Download - Cultuurnetwerk.nl

Intussen bestaat er al geruime tijd een institutionele sector van amateurkunst, dat
wil zeggen: als deel van een groter geheel. Jaarlijks is er ongeveer 2,7 miljard euro met
die amateurkunst en opleidingsinstituten gemoeid. Naar schatting bestaat 90 procent
hiervan uit uitgaven aan instrumenten, materialen, lesgelden en contributies die
amateurs en leerlingen zelf betalen en 10 procent uit overheidsubsidies. Daarbij gaat
het om 243 miljoen euro aan overheidsuitgaven. De gemeenten zijn met 81 procent
van het totale subsidiebedrag voor amateurkunst en opleidingen verreweg de belangrijkste
subsidiënten. Provincies volgen met 14 procent en het rijk bekostigt 5 procent
(Kunstfactor 2007).
Het gemeentelijke aandeel is zo hoog omdat gemeenten verantwoordelijk zijn voor
plaatselijke cursussen en andere voorzieningen die meteen aan amateurs of leerlingen
ten goede komen. Volgens een telling uit 2002 zijn er ongeveer 230 instellingen die
opleidingen aanbieden: Centra voor de Kunsten (voorheen muziekscholen en creativiteitcentra,
Van der Hoeven 2005). Daarnaast subsidiëren de meeste gemeenten hun
plaatselijke amateurverenigingen direct met een bijdrage in de exploitatie, in de kosten
van bijzondere manifestaties of indirect zoals door het beschikbaar stellen van repetitielokalen
of gemeenschappelijke werkruimten.
Provincies en rijk zijn verantwoordelijk voor provinciaal en landelijk opererende koepelen
serviceorganisaties (onder andere voor kwaliteitsbevordering, cursussen voor de
artistieke leiding van amateurgezelschappen). Recent zijn de landelijke ondersteunende
instellingen voor de diverse disciplines opgegaan in één ondersteunende organisatie
voor de amateurkunst: Kunstfactor.
Ondanks schommelingen in de jaarlijkse overheidsuitgaven is het patroon van over-
heidssteun en de taakverdeling tussen de overheidslagen tamelijk stabiel. Dit geldt
minder voor de cultuurpolitieke slogans waarmee de steun wordt gerechtvaardigd en
aangeprezen. In de stukken rond het jongste cultuurplan heette amateurkunst vooral
van betekenis voor het cultureel burgerschap. In het coalitieakkoord voor het kabinet
Balkenende-Bos wordt de amateurkunst genoemd om de gunstige uitwerking voor de
sociale cohesie (Coalitieakkoord 2007).
In die context kan men zich voorstellen dat amateurprojecten, die als bevorderlijk gelden
voor onderling begrip en binding in multi-etnische stadswijken, bijzondere aandacht
krijgen. Systematisch vergaarde kennis bestaat er nog niet over (vergelijk Gijsberts en
Dagevos 2007). Van de rol die amateurkunst in het leven van gemeenschappen speelt,
komen in deze bundel vooral de ingeburgerde praktijken ter sprake, die bij het thema
cohesie en de preoccupatie met recente integratieproblemen licht over het hoofd
6 Cultuur + Educatie 20 2007