Dichter bij diabetes - Bvvde

Met het accent op preventie begint de behandeling van retinopathie van patiënten met type-2-diabetes
bij de praktijkondersteuner en huisarts. Na het stellen van de diagnose type-2-diabetes dient binnen drie
maanden een eerste screening op de aanwezigheid van retinopathie plaats te vinden. De patiënt is er,
samen met zijn behandelaar, verantwoordelijk voor dat deze screening ook daadwerkelijk plaatsvindt.
Patiënten met diabetes mellitus ondergaan jaarlijks screening op retinopathie door middel van digitale
fundusfotografie onder medicamenteuze pupilverwijding. Bij deze gedigitaliseerde fotografie wordt met
behulp van een camera een normale fundusfoto genomen, die vervolgens via een computersysteem
weer wordt omgezet in een digitale afbeelding die uit een aantal kleurpuntjes (pixels) bestaat. Hoe
hoger het aantal pixels van het computerbeeld, des te minder korrelig wordt de afbeelding. Digitale
fundusfotografie heeft als grote voordelen de directe beschikbaarheid van de afbeelding met de
mogelijkheid die, over langere afstanden, aan derden (zoals oogartsen) te verzenden, met daarbij het
gemak van gemakkelijk archiveren. Bovendien gaat deze werkwijze gepaard met lage kosten. Het is
een screeningsmethode die geprotocolleerd door paramedici kan worden verricht.
Door het verwijden van de pupil voor fotografie kan een zo groot mogelijk deel van het oppervlak
van het netvlies (retina) worden afgebeeld. Met behulp van fundusfotografie kunnen afwijkingen in
het netvlies worden ontdekt, zoals vochtophoping in het netvlies, niet goed doorbloede delen,
bloedingen of vaatnieuwvorming (zie figuren 5.5, 5.6 en 5.7). De kwaliteit van oogheelkundige
screening kan worden verbeterd door aan de fluorescentieangiografie een bepaling van de visus
toe te voegen. Hiermee kunnen macula-afwijkingen en andere oogheelkundige comorbiditeit
eerder aan het licht komen. Wanneer een beginnende retinopathie wordt ontdekt, wordt de patiënt
nader door de oogarts beoordeeld en wordt de frequentie van oogcontrole opgevoerd. De oogarts
kan zo nodig meer geavanceerd onderzoek uitvoeren, zoals het maken van fluorescentiefoto’s van
de retina, waarmee vaatlekkage en vaatnieuwvorming nog scherper in beeld te brengen is.
Verwijzing naar de oogarts
Bij de volgende oogproblematiek moet een patiënt met diabetes mellitus naar de oogarts worden
verwezen:
visusvermindering (vooral wanneer deze plots ontstaan is of door fundusfotografie niet gjed verklaard
kan worden). Er kan ook sprake zijn van andere oogproblematiek, zoals cataract, glaucoom of
maculadegeneratie;
detectie bij fluorescentieangiografie van harde exsudaten in de buurt van de macula, uitgebreid
maculaoedeem of belangrijke proliferatieve of preproliferatieve netvliesveranderingen.
Figuur 5.6 Diabetische niet-proliferatieve retinopathie. Hoewel hier nog geen sprake is van vaatnieuwvorming, vertoont
het vaatbed in de retina wel afwijkingen in de vorm van bloedinkjes (de rode vlekken), exsudaten (eiwitlekkage,
herkenbaar als witte vlekjes) en microaneurysmata (kleine verwijdingen in de bloedvaten) die op zwakte van de
vaatwand en hoge bloeddruk in het vaatbed wijzen.