletten
3 klontjes
200 ml
90 ml
De angst voor hypoglykemie en het risico op hypoglykemie bij intensiveren van behandeling
kunnen uiteindelijk zowel bij de patiënt als bij de arts en praktijkondersteuner invloed uitoefenen op
het diabe-tesbeleid. Het is belangrijk zich van deze weerstanden bij patiënt en behandelteam
bewust te zijn.
Ook nadat de bloedglucose na een (ernstige) hypoglykemie weer hersteld is, kunnen patiënten nog
een aantal uren nodig hebben voordat normaal functioneren weer mogelijk is. Patiënten houden
frequent nog urenlang last van vermoeidheid, hoofdpijn en een alge-meen gevoel van
onwelbevinden. Het is belangrijk bij de educatie van patiënten met type-2-diabetes ruim aandacht
te schenken aan diverse aspecten van hypoglykemie, zoals het onderkennen van de verschijnselen
en het op maat couperen van de bloedsuikerverlaging. Ook dienen patiënten die insuline
gebruiken te kunnen beschikken over een glucageninjectie.
Casus 4.2 Late hypo na het sporten
Meneer G. (52) is sinds zes jaar bekend met type-2-diabetes. Hij wordt behandeld met metformine
2 dd t000 mg en glimepi-ride 3 mg ‘s morgens. Daarnaast gebruikt hij 24 E NPH-insuli-ne voor de
nacht. Hij komt tussentijds bij de praktijkondersteu-ner om een incident na het sporten te
bespreken. Afgelopen zaterdag maakte hij een nachtelijke hypoglykemie door. ‘s Mid-dags had hij
een voetbalwedstrijd gespeeld met tweemaal een verlenging. Hij had extra glucosecontroles
ingelast; voor de wedstrijd, in de rust en na de wedstrijd. Bovendien had hij ge-zorgd voor inname
van extra koolhydraten in de vorm van een banaan en twee dextrotabletten.
Voor het toedienen van zijn insuline rond 22.30 uur, bij het slapengaan, was zijn bloedglucose 8,0
mmol/L. Om 3.00 uur in de nacht werd meneer G. angstig wakker met hartkloppingen, zweten en
trillen. Met hulp van zijn echtgenote lukte het om een bloedsuiker te prikken: 2,6 mmol/L. De hypo
werd vervolgens snel gecoupeerd met zes dextrotabletten en een glas melk. Na een halfuur was
de bloedglucose weer gestegen tot 6,2 mmol/L. Meneer G. sprak met zijn vrouw af de wekker te
zetten voor een glucosecontrole om 6.00 uur ‘s morgens.
Vraag 4.2
Verklaar het optreden van de late hypoglykemie in relatie tot de sportactiviteiten van de
voorafgaande middag.
Waaraan besteedt u aandacht bij de educatie als het gaat om sportactiviteiten?
Hoe had deze late hypoglykemie beter voorkomen kunnen worden?
Wat vindt u van de handelswijze van meneer G. en zijn vrouw?
Sportieve activiteit zorgt in de perifere weefsels voor een acute verhoging van de glucoseopname,
terwijl daarnaast de insulinegevoelig-heid voor langere tijd verhoogd blijft. Het uiteindelijke effect
van sport op de bloedglucosespiegel is afhankelijk van de insulinespie-gel. Bij een hoge
insulinespiegel neigt iemand eerder tot een lage bloedglucose door de combinatie van verlaagde
glycogenolyse (uit de lever) en versterkte perifere glucoseopname. Deze combinatie kan
hypoglykemie veroorzaken na sporten, zelfs tot na een aantal uren. Bij een lage insulinespiegel
daarentegen zal er door een versterkte glycogenolyse uit de lever in combinatie met een
verminderde perife-re glucoseopname een hogere bloedglucose ontstaan. Het risico op ontsporing