wetenswaardig allerlei bijdragen tot algemeene ... - Etymologiebank

47
Cyclopen (Gr. kuklos = kring; oops — oog; letterlijk: rondoogen),
waren volgens de myth. reuzen met maar één oog, in 't midden
van 't voorhoofd, die voor Zeus de bliksenschichten smeedden. De
Romeinen plaatsten ze als knechts van Yulcanus in den Etna,
waar zij beroemd smeedwerk vervaardigden. Volgens Strabo was
er nog een derde soort cyclopen, die in Griekenland rondom
enkele steden reusachtige bouwwerken uit onbehouwen steenen
opstapelden, die z.g. „cyclopische muren". Vandaar dat „cyclopisch"
synoniem is geworden met reusachtig ; ruw, maar sterk.
Cyklus (Gr. kuklos — kring). In de Letterkunde spreekt men vaak
van een cyclus van gedichten, d.w.z. de gedichten vormen wel
op zich zelf een eenheid, maar hebben toch een onderling verband.
Hetzelfde woord vindt men in: Cycladen of Kykladen (de
Grieksche eilanden in een kring gelegen), cycloon (kringstormen
bij de Antillen) ; bicycle (tweewielige fiets).
Cynisch (Lat. cynicus; Gr. kunikos = hondsch, van 't Gr. kuoon
— hond) beteekent: koud, schaamteloos, zonder menschelijk
gevoel. Het woord is afgeleid van de zoogenaamde Hondsche
wijsgeeren of de leerlingen van Äntisthenes, die op zijn beurt een
leerling was van Socrates. Had de laatste geleerd, dat deugd
alleen het doel van 't menschelijk leven moet zijn en de eenige
voorwaarde om gelukkig te wezen, Äntisthenes overdreef de toepassing
dier leer en meende, dat deugd is: het afstand doen van
alle genietingen en het dooden van alle begeerten en aandoeningen.
Hij kleedde zich als een bedelaar en leefde in de diepste armoede.
Hij onderwees zijn leerlingen op een openbare wandelplaats te
Athene, de Cynosarges geheeten, een woord, dat „vette Hond"
schijnt te beteekenen. Naar dien naam werden zij Hondsche
(Cynische) wijsgeeren genoemd en maakten zich gehaat door
hun onbeschaamd optreden. Het zelfst. nw. is cynicus.
Czaar of Tsaar was de titel van den Keizer aller Russen. Het woord
is afgeleid van Caesar (ons „keizer"), die de eerste keizer van
Rome werd. Bij de Germanen was deze Caesar de keizer, die