wetenswaardig allerlei bijdragen tot algemeene ... - Etymologiebank

A.
Op zijn Aarleveensch (of Harleveensch). Het Zuidhollandsche dorp
Äarlanderveen — in de wandeling Äarleveen — lag in vroeger
tijd zeer afgezonderd en bleef dus bij de algemeene beschaving
zeer ten achteren. De bewoners stonden dan ook bekend om hun
ouderwetsche begrippen en gebruiken. „Op zijn (oud) Aarleveensch"
wilde dus zeggen: ouderwetsch, boersch, zonderling,
ongemanierd, bijv.: „Bij ons is het maar slecht (= eenvoudig)
en recht, zoo op zijn oud Äarlander-Veensch." (Loosjes : Maurits
Lijnslager.)
Opmerking. De verkorting van plaatsnamen als : „Äarlanderveen"
tot „Äarleveen" is in Zd.-Holland volstrekt niet vreemd, bijv.:
Noordwijk wordt Noortik; Katwijk — Kattik; Stolwijk — Stolk
(vandaar: Stolksche kaas); Bodegraven — Borui; Zwammerdam —
Damme; Moordrecht — Moord, enz. Doch ook in andere streken
komt de gemakzucht om den hoek gluren: Deventer heet in de
wandeling Demter; Ärnhem = Äorem; Woudenberg =Womberg, enz.
Abracadabra. „Dat is voor mij abracadabra," zegt men wel eens,
als men van hetgeen men leest of hoort, niets kan begrijpen.
Over den oorsprong van dit woord is men het nog niet eens,
maar als zeer waarschijnlijk kan de volgende verklaring gelden.
In de grijze oudheid, toen de Egyptenaren, Perzen, Grieken,
enz. reeds de wijsbegeerte beoefenden, kende men aan sommige
woorden een geheimzinnige kracht toe, 't zij om booze geesten
te bezweren, om ziekten te genezen, om gevaren af te wenden,
't zij anderszins. Zoo bestond er een tooverwoord abraxas, door
een Grieksch wijsgeer genoemd en van Egyptischen oorsprong
gerekend, doch in werkelijkheid aan de Perzen ontleend. Met
PLUIM: Wetenszvaardig Allerlei; 2e druk. 1