Dichter bij diabetes - Bvvde

gevoelszenuwen (sensibele neuropathie) ontstaat vermindering van pijnregistratie, temperatuur- en
tastzin. Ook het diepe gevoel kan gestoord zijn, waardoor de voetcoiirdinatie verslechtert. Door
motorische neuropathie ontstaan vorm- en standveranderingen, zoals holvoetvorming met klauwstand
van de tenen en in een later stadium platvoetvorming. Door autonome neuropathie neemt de
zweetsecretie af en ontstaat er een droge huid waarin gemakkelijk scheurtjes ontstaan.
Ten gevolge van hyperglykemie treedt glycosylering in spieren/pezen en gewrichtskapsels van de
voeten en enkels op, waardoor een verminderde beweeglijkheid in de voeten ontstaat. Dit gaat bij
belasting gepaard met drukverhoging en toegenomen schuifkrachten in de voet, met als resultaat
overbelasting die zich manifesteert als een toename van eeltvorming en een hogere kans op
ulceratie.
5.3.2 Protocol voor voetscreening
Screeningsonderzoek op voetafwijkingen verloopt het meest opti-maal wanneer het volgens een
protocol wordt uitgevoerd. Door het hanteren van een protocol is het onderzoek minder afhankelijk van
de persoon die het uitvoert en beter te implementeren in het geheel van de diabetescontroles.
Bovendien zijn bij een protocollaire bena-dering van de voet eventuele afwijkingen beter te coderen en
te relate-ren aan een beslismoment over behandeling, frequentie van vervolg-controle of doorverwijzing.
Het protocollair voetonderzoek is bij uitstek een taak van de praktijkondersteuner.
Tabel 5.1 Samenvatting van anamnese en onderzoek van de voet. Het betreft een compilatie
van protocollen uit Protocollaire diabeteszorg 2009/2010 van Houweling, S, et al, 2009 en
Voeten en diabetes van Van Putten, M, 2002.
anamnese voorgeschiedenis van voetcomplicaties
klachten van claudicatio intermittens
klachten passend bij neuropathie
predisponerende factoren voor voetcomplicaties (slechte visus, alleen-wonend/matige
(zelf)zorg
voetinspectie huiddefecten (wondjes, scheurtjes, blaren)
huidskleur
aanwijzingen voor autonome neuropathie (warme voeten met gezwollen venen,
brokkelige nagels, dunne huid, afname beharing aan voeten en onderbenen)
eeltvorming/likdoorns
vorm-/standafwijkingen voeten (holvoet, platvoet, hamertenen, klauwtenen, hallux
valgus met stijfheid, ossale verdikkingen op de tenen/ NTP-gewrichten/hiel/bal van de
voet)
inspectie schoeisel
palpatie temperatuurverschil
arteriële pulsaties (a. dorsalis pedis, a. tibialis posterior)
aanvullend
onderzoek
reflexonderzoek (vooral achillespeesreflex)
onderzoek naar de sensibiliteit met behulp van een lo g monofilament op volgende 3
punten: onderkant teen-1, zool ter hoog-te van metatar-sophalangeaal gewricht van
teen) en 5. Afwijkend indien tenminste 2 van d 3 controlepunten ongevoelig zijn (zie
figuur 5.1)
onderzoek van het diepe gevoel met behulp van een stemvork 128 hz (niet meer
obligaat)
onderzoek naar ‘limited joint mobility’ met behulp van controle van het ‘prayers sign’
(niet in staat zijn om met de handpalmen tegen elkaar bij strekken een hoek van 90
graden in de pols te maken)
onderzoek naar arteriële vaatvoorziening met behulp van doppler-flow-test