wetenswaardig allerlei bijdragen tot algemeene ... - Etymologiebank

95
anderen aan het kluizenaarsleven wijdde. De vijfde prior gaf den
monniken de regels der orde, voortaan Karthuizers (naar Chartreuse)
genoemd. Zij hebben de strengste regels: zij wonen in
eenzame cellen, nemen het diepste stilzwijgen in acht, en houden
zich bezig met handenarbeid. Hun inkomsten besteden zij voor
den bouw van kerken, enz. Gastvrijheid en weldadigheid worden
beoefend en een zeer sobere levenswijze gevolgd. Zij dragen een
langen witten rok met witte kap; maar buiten een zwart kleed.
Het moederklooster (La grande Chartreuse) is bekend om de
likeur, de Chartreuse, die er gemaakt wordt.
Dominicas de Guzman (geb. 1170) stichtte een nieuwe orde,
die der Dominicanen of Predikheeren, die overal het Evangelie
gingen verkondigen tot bekeering der ketters en tot bevestiging
van het Pauselijk gezag. Zij bouwden daarom hun kloosters niet
op afgelegen plaatsen, maar in de brandpunten van het maatschappelijk
leven. Geen eigendom was hun toegestaan, zij moesten
enkel van liefdegaven leven. (Bedelmonniken.)
Zeer grooten aanhang vond Franciscus van Assisi, die in 1205
na een wereldsch leven boetvaardig werd; hij deed afstand van
zijn rijke bezittingen, bedelde voor zijn onderloud en hield boetpredicaties,
die een ongekenden indruk maakten. Hij stichtte in
1210 zijn eerste kloosters, waarin zeer strenge regels heerschten
en de grootste armoede was voorgeschreven. Geen der broeders
mocht „prior" (Lat. : „de meerdere") heeten, allen werden „fratres
minores" d.i. „mindere broeders" genoemd. Daarom heetten de
Franciscanen ook wel Minderbroeders. Ook zij waren bedelmonniken.
Naast een tweede orde voor vrouwen, stelde hij nog
een derde orde: „tertius ordo de pœnitentia" (derde orde van
boetedoening) in. Hiernaar werden deze leden ook wel Tertiariërs
genoemd. Zij legden geen kloostergeloften af, droegen
geen ordekleed, maar verbonden zich tot een vroom leven als
voorbeeld ter navolging. Ook in ons land telde deze orde veel
volgelingen (zoo mannen als vrouwen) tot zegen hunner omgeving.
Niet minder verdienstelijk maakten zich de Älexianen, (ten
onrechte Cellebroeders genoemd). Toen nl. in 1359 de „Zwarte
Dood" duizenden wegmaaide en de vrees voor besmetting velen